jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
nu met versnelde pas, zoals zijn liefde zelf al ingaf.
Wanneer een windhond in een open veld een haas ontwaart,
schieten ze beide weg, belust op buit, belust op leven;
de hond, zo lijkt het, heeft de ander bijna in zijn greep,
met zijn vooruitgestoken snuit raakt hij de achterpoten,
terwijl de haas, onzeker over eigen lot, nog net
de beet ontspringt en aan die hete bek weet te ontsnappen.
Zo renden ook de god – uit liefde – en de nimf – uit angst.
Toch is haar achtervolger met zijn vleugels van verliefdheid …
… sed enim non sustinet ultra
perdere blanditias iuuenis deus, utque mouebat
ipse Amor, admisso sequitur uestigia passu.
ut canis in uacuo leporem cum Gallicus aruo
vidit, et hic praedam pedibus petit, ille salutem,
alter inhaesuro similis iam iamque tenere
sperat et extento stringit uestigia rostro,
alter in ambiguo est an sit comprensus et ipsis
morsibus eripitur tangentiaque ora relinquit;
sic deus et uirgo est, hic spe celer, illa timore.
Qui tamen insequitur, pennis adiutus Amoris ... (M I 530-540) 40
Volgens Ovidius wordt Apollo gedreven door liefde (Amor, M I 532, 540), zoals
ook de vos van liefde spreekt wanneer hij de wolvin neemt (V 818.5). Voor
de slachtoffers van dit soort ‘liefde’ zijn dit wel erg wrange woorden.
Terug naar de Ysengrimus. De verteller eindigt zijn beschrijving van het klemzitten
van de wolvin met een dubbele vergelijking (V 798-800). De combinatie
van de dichtgeslagen deur en de vastgeklemde hond verwijst onmiskenbaar
naar een passage in De bedevaart, de episode voor Isegrims verblijf in het klooster,
waarin de ontmoeting tussen Reynaert en de wolvin is ingebed. De wolf,
die als ongenode gast in het pelgrimsverblijf is opgedoken, probeert het huis te
verlaten, maar de andere dieren hebben een val voor hem gezet: ‘Met een snelle
sprong vloog Isegrim over de drempel en kwam er tot halverwege zijn heupen
veilig langs’ (Ille supersiliens ueloci limina saltu / transierat medium tutus adusque
femur, IV 501-502). Dan slaat de ezel Carcofas de deur dicht:
De abt (i.e. Isegrim) zat gevangen als een hond in een aangetrokken
strik of als een vogel die in een kleverig net hangt. Hij kon voor- noch
achteruit en bleef voor en achter onbeweeglijk vastzitten. Tussen
~ 154 ~