Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
en aardse middelaars gericht geweest waren, wendden zich nu in berouw en geloof naar
Christus en die gekruist.
Deze algemene belangstelling wekte de vrees van de pauselike gezaghebbers nog meer op.
Luther werd gedagvaard om te Rome te verschijnen, en zich te verantwoorden op een
aanklacht van ketterij. Het bevel vervulde zijn vrienden met schrik. Ze kenden het gevaar
maar al te goed, dat hem bedreigde in die verdorven stad, die alreeds dronken was van het
bloed van de martelaren voor Jezus. Ze verzetten zich tegen zijn gaan naar Rome, en
verzochten, dat zijn onderzoek in Duitschland zou mogen plaats vinden.
Deze schikking werd eindelik getroffen, en een pauselike afgevaardigde aangesteld om de
zaak te horen. In de instruk- tieën, welke deze beambte van de opperpriester ontving, werd
gezegd dat Luther reeds tot ketter verklaard was. Er werd aan de afgevaardigde daarom
opgedragen, hem te “vervolgen en zonder verwijl tot zwijgen te brengen.” Indien hij
standvastig zou blijven, en het de afgevaardigde niet gelukken zou, om zich van zijn persoon
meester te maken, was hij gemachtigd “om hem in alle plaatsen in Duitschland vogelvrij te
verklaren, en om allen, die met hem verbonden waren, uit de weg te ruimen, te vloeken, en in
de ban te doen.” En verder, ten einde deze verderfelike ketterij volkomen uit te roeien, beval
de paus zijn afgevaardigde, om allen, welke waardigheid ze ook bekleden mochten in kerk of
staat, behalve de keizer, buiten de gemeenschap van de kerk te sluiten, zo ze zouden nalaten,
Luther en zijn aanhangers te grijpen en over te leveren aan de wraak van Rome.
Hieruit toont zich de ware geest van het pausdom. Geen spoor van Christelik beginsel, of
zelfs van gewone rechtvaar digheid, is in het gehele dokument te vinden. Luther was ver van
Rome verwijderd; hij had geen gelegenheid gehad, om zijn gedrag of zijn ingenomen stelling
te verklaren of te verdedigen; toch werd hij, v——r zijn zaak nog onderzocht was, kortweg
verklaard een ketter te zijn, en dezelfde dag gewaarschuwd, beschuldigd, verhoord, en
veroordeeld; en dat alles door de heilige vader, zoals hij zichzelf noemt, het enige,
oppermachtige, onfeilbare gezag in kerk of staat!
In deze tijd, toen Luther zo zeer behoefte had aan het medegevoel en de raad van een
trouwe vriend, zond Gods voor-zienigheid Melanchton naar Wittenberg. Jong van jaren,
nederig en schroomvallig in zijn manieren, gewon Melanchtons gezond oordeel, uitgebreide
kennis, en innemende welspre-kendheid, die zich aan reinheid en oprechtheid van karakter
paarden, algemene bewondering en achting. Zijn schitterende talenten waren niet meer
opvallend dan de zachtheid van zijn aanleg. Hij werd spoedig een ernstig discipel van het
evangelie, en Luthers vertrouwdste vriend en meest gewaardeerde steun; zijn zachtheid,
voorzichtigheid, en zorgvuldigheid dienden als aanvulling van Luthers moed en ijver. Hun
samen- werking gaf kracht aan de Hervorming, en was een bron van grote aanmoediging voor
Luther.
Augsburg was bepaald als de plaats, waar het verhoor zou gehouden worden, en de
hervormer begaf zich te voet op reis daarheen. Men maakte zich ernstig over hem bezorgd.
87