jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 151 ~
Tiecelijn 24
de vos zichzelf als goede gastheer (V 818.10; zie hieronder), maar ook, en heel
nadrukkelijk, in de eerste episode, De geschiedenis van de ham, het verhaal dat
chronologisch op de verkrachting volgt. Daar gebiedt de wolf Reynaert om zijn
gastvrije maag in te gaan en probeert zo de vos zijn streken betaald te zetten.
34 Met sarcastische opmerkingen over gastvrijheid verwijst Isegrim naar
zijn lotgevallen in het hospitium in De bedevaart, maar ook naar de scène met
de wolvin, die een duidelijke parallel vormt met Isegrims mishandeling door de
bedevaartgangers.
Naast overeenkomsten zijn er ook verschillen: in de Ysengrimus zijn de hoofdrolspelers
dieren, in de Metamorphoses mensen. Andromeda, een uirgo (maagd,
meisje) wordt gered door de held die later met haar zal trouwen, terwijl in de
Ysengrimus een geslepen leugenaar de vrouw van zijn zogenaamde oom in de
val lokt en verkracht (ervan uitgaande dat de verkrachtingsscène authentiek is).
Bovendien is die getrouwde vrouw ook nog eens een lupa. Nog een verschil is
dat er in de Ysengrimus twee personages in het spel zijn, terwijl er in het Perseusverhaal
nog een zeemonster bijkomt. 35
Wellicht zijn de parallellen met de Perseuspassage te ver gezocht; wie zoekt
zal immers altijd wel iets vinden. Maar de combinatie van de slingervergelijking
en in de Ysengrimus belangrijke motieven als de gast en vastzitten (van een
vrouw aan de voet van een rots) is op z’n minst opmerkelijk.
Reynaerts burcht (V 783-792)
De burcht was via twee ingangen toegankelijk, maar wat groter was
dan een drachtige vos kon er niet naar binnen. Had men de drempel
genomen, dan leidde een vlak pad de voeten eerst ongehinderd zeven
el verder. Voor wie nog verder naar binnen wilde gaan bood aan
beide zijden een wenteltrap van dertig treden toegang. Middenin de
burcht lag de woonkamer, die even groot was als een oven en nog
ronder dan een eierschaal. Binnen geurden welriekende kruiden met
diverse aroma’s en matten van ineengevlochten bladeren vormden
een bed.
Munia panduntur geminis adeunda fenestris,
sed maior grauida uulpe subire nequit.
Per septem cubitos intrato limine primum
ducit inoffensos semita plana pedes,