Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
09<br />
<strong>winter</strong> <strong>2023</strong><br />
<strong>Magazine</strong> voor omwonenden en ondernemers in de buurt van de Singelgrachtgarage-Marnix<br />
THEMA:<br />
WERK<br />
3 VRAGEN AAN:<br />
BAKKERIJ<br />
WESTERBOS<br />
ONDERNEMER:<br />
MOTIVACTION<br />
BEWONER &<br />
ARCHITECT
I H<br />
Healthy lifestyle / personal attention<br />
wellness / physiotherapy<br />
www.sento.nl<br />
ONTWERP EN DIGITAAL DRUKWERK<br />
RUPARO<br />
.<br />
WE LOVE RECYCLED.NL<br />
duurzaam drukwerk online<br />
marnixstraat 140<br />
2
INHOUD<br />
GRAVEN IN HET ARCHIEF<br />
Werk in beeld 4<br />
NIEUWS & CIJFERS<br />
Feiten over de bouw van de Singelgrachtgarage-Marnix 5<br />
WERK<br />
<strong>2023</strong> wordt een mooi jaar! De contouren van de<br />
Singelgrachtgarage-Marnix krijgen steeds meer<br />
vorm. Delen van het dak en de i<strong>nr</strong>it worden<br />
nu zichtbaar. Er branden zelfs al delen van de<br />
verlichting op de -2-vloer.<br />
Geïnteresseerde bewoners krijgen tijdens onze<br />
rondleidingen een goed beeld van hoe het<br />
eindresultaat er straks uitziet. Het wordt een jaar<br />
waarin het water weer terugkomt in de gracht, dan<br />
is er boven de grond weinig meer zichtbaar van de<br />
parkeergarage.<br />
Als u straks door de garage rijdt, denk dan nog<br />
even terug aan alle mensen die dat mogelijk<br />
hebben gemaakt. Van architecten die het ontwerp<br />
bedenken, timmermannen die de bekisting voor<br />
de wanden en daken maken tot elektriciens die de<br />
verlichting installeren.<br />
Kim Pennings,<br />
omgevingsmanager Mobilis<br />
THEMA WERK<br />
Het ontwerp en de constructie van de<br />
voetgangersentrees 6-7<br />
PUZZELEN<br />
Vind de 11 technische beroepen<br />
& maak de woordpuzzel 8-9<br />
ONDERNEMER<br />
Pieter Paul Verheggen, algemeen directeur van<br />
marktonderzoeksbureau Motivaction 10-11<br />
BEWONER & ARCHITECT<br />
Bewoonster Berry van Klooster in gesprek met<br />
architect Rigobert Nivillac 12-14<br />
7 VRAGEN AAN<br />
Jelle en Vincent van Bakkerij Westerbos 15<br />
RONDLEIDING<br />
Kom kijken in de bouwkuip van de<br />
Singelgrachtgarage-Marnix 16<br />
COVERFOTO: CARLY WOLLAERT<br />
COLOFON<br />
Website www.buitensingel-amsterdam.nl<br />
Redactie Geraldien Prud’homme - buitensingel@mobilis.nl Fotografie Carly Wollaert - www.carlywollaert.com Artwork KochxBosch<br />
Studio - www.kochxbosstudio.com Opmaak en druk Ruparo - www.ruparo.nl<br />
Deze editie kwam tot stand i.s.m. de gemeente Amsterdam, Tom van den Brand, Berry van Klooster, Rigobert Nivillac, Anne Snijders,<br />
Pieter Paul Verheggen, Jelle en Vincent Westerbos ©<strong>2023</strong><br />
3
GRAVEN IN HET ARCHIEF<br />
Ca. 1890<br />
Stoomdiamantslijperijen “de Palmboom”<br />
en “Jelders” met daarnaast de<br />
Toneelzaal gelegen aan de Voorweg<br />
(tegenwoordig Frederik Hendrikstraat)<br />
bij het Lange Blekerspad.<br />
Getekend door Herman Misset.<br />
Bron: Stadsarchief Amsterdam,<br />
Collectie Atlas Dreesmann<br />
Februari 1986<br />
Frederik Hendrikplantsoen.<br />
Bron: Stadsarchief Amsterdam/Archief van de Dienst<br />
Ruimtelijke Ordening: foto’s afdeling B<br />
9 mei 1896<br />
Middenweg (Zaagmolenbuurt).<br />
Na 1890: Frederik Hendrikplantsoen.<br />
Bron: Stadsarchief Amsterdam/<br />
Olie, Jacob (1834-1905)<br />
Februari 1983<br />
Hugo de Grootplein 2 t/m 12 (vrnl.)<br />
Links: Frederik Hendrikstraat;<br />
rechts: Tweede Hugo de Grootstraat.<br />
Bron: Collectie Stadsarchief Amsterdam:<br />
foto’s eigen fotodienst<br />
4
Totale vloer- en dakoppervlakte:<br />
15 trappen<br />
NIEUWS & CIJFERS<br />
De Singelgrachtgarage-Marnix krijgt 5 voetgangersentrees met<br />
in totaal 15 trappen: 3 betonnen trappen en 12 stalen trappen.<br />
In totaal moet zo’n 45.810 m² vloer- en dakoppervlak worden afgewerkt.<br />
Meer over het storten en het afwerken van de vloeren leest u op pag. 6 en 7.<br />
± 7,5 km<br />
sprinklerinstallatie<br />
De leidingen van de sprinklerinstallatie<br />
hebben een totale lengte van ± 7,5 km.<br />
125<br />
bewakingscamera’s<br />
De complete parkeergarage<br />
wordt in de gaten gehouden<br />
door 125 bewakingscamera’s.<br />
± 700 LEDlampen<br />
De parkeergarage wordt verlicht door middel van ± 700 LED-lampen.<br />
719 m²<br />
vloerverwarming<br />
Om bevriezing van de vloer te voorkomen, krijgt de open in/uitrit<br />
in het Frederik Hendrikplantsoen 719 m² aan vloerverwarming.<br />
21.000 m²<br />
vloercoating<br />
Beide parkeervloeren krijgen een<br />
speciale verflaag: in totaal 21.000 m².<br />
5
ACHTERGROND<br />
Het ontwerp en<br />
constructie van<br />
voetgangersen<br />
Tekst: Geraldien Prud’homme<br />
De Singelgrachtgarage-Marnix krijgt vijf voetgangersentrees,<br />
waarvan twee met een lift. De<br />
entrees met lift komen naast het zwembad aan<br />
de Marnixkade en aan de Nassaukade ter hoogte<br />
