Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
immer meer af. En terwijl zij hun tijd in weelde en genot doorbrachten, zonden ze in hun
plaats onwetende mannen rond, die niets konden dan wonderlike verhalen en legenden
opdissen, en grappen maken om het volk te amuseren en hen nog maar meer onder de macht
van de monniken te brengen. Toch handhaafden de kloosterbroeders bij voortduring hun
gezag over de bijgelovige menigten, en brachten hen in de waan dat alle godsdienstige
plichten begrepen waren in het erkennen van de oppermacht van de paus, het aanbidden van
de heiligen, en giften uitdelen aan de monniken, en dat dit voldoende was om hun een plaats
in de hemel te verzekeren.
Geleerde en vrome mannen hadden tevergeefs getracht een hervorming in deze
kloosterorden teweeg te brengen; maar Wycliffe, die de zaken duideliker inzag, greep het
kwaad bij de wortel aan, verklarende dat het stelsel zelf vals was, en behoorde afgeschaft te
worden. Er begon een geest van bespreking en navraag wakker te worden. Terwijl de
monniken het land doortrokken en pauselike aflaten rondventten, begonnen er velen te
twijfelen aan de mogelikheid van vergiffenis voor geld te kopen, en vroegen zich af, of het
niet beter was, vergiffenis van God te zoeken, dan van de Roomse opperpriester. Niet
weinigen werden ongerust over de geldzucht van de kloosterbroeders, wier inhaligheid
nimmer te bevredigen scheen. “De Roomse priesters en monniken,” zeiden ze, “vereten ons
als de kanker. God moet ons verlossen, of het volk zal vergaan.” Om hun geldgierigheid te
bedekken, gaven deze bedelmonniken voor, dat ze het voorbeeld van de Heiland volgden, en
legden de mensen uit, dat Jezus en Zijn discipelen onderhouden waren geworden door de
liefdegaven van het volk. Dit voorwendsel echter deed hun zaak schade aan, doordat het velen
naar de Bijbel voerde om de waarheid voor zichzelven te onderzoeken — een uitkomst, die
boven alle andere dingen het minst door Rome werd begeerd. De harten van de mensen
werden naar de Bron van waarheid heengetrokken, welke Rome zich ten doel had gesteld te
verbergen.
Wycliffe begon traktaten te schrijven en te publiceren tegen de kloosterbroeders, niet
zozeer echter om redetwist met hen te zoeken, als om de gedachten van het volk bij de leer
van 1Zie Aanhangsel. de Bijbel en zijn Schrijver te bepalen. Hij verklaarde, dat de paus de
macht om te vergeven of in de kerkban te doen in geen grotere mate bezat dan gewone
priesters, en dat niemand in waarheid uit de kerk gebannen kan worden, tenzij hij eerst het
oordeel Gods over zich gebracht heeft. Op geen kracht-dadiger wijze kon hij het afbreken van
dat kolossale weefsel van geestelike en wereldlike overheersing ter hand genomen hebben,
dat de paus gesponnen had, en waarin de zielen en lichamen van miljoenen gevangen
gehouden werden.
Opnieuw werd Wycliffe geroepen om de rechten van de Engelse kroon tegen de
aanmatigingen van Rome te verdedigen; en aangesteld als koninklik afgezant, bracht hij twee
jaren in de Nederlanden, in onderhandeling met de afgezanten van Rome, door. Daar kwam
hij in aanraking met geesteliken uit Frankrijk, Italië en Spanje, en had gelegenheid om achter
de schermen te zien, en kennis te erlangen van vele dingen, die hem in Engeland verborgen
53