Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
te onderzoeken, dat, met Luthers geschriften erbij, hem tot aanname bracht van het hervormde
geloof. Kort daarna zag hij in een naburig dorp een man onthoofden, die ter dood gebracht
werd, omdat hij zich had laten herdopen. Hierdoor werd hij tot onderzoek van de Bijbel
gebracht in zake het dopen van kleine kinderen. Hij kon daarvoor geen grond in de Schriften
vinden, maar zag integendeel in, dat berouw en geloof overal geëist worden als voorwaarden
voor het ont-vangen van de doop.
Menno scheidde zich van de Roomse kerk af, en wijdde zijn leven aan het verkondigen
van de waarheden, die hem geopenbaard waren. Zowel in Duitschland als in de Nederlanden
was een klasse dwepers verrezen,welke dwaze en verleidende leringen voorstonden, de
regelen van orde en wel- voegelikheid ter zijde stelden, en tot geweld en opstand de toevlucht
namen. Menno zag de vreselike gevolgen in, waartoe die beweging noodzakelik leiden moest,
en wederstond met al zijn kracht de dwaalleer en dwaasheden van deze geestdrijvers. Er waren
er echter velen, die door deze heethoofden aan het dwalen waren geraakt, maar hun gevaarlike
leer hadden verzaakt; en er werden nog steeds vele afstammelingen gevonden van de oude
Christenen, vruehten van het Waldenziese onderwijs. Onder deze klasse arbeidde Menno met
grote ijver en goed gevolg.
Vijf en twintig jaren lang trok hij met vrouw en kinderen rond, had grote moeite en
ontberingen te verduren, en verkeerde dikwels in levensgevaar. Hij doorreisde de
Nederlanden en het Noorden van Duitschland, en arbeidde wel hoofdzakelik onder de lagere
klassen, maar oefende toch in een wijde kring grote invloed uit. Van nature welsprekend,
ofschoon zijn opvoeding beperkt was geweest, was hij een man van onkreukbare oprechtheid,
van nederige geest en zachte manieren, innig en ernstig vroom, persoonlik belevende wat hij
leerde, en zich het vertrouwen van het volk verwervende. Zijn volgelingen waren verspreid
en werden verdrukt. Ze hadden veel te lijden, omdat men hen verwarde met de dweepzieke
Wederdopers. Toch werden er velen door zijn arbeid tot bekering gebracht.
Nergens werd de hervormde leer meer algemeen aangenomen dan in de Nederlanden. In
weinig landen hadden de aanhangers ervan schrikkeliker vervolging te verduren. In
Duitschland had Karel de Vijfde de Hervorming verbannen, en zou hij gaarne al de belijders
ervan op de brandstapel gebracht hebben; doch de vorsten stonden op als een bolwerk tegen
zijn tirannie. In de Nederlanden had hij grotere macht, en het ene bloedplakkaat volgde daar
op het andere. De Bijbel te lezen, hem te horen lezen, over hem te prediken, of zelfs te spreken,
betekende zich de doodstraf op de brandstapel op de hals te halen. In het geheim tot God te
bidden, te weigeren zich voor een beeld te buigen, of een psalm te zingen, was evenzeer
strafbaar met de dood. Zelfs degenen, die hun dwalingen afzwoeren, werden veroordeeld,de
mannen om onthoofd,de vrouwen om levend begraven te worden. Dui-zenden kwamen om
onder de regering van Karel en Filips II.
Op zekere tijd werd een geheel gezin voor het inkwisitie- hof gebracht, beschuldigd van
weg te blijven van de mis, en tehuis godsdienst te houden. Bij het verhoor over wat ze in het
161