Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Er was openlik gedreigd, dat hij op reis gegrepen en vermoord zou worden, en zijn vrienden
smeekten hem, het niet te wagen. Ze drongen er zelfs bij hem op aan, dat hij Wittenberg een
tijd lang verlaten zou, en veiligheid zoeken bij degenen, die hem met vreugde zouden
beschermen. Maar hij wilde de post, die God hem aangewezen had, niet opgeven. Hij moest
getrouw verder gaan met de waarheid te handhaven, niettegenstaande de stormen, die om hem
woedden. Zijn taal was: “Ik ben ge-lijk Jeremia, een man van strijd en twist; maar hoe meer
ze me dreigen, hoe meer ze mijn blijdschap verhogen. ... Ze hebben mijn eer en mijn goede
naam reeds door het slijk gesleurd. Al wat me nog rest, is mijn nietswaardig lichaam; laat hen
dat ook hebben; ze zullen mijn leven daardoor slechts enige uren verkorten. Maar wat mijn
ziel aangaat, die zullen ze niet krijgen. Hij, die het Woord van Christus aan de wereld wenst
te brengen, moet ieder uur de dood ver-wachten.”
De tijding van Luthers aankomst te Augsburg gaf grote voldoening aan de pauselike
afgevaardigde. De lastige ketter, die de aandacht van de gehele wereld tot zich trok, scheen
nu in de macht van Rome te zijn, en de afgevaardigde nam zich voor, dat hij niet zou
ontsnappen. De hervormer had verzuimd, zich van een vrijgeleide te voorzien. Zijn vrienden
drongen erop aan, dat hij niet zonder dat dokument voor de afgevaardigde zou verschijnen,
en zijzelven namen op zich, het van de keizer te verkrijgen. Het was het plan van de
afgevaardigde om Luther zo mogelik te dwingen om te herroepen, of, indien dit niet gelukte,
hem naar Rome te laten voeren, om in het lot van Huss en Jérome te delen. Daarom trachtte
hij door zijn handlangers Luther te overreden, om zonder vrijgeleide te verschijnen, en zich
aan zijn genade toe te vertrouwen. Dit weigerde de hervormer beslist. Niet voordat hij het
geschrift, dat hem de bescherming van de keizer verzekerde, ontvangen had, verscheen hij in
de tegenwoordigheid van de pauselike afgezant.
Uit voorzichtigheid besloten de Katholieken, te trachten Luther te winnen door een schijn
van zachtheid. De afgevaardigde betoonde zich zeer vriendelik, wanneer hij zich met hem
onderhield; maar hij eiste, dat Luther zich onvoorwaar- delik aan het gezag van de kerk zou
onderwerpen, en ieder punt zou toegeven, zonder bespreking of onderzoek. Hij had het
karakter van de man, met wie hij te doen had, niet naar waarde geschat. Luther drukte in zijn
antwoord zijn ontzag voor de kerk uit, zijn verlangen naar waarheid, verder zijn bereidheid
om alle bezwaren tegen wat hij verkondigd had te beantwoorden, en zijn leerstellingen te
onderwerpen aan het besluit van zekere voorname universiteiten. Maar tegelijkertijd kwam
hij op tegen de eis van de kardinaal, dat hij herroepen zou, zonder dat er bewezen was, dat hij
dwaalde.
Het enige antwoord was: “Herroep, herroep.” De hervormer toonde aan, dat zijn stelling
zich grondde op de Schriften, en verklaarde vastberaden, dat hij de waarheid niet herroepen
kon. De legaat, onmachtig om Lutlrers beweringen te weerleggen, overstelpte hem met een
vloed van verwijten, spotternijen en vleierijen, doorspekt met aanhalingen uit de
overleveringen, en gezegden van de kerkvaders, en liet de hervormer geen gelegenheid om te
spreken. Ziende dat de bijeenkomst, op deze wijze voortgezet, volkomen nutteloos zou zijn,
88