jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
kan je in een brede boog naar Hoeke over de Sabsweg of ‘des abts weg van Sint-
Kwintens in Vermandois’. Dit was ook de rechteroever van het oude Zwin, dat
nu Eienbroekvaart heet.
We keren eerst terug richting Damse Vaart via de Krinkeldijk waar je de
Zwinlucht ademt. Hij werd aangelegd tussen Uitkerke nabij Blankenberge
over Hoeke tot voorbij Damme. In de eerste helft van de twaalfde eeuw werd
de inham naast de Krinkeldijk verbreed tot het eigenlijke Zwin. Al kronkelend
kom je in Hoeke, destijds een belangrijke voorhaven van Brugge. In de Zwinse
bloeitijd kwamen hier vooral kooplui uit Lübeck, Bremen en Hamburg (vanaf
1250). Hierdoor werd Hoeke in 1274 stad. Als wij het mochten kiezen woonde
hier die rijke pastoor met zijn volle spijker, langs de Sabsweg waar zich het
Tiendenhof bevond, in dit unieke ‘Vlaamse Vermandois’ ...
In het mooie Hoekse kerkje hing tot in 1931 een drieluik toegeschreven aan
Jeroen Bosch; het stelt Job, Antonius en Hiëronymus voor en werd in bruikleen
afgestaan aan het Brugse Groeningemuseum. We herinneren ons het in
Brugge gezien te hebben.
Maar ondertussen rijden we al verder, over de drukke expresweg, naar de
Zeedijk in een subliem land waar muskusratten, blauwe reigers, eenden en
winterganzen (en een vos en een wolf met een dikke buit) thuis zijn. In de
middeleeuwen was dit een land vol schorren, moeren, putten en wildernis. In
Lapscheure, waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1110 en dat destijds ook
bezit was van Saint-Quentin-en-l’Isle, ligt in het kerkje pastoor Franciscus
Heldewijs begraven (+1755), de Uilenspiegel onder de pastoors, een man die
maar al te graag zijn bisschop en de edellieden uit Sluis en Brugge als een echte
Reynaert te grazen nam. Wie interesse heeft, leze Hans van Horenbeeks boek
De pastoor van Lapscheure: het merkwaardige leven van Franciscus Heldewijs
(Antwerpen, Opdebeek, 1954).
En nog een Hulsterlo
We keren na dit uitstapje terug naar de tweede Damse troef. Voorbij de Platheulebrug
ontdekken we links een weg die … Hulsterlo heet. Muller heeft het,
zoals reeds vermeld, over een Hulsterlo tussen Damme en Moerkerke in het
‘lant van Vermandoys’. Dit is het. Op de stafkaart Brugge-Moerkerke 13/ 1-2
(1969-1983) ontdek je tot je verbazing dat een hoeve die rechts wat verder van
de weg ligt, hoeve Vos heet (eigenlijk werd deze hoeve langs de Oude Sluisse-
~ 130 ~