Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
martelaarschap volgde op het andere. De voorstanders van de waarheid, vogelvrij verklaard
en gemarteld, konden hun geroep slechts tot de oren van de Heer Sabaoth omhoog zenden.
Achtervolgd als vijanden van de Kerk en verraders van het land, bleven ze op verborgen
plaatsen prediken, zo goed als mogelik een schuilplaats vindende in de woningen van de
armen, en zich dikwels in holen en spelonken verbergende.
Niettegenstaande het woeden van de vervolging, vond een kalm, vroom, ernstig, geduldig
protest tegen het heersende bederf van het godsdienstig geloof voortdurend en eeuwen
achtereen uiting. De christenen uit die vroege tijd kenden de waarheid slechts gedeeltelik,
maar hadden Gods Woord leren liefhebben en gehoorzamen, en leden geduldig ter wille van
dat Woord. Gelijk de discipelen in de apostoliese tijd brachten er velen hun aardse bezittingen
aan de zaak van Christus ten offer. Die in hun woningen konden blijven, herbergden gaarne
hun vervolgde broederen, en wanneer ook zij uitgedreven werden, aanvaardden ze met
blijdschap het lot van de voortvluchtigen. Wel is waar kochten er duizenden, afgeschrikt door
de woede van hun vervolgers, hun vrijheid door opoffering van hun geloof, en traden, in
boetelingsgewaden gekleed, uit de gevangenis te voorschijn om hun herroeping bekend te
stellen. Maar het getal was niet klein,— en onder ben waren mannen van hoge geboorte, zowel
als nederigen en lagen van stand,— die in kerkercellon, “Lollard torens”, onbevreesd
getuigenis afiegden voor de waarheid, en onder pijniging en in de vlammen zich verheugden,
dat ze waardig bevonden werden om de “gemeenschap aan Zijn lijden” te leren kennen.
Het was de pausgezinden niet gelukt, met Wycliffe tijdens zijn leven te doen naar hun
begeren, en hun haat kon daarom niet rusten, zo lang zijn lichaam ongemoeid in het graf rustte.
Volgens besluit van het Koncilie van Constance, meer dan veertig jaren na zijn dood, werden
zijn beenderen opgegraven en in het publiek verbrand, en de as ervan in de naburige beek
geworpen. “Deze beek”, zegt een oud schrijver, “voerde zijn as naar de Avon, de Avon naar
de Severn, de Severn in de enge zee, en die weer in de wijde oceaan; en alzo is Wycliffe’s as
het zinnebeeld van zijn leer, die nu de gehele wereld over verspreid is.” Weinig gisten zijn
vijanden de betekenis van hun schanddaad. Door de geschriften van Wycliffe werd Johannes
Huss uit Bohemen ertoe gebracht vele van de dwalingen van de Roomse Kerk te verwerpen,
en als hervormer op te treden. Aldus werd in deze twee landen, zo ver van elkander verwijderd,
het zaad der waarheid gezaaid. Van Bohemen uit verbreidde zich het werk naar de andere
landen. De gedachten der mensen werden teruggeleid naar het langvergeten Woord van God.
Een Goddelike hand was bezig, de weg te bereiden voor de Grote Hervorming.
61