Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Hoofdstuk 6 — Twee Helden
Het evangelie had reeds in de negende eeuw in Bohemen wortel geschoten. De Bijbel was
vertaald, en de publieke eredienst werd in de volkstaal waargenomen. Maar naarmate de
macht van de paus toenam, werd Gods Woord verduisterd. Gregorius VII., die op zich
genomen had, de trots van de koningen te breken, had het zich niet minder ten doel gesteld,
het volk tot slavernij te brengen, en gevolgelik werd er een bul uitgevaardigd, verbiedende de
publieke eredienst in de Boheemse taal te houden. De paus verklaarde, dat “het Gods
welbehagen was, dat Zijn dienst zou gehouden worden in een onbekende taal, en dat
veronachtzaming van deze regel aanleiding had gegeven tot veel kwaad en ketterijen.” Alzo
verordende Rome, dat het licht van Gods Woord zou uitgedoofd, en het volk in duisternis
besloten zou worden. Maar God had andere middelen verschaft om de kerk te bewaren. Vele
Waldenzen en Albigenzen, die door vervolging uit hun woonsteden in Frankrijk en Italië
verdreven waren, gingen naar Bohemen. Ofschoon ze niet in het openbaar durfden leren,
werkten ze ijverig in het geheim. Z— werd het ware geloof van eeuw tot eeuw behouden.
V——r de tijd van Huss stonden er reeds mensen in Bohemen op, die het bederf in de
kerk en de losbandigheid van het volk openlik veroordeelden. Hun werk wekte algemene
belangstelling op. De angst van de geestelikheid werd gaande gemaakt, en vervolging tegen
de discipelen van het evangelie ingesteld. In de wouden en bergen gedreven om te aanbidden,
werden ze door soldaten verjaagd, en velen ter dood gebracht. Na een tijd werd er bekend
gemaakt, dat allen, die van de Roomse eredienst afweken, verbrand zouden worden. Maar
terwijl de Christenen hun leven opofferden, zagen ze uit naar de triomf van hun zaak. Een van
hen, die gepredikt had, dat zaligheid alleen gevonden wordt door geloof in de gekruiste
Heiland, verklaarde stervende: “De woede van de vijanden der waarheid heeft tans de
overhand over ons, maar het zal niet altijd zo zijn; er zal iemand opstaan uit het gewone volk,
zonder zwaard of gezag, en ze zullen tegen hem niet ver-mogen.” Luthers tijd lag nog ver in
het verschiet; doch reeds nu stond er een man op, wiens getuigenis tegen Rome de volkeren
beroeren zou.
Johannes Huss was de zoon van eenvoudige ouders, en verloor zijn vader op jeugdige
leeftijd. Zijn vrome moeder, die opvoeding en godvrezendheid als bezittingen van de grootste
waarde achtte, trachtte deze erfenis voor haar zoon te verzekeren. Huss bezocht de plaatselike
school, en ging daarna naar de universiteit te Praag, waar hij als vrije student toegelaten werd.
Zijn moeder begeleidde hem op zijn reis naar Praag, een arme weduwe, die haar zoon geen
aardse schatten schenken kon; maar toen ze nabij de grote stad kwamen, knielde ze naast de
vaderloze jongeling neer, en smeekte de zegen van hun Vader in de hemelen op hem af.
Weinig vermoedde die moeder, hoe haar gebed verhoord zou worden.
Op de universiteit onderscheidde Huss zich al spoedig door zijn onvermoeide ijver en zijn
snelle vorderingen, terwijl zijn onbesproken leven en stil, innemend gedrag hem algemene
achting verwierven. Hij was een oprecht aanhanger van de Roomse Kerk, en zocht ernstig
62