Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Reeds in 1826 begon men de Advent-boodschap in Engeland te prediken. De beweging
nam hier niet zulk een bepaalde vorm aan als in Amerika; de juiste tijd van de wederkomst
werd niet zo algemeen verkondigd, maar de grote waarheid van de spoedige wederkomst van
Christus in macht en heerlikheid werd wijd en zijd bekend gemaakt. En dat niet alleen onder
afgescheidenen en nonkonformisten. Mou- rant Broek, een Engels schrijver, zegt, dat
ongeveer zeven honderd predikanten van de Engelse kerk dit “evangelie van het koninkrijk”
predikten. De boodschap, die op 1844 wees als de tijd voor de wederkomst des Heren, werd
ook in Groot- Britannië gehoord. Advent-geschriften uit de Verenigde Staten werden overal
verspreid. Boeken en, tijdschriften werden in Engeland overgedrukt. En in 1842 keerde
Robert Winter, een Engelsman van geboorte, die het Advent-geloof in Amerika aangenomen
had, naar zijn vaderland terug om de komst des Heren aan te kondigen. Velen hielpen hem bij
dat werk, en de boodschap van het oordeel werd in verschillende delen van Engeland
verkondigd.
In Zuid-Amerika baande zich Lucunza, een Spanjaard en Jezuïet, temidden van
barbaarsheid en priesterbedrog een weg tot de Schriften, en nam op die wijze de waarheid
aangaande de spoedige wederkomst des Heren aan. Gedrongen om de waarschuwing te geven,
en toch begerig om aan de veroordeling van Rome te ontsnappen, gaf hij zijn inzichten in het
licht onder de aangenomen naam van “Rabbi Ben- Israel,” en deed zich voor als een bekeerde
Jood. Lucunza leefde in de achttiende eeuw, maar het was ongeveer in 1825 dat zijn boek, dat
op de een of andere wijze naar Londen gedwaald was, in de Engelse taal werd overgezet. De
uitgave ervan vermeerderde de belangstelling, die reeds in Engeland was opgewekt aangaande
het onderwerp van de wederkomst.
In Duitschland was de leer in de achttiende eeuw door Bengel, predikant van de Lutherse
Kerk, een beroemd geleerde en bijbeluitlegger, gepredikt. Na zijn opvoeding voltooid te
hebben, wijdde Bengel zich aan de studie van de godgeleerdheid, waartoe hij van nature zich
aangetrokken gevoelde wegens de ernstige en godsdienstige aanleg van zijn geest, welke nog
vermeerderd en versterkt was door zijn eerste opleiding en tucht. Gelijk andere nadenkende
jongelieden, v——r en na hem, had hij te strijden met twijfel en moeilikheden van
godsdienstige aard; en hij spreekt met veel gevoel over de ‘vele pijlen, die zijn arm hart
doorboorden, en zijn jeugd moeilik te dragen maakten.’”1 Toen hij lid van de kerkeraad van
Wurtenberg werd, bepleitte hij de zaak van godsdienstvrijheid. “Terwijl hij de rechten en
privilegieën van de kerk handhaafde, was hij ervoor, dat alle redelike vrijheid toegestaan zou
worden aan hen, die zich gedrongen gevoelden, op grond van hun geweten, zich uit de
bestaande kerk terug te trekken.” De goede gevolgen van deze handel- wijze worden nog
gevoeld in de provincie, waarin hij tehuis behoorde.
Terwijl hij zich voorbereidde om op “Advent Zondag” uit Openbaring 21 te prediken, ging
het licht van Christus’ wederkomst voor Bengel op. De profetieën van de Openbaring
ontvouwden zich voor zijn verstand gelijk nooit tevoren. Overweldigd door een besef van het
verbazende gewicht en de overstelpende heerlikheid van de tonelen, die de profeet schilderde,
247