2023-10 Maritime Industry

9 mei 2023 15
GREEN DEAL BINNENVAART VLAANDEREN
15 strategische doelstellingen met 1 ambitie: een emissieloze binnenvaart in 2050. Dat is de Vlaamse Green Deal Binnenvaart in een notendop. De initiatiefnemers zijn De Vlaamse
Waterweg, Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW), Port of Antwerp-Bruges, North Sea Port, Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen en de Federatie Belgische Binnenvaart.
In het voortraject hebben zij samen met diverse stakeholders de kansen en uitdagingen van de binnenvaart op het vlak van vergroening in kaart gebracht. Dit leidde tot een ambitietekst
en bijhorende (strategische en operationele) doelstellingen. Deze zijn geënt op de Verklaring van Mannheim van de CCR en de Europese Green Deal. De acties zijn geclusterd binnen vier
thematische werkdomeinen: technologische oplossingen, financiële oplossingen, beleid en implementatie voor een groene binnenvaart.
In een serie van vier artikelen komen die werkdomeinen aan de orde. DEEL 2: IMPLEMENTATIE
Met de juiste mindset samen naar een
groenere binnenvaart
De voorbereiding heeft bloed, zweet en tranen gekost. Nu het skelet van de
Green Deal Binnenvaart staat, roepen de initiatiefnemers iedereen op om er
samen de schouders onder te zetten. Daisy Rycquart legt namens de Federatie
Belgische Binnenvaart uit hoe doelgerichte subsidieprogramma’s, sterke
samenwerkingsverbanden, het delen van kennis en data en vertrouwen in
een groene toekomst het verschil kunnen maken.
Daisy Rycquart:
geloven in
vergroening en er
toekomst in zien.
DOOR SARAH DE PRETER
Als directeur van CITBO (Corporation
Inland Tanker Barge Owners) kent
Daisy Rycquart maar al te goed de
voordelen van krachtenbundeling. In
de binnenvaart zijn echter weinig sterke
samenwerkingsverbanden. Het is
dan ook een van de doelstellingen van
de Green Deal Binnenvaart om zowel
sectorale samenwerking (schippers onderling)
als samenwerking tussen de
binnenvaart en verladers/havens/universiteiten
te stimuleren. “Je hoeft zo’n
samenwerking niet voor altijd aan te
gaan, het kan ook voor een aantal jaren
zijn. Door samen te werken maak
je bijvoorbeeld meer kans op subsidie
en kun je het risico van een investering
beter spreiden, waardoor banken
eerder een lening zullen verstrekken.
Je kunt hierdoor ook meer impact maken
op verladers en beleidsmakers.”
Subsidieprogramma’s
Voor de meeste binnenvaartondernemers
zijn Europese subsidieprogramma’s
een ver-van-mijn-bed-show. Er
komt te veel administratie bij kijken.
Rycquart: “Voor het schrijven van een
proposal heb je tijd en skills nodig.
Dat is eigenlijk alleen weggelegd voor
grote ondernemingen omdat zij hier
voldoende personeel voor hebben.”
“Bovendien ligt de focus van Europese
subsidieprogramma’s op projecten
met een hoog innovatiegehalte, die
dus ook gepaard gaan met hoge
risico’s. Dat maakt het niet aantrekkelijk
voor een ondernemer die op zoek
is naar toekomstbestendige investeringen.
Ook merken we dat binnenvaartproposals
te vaak niet aangenomen
worden. We moeten opboksen tegen
de zeevaart en andere transportsectoren.”
“Lidstaten hebben meer bewegingsvrijheid
in de eisen die ze stellen. Als
de eisen goed bij de sector passen,
werken nationale steunprogramma’s
goed en zijn de middelen in no time
op. We gaan de behoeften van de sector
stevig aankaarten bij de overheid.
Subsidies kunnen de noodzakelijke
prikkel zijn om verder te verduurzamen,
maar je moet er op lange termijn
niet afhankelijk van willen worden.”
Begeleiding en kennis
Verder streeft de Green Deal naar éénop-één-begeleiding
van binnenvaartondernemers.
