Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Zo vluchtte ten tweeden male een groot leger, uitgezonden door de machtigste volken van
Europa, een grote bende moedige, krijgshaftige mannen, geleerd en uitgerust ten strijde,
zonder dat er een slag geslagen was, voor de verdedigers van een klein en tot hiertoe zwak
volk. Hier was een openbaring van Goddelike macht. De indringers werden geslagen door
bovennatuurlike angst. Hij, die Farao’s heir in de Rode Zee deed omkomen, die de legers van
de Midianieten voor Gideon en zijn drie honderd deed vluchten, die in één nacht de
legerscharen van de trotse Assyriër vernietigde, had wederom Zijn hand uitgestrekt om de
macht van de onderdrukker te fnuiken. “Aldaar zijn ze met vervaardheid vervaard geworden,
waar geen vervaardheid was: want God heeft de beenderen des- genen, die u belegerde,
verstrooid: gij hebt hen beschaamd gemaakt, want God heeft hen verworpen.”
De pauselike leiders, er aan wanhopende om door geweld te overwinnen, namen ten laatste
de toevlucht tot staatslist. Er werd een overeenkomst getroffen, waarbij aan de Bohemers
ogenschijnlik vrijheid van geweten werd toegestaan, doch die hen in werkelikheid verraderlik
onder de macht van Rome bracht. De Bohemers hadden vier punten als vredesvoorwaarden
met Rome gesteld: Vrije verkondiging van de Bijbel; het recht voor de gehele gemeente op
het brood zowel als de wijn bij het avondmaal, en het gebruik van de moedertaal bij de
godsdienstoefening; uitsluiting van de geestelikheid van alle wereldse posten en gezag; en, in
geval van wangedrag, jurisdiktie van de burgerlike hoven zowel over de geestelik- heid
als over de leken. De pauselike overheden “kwamen ten laatste overeen om de vier artikelen
van de Hussieten aan te nemen, doch het recht van ze uit te leggen, dat is, de ware bedoeling
ervan vast te stellen, zou bij. het koncilie berusten,— met andere woorden, bij de paus en de
keizer.” Op deze grondslag werd er een verdrag gesloten, en Rome won door huichelarij en
bedrog, wat het door strijd niet had kunnen verkrijgen; want door zijn eigen uitlegging te
geven aan de artikelen van de Hussieten, zowel als aan de Bijbel, kon het de betekenis ervan
z— verdraaien, dat het zijn eigen doeleinden bereikte.
Een grote klasse van mensen in Bohemen weigerde in het verdrag toe te stemmen, daar ze
inzagen, dat ze hun vrijheid zouden verliezen. Het gevolg was scheuring en verdeeldheid, die
tot strijd en bloedvergieten onder henzelven leidden. In deze strijd viel de edele Procopius, en
de vrijheid van Bohemen ging te gronde. Sigismund, de verrader van Huss en Jérome, werd
nu koning van Bohemen, en zijn eed om de rechten van de Bohemers te handhaven niet
achtende, begon hij het pauselike gezag in te voeren. Maar hij plukte weinig vruchten van zijn
onderdanigheid aan Rome. Twintig jaren lang was zijn leven vol moeite en gevaren geweest.
Zijn legers waren versmolten en zijn schatten verteerd door een lange en vruchteloze strijd;
en nu stierf hij na één jaar geregeerd te hebben, zijn koninkrijk in zulk een toestand
achterlatende, dat er ieder ogenblik burgeroorlog kon uitbreken, en zijn nakomelingen een
naam vermakende, die door eerloosheid gebrandmerkt was.
Opstand, strijd en bloedvergieting. duurden voort. Weder trokken vreemde legers
Bohemen binnen, en binnenlandse verdeeldheid beroerde het volk voortdurend. Zij, die aan
het evangelie getrouw bleven, hadden bloedige vervolging te verduren. Terwijl hun vroegere
76