jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
Dat Van den vos Reynaerde zo vroeg reeds werd vertaald door een West-
Vlaamse geestelijke uit het Brugse bewijst dat het verhaal van Willem ‘die Madoc
maecte’ zich vrij vlug heeft verspreid. Dit is niet zo verbazend als je weet
dat Brugge in de dertiende eeuw een bloeiende ‘Europese stad’ was nabij de
nijvere Zwinstreek met verbindingswegen naar andere grote centra, via Gent
en Oost-Vlaanderen naar Aken en Keulen.
In de voorgevel van de proostdij zie je het wapen van het Proostse: een leeuw
met een gouden kroontje. Vond Nobel dan toch de schat?
Naast het Proostse was er de kapittelschool Sint-Donaas, waarnaar Rudi
Malfliet in zijn recente boek Van den vos Reynaerde. De feiten (2010) verwijst.
Hij vraagt zich af of de Reynaertauteur er misschien als leerling verbleef? Voor
Malfliet is dit niet zo onwaarschijnlijk. Hij gaat er net als Leopold Peeters,
Herman Heyse en Rik van Daele van uit dat de Reynaertauteur Willem van
Boudelo was, een belangrijk grafelijk ambtenaar. Heeft ‘Balduinus dictus iuvenis’
Willem gekend? Alle data liggen relatief dicht bij elkaar. Bovendien hadden
de abdijen van Ter Doest, Ten Duinen en Boudelo heel wat contact (via
bijvoorbeeld verkopen en dijkwerken). Willem had contacten met de grote
West-Vlaamse cisterciënzerabdijen, hij verkocht moergrond aan en van de abdij
van Sint-Andries bij Brugge in 1251 en 1253 enzovoort. Verder onderzoek
brengt hier misschien nog meer gegevens en West-Vlaamse banden aan het
licht.
De West-Vlaamse vertaler, die zijn werk opdroeg aan Jan van Vlaanderen en
het Dampierregeslacht goedgunstig tracht te stemmen, is wel kuiser dan zijn
voorganger. Hij moraliseert meer, beperkt de spot, en typeert de vos explicieter
als een duivelse figuur die het kwaad vertegenwoordigt.
De Burg is met de barokke proostdij en de Heilig Bloedkapel, het gotische
stadhuis, de romaanse Basiliuskapel, de renaissancistische Oude Griffie, het
neoklassieke Oude Gerechtshof, de neogotische gebouwen rechts van de galerij,
de Steeghere en de romaanse sporen van de Sint-Donaaskerk een indrukwekkend
plein dat samen met het Simon Stevinplein kandidaat is voor het
oudste stukje Brugge.
Circa 860 schaakte ene Boudewijn van Laon Judith, de dochter van
Karel de Kale. Na enig familiaal gebakkelei schonk zijn schoonvader
hem de pagus Flandrorum, een gebied met vooral heide en moeras
waar vossen zich nog altijd goed thuis zouden voelen. Boudewijn
versterkte hier een vervallen ‘castrum’ dat de Vikingen moest afweren
en vestigde zich in deze eerste Brugse burcht. Karel verleende
~ 114 ~