Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
vriendschap en de steun van de machtige zetel van Rome op te offeren aan de zaak van een
nietsbeduidende monnik.
Zijn woorden bleven niet zonder gevolg. De dag, die op Luthers antwoord volgde, liet
Karel een boodschap bij de Rijksdag indienen, waarin hij zijn besluit aankondigde van de
staatkunde van zijn voorgangers te zullen volgen tot handhaving en bescherming van de
Katholieke godsdienst. Daar Luther geweigerd had, zijn dwalingen te herroepen, zouden de
strengste maatregelen gebruikt worden tegen hem en de ketterijen, die hij leerde. “Een enkele
monnik, door zijn eigen dwaasheid medegesleept, is opgestaan tegen het geloof van de
Christenheid. Ik zal mijn rijken, mijn macht, mijn schatten, mijn vrienden, mijn lichaam, mijn
bloed, mijn ziel en mijn leven opofferen; om de verdere voortgang van deze goddeloosheid
te stuiten. Ik zal deze Augustijner monnik terugzenden, en hem verbieden, de geringste
stoornis onder het volk te veroorzaken; daarna zal ik maatregelen tegen hem en zijn aanhang
nemen, als hardnekkige ketters, door ban, vogelvrij verklaring, en alle middelen, die tot hun
vernietiging dienstig zijn. Ik roep de leden van de Staten op, om zich als getrouwe Christenen
te gedragen.”
Desniettegenstaande verklaarde de keizer, dat Luthers vrijgeleide geëerbiedigd moest
worden, en dat hem moest worden toegestaan, eerst zijn tehuis in veiligheid te bereiken,
voordat er maatregelen tegen hem genomen konden worden. Twee tegenstrijdige meningen
werden nu onder de leden van de Rijksdag openbaar. De afgezanten en vertegenwoordigers
van de paus eisten opnieuw, dat het vrijgeleide van de hervormer niet langer geacht zou
worden. “De Rijn,” zeiden ze, “behoorde zijn as te ontvangen, zoals hij die van Johannes Huss
een eeuw geleden ontvangen had.” Maar de Duitse vorsten, hoewel zelven Rooms en erkende
vijanden van Luther, verzetten zich tegen zulk een breuk van publiek vertrouwen, als een smet
op de eer van het volk. Ze wezen op de onheilen, die gevolgd waren op de dood van Huss, en
verklaarden, dat ze geen herhaling van die gruwelen durfden inroepen over Duitchland, en
over het hoofd van hun jeugdige keizer.
Karel zelf sprak, in antwoord op het lage voorstel: “Al zou goede trouw van de ganse aarde
gebannen zijn, behoort hij herberg te vinden in het hart van vorsten.” Er werd nog verder bij
hem op aangedrongen door Luthers bitterste pauselike vijanden, dat hij met de hervormer zou
handelen, gelijk Sigismund gedaan had met Huss,— namelik hem aan de genade van de kerk
overgeven; maar Karel V. verklaarde: “Ik zou niet willen blozen gelijk Sigismund.” Toch
verwierp Karel willens en wetens de waarheden, die Luther had blootgelegd. “Ik ben vast
besloten, het voorbeeld van mijn voorvaderen te volgen,“3 schreef de vorst. Hij had
besloten, dat hij het pad der gewoonte niet verlaten zou, zelfs niet om in de weg van de
waarheid en gerechtigheid te wandelen. Omdat zijn voorvaderen het gedaan hadden, zou ook
hij het pausdom ondersteunen, met al zijn wreedheid en verderf. Dat was de stelling, die hij
innam, alle licht verwerpende boven wat zijn voorvaderen gehad hadden, of alle plichten
verzakende, die zij niet hadden volbracht.
107