Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
werkten, dan wanneer ze door middelen, die uiterst voorzichtig schenen, hun gezag dachten
te bevestigen. God ‘verzet de bergen, dat ze het niet gewaar worden.’”1
Luther had in het Duits gesproken; hem werd nu verzocht om dezelfde woorden in het
Latijn te herhalen. Ofschoon uitgeput door wat voorafgegaan was, deed hij wat van hem
verlangd werd, en herhaalde zijn rede met dezelfde duidelik- heid en kracht als in het eerst.
Gods voorzienigheid leidde deze zaak. Het verstand van vele vorsten was z— beneveld door
dwaling en bijgeloof, dat ze bij de eerste voordracht de kracht van Luthers redenering niet
konden innemen; maar de herhaling ervan stelde hen in staat, de aangevoerde punten duidelik
te zien. Zij, die hardnekkig hun ogen voor het licht sloten, en besloten waren zich niet door
de waarheid te laten overtuigen, waren verwoed over de kracht van Luthers woorden. Toen
hij met spreken ophield, zei de woordvoerder van de Rijksdag toornig: “Ge hebt de vraag niet
beantwoord, die u gedaan is . . . Een duidelik en uitdrukkelik antwoord wordt verlangd. . . .
Wilt ge herroepen of niet?”
De hervormer antwoordde: “Daar Uw doorluchtigste majesteit en verheven prinsen een
eenvoudig, duidelik, en direkt antwoord verlangen, zo zal ik het geven, en het is dit: Ik kan
mijn geloof noch aan de paus, noch aan koncilies onderwerpen, omdat het zo klaar is als de
dag, dat ze dikmaals in dwaling vervallen zijn, en zelfs in opvallende tegenspraak met
elkander. Indien ik dus niet overtuigd word door bewijzen uit de Heilige Schriften, of door
klare redenen; indien ik niet overtuigd word door de eigen teksten, die ik heb aangehaald; en
als mijn geweten niet op deze wijze in onderwerping aan Gods woord wordt gebracht, zo kan
noch wil ik herroepen; want het kan niet veilig zijn voor een Christen om tegen zijn geweten
te spreken. Hier sta ik; ik kan niet anders, God helpe mij! Amen.”
Alzo bleef de rechtvaardige man op het zekere fondament van Gods woord staan. Het licht
des hemels scheen op zijn gelaat. Zijn grootheid en reinheid van karakter, de vrede en vreugde
van zijn hart, werden aan allen openbaar, terwijl hij getuigde tegen de macht van de dwaling,
en van de voortref- felikheid van dat geloof, dat de wereld overwint. De gehele vergadering
was enige tijd lang sprakeloos van verwondering. Zijn eerste antwoord had Luther op een
zachte toon, en in eerbiedige, bijna onderworpen houding gegeven. De Roomsen hadden dit
als een teken aangezien, dat zijn moed hem begon te begeven. Ze beschouwden het verzoek
om uitstel slechts als het voorspel van zijn herroeping. Karel zelf had half verachtelik, toen
hij het uitgeteerde lichaam van de monnik, zijn schamele kleding, en de eenvoudigheid van
zijn toe-spraak opmerkte, verklaard: “Deze monnik zal nooit een ketter van mij maken!” De
moed en flinkheid, die hij nu aan de dag legde, zowel als de kracht en duidelikheid van zijn
re-denering, vervulden alle partijen met verwondering. De keizer riep in bewondering uit: “De
monnik spreekt met een onversaagd hart en onwrikbare moed.” Velen van de Duitse vorsten
zagen met trots en vreugde neer op deze vertegenwoordiger van hun volk.
De aanhangers van Rome waren verslagen; hun zaak verscheen in een uiterst ongunstig
licht. Ze zochten hun macht te handhaven, niet door zich op de Schriften te beroepen, maar 1
105