van het Van Oldenbarneveldtplein.<br />
Deze ingangen worden voorzien van een huisje op het maaiveld.<br />
Er zijn drie entrees zonder lift, die hebben dus alleen<br />
een trap. Twee daarvan komen straks aan de Marnixkade<br />
(ter hoogte van de Nieuwe Tuinstraat en het Tweede Marnixplantsoen)<br />
en krijgen een trap in het water. De ingang<br />
met alleen een trap aan de Nassaukade wordt ter hoogte<br />
van de Eerste Hugo de Grootstraat gebouwd. De in-/uitrit<br />
voor de auto’s ligt in het zuidelijke deel van het Frederik<br />
Hendrikplantsoen, tegenover het Cartesius Lyceum.<br />
“Vóór de aanbesteding ben ik, samen met collega-architect<br />
Thijs Asselbergs en industrieel ontwerper Arjan Kars-<br />
sen, door de gemeente gevraagd om de voetgangersentrees<br />
te ontwerpen. Het gaat om alle onderdelen van de parkeergarage<br />
op maaiveldniveau, met uitzondering van de in-/<br />
uitrit. Er zijn ontwerpsessies met buurtbewoners geweest<br />
om tot goede uitgangspunten te komen. Uiteindelijk zijn<br />
onze ontwerpvoorstellen voorgelegd aan een klankbordgroep<br />
van buurtbewoners. Op basis daarvan is het ontwerp<br />
uitgewerkt”, vertelt Anne Snijders. Aanvankelijk waren er<br />
zes à zeven huisjes op de kades gepland. Op initiatief van<br />
de bewoners is gekeken of de toegangen anders konden<br />
worden ingepast en gekozen voor een ‘Parijs model’ (de<br />
open trappen naar de metro in de openbare ruimte). Ook is<br />
onderzocht of er minder toegangen konden komen. Uiteindelijk<br />
zijn er vijf entrees en is het aantal huisjes tot twee<br />
beperkt. Snijders: “Het moeilijkst was het om die bovengrondse<br />
inpassing te maken met de beperkte ruimte tussen<br />
de bomen, terwijl het ondergrondse ontwerp voor de parkeergarage<br />
nog niet bekend was. In overleg met de bewoners<br />
hebben we de kaders afgesproken. De lifthuisjes ko-<br />
Trappenhuis A - doorsnede D<br />
Trappenhuis A -<br />
1 : 20<br />
© Studio Leon Thier<br />
© Studio Leon Thier<br />
A<br />
6<br />
Trappenhuis A - 3D impressie<br />
Impressie van de<br />
voetgangersentree met lift<br />
naast het Marnixbad.<br />
Trappenhuis C - 3D impressie<br />
Impressie van een<br />
van de voetgangersentrees<br />
aan de Marnixkade.
de<br />
de<br />
trees<br />
© Gemeente Amsterdam<br />
Bezoekersingangen Singelgrachtgarage<br />
TWEEDE HUGO DE GROOTSTRAAT<br />
FREDERIK HENDRIKSTRAAT<br />
VAN OLDENBARNEVELDTSTRAAT<br />
Van Oldenbarneveldtplein<br />
Eerste Hugo de Grootstraat<br />
Hoofdtrappenhuis met lift<br />
Trappenhuis<br />
Contour Singelgrachtgarage<br />
Entreehuisje<br />
FREDERIK<br />
HENDRIK<br />
PLANTSOEN<br />
NASSAUKADE<br />
Tweede Marnixplantsoen<br />
Nieuwe Tuinstraat<br />
MARNIXKADE<br />
Trappenhuis<br />
Trappenhuis<br />
MARNIXSTRAAT<br />
SINGELGRACHT<br />
Marnixplein<br />
Hoofdtrappenhuis met lift<br />
MARNIXPLEIN<br />
Plattegrond van de vijf voetgangersentrees van de Singelgrachtgarage-Marnix.<br />
men alleen op de noodzakelijke plekken. In het ontwerp<br />
hebben we voor de minimale afmetingen boven het maaiveld<br />
gekozen. We zochten naar een goede stedenbouwkundige<br />
inpassing, met name tussen de bomen. Vooral naast<br />
het zwembad hadden we heel weinig ruimte. Dat was een<br />
puzzel.”<br />
De transparante lifthuisjes bestaan uit een combinatie van<br />
staal en glas. De wanden en daken zijn gemaakt van gepotdekselde<br />
smalle stroken glas. Tussen de gehard glazen lagen<br />
is een messingkleurig gaasweefsel aangebracht. “Van<br />
die huisjes wilden we een soort kunstobject op de nieuwe<br />
wandelpromenade maken. Daarin speelt de materiaalkeuze<br />
een belangrijke rol. Daar heb ik - samen met Rigobert Nivillac,<br />
de architect van de aannemer - lang naar gekeken en<br />
ook naar de verlichting. Het staal maakt de huisjes robuust.<br />
De glazen wanden en het dak brengen licht tot diep<br />
in de entrees. Ze worden mooi van kleur, denk ik, een beetje<br />
industrieel chique. Het doet iets met je zintuiglijke beleving,<br />
dat past bij het wandelen”, licht Snijders toe.<br />
Schubben<br />
“De staalconstructie van het huisje, waar de glazen panelen<br />
op gemonteerd worden, krijgt een messingkleur. Dit<br />
ontstaat door middel van thermisch verzinken en een<br />
tweelaagse poedercoating. De staalconstructie staat op<br />
een betonnen borstwering, die afgewerkt wordt met verticale<br />
gepotdekselde stalen platen. Deze platen zien eruit als<br />
een soort schubben. Daarboven begint het glas”, vertelt<br />
Tom van den Brand, projectleider bij Bersselaar Constructie.<br />
Dat bedrijf produceert en monteert de stalen constructies<br />
voor alle entrees.<br />
De twee lifthuisjes worden voorzien van een automatische<br />
schuifdeur, die alleen met een kaart of pasje te openen is.<br />
Deze doorzichtige entreehuisjes krijgen zowel een lift als<br />
een trappenhuis. Hier komen ook de betaalautomaten voor<br />
bezoekers te staan.<br />
