Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
maatregelen te nemen. Hij wilde niet alleen pal staan in het verdedigen van de waarheid, maar
wilde ook de dwaling aanvallen. De aanklacht van ketterij, die de Roomsen tegen hem
trachtten in te brengen, wilde hij op henzelven terugwerpen. De ijverigste en bitterste van zijn
tegenstanders waren de geleerde doktoren en monniken van het theologiese departement van
de grote Universiteit van Parijs, een van de hoogste gezagvoerende lichamen op geestelik
gebied, zowel in de stad als bij het volk. Aan de geschriften van deze doktoren ontleende
Berquin twaalf stellingen, die hij openlik verklaarde “tegen de Bijbel, en ketters” te zijn; en
hij beriep zich op de koning om als rechter in de strijd op te treden.
De koning, die niet ongaarne de kracht en schranderheid van de strijdende partijen tegen
elkander gesteld zag, en zich verheugde over een gelegenheid, om de trots van die
hoogmoedige monniken te vernederen, vroeg de Roomsen om hun zaak uit de Bijbel te
verdedigen. Ze wisten zeer goed,dat dit wapen hun weinig zou baten; gevangenneming,
marteling en de brandstapel waren wapenen, die ze beter wisten te hanteren. Nu waren de
zaken omgekeerd, en zagen ze zich aan de rand van de afgrond gebracht, waarin ze gehoopt
hadden, Berquin te zullen werpen. In ontsteltenis zagen ze om naar een uitweg ter ontkoming.
“Juist in die tijd werd er een beeld van de heilige maagd, dat op de hoek van een van de
straten stond, verminkt gevon-den.” Er heerste grote opgewondenheid in de stad. Het volk
stroomde in menigten naar de plaats, en drukte hun rouw en verontwaardiging uit. De koning
was evenzeer ontsteld. Hier bood zich een kans aan, waarvan de monniken goed gebruik
konden maken, en ze lieten hem niet voorbijgaan. “Dat zijn de vruchten van de leer van
Berquin,” riepen ze. “Alles zal omvergeworpen worden,— godsdienst, wetten, en de troon
zelf,— door deze Lutherse samenzwering.”
Nogmaals werd Berquin in hechtenis genomen. De koning trok zich uit Parijs terug, en
dus hadden de monniken vrij spel. De hervormer werd verhoord, en ter dood veroordeeld, en
opdat Frans nog niet misschien zou tussenbeide treden om hem te redden, werd het vonnis op
dezelfde dag, waarop het uitgesproken werd, voltrokken, ‘s Middags om twaalf uur werd
Berquin naar de plaats van de terechtstelling gevoerd. Een ontzaglike menigte stroomde
samen om getuige te zijn van de gebeurtenis; en velen waren er, die met verwondering en een
angstig voorgevoel zagen, dat het slachtoffer gekozen was uit de beste en dapperste van de
adellike familieën van Frankrijk. Verbazing, verontwaardiging, verachting en bittere haat
verduisterden de aangezichten van die golvende menigte; maar op één gelaat lag er geen
schaduw. De gedachten van de martelaar waren ver verwijderd van dat woe- lige toneel; hij
was zich slechts van de tegenwoordigheid van zijn Heer bewust.
De ellendige kar, waarop hij reed, de gefronste aangezichten van zijn vervolgers, de
vreselike dood, die hij tegemoet ging,— dat alles achtte hij niet; Hij, die leeft en dood is
geweest, en leeft in alle eeuwigheid, en die de sleutelen der hel en des doods heeft, was aan
zijn zijde. Berquins gelaat glansde van het licht en de vrede des hemels. Hij had zich met zorg
gekleed, en droeg “een mantel van fluweel, een wambuis van satijn en damast, en een
146