jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 121 ~
Tiecelijn 24
drage over dieren verscheen (Uitstap in de Warande), de vos zou hebben doodgezwegen,
daar waar hij hem voordien in het Antwerpse zondagsblad ‘voor
verstandige lieden’ Reinaert de Vos geregeld met vlijmende spot liet optreden.
Tiecelijn heeft hier vroeger reeds uitvoerig over bericht. In 1993 ploos ik onder
de titel ‘Gezelles Reynaerdieën’ (p. 127-139) Gezelles ‘spokerijen’ in het
Antwerpse zondagsblad uit, terwijl ik in 2005 op zoek ging naar vossen- en
andere dierensporen in Rond den Heerd (p. 37-52). Ondertussen volgde in het
millenniumjaar Gezellespecialist Jozef Boets de priester-dichter ‘in het spoor
van Reynaert’ (p. 70-77). Boets vroeg zich af of Gezelle ‘den fellen metten
roden baerde’ niet ‘te ondeugdelijk van aard vond om er zo lang met sympathie
mee bezig te kunnen zijn’. Als deugdzaam priester voelde Gezelle zich
waarschijnlijk niet zo verheugd over de rol die de geestelijkheid in het verhaal
speelde. Maar dat hij het verhaal kende, mag in de eerste plaats blijken uit
een stukje van zijn hand in de vijfde jaargang nummer 28 van Rond den Heerd
(1869-1870), waarin hij zowaar een 35-tal verzen uit het Comburgse handschrift
in zijn ‘beschaafd’ West-Vlaams heeft hertaald. Hij maakte de vertaling
naar aanleiding van een vondst van de prent ‘Schalke Rein voor de vierschaar’.
De titel van het stuk luidde: ‘Reintje rond den heerd’. Na de beginverzen van
het Comburgse handschrift (A 41-45) vervolgt Gezelle: ‘Alzo begint het oud
Vlaamsch verdichtsel van Reinaerd de Vos, dat zo menig duizende malen onze
voorouders rond den heerd heeft verlustigd en beleerd heeft …’ En dan vervolgt
hij zijn hertaling met een passage uit Reynaerts zelfverdediging, waarvan wij
enkele verzen hier opnieuw citeren:
God, die alle ding
Gebood, hij geve u, Koning, Heere,
Lange blijdschap ende eere.
Ic groete u, Koning, ende hebbe’s recht:
’n Hadde nooit Koning eenen knecht
Zoo getrouwe jegens hem
Als ik ooit was ende bem.
(A 1774-1780)
Koning Lioen,
Wie twijfelt des, gij ne moget doen
Dat gij gebiedt over mij,
Hoe groot mijne zake zij?
Gij moget mij vromen ende schaden