Trappenhuizen<br />
In alle trappenhuizen van de parkeergarage worden de<br />
trappen gevormd door een stalen trapboom, waartussen<br />
betonnen traptredes worden bevestigd. In deze trapboom<br />
zijn glasplaten met een roestvrijstalen leuning geplaatst.<br />
Van den Brand: “De prefab stalen onderdelen produceren<br />
we in onze eigen fabriek in Udenhout. Het productieteam<br />
bestaat uit zo’n tien personen. Drie medewerkers zorgen<br />
voor de voorbereiding en de montage. Tijdens een tweewekelijks<br />
overleg met aannemer Mobilis wordt het ontwerp<br />
voor de entrees besproken.” Momenteel maken de medewerkers<br />
van Bersselaar Constructie dit ontwerp gereed<br />
voor de uitvoering, die vanaf dit voorjaar gepland staat. De<br />
voetgangersentree ter hoogte van het Tweede Marnixplantsoen<br />
wordt als eerste gerealiseerd.<br />
Volgens Van den Brand is de realisatie van de voetgangersentrees<br />
met de lifthuisjes de grootste uitdaging: “Daar<br />
moeten we een entree van glas en met veel details maken.<br />
Maar de ruimte is er heel beperkt.“<br />
Een trap in de gracht<br />
De twee entrees met alleen een trap aan de Marnixkade<br />
liggen in z’n geheel in de gracht. Hier komen vanaf de kade<br />
stalen bruggetjes over het water naar de entrees. Snijders:<br />
“Voor de bouw van de parkeergarage lagen de steigers van<br />
de jachthaven achter een 3 meter hoog Heras-hekwerk,<br />
met een lengte van zo’n 300 meter. Door de nieuwe steigers<br />
zo’n 1,5 meter van de Marnixkade te bouwen, creëer<br />
je een waterbuffer en heb je geen hekken meer nodig. Via<br />
de bruggetjes kun je de entrees bereiken, maar de rest is<br />
op een natuurlijke manier weggewerkt.”<br />
Aan de buiten- en bovenzijden zijn deze voetgangersentrees<br />
afgewerkt met natuursteen. De binnenzijden worden<br />
voorzien van stalen wandbekleding in dezelfde kleur als de<br />
lifthuisjes. De voetgangersentree aan de Nassaukade, ter<br />
hoogte van de Eerste Hugo de Grootstraat, heeft een betonnen<br />
borstwering met verticale gepotdekselde stalen<br />
platen, net als bij de twee lifthuisjes.<br />
7
PUZZELEN<br />
technische<br />
Vind jij de 11<br />
beroepen?<br />
architect<br />
bouwvakker<br />
constructeur<br />
elektricien<br />
lasser<br />
loodgieter<br />
machinist<br />
metselaar<br />
monteur<br />
schilder<br />
timmerman<br />
8
Woordpuzzel<br />
Horizontaal<br />
1 Leukste wijk van Amsterdam<br />
3 Bioscoop<br />
1<br />
4 Voornaam van boekenkistontsnapper<br />
6 Andere leukste wijk van Amsterdam<br />
8 Nieuw restaurant in Het Marnix<br />
9 Waar je woont<br />
3 5<br />
10 Versierde gevel met Koningsdag<br />
11 Lang zoeken naar<br />
12 Stad tussen Zaandam en Amstelveen<br />
15 Markt en appeltaart<br />
16 Een kanaal<br />
17 Auto en vogel<br />
7<br />
19 Een gracht<br />
20 Ondergrondse oplossing<br />
8<br />
9<br />
4<br />
6<br />
2<br />
i<br />
Verticaal<br />
2 Hier wonen Sam en Julia<br />
5 Automerk<br />
7 Wekelijks Westerstraat<br />
13 Jeugdtheater<br />
14 Heerlijke picknick/speelplek<br />
18 Soort metselspecie<br />
11<br />
10<br />
h<br />
e<br />
c<br />
12 13<br />
a<br />
g<br />
14<br />
Verzamel<br />
de letters<br />
15<br />
16 17<br />
b<br />
d<br />
18<br />
a b c d e f g h i<br />
19<br />
20<br />
f<br />
9
MOTIVACTION<br />
“Onderzoeken is proberen<br />
te begrijpen wat je ziet”<br />
Tekst: Geraldien Prud’homme / Fotografie: Carly Wollaert, bewoner Marnixkade<br />
Pieter Paul Verheggen is algemeen<br />
directeur van Motivaction,<br />
het marktonderzoeksbureau<br />
aan de Marnixkade.<br />
Wat is de geschiedenis van Motivaction?<br />
“In dit pand zitten twee bedrijven op het<br />
gebied van onderzoek en strategieontwikkeling:<br />
Motivaction en Glocalities. Frits<br />
Spangenberg startte het bedrijf in 1984.<br />
Ik werk hier sinds 1987. Sinds 1992 ben<br />
ik partner en vanaf 2009 algemeen directeur.<br />
Tot 2001 waren we gevestigd in<br />
de Vondelstraat. In 1999 kochten wij dit<br />
pand. Het oude deel aan de Marnixstraat<br />
moest helemaal intact blijven en is dus<br />
gerestaureerd. Aan de Marnix kade moest<br />
complementaire nieuw bouw komen. Die<br />
mix van oud en nieuw lijkt op wat wij<br />
doen: bij onderzoek kijk je deels terug:<br />
hoe is iets ontstaan? Het moderne deel<br />
geeft aan: wat gebeurt er in de toekomst?<br />
Kunnen we dat voorspellen en beïnvloeden?<br />
In 2018 zijn we met Glocalities, ons<br />
bureau voor internationaal onderzoek,<br />
gestart. We werken in ruim 55 landen.<br />
Beide bedrijven groeien nog steeds en<br />
ook de coronatijd zijn we goed doorgekomen.”<br />
Hoeveel medewerkers hebben jullie?<br />
“We hebben ongeveer 130 medewerkers.<br />
Bij Motivaction werken zo’n 105<br />
mensen, plus een flexibele schil. Volgend<br />
jaar bestaan we 40 jaar, dus we<br />
zijn geen start-up meer, maar zo gedragen<br />
we ons wel. Daardoor trekken wij<br />
mensen aan die jong van geest zijn, die<br />
