Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
geloof en wandel; en voor die onfeilbare gids stelden ze de veranderlike, onzekere standaard
van hun eigen gevoelens en indrukken in de plaats. Door deze daad van de grote toetsteen van
dwaling en leugen op zijde te stellen, openden ze voor Satan de weg om de harten te beheersen,
gelijk hem het best paste. Een van deze profeten gaf voor, door de engel Gabriël onderricht te
zijn. Een student, die zich met hem verbond, gaf zijn studie op, te kennen gevende, dat hij
door God-zelf met wijsheid begiftigd was tot verklaring van Zijn woord. Anderen, die van
nature dweepziek waren, verenigden zich met hen. De daden van deze geestdrijvers
veroorzaakten geen kleine beroering. Luthers prediken had de mensen alom opgewekt tot het
gevoel van de noodwendigheid van een hervorming, en nu werden sommige waarlik eerlike
lieden door de aanmatigingen van die nieuwe profeten verleid.
De leiders van deze beweging begaven zich naar Wittenberg, en wilden hun aanspraken
aan Melanchton en zijn medearbeiders opdringen. Ze zeiden: “We zijn van God gezonden om
het volk te leren. We hebben een gemeenzaam onderhoud met de Heer gehad; we weten wat
er te gebeuren staat; in het kort, we zijn apostelen en profeten, en beroepen ons op Dr. Luther. ”
De hervormers waren verbaasd en verbijsterd. Dit was een element, waarmede ze nooit
tevoren in aanraking gekomen waren, en ze wisten niet, welke weg in te slaan. Melanchton
sprak: “Er zijn ontegenzeglik geesten van een ongewone soort in die mannen; maar welke
geesten? . . . Laat ons aan do ene kant op onze hoede zijn, de Geest Gods niet uit te blussen,
en aan de andere, van door de geest van Satan te worden verleid.”
De vruchten van de nieuwe leer werden al spoedig openbaar. Het volk werd ertoe geleid,
de Bijbel te verwaarlozen, of hem geheel en al ter zijde te zetten. De scholen geraakten in
verwarring. Studenten, alle banden verzakende, gaven de studie op, en verlieten de
universiteit. De mannen, die zich bekwaam achtten om het werk van de Hervorming te
verlevendigen en te regelen, brachten het slechts tot de rand van zijn ondergang. Nu herkregen
de aanhangers van Rome hun vertrouwen, en riepen in verrukking uit: “Nog één laatste poging,
en alles zal het onze zijné!”
Luther, die op de Wartburg hoorde, wat er geschied was, sprak met grote bezorgdheid: “Ik
heb altoos verwacht, dat de Satan ons deze plaag zou zenden.” Hij doorzag het ware karakter
van die gewaande profeten, en het gevaar, dat de zaak der waarheid dreigde. De tegenstand
van paus en keizer had hem niet z— grote verbijstering en kwelling veroor-zaakt, als die hij
nu ondervond. Onder degenen, die beleden de Hervorming te zijn toegedaan, waren zijn ergste
vijanden opgestaan. Juist die waarheden, welke hem zulk een grote vreugde en vertroosting
hadden bezorgd, werden aangewend om strijd en verwarring in de kerk teweeg te brengen.
In het hervormingswerk was Luther aangedreven geworden door de Geest Gods, en was
verder gegaan, dan hij gedacht had te zullen gaan. Het was zijn voornemen niet geweest, juist
die stelling in te nemen, waartoe hij geraakt was, noch ook zulke ingrijpende veranderingen
te maken. Hij was slechts het werktuig geweest in de handen van de Almachtige. Toch beefde
hij dikwels voor de gevolgen van zijn werk. Eenmaal had hij gezegd: “Indien ik wist, dat mijn
124