Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
D’Aubigné, boek 7, Kap. 8. door hun toevlucht te nemen tot dreigementen,Rome’s onfeilbaar
argument. De woordvoerder van de Rijksdag sprak: “Indien ge niet terugtrekt, zullen de keizer
en de staten van •het keizerrijk overgaan tot de overweging, hoe ze met een hardnekkige ketter
handelen moeten.” Luthers vrienden, die met grote vreugde naar zijn nobele verdediging
geluisterd hadden, beefden bij deze woorden; maar de doktor zelf zei kalm: “Moge God mijn
helper zijn, want ik kan niets terugtrekken.”
Hem werd gelast, zich uit de Rijksdag te verwijderen, terwijl de vorsten samen
beraadslaagden. Men gevoelde, dat er een grote krisis gekomen was. Luthers volhardende
weigering om zich te onderwerpen zou eeuwen lang invloed op de geschiedenis van de kerk
kunnen hebben. Er werd besloten, hem nog één gelegenheid te geven om terug te trekken.
Voor de laatste maal werd hij in de vergadering binnengebracht. Andermaal werd hem de
vraag gedaan, of hij zijn leerstellingen wilde afzweren. “Ik heb geen ander antwoord te geven,”
sprak hij, “dan ik reeds gegeven heb.” Het was duidelik, dat beloften noch dreigementen hem
konden overhalen, om voor het gezag van Rome het hoofd te buigen.
De pauselike leiders waren vertoornd dat hun macht, die koningen en edelen had doen
beven, aldus zou veracht worden door een eenvoudige monnik; ze verlangden hem hun woede
te doen gevoelen door hem ten dode toe te martelen. Maar Luther, zijn gevaar inziende, had
hen allen met Christelike waardigheid en kalmte toegesproken. Zijn woorden waren vrij
geweest van trots, drift, en verkeerde voorstelling. Hij had zichzelf, en de groten, die hem
omringden, vergeten, en gevoelde slechts, dat hij in de tegenwoordigheid was van Eén,
oneindig ver boven pausen, prelaten, koningen en keizers verheven. Christus had door Luthers
getuigenis gesproken met een macht en grootheid, die voor het ogenblik vriend en vijand met
ontzag en -verwondering vervulden. Gods Geest was tegenwoordig geweest in dat koncilie,
en had zich doen gevoelen in de harten van de rijksgroten. Verscheidene vorsten erkenden
stoutmoedig de rechtvaardigheid van Luthers zaak. Velen waren van de waarheid overtuigd;
maar bij sommigen waren de ontvangen indrukken niet blijvend. Er was nog een andere klasse,
die op dat ogenblik hun overtuiging niet uitspraken, maar die, na de Schriften voor zichzelven
onderzocht te hebben, onversaagde steunpilaren van de Hervorming werden.
De keurvorst Frederik had angstig uitgezien naar Luthers verschijning v——r de Rijksdag,
en met diepe ontroering had hij naar zijn rede geluisterd. Met vreugde en trots was hij getuige
geweest van de moed, de flinkheid, en tegenwoordigheid van geest van de doktor, en zijn
besluit om hem te ver-dedigen werd vaster dan ooit. Hij vergeleek de partijen, die tegenover
elkander stonden, en zag, dat de wijsheid van pausen, koningen en prelaten te niet gedaan was
door de macht van de waarheid. Het pausdom had een nederlaag geleden, die gevoeld zou
worden onder alle volken en in alle eeuwen. Toen de afgevaardigde het gevolg zag, dat
Luthers rede gehad had, vreesde hij meer dan ooit tevoren voor de veiligheid van de Roomse
macht, en besloot alle middelen, die hem ten dienste stonden, te gebruiken om de hervormer
uit de weg te krijgen. Met al de welsprekendheid en staatslist, waardoor hij zich zo uitstekend
onderscheidde, stelde hij de jeugdige keizer de dwaasheid en het gevaar voor, van de
106