Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
te weiden, die hongerde en dorstte naar de waarheid. Hij verklaarde met beslistheid, dat de
Christenen geen andere leerstellingen behoorden aan te nemen, dan die gegrond waren op het
gezag van de Heilige Schriften. Deze woorden raakten aan het wezenlike fondament van de
pauselike oppermacht. Ze bevatten het levensbeginsel van de Hervorming.
Luther zag het gevaar in, van menselike theorieën boven Gods Woord te stellen.
Onbevreesd viel hij de spekulatieve ongelovigheid van de geleerden aan, en stelde zich tegen
de wijsbegeerte en godgeleerdheid, wier invloed zo lang het volk beheerst had. Hij verklaarde,
dat zulke studieën niet alleen geen waarde hadden, maar verderfelik waren, en trachtte het
verstand van zijn hoorders van de valse redeneringen van de wijsgeren en godgeleerden naar
de eeuwige waarheden te leiden, die de profeten en apostelen aan het licht hebben gebracht.
Kostbaar was de boodschap, die hij bracht aan de begerige scharen, welke aan zijn lippen
hingen. Nooit hadden ze zulke woorden gehoord. De blijde tijding van des Heilands liefde,
de verzekering van vergeving en vrede door Zijn verzoenend bloed, verheugde hun harten en
vervulde hen met onvergan- kelike hoop. Te Wittenberg was een licht ontstoken, waarvan de
stralen de uiterste delen van de aarde zouden beschijnen, en dat in helderheid zou toenemen
tot het einde der tijden.
Maar licht en duisternis kunnen niet samengaan. Tussen waarheid en dwaling bestaat een
onverzoenlike strijd. Om de ene op te houden en te verdedigen, moet de andere aangevallen
en nedergeworpen worden. Onze Heiland zelf verklaarde: “Ik ben niet gekomen om vrede te
brengen, maar het zwaard.” Luther zei enige jaren na het begin van de Hervorming: “God
leidt mij niet, Hij drijft me voort, Hij voert me verder; ik ben geen meester over mijzelf. Ik
zou gaarne in rust leven, maar word in het midden van oproer en omwenteling geworpen.”
Nu stond hij op het punt van in de strijd ingewikkeld te worden.
De Roomse Kerk had een handelswaar gemaakt van de genade Gods. De tafelen van de
wisselaarsm3 waren naast de altaren opgezet, en de lucht weergalmde van het geschreeuw
van de kopers en verkopers. Onder het voorwendsel van gelden te verzamelen voor de bouw
van de Sint Pieterskerk te Rome, werden er in het publiek aflaten voor de zonden te koop
aangeboden op gezag van de paus. Met de prijs van misdaden zou er een kerk gebouwd
worden voor Gods eredienst,— de hoeksteen gelegd met het loon der ongerechtigheid. Maar
dezelfde middelen, die aangewend werden tot Rome’s verheffing, brachten de doodsteek toe
aan zijn macht en grootheid. Het was dit, dat de vastberadenste en voorspoedigste van Rome’s
vijanden verwekte, en aanleiding gaf tot de strijd, die Rome’s troon schokte, en de drievoudige
kroon op het hoofd van de paus deed wankelen.
De beambte, die aangesteld was om in Duitschland de aflaathandel te bezorgen — Tetzel
genaamd — was schuldig bevonden aan de laagste vergrijpen tegen de samenleving en tegen
de wet van God; maar, aan de straf op zijn misdaden ontkomen zijnde, werd hij gebruikt om
de onbeschaamde handelsplannen van de paus te helpen uitvoeren. Met grote
schaamteloosheid uitte hij de schandelikste leugens, en vertelde wonderlike verhalen om een
82