midden in het leven staan. Omdat wij<br />
onderzoeken wat er gaande is, moet je<br />
belangstelling hebben voor wat er om je<br />
heen gebeurt. Wij zoeken kritische mensen<br />
en selecteren vooral op levenshouding.<br />
Als je niet nieuwsgierig bent, dan<br />
hou je dit werk niet vol, want wij willen<br />
altijd het ‘waarom’ weten. Onderzoeken<br />
is proberen te begrijpen wat je ziet en<br />
daar duiding aan geven.”<br />
Welke achtergrond hebben jullie<br />
medewerkers?<br />
“Zelf ben ik psycholoog. Naast psychologen<br />
werken hier sociologen, cultureel<br />
antropologen, sociaal geografen en gesjeesde<br />
historici. Vroeger keken we vooral<br />
naar wetenschappelijke achtergrond.<br />
Nu letten we ook op iemands karakter,<br />
die nieuwsgierige houding, doorzettingsvermogen<br />
en zelfstandig kunnen<br />
werken. We zoeken autonome denkers.<br />
Misschien heeft het merendeel een sociaal<br />
wetenschappelijke achtergrond,<br />
maar dat zijn er minder dan vroeger. Anderen<br />
hebben een creatieve of bedrijfsmatige<br />
achtergrond. We hebben ook<br />
veel statistici en data-analytici en dat<br />
aantal neemt alleen maar toe. Vanwege<br />
onze groei zoeken we nog steeds nieuwsgierige<br />
collega’s. Ons medewerkersbestand<br />
is heel divers. Zo werken hier<br />
mensen uit verschillende Europese landen,<br />
maar ook uit China, Rusland,<br />
Nieuw-Zeeland en Mexico.”<br />
Jullie zijn gespecialiseerd in marktonderzoek.<br />
Wat houdt dat precies in?<br />
“Wij verzamelen informatie over een<br />
markt, product en/of klant en kijken<br />
daarbij vooral naar iemands drijfveren<br />
en houding. Zo meten we niet alleen<br />
meningen en gedrag, maar kijken ook<br />
10
ONDERNEMER<br />
naar de reden voor iemands gedrag.<br />
Voor de overheid deden we veel onderzoek<br />
naar de coronamaatregelen. We<br />
vroegen niet alleen of mensen zich er<br />
wel of niet aan hielden, maar ook waarom<br />
ze dat deden. Beleidsmakers kunnen<br />
op die informatie inspelen. Behalve<br />
voor de overheid werken we voor commerciële<br />
bedrijven en non-profit organisaties.<br />
Zo helpen we het Aidsfonds om<br />
hun communicatie te verbeteren. Aids is<br />
nog altijd een groot probleem, maar<br />
staat tegenwoordig minder in de belangstelling.<br />
Hoe bereik je dat mensen hun<br />
donatie aan het Aidsfonds continueren?<br />
Dat betekent dat je je moet verdiepen in<br />
de overtuigingen van mensen, hun drijfveren,<br />
hun normen en waarden. Wat vinden<br />
ze wel en niet belangrijk?”<br />
Waarin onderscheiden jullie je van<br />
andere marktonderzoeksbureaus?<br />
“Wij kijken dieper: waar komt het gedrag<br />
vandaan? Daarin zijn wij in Nederland<br />
redelijk uniek, denk ik. Als je naar<br />
iemands gedrag kijkt, kun je daarvan<br />
leren. Maar kijk je naar de achterliggende<br />
redenen, dan kun je die informatie<br />
gebruiken om met oplossingen te komen<br />
voor gedragsverandering en communicatieverbetering.<br />
Door de drijfveren achter<br />
het gedrag in kaart te brengen, weet<br />
je hoe mensen aankijken tegen bepaalde<br />
maatschappelijke of economische<br />
vraagstukken. Hiermee kunnen we hun<br />
gedrag duiden. Vanwege de AVG (EU-privacywetgeving:<br />
Algemene verordening<br />
gegevensbescherming, (red.)) is dat ingewikkeld,<br />
dus alle data moeten goed beveiligd<br />
zijn. Nu er een moeilijkere tijd<br />
aanbreekt, onderzoeken we bijvoorbeeld<br />
hoe mensen aankijken tegen geld uitgeven<br />
en sparen. Dat heeft zowel impact op<br />
hoeveel mensen een nieuw mobieltje kopen<br />
als op hoe ze boodschappen doen.”<br />
Hoe worden jullie onderzoeken<br />
uitgevoerd?<br />
“Dat hangt van het onderwerp af. Soms<br />
nodigen wij mensen uit voor groepsdiscussies<br />
of single interviews in onze onderzoeksstudio.<br />
Dan kijkt de opdrachtgever<br />
vanachter one way mirrors mee.<br />
De meeste onderzoeken zijn online. In<br />
Nederland hebben we StemPunt, een<br />
online panel met 80.000 respondenten.<br />
We weten wat hun leeftijd, woonplaats,<br />
politieke voorkeur en geloofsovertuiging<br />
is. Respondenten vullen dan bijvoorbeeld<br />
vragenlijsten in op hun mobieltje.<br />
Daarnaast doen we telefonisch en schriftelijk<br />
onderzoek. Eens per jaar gaan we<br />
langs de deuren om huishoudens te bereiken<br />
die anders nooit aan onderzoek<br />
meedoen. Deelname aan onderzoek is<br />
altijd vrijwillig en vaak krijgen deelnemers<br />
een vergoeding. Dat varieert van<br />
punten sparen voor een online retailer<br />
tot iets dat we verloten of gewoon cash.”<br />
Welke veranderingen zie je in deze<br />
buurt?<br />
“Net zoals in veel andere buurten zijn er<br />
meer toeristen. Waarschijnlijk worden<br />
veel appartementen via Airbnb verhuurd,<br />
want je ziet meer rolkoffers.<br />
Maar ik vind het mooi dat deze buurt de<br />
gemoedelijke sfeer heeft behouden:<br />
