Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
keren. Prinsen en overheden verheugden zich in het geheim, dat er perk zou worden gesteld
aan de overmoedige macht, die hun het recht ontkende van zijn besluiten in twijfel te trekken.
Maar de zondelievende en bijgelovige menigten schrokken, toen de valse redeneringen,
die hun angsten hadden gesust, werden weggevaagd. Listige geesteliken, gestoord in hun werk
van misdaden toe te laten, en hun inkomen in gevaar ziende, waren verwoed, en spanden
samen om hun aanmatigingen te handhaven. De hervormer had het hoofd te bieden aan bittere
beschuldigers. Sommigen klaagden hem aan van haastig en volgens een eerste opwelling
gehandeld te hebben. Anderen legden hem hooggevoelendheid ten laste, verklarende dat hij
niet van God geleid was, maar door trots en drift. “Wie weet niet,” antwoordde hij, “dat men
maar zelden een nieuw denkbeeld bekend maken kan zonder enige schijn van trots, of
beschuldigd te worden van twist veroorzaakt te hebben? Waarom werden Christus en al de
martelaren ter dood gebracht?— omdat ze de schijn op zich laadden van trotse verachters te
zijn van de wijsheid van de tijd, waarin ze leefden ; en omdat ze nieuwe waarheden
voorstelden, zonder de orakelen van de oude meningen eerst nederig geraadpleegd te hebben.”
Andermaal verklaarde hij: “Wat ik doe, zal niet door men- selik beleid, maar door de raad
Gods bewerkt worden. Indien het Gods werk is, wie zal het keren? Indien het dit niet is, wie
zal het bespoedigen? Niet mijn wil, niet de hunne, niet de onze,— maar Uw wil, o heilige
Vader, die in de hemelen zijt!” Ofschoon Luther door Gods Geest bewogen was, om zijn
werk te beginnen, zou hij het niet voortzetten zonder zware strijd. De verwijtingen van zijn
vijanden, hun verkeerde voorstellingen van zijn doel, en de onrechtvaardige en laster- like
aanmerkingen over zijn karakter en beweegredenen, gingen over hem heen als een
overweldigende vloed, en bleven niet zonder gevolg. Hij had er zich verzekerd van gehouden,
dat de leiders van het volk, zowel in kerk als in school, zich gaarne met hem zouden verenigd
hebben in zijn pogingen tot hervorming. Aanmoedigende woorden van hen, die hoge posten
bekleedden, hadden hem met vreugde en hoop vervuld. In het verschiet had hij reeds een
blijder dag voor de kerk zien dagen. Maar de aanmoediging was in verwijt en veroordeling
verkeerd. Vele overheden, in de kerk zowel als in de staat, waren overtuigd van de waarheid
van zijn stellingen, maar zagen aldra in, dat het aannemen van deze waarheden grote
veranderingen ten gevolge zou hebben.
Het volk te verlichten en te hervormen betekende niet anders, dan het gezag van Rome te
ondermijnen, duizenden stromen, die daar nu in de schatkist vloeiden, af te keren, en de
overdaad en pracht van de pauselike leiders daardoor zeer te verminderen. Behalve dat, het
volk te leren denken en als verantwoordelike wezens te leren handelen, die alleen op Christus
zagen als de bron van hun zaligheid, zou de troon van de paus omverwerpen, en ten slotte hun
eigen gezag vernietigen. Om deze reden weigerden ze de meerdere kennis, die God hun
aanbood, aan te nemen, en schaarden zich tegen Christus en de waarheid, door zich tegen de
man te stellen, die Hij gezonden had om hen te verlichten.
85