Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
van duizend jaren aan te nemen; doch hij keerde zich van die alle af, om het oor te lenen aan
Gods Heilig Woord. Dat was het gezag, dat hij het volk trachtte te bewegen aan te nemen. In
plaats dat de Kerk door de paus zou spreken, verklaarde hij, dat het enige ware gezag de stem
van God was, die door Zijn woord sprak. En hij leerde, niet alleen dat de Bijbel een volmaakte
openbaring is van Gods wil, maar ook dat de Heilige Geest alleen de uitlegger ervan is, en dat
ieder mens, door onderzoek van de leer ervan, zijn plicht voor zichzelf moet leren. Op die
wijze leidde hij de harten van de mensen van de paus en de Roomse Kerk weg en naar het
Woord Gods.
Wycliffe was een van de grootste hervormers. In omvang van verstand, helderheid van
gedachte, standvastigheid in het handhaven en stoutmoedigheid in het verdedigen van de
waarheid stonden er weinigen, die na hem kwamen, met hem gelijk. Reinheid van leven,
onvermoeide ijver in studie en arbeid,onomkoopbare oprechtheid,en de liefde en getrouwheid
van Christus in zijn bediening kenmerkten de eerste onder de hervormers. En dat
niettegenstaande de geestelike duisternis en het zedelik bederf van de eeuw, die hem
voortbracht.
Het karakter van Wycliffe levert getuigenis voor de opvoedende, veranderende kracht van
de Heilige Schriften. Het was de Bijbel, die hem maakte, wat hij was. Het pogen om de grote
waarheden van de openbaring te verstaan, deelt frisheid en kracht aan alle vermogens mede.
Het verruimt het verstand, scherpt de gaven van opmerking, en rijpt het oordeel. Het
onderzoek van de Bijbel adelt iedere gedachte, ieder gevoelen, en alle streven, gelijk geen
andere studie dat kan. Het schenkt vastheid van doel, lijdzaamheid, moed en kracht; het
zuivert het karakter, en heiligt de ziel. Een ernstig, eerbiedig onderzoek van de Schriften, dat
het verstand van de onderzoeker in onmiddellike aanraking brengt met de oneindige Wijsheid,
zou de wereld mannen geven van sterker en werkzamer geest, zowel als van edeler beginselen,
dan ooit de uitkomst geweest is van de beste opvoeding, die uit menselike wijsbegeerte
verkregen kan worden. “De opening Uwer woorden,” zegt de psalmist, “geeft licht, geeft
verstand.”
De leer, die Wycliffe verkondigd had, bleef zich enige tijd verspreiden; zijn volgelingen,
Wycliffieten en Lollarden ge-noemd, trokken niet alleen Engeland door, maar verstrooiden
zich naar andere landen, de kennis van het evangelie met zich dragende. Na hun leider van
hen weggenomen was, arbeidden de predikers met nog groter ijver dan tevoren, en scharen
van mensen liepen samen om naar hun onderwijs te luisteren. Sommigen uit de adelstand en
zelfs de vrouw van de koning werden onder de bekeerlingen geteld. Op vele plaatsen ontstond
er een bepaalde hervorming in de zeden van het volk, en werden de afgodiese zinnebeelden
van de Roomse dienst uit de kerken weggedaan. Spoedig echter brak de meedogenloze storm
van vervolging los over degenen, die de Bijbel als gids hadden durven aannemen. De Engelse
vorsten, begerig om hun gezag te sterken door zich de steun van Rome te verzekeren,
aarzelden niet, de hervormers op te offeren. Voor de eerste maal in de geschiedenis van
Engeland werd de brandstapel tegen de volgelingen van het evangelie afgekondigd. Het ene
60