Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
“Laat hen komen; ik vrees hen evenmin, als de vooruitstekende rots de golven, die tegen zijn
voet aandruisen.” De pogingen van de geestelikheid bevorderden alleen de zaak, die ze
zochten omver te werpen. De waarheid werd immer verder verbreid. In Duitschland grepen
de aanhangers ervan, die ontmoedigd waren door het verdwijnen van Luther, weder opnieuw
moed, ziende welk een voortgang het evangelie in Zwitserland maakte. Naarmate de
Hervorming zich te Zürich vestigde, openbaarden zich de vruchten ervan meer ten volle in de
onderdrukking van misdaad en bevordering van orde en goede verstandhouding. “Vrede
woont in onze stad,” schreef Zwingli; “geen twist, geen schijnheiligheid, geen nijd, geen
onenigheid. Vanwaar kan zulk een eenheid komen dan van de Heer, en door onze leer, die
ons met de vruchten van vrede en vroomheid vervult?”
De overwinningen, welke de Hervorming behaalde, zetten de Roomsgezinden tot nog
krachtiger pogingen aan om hem omver te werpen. Ziende, hoe weinig er in Duitschland door
vervolging was teweeggebracht tot onderdrukking van het werk van Luther, besloten ze de
hervorming met zijn eigen wapenen te bestrijden. Ze zouden een openbaar dispuut met
Zwingli houden, en daar zijzelven de zaak regelden, wilden ze zich van de overwinning
vergewissen door zelven niet alleen de plaats voor de woordestrijd, maar ook de rechters te
kiezen, die tussen de disputanten zouden moeten beslissen. En wanneer ze Zwingli maar
eenmaal in hun macht hadden, zouden ze ervoor zorgen, dat hij hun niet ontsnapte. Als de
leider tot zwijgen was gebracht, zou de beweging al spoedig onderdrukt worden. Dit
voornemen echter werd zorgvuldig verborgen gehouden.
De disputatie zou te Baden gehouden worden; doch Zwingli verscheen er niet. De raad
van Zürich, de plannen van de pauseliken vermoedende, en gewaarschuwd door de brandende
houtstapels, die in de pausgezinde provincieën voor de belijders van het evangelie
aangestoken werden, verbood zijn leraar zich aan dit gevaar bloot te stellen. Te Zürich was
hij gereed, al de partijgangers, die Rome wenste te zenden, te ontmoeten; maar. naar Baden
te gaan, waar pas tevoren het bloed van de martelaren voor de waarheid gevloeid had, zou
zich blootstellen zijn aan een gewisse dood. Oecolampadius en Haller werden gekozen om de
hervormers te vertegenwoordigen, terwijl de beroemde Doktor Eek, door een schaar van
geleerde doktoren en prelaten ondersteund, de kampvechter van Rome was.
Ofschoon Zwingli niet bij de konferentie was, werd zijn invloed er gevoeld. De
sekretarissen waren allen door de pausgezinden gekozen, en aan de anderen werd op straffe
des doods verboden, aantekeningen te maken. Desniettegenstaande ontving Zwingli dageliks
een getrouw verslag van wat er te Baden gezegd was. Een student, die de disputatie bijwoonde,
stelde iedere avond een rapport op van de argumenten, welke die dag voorgebracht waren.
Deze papieren met de dagelikse brieven van Oecolampadius aan Zwingli te Zürich over te
brengen namen twee andere studenten op zich. De hervormer antwoordde door raad en
voorlichting te geven. Hij schreef zijn brieven in de nacht, en de studenten gingen er ‘s
morgens mede naar Baden terug. Om aan de waakzaamheid van de wacht aan de stadspoort
120