jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Reynaert in Münster
Kroniek van 101 jaar academisch Reynaertonderzoek aan de
Westfälische Wilhelms-Universiteit Münster (1910-2011)
~ 11 ~
Artikel / Tiecelijn 24
joost Robbe
De Westfälische Wilhelms-Universiteit Münster heeft een bijzonder rijke
traditie van academisch Reynaertonderzoek. Dat onderzoek draagt continuïteit,
de dialoog met filologen van andere talen en de internationale samenwerking
hoog in het vaandel.
Eigenlijk bestaat er reeds vanaf het prille begin van de Reynaertstudie een
binding met Münster. Dit komt omdat het Dycksche handschrift van Van den
vos Reynaerde in het eerste decennium van de vorige eeuw werd ontdekt door
Hermann Degering, die toen assistent was aan de Münsterse universiteitsbibliotheek.
1 In het kader van een groots opgezet onderzoek naar handschriften
in privébezit in geheel Duitsland, georganiseerd door de Pruisische Academie
van Wetenschappen, kreeg Degering de specifieke opdracht om het Rijnland
te verkennen. In het Schloss Dyck, bij de familie zu Salm-Reifferscheidt,
stootte hij in 1907 op het handschrift. Hij zette zich onmiddellijk aan een
editie, die drie jaar later bij de Münsterse uitgeverij Coppenrath verscheen. 2
Het staat buiten kijf dat het Dyckse handschrift van onschatbare waarde is
voor de studie van de Reynaerttraditie. De versie die het bevat is niet alleen een
halve eeuw ouder dan die van het Comburgse, zij vertoont ook een groot aantal
belangrijke varianten met ten dele betere lezingen. Uit de ontcijfering van de
notities is bovendien gebleken dat het manuscript, dat rond het midden van de
veertiende eeuw is vervaardigd, reeds in de vijftiende eeuw in het bezit van de
familie zu Salm-Reifferscheidt moet zijn geweest. Het moet dus kort na zijn
ontstaan van Holland of Utrecht naar de Nederrijn zijn verhuisd.
Een tweede mijlpaal was een grondleggend artikel uit 1960, waarin William
Foerste, destijds professor Nederduitse filologie aan de Münsterse universiteit,
voor het eerst de weg van Reynaerts historie naar de Nederduitse Reynke de Vos
van 1498 uittekende. 3 Daarmee was de basis gelegd voor de verbinding tussen de
Vlaamse en de Duitse Reynaert, en vanaf dit ogenblik kon de Vlaamse Reynaert
als de unieke tussenschakel worden beschouwd tussen de Oudfranse overlevering
en de verspreiding van de Reynaertstof over het gehele Europese continent. 4