In Vlaanderen is Paul
Lambrechts drie jaar lang vergroeningsconsulent
voor de sector geweest.
Dit programma was een enorm succes
en de vraag is groot om het te verlengen.
Dat is uit een enquête gebleken.
“Voor binnenvaartondernemers is het
zeer waardevol om een onafhankelijk
deskundige te kunnen raadplegen die
alle toeleveranciers kent en gratis kan
helpen richting een businesscase of
een samenwerkingsvorm. Dit is een
van de grootste behoeften in de sector.
Als verlengstuk hierop willen we
een neutraal, online platform opzetten
waarop alle kennis gestructureerd
gebundeld wordt. Dit zou ook een
mooie exposure zijn naar de buitenwereld
toe.”
“Verder gaan we events organiseren
waar iedereen kennis en ervaring kan
delen. Geen praatbarakken dus, maar
conceptuele bijeenkomsten om te
bespreken wat wél en niet gelukt is.
Niet ieder subsidietraject zal immers
succesvol zijn en we moeten ook
durven falen. Die risico’s moeten wel
gedekt zijn door de maatschappij,
zoiets kan de sector niet in z’n eentje
dragen.”
Data ontsluiten
Het is op dit moment niet echt inzichtelijk
hoe groen de binnenvaartvloot
al is. Het registreren van gegevens
hierover is dan ook niet verplicht. “De
IVR-database is goed, maar niet compleet.
Daardoor hebben we eigenlijk
geen echt startpunt. Het zou mooi zijn
om te weten welke schepen over welke
motor én nabehandelingstechnologie
of andere retrofit-aspecten beschikken.
Je zou dit onder meer via een label
kunnen laten vastleggen. Idealiter
doen we dit op Europees niveau, maar
het kan ook een regionaal karakter
hebben.”
Vergroening heeft tijd nodig en zal
van de sector een omdenken vergen.
“We moeten eraan wennen dat we
straks niet meer naar de winkel gaan
en alleen nog hoeven te beslissen
welk motormerk we kiezen. We zullen
er ook over na moeten leren denken
welke brandstof de meest geschikte is
en waar we gaan bunkeren. Net zoals
je bij de aanschaf van een nieuwe auto
zou doen. Je koopt geen elektrische
auto als je permanent lange ritten
moet maken, maar voor de stad is het
een prima oplossing. One size fits all
past niet bij vergroening. Een enorme
uitdaging voor de sector, want het gaat
over miljoenen en er is ook infrastructuur
nodig.”
Hefboomeffect
Het begint volgens Rycquart met de
juiste mindset: geloven in vergroening
en er toekomst in zien. “Om dit te
stimuleren, zijn transparantie en prikkels
nodig om technische keuzes te
maken. Behalve de binnenvaartondernemers
moeten ook banken en verladers
mee. Wij verwachten dat nieuwe
Europese richtlijnen rond het rapporteren
van duurzaamheid als een hefboom
zullen werken. Verladers zullen
hierdoor eerder geneigd zijn om voor
groen transport te kiezen. Lidstaten
moeten deze richtlijnen voor juli 2024
omzetten in nationale regelgeving. Dat
valt binnen het tijdpad van de Green
Deal Binnenvaart Vlaanderen.”
Ferme ambities, kortom, waarvan de
initiatiefnemers hopen er de komende
2 tot 3 jaar veel te kunnen verwezenlijken.
“Met de voorbereiding zijn
we twee jaar bezig geweest”, besluit
Rycquart. “Het skelet staat, maar dit
is slechts het begin. Nu moeten we
samen aan de slag door allemaal een
steentje of een rots bij te dragen.”
IEDEREEN AAN
BOORD!
Op de website van De Vlaamse Waterweg
staat de volledige ambitietekst
van de Green Deal Binnenvaart
Vlaanderen en kun je de engagementsverklaring
invullen.
Hierdoor zit je mee in het vervolgtraject
en blijf je op de hoogte van de
resultaten van alle werkpakketten.
Op 23 juni wordt de Green Deal Binnenvaart
in het Havenhuis Antwerpen
officieel gelanceerd en kun je
samen met de partners en minister
Lydia Peeters je handtekening onder
het logo zetten.