‘doe maar normaal’ enerzijds en ‘alles<br />
kan’ anderzijds. Laten we eerlijk zijn: de<br />
Marnixstraat is niet de mooiste straat<br />
van Amsterdam. In de Vondelstraat was<br />
de sfeer duidelijk anders. Daar waren<br />
respondenten soms onder de indruk van<br />
de buurt met al die grote huizen. Deze<br />
locatie is toegankelijker, want als onderzoeksbureau<br />
moeten wij midden in de<br />
samenleving staan. Veel respondenten<br />
en medewerkers komen op de fiets. Met<br />
de tram zijn we ook goed bereikbaar. We<br />
hebben bewust weinig bedrijfsauto’s.<br />
Hier hebben we een paar eigen plaatsen<br />
en we huren parkeerplekken in de Marcantilaan.<br />
Dat is handiger dan allerlei<br />
omwegen maken om<br />
hier voor de deur te<br />
parkeren. We voelen<br />
ons echt thuis in deze<br />
buurt.”<br />
“Als onderzoeksbureau<br />
moeten<br />
wij midden in<br />
de samenleving<br />
staan.”<br />
11
“DOOR DE PARKEERGAR<br />
ZO SMAL MOG<br />
BLEVEN DE BOME<br />
Berry van Klooster, al 46 jaar bewoonster van<br />
de Nassaukade, praat met Rigobert Nivillac,<br />
projectarchitect bij Studio Leon Thier Architecten<br />
over zijn werk en het ontwerp van de Singelgrachtgarage-Marnix.<br />
Tekst: Geraldien Prud’homme / Fotografie: Carly Wollaert,<br />
bewoner Marnixkade<br />
Berry vind het leuk om kennis te maken met de architect:<br />
“Een gevestigde naam met een bijzondere staat van<br />
dienst, want ik heb gelezen wat je eerder hebt gedaan. Ik<br />
woon al 46 jaar aan de Nassaukade. Vanaf de eerste etage<br />
had ik altijd een prachtig uitzicht over het water. Twee jaar<br />
geleden kwam er een bouwput, dat was even een shock.<br />
Maar langzamerhand kreeg ik interesse in het project en<br />
ben gaan kijken wat er gebeurt.” Rigobert: ”Samen met<br />
Mobilis hebben wij op de aanbesteding ingeschreven. Toen<br />
we met de gemeente aan tafel zaten, hoorden wij dat bewoners<br />
niet per se stonden te juichen dat wij hier een parkeergarage<br />
gingen bouwen.” Berry: “Heeft dat geen invloed op<br />
jouw werkzaamheden? Rigobert: ”Bij de aanbesteding is<br />
het vrijwel definitief dat de parkeergarage er komt. Vanwege<br />
de voorgeschiedenis was bewonersparticipatie een criterium<br />
van de gemeente Amsterdam. Hoe kijken jullie daar<br />
als inschrijvende partij tegenaan?’ Onze reactie was: ‘Wij<br />
kunnen écht de buurtbewoners erbij betrekken.’ Een uitwerking<br />
daarvan is dat wij hier vandaag samen zitten.” Berry:<br />
“Dat is heel goed. Mensen draaien dan een beetje bij,<br />
hè? Ik las op de website dat er een paar bomen zijn gered.<br />
Daar hebben wij ontzettend ons best voor gedaan.” Rigobert:<br />
”Inderdaad waren de bomen een belangrijk onderdeel<br />
in de opdracht. Het was een harde eis dat er geen bomen<br />
zouden verdwijnen. Normaal kijk ik bij het ontwerp voor een<br />
parkeergarage naar de meest efficiënte indeling. Dan heb<br />
je parkeervakken, een rijbaan, parkeervakken, weer parkeervakken<br />
en dan weer een rijbaan met parkeervakken.<br />
Dus als je op de rijbaan rijdt, heb je aan weerszijden parkeervakken.<br />
Hier was dat binnen de gracht ook mogelijk,<br />
maar niet met behoud van de bomen. Dus wij kozen bewust<br />
voor een minder efficiënte indeling: met een rijbaan langs<br />
de wand en twee rijen parkeervakken naast elkaar. Door de<br />
parkeergarage zo smal mogelijk te maken, bleven de bomen<br />
behouden.” “Er is dus door de gemeente wel degelijk rekening<br />
gehouden met de bewoners”, zegt Berry.<br />
Rigobert: ”Voor de aanbesteding mochten we geen ontwerp<br />
inleveren. Het ging om onze ambities en de beste prijs/<br />
kwaliteitverhouding. Dan moet je toch een ontwerp maken.<br />
Samen met Mobilis en andere adviseurs vormden we een<br />
12
AGE<br />
BEWONER & ARCHITECT<br />
ELIJK TE MAKEN,<br />
N BEHOUDEN.”<br />
ontwerpteam om te onderzoeken: hoe kunnen we deze parkeergarage<br />
het beste bouwen? Hoe zorgen we voor zowel<br />
esthetiek als goede gebruikerskwaliteit en dat alles wat bovengronds<br />
staat ook past binnen de ruimtelijke kwaliteit<br />
van de stad? Daar hebben we een paar maanden aan gewerkt.<br />
We hebben de aanbesteding dus niet met het ontwerp,<br />
maar met dat ambitiedocument gewonnen.“ “Is zo’n<br />
groot langdurig project niet een hele verantwoordelijkheid?”,<br />
vraagt Berry. Rigobert: ”Dat is het zeker, maar de<br />
verschillende partijen hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheid.<br />
Mobilis is verantwoordelijk voor de bouw. Maar<br />
als bijvoorbeeld een parkeervak niet goed is ontworpen en<br />
auto’s daardoor moeilijk kunnen parkeren, is dat mede onze<br />
verantwoordelijkheid. In Den Bosch hebben wij een soortgelijke<br />
parkeergarage ontworpen, die is een laag dieper. En<br />
biedt ruimte aan 1040 auto›s, in plaats van de 800 parkeerplaatsen<br />
die we hier maken. Die ervaring en kennis geven<br />
vertrouwen. Ook de andere partijen hebben eerder dit<br />
