jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 127 ~
Tiecelijn 24
grondeigendom van Vermandois, landerijen die toebehoren aan die abdij, in
de volksmond Oostkerker Ambacht geheten. Isidoor Teirlinck verwierp deze
stelling in zijn standaardwerk over De toponymie van den Reinaert niet, maar hij
was er ook geen verdediger van. Buitenrust Hettema stelde vast dat Vermandois
in de zeven West-Vlaamse dorpen niet bekend was. J.W. Muller volgde
wél. Van den vos Reynaerde werd geschreven in een periode dat Vlaanderen en
Vermandois verenigd waren. Na de scheiding bleven er nog heel wat banden
bestaan tussen de abdij van Saint-Quentin en het Ambacht. Tot 1784 werden
er zelfs nog tienden geheven.
Na de ontdekking van het Dyckse handschrift in 1908 heeft Muller het over
een ‘Hulsterlo’ dat tussen Damme en Moerkerke ligt in … jawel het ‘lant van
Vermendoys’. Voor pater D.A. Stracke, die aan de kwestie een volledig artikel
wijdde, is Boloys een Vlaamse plaatsnaam. Hij wijst erop dat Elmare en het
Vermandois van het Oostkerker Ambacht in elkaars buurt liggen. Leopold
Peeters ziet Vermandois ook dicht bij Brugge. De West-Vlaamse link naar
deze episode moeten we in deze West-Vlaamse uitstap zeker vermelden. Ook
Rudi Malfliet vernoemt in Van den vos Reynaerde. De Feiten Lapscheure, dat
in vogelvlucht veertien kilometer van Elmare ligt. Niet echt zo ver voor een
uitgehongerde Isegrim …
Wie intussen dit ‘Vlaamse Vermandois’ wil bezoeken, kan dat vandaag vanuit
Brugge via een schitterende fiets- of autotocht (of zelfs te voet) en zal zich – met
de nodige verbeelding – in een authentiek Reynaertland wanen, ook al hebben
de vroegere heide en wildernissen vol brakke putten plaatsgemaakt voor een
groen paradijs waarin menige vos zijn jachtgebied heeft. Vanuit Brugge volg je
de Damse Vaart met zijn typische hoge bomenrijen. Aan weerszijden ontrolt
zich het groene tapijt van de vruchtbare poldergronden, een open landschap,
weids en poëtisch. Spijts het nogal drukke autoverkeer ademt alles rust uit. In
Reynaerts dagen voeren hier langs de Zwingeul en de Reie de volgeladen boten
naar het bloeiende Brugge. Bij het binnenrijden van Damme ontmoet je onmiddellijk
Reynaerts tweelingbroeder Tijl Uilenspiegel. Jef Claerhout vereeuwigde
hem in een betekenisvol monument uit 1979, als aandenken aan Charles
de Coster die toen 100 jaar gestorven was. De Coster liet Uilenspiegel in zijn
Franstalige romantische versie La Légende et les aventures héroïques, joyeuses
et glorieuses d’Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs
uit 1867 geboren worden in Damme op de dag dat ook Keizer Karels zoon
Filips geboren werd. Zijn boek werd het relaas van het niet zelden reynaerdesk
verzet van Uilenspiegel tegen de Spaanse bezetter. Volgens de interpretatie van