Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
vruch 1D ’Aubigné, “History of the Reformation of the Sixteenth Century,” boek 17, Kap. 2.
Teloos worstelen tegen zijn tirannie, bogen de hoofden van deze kerken zich onwillig onder
de macht, die de ganse wereld scheen te huldigen. Er waren er echter enigen, die weigerden
zich onder de macht van paus of prelaat te stellen. Ze waren vast besloten, aan God getrouw
te blijven, en de zuiverheid en eenvoud van hun geloof te bewaren. Er vond een scheiding
plaats. Zij, die aan het oude geloof vasthielden, trokken zich nu terug; enkelen, de Alpen van
hun geboorteland vaarwel zeggende, verhieven de banier der waarheid in vreemde landen;
anderen verscholen zich in de afgelegen valleien en rotsvestingen van de bergen, en behielden
daar hun vrijheid om God te dienen.
Het geloof, dat de Waldenziese Christenen eeuwen lang behielden en predikten, leverde
een scherp kontrast tegen de valse leerstellingen, door Rome uitgegeven. Hun godsdienstige
overtuiging grondde zich op het geschreven woord Gods als het ware stelsel van het
Christendom. Doch deze nederige landbouwers in hun verborgen schuilhoeken, van de wereld
afgesloten, en door hun dageliks werk onder hun kudden en wijngaarden gebonden, hadden
niet voor zichzelven de waarheid gevonden in tegenstelling van de leerstellingen en ketterijen
van de afvallige kerk. Hun geloof was niet iets nieuws. Hun godsdienstige overtuiging was
een erfenis, die ze van hum vaderen ontvangen hadden. Ze streden voor het geloof van de
apostoliese kerk, — “het geloof, eenmaal aan de heiligen overgeleverd.” — “De kerk in de
woestijn”, en niet de trotse priesterheerschappij, die de troon bekleedde in de grote hoofdstad
van de wereld, was de ware kerk van Christus, de bewaarder van de schatten der waarheid,
die God Zijn volk toevertrouwd heeft, om ze aan de wereld uit te delen.
Een van de voornaamste oorzaken, welke de ware kerk tot afscheiding van Rome leidde,
was de haat van laatstgenoemde tegen de Sabbat van de Bijbel. Gelijk in de profetieën
voorzegd was, wierp de pauselike macht de waarheid ter neder. De wet Gods werd in het stof
getreden, terwijl de overleveringen en gebruiken van mensen geëerd werden. De kerken, die
onder de regering van het pausdom stonden, werden reeds vroegtijdig gedwongen, de Zondag
als heilige dag te vieren. Te midden van heersende dwaling en bijgeloof geraakten er velen,
ook onder het ware volk Gods, z— verward, dat ze, terwijl ze de Sabbat heiligden, zich toch
ook op Zondag van arbeid onthielden. Dit echter gaf de pauselike leiders geen voldoening. Ze
eisten niet alleen, dat de Zondag gevierd, maar ook de Sabbat ontheiligd zou worden; en ze
veroordeelden in de sterkste bewoordingen degenen, die er eer aan durfden bewijzen. Het was
alleen door voor de Roomse macht te vluch-ten, dat enkelen Gods wet in vrede konden
gehoorzamen.
De Waldenzen waren onder de eersten van de volken van Europa, die in het bezit kwamen
van een vertaling van de Heilige Schriften. Honderden jaren v——r de Hervorming hadden
ze een afschrift van de Bijbel in hun moedertaal. Ze bezaten de waarheid onvermengd, en dit
maakte hen in het biezonder tot voorwerpen van haat en vervolging. Ze verklaarden de
Roomse Kerk het afvallige Babylon van de Openbaring te zijn, en op gevaar af van het leven
te verliezen stonden ze op om zijn dwalingen te keer te gaan. Terwijl enigen onder de druk
39