soort complexe projecten gedaan, waardoor je samen dat<br />
risico durft aan te gaan.”<br />
Berry: “Word je op de hoogte gehouden of dit project op<br />
tijd klaar is en binnen het budget blijft?” Rigobert antwoordt:<br />
“Wat betreft de architectonische uitstraling ben ik<br />
daar nog steeds bij betrokken. Al in het voorstadium en<br />
tijdens het ontwerptraject maak je constant begrotingen<br />
om te kijken of alles binnen het budget past. Er zijn weleens<br />
tegenvallers, waardoor je bepaalde concessies moet<br />
doen of voor partijen kiest die met andere producten werken<br />
dan wij hadden beoogd. Dan kijken we hoe we het probleem<br />
binnen het budget anders kunnen oplossen, maar<br />
wel dezelfde kwaliteit behouden.”<br />
Berry: “Ik las ook dat 10 procent van alle parkeerplaatsen<br />
een elektrisch laadpunt krijgt. Maar ik heb geen invalideplekken<br />
gezien.” Rigobert: ”Die komen er zeker wel. Het<br />
zijn er acht in totaal, dus vier per parkeerlaag. Ze komen bij<br />
de twee entreehuizen met een lift, naast het zwembad en<br />
ter hoogte van het Van Oldenbarneveldtplein. Overigens<br />
kunnen die 10 procent laadplekken - als er in de toekomst<br />
veel meer elektrische auto’s komen - worden uitgebreid<br />
naar 100 procent. Op die mindervalideplekken kun je eventueel<br />
ook elektrisch laden.” Berry: “Volgt er hierna weer<br />
een ander groot project? Rigobert: ”In de tussentijd werken<br />
wij al aan de volgende projecten. Gemiddeld ben ik met vier<br />
tot vijf projecten tegelijk bezig, die zitten vaak in verschillende<br />
fases. Eén project is in uitvoering, voor de tweede<br />
begin ik met de eerste schetsen en de derde zit misschien<br />
in een definitief ontwerp. Je moet ervan houden om tussen<br />
verschillende projecten te schakelen en onderweg te zijn,<br />
want je komt overal en nergens. Utiliteitsbouw is onze ex-<br />
<br />
13
pertise. Dat zijn publieke gebouwen, die vaak meerdere<br />
functies dan alleen wonen hebben. We doen ook veel bovengrondse<br />
gebouwen. Nu ben ik bijvoorbeeld bezig met<br />
een project in de Binckhorst in Den Haag. Daar maken we<br />
twee appartemententorens van 70 en 50 meter hoog, een<br />
parkeergarage met een daktuin en herbouw van een paviljoen,<br />
in totaal zo›n 30.000 m². Maar ook de Singelgrachtgarage-Marnix<br />
is utiliteitsbouw.”<br />
“Zo’n 60 procent van mijn werktijd ben ik buiten de deur of<br />
aan het vergaderen. Als je net aan de TU bent afgestudeerd,<br />
werk je misschien wel 95 procent van de tijd achter<br />
de computer. Naarmate je langer in het vak zit, word je<br />
steeds minder uitvoerend en meer een soort manager. We<br />
hebben wisselende teams. Afhankelijk van hoe groot het<br />
project is, werk je in een team van twee of drie personen.<br />
Aan het begin zijn dat vaak een senior architect die aan dat<br />
project verbonden is en een architect of ontwerper. Naarmate<br />
de uitvoering nadert, komen er bouwkundige tekenaars<br />
bij. Dit project is eigenlijk maar voor 20 procent<br />
bouwkundig en voor het overige deel vooral civieltechnisch.”<br />
Berry vraagt zich af hoe Rigobert in dit vak is terechtgekomen.<br />
“Op Curaçao ging ik bouwkunde studeren en ontdekte<br />
dat ik het superleuk vond! Na de MTS kwam ik naar<br />
Nederland om een versneld traject HBO bouwkunde te<br />
doen en projectleider of projectmanager te worden. Tijdens<br />
mijn studie kreeg ik een ontwerpopdracht. Volgens mijn docent<br />
had ik er aanleg voor. Toen heb ik een minor architectuur<br />
gevolgd, dat vond ik heel interessant. Uiteindelijk ben<br />
ik naar de TU Delft gegaan om architect te worden. Het<br />
bouwen zat altijd wel in mij, want als kind speelde ik graag<br />
met Mecano en technisch Lego. Toen ik aan de TU Delft<br />
studeerde, ben ik bij Studio Leon Thier begonnen. Daar<br />
heb ik vijftien jaar gewerkt. Nu werk ik vier dagen per week<br />
als senior architect bij Wubben.Chan. De vijfde dag geef ik<br />
les op de Haagse Hogeschool, daar begeleid<br />
ik afstudeerders. Dat is interessant, want<br />
over sommige thema’s kan ik zelf ook kennis<br />
vergaren. In de praktijk ben je vaak bezig<br />
met het budget, in het onderwijs speelt dat<br />
geen rol. Daardoor kun je vrijer denken.”<br />
Berry: “In hoeverre heb je artistieke vrijheid, want uiteindelijk<br />
beslist de opdrachtgever toch?” Rigobert: “Je hebt altijd<br />
met uitdagingen en beperkingen te maken, maar het is juist<br />
leuk om nieuwe oplossingen te bedenken. De gemeente<br />
Amsterdam heeft een specifiek parkeergaragehandboek.<br />
Daarin staan de kleurstellingen en kleurencombinaties.<br />
Voor deze parkeergarage zijn echt uitzonderingen gemaakt,<br />
omdat wij als architecten hebben geadviseerd sommige<br />
elementen net anders uit te voeren. Een concreet voorbeeld<br />
zijn de rode muren in de hellingbaan. Door de verlichting<br />
gaat dat rood uitstralen, dus dat geeft in de openbare ruimte<br />
