jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 129 ~
Tiecelijn 24
Jacob van Maerlant kreeg in Damme zijn eigen straat. (In het huis nummer
13 trouwde Karel de Stoute met Margareta van York, die ‘Reynaertdrukker’
William Caxton in dienst nam). ‘Huyse de Grote Sterre’ (nummer 3) bezit een
bijzonder rijke Uilenspiegeltentoonstelling en is het officiële Uilenspiegelmuseum
in Vlaanderen. In 2001 vond hier de thematentoonstelling Reinaerts streken
plaats en in 2011 een rondreizende tentoonstelling met de oudste gedrukte
Uilenspiegelfragmenten, die gevonden werden in de band van een zestiendeeeuwse
Latijnse Reynaertdruk.
Onder de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk zie je de grafsteen van
Maerlant, die stierf na 1291. Lange tijd werd gedacht dat dit het graf van Uilenspiegel
was. Tegenover de steen staat een Uilenspiegelbeeldje van Koos van
der Kaay. De schavuit is blijkbaar met grote haast op weg naar een volgend
slachtoffer.
Wie in Damme verder speurt vindt nog twee reynaerdiana: een gedicht van
‘Spoker’ Guido Gezelle: Die viervlaghe (Tiecelijn, 2005, p. 152-153) en de plaatsnaam
Hulsterlo. Gezelle vertelt aan Reinaert hoe de Bruggelingen in maart
1861 een lichtschijnsel verwarden met een heuse brand. De mare ging ‘dat die
stadt ofte stedekin Damme / stont in laijenden viere ende vlamme.’ Men rukte
aan met ‘eemers haken, / saeijen decksels, stocken staken / ende liep ten poorten
uut …’ (Lamfreit en zijn gevolg!). Er werd luidop brand geschreeuwd. Maar
toen er een wolk de zogenaamde vlammengloed verduisterde, wist men meteen
dat er van een brand geen sprake was: ‘theet een viervlaghe op sijn dietsch /
ofte noordscijn soo’t bediet’. De ‘Brugsche cnapen’ hadden zich vergist … ‘als te
Mechelen, lanc gheleden / in der manebluscer stede!’
We blijven de Damse Vaart verder volgen richting Sluis. Wij rijden over
de bruggen van de Schipdonckvaart-Zuid en het Leopoldvaart-Oostkanaal
(de Blinker en de Stinker in de volksmond). Onvergetelijk is het uitzicht op
de Oostkerkse Sint-Kwintenskerk. Bij de volgende brug steken we de Damse
Vaart over en rijden nu naar dat mooiste en destijds voornaamste dorp van
het ‘Vlaamse Vermandois’. Graaf Robbrecht II van Vlaanderen schonk het
tiendrecht over het toenmalige Oostkerke aan de abdij van Saint-Quentin-enl’Isle
in de twaalfde eeuw. Oostkerke telde toen vier kapellen: in Lapscheure,
Moerkerke, Westkapelle en het vandaag door de zee verzwolgen Wulpen. De
streek werd herhaaldelijk geteisterd door overstromingen. Reeds in het begin
van de twaalfde eeuw stond hier een romaanse kerk waarin de Ierse zendeling
Sint-Guthago lag begraven. Het stemmig dorp met een veertiende-eeuws kasteel
en een dorpsmolen vormt een perfect Reynaertdecor. Vanuit Oostkerke