Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
in gemaakt, en de Satan is gedwongen geworden te belijden, dat Christus machtiger is dan
hij.”
Na zijn vertrek schreef Luther, nog altijd wensende, dat zijn standvastigheid niet voor
opstand zou worden aangezien, aan de keizer: “God, die de harten kent, is mijn getuige, dat
ik van ganser harte bereid ben, Uw Majesteit te gehoorzamen, hetzij in eer of in oneer, in
leven of in dood, zonder enige uitzondering behalve het woord van God, waarbij de mens
leeft. In al de aangelegenheden van dit tegenwoordige leven zal mijn getrouwheid onwrikbaar
zijn, want daarin heeft winst of verlies niets te doen met zaligheid. Maar waar het eeuwige
belangen geldt, is het Gods wil niet, dat de mens zich aan de mens zal onderwerpen. Want
zodanige onderwerping in geestelike zaken is wezenlike aanbidding, en komt alleen de
Schepper toe.”
Op de terugreis van Worms was Luthers ontvangst zelfs nog vleiender dan op zijn weg
daarheen. Prinselike geesteliken verwelkomden de vogelvrij verklaarde monnik, en
wereldlike heersers eerden de man, die de keizer veroordeeld had. Men verzocht hem, te
prediken, en niettegenstaande het kei- zerlik verbod beklom hij opnieuw de kansel. “Ik heb
me te gener tijd verbonden om het woord Gods aan ketenen te leggen,” zei hij, “en zal dat ook
nimmer doen.” Niet lang nadat hij uit Worms vertrokken was, gelukte het de pausgezinden
om de keizer een edikt tegen hem te laten uitvaardigen. In dit dekreet werd Luther veroordeeld
als “Satan zelf te zijn in de gedaante van een mens, en als een monnik gekleed.” Er werd last
gegeven, om maatregelen te nemen om zijn werk te verhinderen, zodra zijn vrijgeleide
vervallen zou zijn. Aan iedereen werd verboden, hem te huis-vesten, hem van voedsel of
drank te voorzien, of hem door woord of daad, publiek of privaat, te helpen of te ondersteunen.
Hij moest gegrepen worden, waar hij ook mocht zijn, en aan de overheid overgeleverd. Ook
zijn aanhangers moesten gevangen genomen worden, en hun eigendom verbeurd verklaard.
Zijn geschriften moesten worden vernietigd; en ten slotte werden allen, die tegen dit dekreet
zouden durven handelen, onder zijn veroordeling besloten. De keur-vorst van Saksen, en de
vorsten, die Luther het meest gezind waren, hadden Worms spoedig na zijn vertrek verlaten,
en het keizerlik dekreet werd door de Rijksdag goedgekeurd. Nu juichten de Roomsen. Ze
beschouwden het lot van de Hervorming als beslist.
God had een weg ter ontkoming opengesteld voor Zijn dienstknecht in deze ure van gevaar.
Een waakzaam oog had Luthers gangen nagegaan, en een oprecht en edel hart was besloten,
hem te redden. Het was duidelik,dat Rome slechts tevreden zou zijn met zijn dood; alleen
door zich te verbergen kon hij beveiligd worden voor de kaken van de leeuw. God gaf Frederik
van Saksen wijsheid om een plan tot behoud van de hervormer te beramen. Met de
samenwerking van trouwe vrienden werd dit plan van de keurvorst uitgevoerd, en Luther met
goed gevolg verborgen voor vrienden en vijanden. Op zijn terugreis werd hij gegrepen, van
zijn geleide gescheiden, en metterhaast door het woud heen naar het slot de Wartburg, een
afgelegen bergvesting, gevoerd. Zowel zijn inhechtenisneming als zijn verberging
geschiedden op zulk een geheimzinnige wijze, dat Frederik zelf lange tijd niet wist, waar hij
110