misschien een verkeerd beeld. Wij hebben voorgesteld<br />
om de hellingbaan grijs te maken.”<br />
Berry van Klooster<br />
Berry wil weten welke uitdagingen er bij het ontwerp voor<br />
de Singelgrachtgarage-Marnix waren. Rigobert: “Bij een<br />
parkeergarage gaat het over auto’s, hun draaicirkels en veiligheid.<br />
Je bent automobilist, daarna word je voetganger.<br />
Hoe is die overgang en wat betekent het als voetgangers en<br />
automobilisten elkaar in een smalle bak steeds kruisen?<br />
Een veilig, gebruiksvriendelijk ontwerp maken, was de<br />
grootste uitdaging. De parkeergarage zit onder de grond,<br />
zodat je er niks van ziet. Maar om er naartoe te gaan, moet<br />
je ‘m kunnen zien en het moet veilig zijn. Veel parkeergarages<br />
zijn donkere ruimtes met dichte trappenhuisblokken.<br />
Dat voelt onveilig. De uitdaging is om te zorgen voor kwaliteit,<br />
goed overzicht en veiligheid. Volgens mij is dat hier wel<br />
goed gelukt.<br />
Naast het zwembad was Mobilis al begonnen met de uitvoering.<br />
Daar bleek iets in de ondergrond te zitten, waardoor<br />
het trappenhuis een halve meter moest opschuiven.<br />
Dan bekijk je wat de impact van die halve meter voor<br />
alle parkeervakken is. Je moet opnieuw ontwerpen, zodat<br />
alles weer klopt. Dat puzzelen is leuk aan het vak. Je werkt<br />
samen met andere adviseurs die vanuit hun eigen vakgebied<br />
naar een project kijken. Een constructeur berekent<br />
hoe het gebouw stabiel blijft en niet instort. Die zegt: ‘Jij<br />
kan dit wel zo willen, maar hier moet echt een kolom staan.’<br />
Ik bedenk dan: oké, er staat daar dus een kolom. Hoe ga ik<br />
daarmee om? Of de installatieadviseur heeft een grotere<br />
ruimte nodig, omdat de installatie anders<br />
niet erin past. Dus je bent constant<br />
met elkaar in conclaaf over bepaalde oplossingen.<br />
Als architect heb je meestal<br />
het beste overzicht. Je voegt al die losse<br />
onderdeeltjes samen en kan het integraal<br />
beoordelen. Daardoor ben je architect<br />
waardevol binnen het ontwerpteam en is het ontwerpproces<br />
zo interessant.”<br />
“Als architect heb je<br />
meestal het beste<br />
overzicht.”<br />
Rigobert Nivillac<br />
Tot slot vraagt Berry: “Wat is het leukst aan jouw vak?”<br />
Rigobert: “Met vormgeving en techniek bezig zijn. Je denkt<br />
na over hoe iets er straks uitziet en welke ruimtelijke kwaliteit<br />
het heeft. Hoe maak je dat mooi? Hoe zorg je dat iets<br />
technisch maakbaar is en je het beoogde resultaat krijgt?<br />
Het andere aspect is afhankelijk van het project en type<br />
gebouw. Dus als je een school gaat bouwen, verdiep je je in<br />
wat er in zo’n gebouw gebeurt. Waar zijn leerlingen en docenten<br />
mee bezig? Wat voor ruimtes heb je daarvoor nodig?<br />
Voordat je iets gaat tekenen, denk je daarover na en voer je<br />
gesprekken met de gebruikers. Wat zijn hun goede en<br />
slechte ervaringen met een bestaand gebouw? Dat kan voor<br />
elk project en type gebouw weer totaal anders zijn. Ook dat<br />
maakt mijn vak interessant.”<br />
14
7vragen aan<br />
Jelle en Vincent<br />
Westerbos<br />
Tekst: Geraldien Prud’homme / Fotografie: Carly Wollaert, bewoner Marnixkade<br />
Hoe is Bakkerij Westerbos ontstaan?<br />
Jelle: “Onze overgrootvader begon in 1927 een bakkerij in<br />
de Oostzaanstraat. Zo’n zestig jaar geleden verhuisde hij<br />
de bakkerij en zijn gezin naar het Hugo de Grootplein. Op<br />
z’n achttiende nam onze vader de zaak over. Zijn broer Bert<br />
had ook een bakkerij. Beide bedrijven zijn samengevoegd.<br />
Daarna bakten ze in een fabriekshal in Amsterdam-Noord.<br />
Dat was te veel; onze vader werkte zo’n zes dagen per<br />
week. We zagen hem bijna nooit. Daarom verkochten ze die<br />
andere zaak en de fabriekshal. Samen werkten ze verder in<br />
onze huidige bakkerij. Zo’n drie jaar geleden is onze vader<br />
gestopt. Wij runnen het bedrijf nu met Bert. Hij is aan het<br />
afbouwen. Daarna nemen wij de zaak over.”<br />
Hoeveel medewerkers hebben jullie?<br />
Vincent: “Er zijn veertien winkelmedewerkers, vooral<br />
parttimers, en vijf fulltime bakkers, inclusief onze oom en<br />
wijzelf. We zoeken nog een extra bakker. Op zaterdag werkt<br />
ons kleine zusje in de winkel. Onze oudere zus heeft er ook<br />
gewerkt.”<br />
Hebben jullie een specifieke bakkersopleiding gevolgd?<br />
Jelle: “Eerst heb ik economie en bedrijfskunde gestudeerd,<br />
maar ik wilde liever in de bakkerij werken. In tien weken<br />
volgde ik een opleiding bij Bakery Institute in Zaandam.”<br />
Vincent: “Ik deed de tweejarige praktijkopleiding aan de<br />
Elandsgracht.”<br />
Hoe laat start jullie werkdag?<br />
Vincent: “We wisselen elkaar af. Van dinsdag tot en met<br />
zaterdag starten er twee bakkers om 04.30 uur. Omdat we<br />
zondag dicht zijn, starten we op maandag eerder. Er begint<br />
ook iemand om 07.00 uur en om 08.00 uur.”<br />
