Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
te ontsnappen, droegen deze boodschappers manden met pluimvee op het hoofd, waar door
ze zonder hinder binnengelaten werden.
Op die wijze handhaafde Zwingli de strijd met zijn listige tegenstanders. “Hij heeft meer
gearbeid,” zei Myconius, “met zijn overdenkingen, zijn slapeloze nachten, en zijn
raadgevingen naar Baden over te zenden, dan hij had kunnen doen, indien hij te midden van
zijn vijanden was geweest.” De Roomsen, door het vooruitzicht op overwinning geprikkeld,
waren in hun rijkste kledij uitgedost en van juwelen schitterende te Baden aangekomen. Ze
leefden weelderig, en lieten zich de kostbaarste lekkernijen en uitgezochtste wijnen
voorzetten. De last van hun geestelike plichten werd door luchthartigheid en brasserijen
verlicht. Zeer anders was het met de hervormers, die door het volk weinig beter gerekend
werden dan een gezelschap bedelaars, en wier eenvoudig voedsel hen slechts kort aan de tafel
hield. Oecolampadius’ gastheer, die de gelegenheid waarnam om hem in zijn kamer te
bespieden, vond hem altijd aan de studie of in het gebed, en gaf in grote verwondering als zijn
mening te kennen, dat de ketter in elk geval “een zeer vroom mens was.”
Op de konferentie “beklom Eek met trotsheid een prachtig versierde kansel, terwijl de
nederige Oecolampadius, schamel gekleed, op een ruw houten bankje tegenover zijn
wederpar- tijder zat.” Ecks zware stem en grenzeloze onbeschaam- heid begaven hem geen
ogenblik. Zijn ijver werd aangevuurd door de hoop op goud zowel als faam; want de
verdediger van het geloof zou een rijke beloning ontvangen. Wanneer hij in betere
argumenten tekort schoot, bediende hij zich van beledigingen en zelfs van vloeken.
Oecolampadius, bescheiden en aan alle zelfvertrouwen vreemd, had voor de strijd
teruggebeefd, en die slechts ondernomen met de plechtige verklaring: “Ik erken geen andere
regel om naar te oordelen dan Gods woord.” Hoewel voorkomend en hoffelik in zijn manieren,
bewees hij zich bekwaam en onversaagd. Terwijl de Roomsgezinden, gelijk hun gewoonte
was, zich. op het gezag van de kerkelike gebruiken be- riepen, hield zich de hervormer
standvastig aan de Heilige Schriften. “In ons Zwitserland,” sprak hij, “heeft gewoonte geen
kracht, tenzij die in overeenkomst is met de grondwet; en in alle geloofszaken is de Bijbel
onze grondwet.”
Het verschil tussen de twee disputanten bleef niet zonder gevolg. Het kalme, heldere
redeneren van de hervormer, en zijn zachtzinnige en bescheiden voordracht, troffen sommige
harten, die zich met walging afkeerden van Ecks snoevende en heftige aanmatigingen. De
bespreking duurde achttien dagen. Aan het einde ervan verklaarden de papisten zichzelven
met volle zekerheid de overwinnaars te zijn. De meeste afgevaardigden schaarden zich aan
de zijde van Rome, en de Rijksdag gaf uit, dat de hervormers de nederlaag hadden geleden,
en maakte bekend, dat ze met Zwingli, hun leider, van de kerk afgesneden waren. De vruchten
van de konferentie echter openbaarden, aan wiens zijde het voordeel lag. De strijd bewees
zich een sterke prikkel voor de zaak van de Protestanten, en niet lang daarna verklaarden zich
de belangrijke steden Bern en Basel ten gunste van de Hervorming.
121