Wereldwijde Eendracht

Wereweldwijde Eendracht
Luther echter bleef onbevreesd. Rome had hem zijn banvloeken toegeslingerd; en de
wereld zag toe, er niet aan twij-felende dat hij zou omkomen, of gedwongen worden om toe
te geven. Maar met vreselike kracht wierp hij het vonnis van veroordeling op Rome zelf terug,
en gaf in het openbaar zijn besluit te kennen, om die kerk voor altijd te verlaten. In de
tegenwoordigheid van een menigte studenten, doktoren en burgers uit alle standen verbrandde
Luther de pauselike bul, tezamen met de kanonieke wetten, de dekreten, en zekere geschriften,
die de pauselike macht ondersteunden. “Het is mijn vijanden gelukt,” zo zei hij, “om door het
verbranden van mijn boeken de zaak der waarheid schade aan te doen in de gemoederen van
het gewone volk, en hun zielen te laten verloren gaan; om die reden verbrand ik wederkerig
ook hun hoeken. Een ernstige strijd is juist begonnen. Tot nu toe heb ik maar met de paus
gespeeld. Ik ben dit werk in Gods naam begonnen; het zal zonder mij en door Zijn macht
voleindigd worden.”
Op de verwijtingen van zijn vijanden, die hem tartten met de zwakheid van zijn zaak,
antwoordde Luther: “Wie weet of God me niet gekozen en geroepen heeft; en of zij niet
behoorden te vrezen, dat ze, door mij te verachten, misschien God zelf verachten ? Mozes
was alleen bij de uittocht uit Egypte; Elia stond alleen onder de regering van Koning Achab;
Je- saja was alleen te Jeruzalem; Ezechiël alleen te Babylon, . . . God heeft nimmer de
hogepriester of enig groot man tot profeet verkoren; maar Hij koos gewoonlik lage en verachte
mannen, eens zelfs de herder Amos. In iedere eeuw zijn de heiligen gedwongen geworden om
de groten, koningen, prinsen, priesters en wijze mannen te bestraffen, op gevaar van hun
leven. ... Ik zeg niet, dat ik een profeet ben; maar wat ik zeg, is, dat zij juist daarom behoorden
te vrezen, omdat ik alleen sta, en zij velen zijn. Hiervan ben ik zeker, dat Gods woord bij mij
is, en dat het niet aan hun kant is.”
Echter was het niet dan na een vreselike strijd met zichzelf, dat Luther besloot, zich
eindelik van de kerk af te scheiden. Het was omtrent die tijd, dat hij schreef: “Ik gevoel iedere
dag meer en meer, hoe moeilik het is om de bezwaren, die men in de kindsheid heeft
ingezogen, op zijde te zetten. O, welk een pijn heeft het me gekost, ofschoon ik de Schriften
aan mijn zijde had, om het voor mezelf te rechtvaardigen, dat ik me alleen stelde tegenover
de paus, en hem de antichrist noemde! Hoe heeft mijn hart er niet onder geleden! Hoe
menigmaal heb ik mezelf niet in bitterheid des geestes die vraag gesteld, die zo gedurig op de
lippen van de pausgezinden was: ‘Zijt gij alleen wijs? Zouden alle andere mensen verkeerd
zien ? Wat zal het zijn, indien ondanks alles gij toch nog ongelijk zoudt hebben, en in uw
dwaling zo vele zielen medesleept, die dan voor eeuwig verloren zullen gaan?’ Z— worstelde
ik met mezelf en met Satan, totdat Christus, door Zijn onfeilbaar woord, mijn hart tegen deze
twijfelingen versterkte.”
De paus had Luther met de kerkelike ban gedreigd, indien hij niet wilde herroepen; en dat
dreigement werd nu uitgevoerd. Er verscheen een nieuwe bul, waarin de hervormer als
bepaald van de Roomse Kerk gescheiden werd verklaard, en als een gevloekte des hemels
93