Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
oceaan over naar Amerika verdreven, en legden daar het fondament van burgerlike en
godsdienstige vrijheid, die het bolwerk en de roem van dat land geworden is.
Nogmaals, gelijk in de apostoliese dagen, bewees zich de vervolging het middel tot
verspreiding van het evangelie. In een afzichtelike kerker, vol laaggezonkenen en misdadigers,
ademde Bunyan de dampkring des hemels, en schreef aldaar zijn wondervolle afbeelding van
de pelgrimsreis uit het land der vernietiging naar de hemelstad. Twee honderd jaren lang heeft
die stem uit de gevangenis te Bedford met ingrijpende kracht de harten van de mensen
toegesproken. Bunyans “Pelgrimsreis” en “Genade overvloedig bewezen aan de voornaamste
van Zondaren” hebben veler gangen naar de weg des levens henen geleid.
Baxter, Flavel, Alleine, en andere mannen van talent, opvoeding en diepe, christelike
bevindingen stonden op als wakkere verdedigers van het geloof, dat eenmaal aan de heiligen
overgeleverd was. Het werk, dat die mannen gedaan hebben, verbannen en vogelvrij verklaard
door de bevelhebbers van deze wereld, kan nooit te niet gedaan worden. Flavels
“Levensfontein” en “Werking der Genade” hebben duizenden geleerd, hoe ze aan Christus de
bewaring van hun zielen kon- den toevertrouwen. Baxters “Hervormde Predikant” heeft zich
een zegen bewezen voor velen, die een herlevendiging begeren van het werk van God, en zijn
“Eeuwige Rust der Heiligen” heeft zijn werk gedaan tot leiding van zielen naar die ruste, “die
er overblijft voor het volk van God.”
Honderd jaren daarna, in een tijd van grote geestelike duisternis, stonden Whitefield en de
Wesleys op als lichtdragers voor God.Onder het bestuur van de gevestigde kerk was het
Engelse volk tot een staat van godsdienstige achteruitgang vervallen, die zich nauweliks van
het heidendom onderscheiden liet. Natuurgodsdienst was de geliefde studie van de geesteliken
geworden, en sloot het grootste gedeelte van hun godgeleerdheid in. De hogere klassen
smaalden op vroomheid, en waren er trots op, dat ze stonden boven wat ze dweperij noemden.
De lagere klassen waren schrikkelik onwetend, en overgegeven aan ondeugd, terwijl de kerk
niet langer moed of geloof had, om de vertreden zaak van de waarheid nog te stutten.
De grote leerstelling van de rechtvaardiging door het geloof, die Luther zo duidelik
gepredikt had, was bijna geheel uit het oog verloren; en het Roomse beginsel van zich op
goede werken te verlaten om zalig te worden, had de plaats ervan ingenomen. Whitefield en
de Wesleys, die leden waren van de gevestigde kerk, waren ernstig in hun zoeken naar de
gunst Gods, en die moest, zo hadden ze geleerd, verkregen worden door een rechtvaardige
wandel en nakoming van godsdienstige instellingen. Toen Charles Wesley op zekere tijd ziek
werd, en meende, dat zijn einde nabij was, werd hem gevraagd, waarop hij zijn hoop op het
eeuwige leven grondde. Zijn antwoord was: “Ik heb mijn uiterste best gedaan om God te
dienen.” Daar de vriend, die hem de vraag gedaan had, niet geheel en al tevreden scheen met
zijn antwoord, dacht Wesley: “Hoe, zijn mijn pogingen geen voldoende grond van hoop? Wil
hij mij mijn pogingen ontnemen? Ik heb niets anders om op te vertrouwen.” Z— dicht was
de duisternis, waarin de kerk was gehuld, de verzoening verbergende, Christus Zijn glorie
171