Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Hoofdstuk 8 — Luther voor de Rijksdag
Een nieuwe keizer, Karel V., had de troon van Duitschland beklommen, en de
afgezondenen van Rome haastten zich, hem hun gelukwensen aan te bieden, en de vorst over
te halen om zijn macht tegen de Hervorming te gebruiken. Aan de andere kant smeekte hem
de keurvorst van Saksen, aan wie Karel voor een groot deel zijn kroon te danken had, geen
stappen tegen Luther te nemen, v——r hij hem een onderhoud toegestaan zou hebben. Dit
bracht de keizer in grote verwarring en verlegenheid. Niets minder dan een keizerlik edikt,
dat Luther ter dood veroordelen zou, kon de pausgezinden tevreden stellen. De keurvorst had
vastberaden verklaard, dat “noch zijn keizerlike majesteit, noch iemand anders hem nog
getoond had, dat de geschriften van de her-vormer wederlegd waren;” daarom verzocht hij,
“dat Doktor Luther voorzien zou worden van een vrijgeleide, opdat hij zich zou kunnen
verantwoorden voor een rechtbank van geleerde, vrome, en onpartijdige rechters.”
De aandacht van alle partijen vestigde zich nu op de vergadering van de Duitse Staten, die
kort na de troonsbeklimming van Karel te Worms zou gehouden worden. Er waren grote
politieke vragen en belangen, die door deze volksvergadering overwogen moesten worden;
voor de eerste maal zouden de prinsen van Duitschland hun jeugdige vorst ontmoeten om als
een vergadering met hem te raadplegen. Van alle delen van het vaderland waren de hoge
beambten van kerk en staat bijeengekomen. Wereldlike overheden van hoge geboorte,
machtig, en naijverig op hun erfrechten; prinselike geesteliken, opgeblazen door het
bewustzijn van hun meerdere rang en macht; hoffelike ridders en hun gewapende volgelingen,
en afgevaardigden uit vreemde en verre landen—allen verzamelden zich te Worms. Toch was
het onderwerp, dat deze grote vergadering het meest belang inboezemde, de zaak van de
Saksiese hervormer.
Karel had de keurvorst vooruit gelast, Luther met zich mede te brengen naar de Rijksdag,
onder verzekering van bescherming, en belofte van vrije bespreking van de strijdvragen met
bevoegde personen. Luther was verlangend om voor de keizer te verschijnen. Zijn gezondheid
was in die tijd zeer lijdende; toch schreef hij aan de keurvorst: “Indien ik de reis naar Worms
niet in goede welstand kan doen, zal ik daarheen gedragen worden, zo ziek als ik ben. Want
als de keizer me geroepen heeft, kan ik er niet aan twijfelen, dat het de roepstem van God zelf
is. Indien ze van plan zijn geweld tegen me te gebruiken, hetgeen waarschijnlik wel het geval
is (want het is zeker niet om inlichting te verkrijgen, dat ze van me vorderen dat ik v——r
hen zal verschijnen), zo plaats ik de zaak in de hand des Heren. Hij, die de drie jongelingen
in de vurige oven bewaarde, leeft en regeert nog. Indien het Zijn wil niet is, mij te redden, dan
is mijn leven van weinig betekenis. Laten we slechts zorg dragen, dat het evangelie niet
blootgesteld wordt aan de spot van de god-delozen, en laten we liever ons bloed ervoor
vergieten, uit vrees dat zij mochten zegevieren. Het staat niet aan mij om te belissen of mijn
leven of wel mijn dood het meest zal bijdragen tot heil van allen. . . . Verwacht liever alles
van mij dan vlucht of herroeping. Vluchten kan ik niet; her-roepen nog minder.”
95