jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 119 ~
Tiecelijn 24
We belanden uiteindelijk weer op de Markt, die beheerst wordt door
‘d’olletorre’ (het belfort) en het Breydel-De Coninckmonument. Twee krachtige
leeuwen houden aan de trap van het provinciaal gebouw de wacht, waar
onder de Waterhalle in de dertiende eeuw de Reie liep (1284). Achter het beeld
van Breydel en De Coninck kiezen we voor het smalle Geernaartstraatje om
zo op de Eiermarkt te belanden. Dit oord van lafenis vol terrasjes, dat vroeger
Ten Berghpoele heette, praalt met een bombastisch beeldhouwwerk van Pieter
Pepers uit 1761. Het Brugse wapen wordt vastgehouden door een leeuw en een
beer, broederlijk en rustend verenigd op een pedestal. Maar ook Reynaert en
Isegrim zijn hier niet zo veraf. In de Kuiperstraat ontdek je de eet- en drankgelegenheid
Malpertuus, die uitgebaat wordt in een kelder. Een jonge, sierlijke
vos fungeert er als uitnodigend uithangbord. In de onmiddellijke nabijheid
huist Reynaerts wapenbroeder in het ‘Huys genaemt ’t Wolveken’ (nummer
7). De wolf is trouwens goed thuis in deze buurt. In de nabije Sint-Jacobsstraat
vind je Isegrim in twee reliëfs terug: in het huis 19, ‘De oude Wolf ’, wordt hij
doodgebeten door een hond. In de gevel van huis 50, ‘In de Wulf ’, heeft hij
meer geluk, en is hij gewoon een sierstuk.
De interessantste vossentroef in deze buurt vinden we in de stadsbibliotheek,
de Biekorf. Lotte Hellinga schonk deze instelling in 2010 21 oude Reynaertdrukken
van de zestiende tot de negentiende eeuw, afkomstig uit de nalatenschap
van onder anderen haar man Wytze Hellinga (1908-1985) en Bruggeling
Willem Pée. Hellinga was bij zijn Reynaertstudies ‘altijd zeer op Brugge
en het Brugse Vrije georiënteerd’. Over deze collectie publiceert Rik van Daele
in dit jaarboek een uitgebreide studie.
In de Biekorf vind je ook een bijzonder geestig Reynaertmarginaaltje in het
Speculum doctrinale van Vincentius van Beauvais in een West-Vlaams cisterciënzerhandschrift
uit de bibliotheek van Ter Doest uit het laatste kwart van
de dertiende eeuw. Een vrouw met een spinrokken in de hand achtervolgt een
witte kat(er) die een penis en testikels in de muil houdt (fol. 299 verso). Spontaan
denk je aan de testikelbijtende Tybeert, achtervolgd door een woedende
Julocke. Een vos in pelgrimskleren leest op dezelfde pagina een brief. De maker
zou een miniaturist uit de Dampierregroep zijn geweest. In het Grootseminarie
Ten Duinen aan de Potterierei kun je nog een tweede ‘Brugse’ vossenminiatuur
bekijken in het eerste deel van de bijbel van Ter Doest. Op folio 1 van dit
topstuk uit 1265-1275 staat onderaan een vos met een kip in de muil. De kopiist
van deze bijbel is Henricus conversus, een cisterciënzerlekenbroeder die in
de tweede helft van de dertiende eeuw werkzaam was.