Bakkerij Westerbos aan het Hugo de Grootplein<br />
wordt gerund door Bert (57), Jelle (29)<br />
en Vincent (24) Westerbos. De broers en hun<br />
oom zijn de vierde (en derde) generatie in dit<br />
Amsterdamse familiebedrijf.<br />
Wat is jullie taakverdeling?<br />
Jelle: “Momenteel ben ik verantwoordelijk voor het<br />
personeel en onze productontwikkeling. Vincent maakt<br />
alle roosters en doet de productieplanning. Soms ruilen<br />
we. Bert regelt de administratie en leert ons en de andere<br />
bakkers wijze lessen!“<br />
Welke relatie hebben jullie met de buurt?<br />
Vincent: “Vaste klanten zien we dagelijks op hetzelfde<br />
tijdstip en kennen we bij naam. Elke ochtend zeggen<br />
we ‘goedemorgen’ en vragen hoe het met ze gaat. Onze<br />
bakkerij is ook een sociale plek, een basis op het Hugo de<br />
Grootplein. Veel mensen zijn alleen en komen voor een<br />
praatje. Niet iedereen gaat naar de slager of de visboer,<br />
maar wel naar de bakker.” Jelle: “Zelf haal ik soms eten<br />
bij de Griek. Onze buren Mamas & Tapas serveren ons<br />
brood. Daar drinken we op zaterdag na werktijd een<br />
borrel.”<br />
Hoe zien jullie de toekomst?<br />
Vincent: “Wij overleven, het is zelfs drukker geworden.<br />
Als andere bakkers stoppen, komen hun klanten bij ons.<br />
Sommige oudere klanten komen al hun hele leven in onze<br />
bakkerij. Wij hebben onze opa niet gekend, maar zij wel.<br />
Onze moeder stopte twintig jaar geleden en nog steeds<br />
vragen klanten hoe het met haar gaat. Klanten die naar<br />
Amstelveen of Purmerend verhuisd zijn, gooien hun vriezer<br />
wekelijks vol met ons brood. Dat is een compliment.” Jelle:<br />
“Vanwege onze hoge rating op Google Maps, zien we steeds<br />
meer expats uit de hele stad. Vóór de Oekraïne-oorlog<br />
hebben we in nieuwe, energiezuinigere ovens geïnvesteerd.<br />
Vooralsnog scheelt dat veel in de kosten.“<br />
15
RONDLEIDING<br />
INFO<br />
GEZOCHT: FOTOGRAFEN<br />
Bent u een enthousiaste (hobby)fotograaf?<br />
Stuur uw foto’s (in hoge resolutie, 300<br />
dpi) van de bouw van de Singelgrachtgarage-Marnix<br />
dan naar:<br />
buitensingel@mobilis.nl<br />
De mooiste foto’s publiceren we, met<br />
naamsvermelding, op onze projectwebsite<br />
<strong>Buitensingel</strong>-Amsterdam.nl en/of<br />
in dit bewonersmagazine.<br />
Rondleiding<br />
voor omwonenden<br />
Op dinsdag 14 maart organiseren we van 15.30-16.30 uur een rondleiding<br />
voor omwonenden van de Singelgrachtgarage-Marnix.<br />
Meld u aan<br />
De 11 beroepen<br />
Aanmelden per e-mail is verplicht: buitensingel@mobilis.nl.<br />
Let op: u kunt alleen aan deze rondleiding deelnemen als u goed ter been<br />
bent. Vergeet niet om uw fotocamera of smartphone mee te nemen! Uw<br />
mooiste foto’s van de bouw van de Singelgrachtgarage-Marnix kunt u ook<br />
naar dit e-mailadres sturen.<br />
OPLOSSING PUZZELS<br />
GRATIS ADVERTENTIE<br />
Wilt u – als ondernemer in de buurt van<br />
de Singelgrachtgarage-Marnix – ook een<br />
gratis ¼ pagina- advertentie (zie pag. 2)<br />
in dit magazine plaatsen?<br />
Neem dan contact op met de redactie:<br />
buitensingel@mobilis.nl<br />
VRAGEN EN KLACHTEN<br />
Voor vragen of klachten over de bouw<br />
kunt u mailen naar:<br />
singelgrachtgaragemarnix@amsterdam.nl<br />
BIJ SCHADE<br />
Schade kunt u melden via het<br />
schadeformulier:<br />
www.amsterdam.nl/singelgrachtgarage/<br />
schadeprotocol-singelgrachtgarage<br />
16<br />
Dit zijn de oplossingen van de puzzels op pagina 7 + 8.<br />
De 11 beroepen<br />
Woordpuzzel<br />
a b c d e f g h i<br />
a b c d e f g h i<br />
A m s t e r d a m<br />
1. Jordaan 2. Muizenhuis 3. Ketelhuis 4. Hugo<br />
5. 1. Volvo Jordaan 6. 2. West Muizenhuis Stoffenmarkt 3. Ketelhuis 8. Plantsoen 4. Hugo<br />
9. 5. Buurt Volvo 6. 10. West BlaffendeVis 7 Stoffenmarkt 11. Parkeerplaats 8. Plantsoen<br />
Woordpuzzel<br />
a b c d e f g h i<br />
A m s t e r d a m<br />
1. Jordaan 2. Muizenhuis 3. Ketelhuis 4. Hugo<br />
5. Volvo 6. West 7 Stoffenmarkt 8. Plantsoen<br />
9. 1. Buurt Jordaan 10. BlaffendeVis 11. Parkeerplaats 11. Parkeerplaats<br />
12. Muizenhuis Amsterdam 13. 12. Krakeling Amsterdam 14. Westerpark<br />
15. Noordermarkt 16. Gracht 17. Eend<br />
18. 3. Ketelhuis Beton 19. Singel 13. 20. Krakeling Garage<br />
4. Hugo 14. Westerpark<br />
5. Volvo 15. Noordermarkt<br />
6. West<br />
16. Gracht<br />
7. Stoffenmarkt<br />
8. Plantsoen<br />
9. Buurt<br />
10. BlaffendeVis<br />
17. Eend<br />
18. Beton<br />
19. Singel<br />
20. Garage<br />
BIJ SCHADE MET SPOED<br />
bel 020 - 347 31 11 (24/7 bereikbaar)<br />
AFSPRAAK<br />
Wilt u een afspraak voor een gesprek met<br />
de omgevingsmanagers van de gemeente<br />
Amsterdam en/of Mobilis maken? Dan<br />
kunt u mailen naar:<br />
singelgrachtgaragemarnix@amsterdam.nl<br />
WEBSITES<br />
Gemeente Amsterdam:<br />
www.amsterdam.nl/singelgrachtgarage/<br />
Projectwebsite:<br />
www.buitensingel-amsterdam.nl