Kwaliteitszorg - NKI / AvL
Kwaliteitszorg - NKI / AvL
Kwaliteitszorg - NKI / AvL
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Onderwijs Patiëntenzorg<br />
Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis<br />
Research<br />
<strong>NKI</strong>-AVL<br />
A Plesmanlaan 121<br />
1066 CX Amsterdam<br />
T 020 512 9111<br />
I www.nki.nl<br />
Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis Jaarverslag 2004<br />
Jaarverslag<br />
2004<br />
Waar zorg en onderzoek elkaar versterken
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
Inhoud<br />
Inleiding<br />
Patiëntenzorg<br />
Research<br />
Onderwijs<br />
- Heelkundige oncologie<br />
- Medische oncologie<br />
- Radiotherapie<br />
- Diagnostiek<br />
Ondersteunende afdelingen<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
- Organisatie van kwaliteitszorg<br />
- Toetsing en bewaking van kwaliteit<br />
- Kwaliteitsbewakende en -bevorderende commissies<br />
- Waardering door patiënten/verwijzers en interne klanten<br />
Medewerkers<br />
Ondernemingsraad<br />
Financieel verslag<br />
Bijlagen<br />
- Erfstellingen en legaten<br />
- Geconsolideerde balans & resultatenrekening <strong>NKI</strong>-AVL<br />
- Stichting Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis: balans en resultatenrekening<br />
- Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut: balans en resultatenrekening<br />
- Kengetallen<br />
- Nieuwe diagnoses bij patiënten van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
- Hoogleraren<br />
- Promoties<br />
- Organisatiegegevens<br />
3<br />
9<br />
10<br />
12<br />
14<br />
18<br />
21<br />
27<br />
33<br />
37<br />
38<br />
42<br />
44<br />
50<br />
53<br />
63<br />
67<br />
70<br />
71<br />
73<br />
75<br />
77<br />
79<br />
80<br />
82<br />
83<br />
85<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 1 Inhoud<br />
1
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
2<br />
Inleiding<br />
1<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 1 Inleiding<br />
3
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
4<br />
* Het <strong>NKI</strong>-AVL bestaat uit de<br />
Vereniging Het Nederlands<br />
Kanker Instituut en de<br />
Stichting Antoni van<br />
Leeuwenhoek Ziekenhuis,<br />
die juridisch als twee<br />
gescheiden rechtspersonen<br />
worden gezien.<br />
Inleiding<br />
In juni 2004 is de nieuwbouw van het ziekenhuis van het Nederlands Kanker<br />
Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (<strong>NKI</strong>-AVL)* door Hare Majesteit<br />
de Koningin officieel geopend. Deze officiële opening markeerde een belangrijk<br />
punt in een jarenlang traject van discussies over de zelfstandige positie van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL als categoraal oncologisch ziekenhuis en onderzoeksinstituut.<br />
Missie<br />
De missie van het <strong>NKI</strong>-AVL is: ‘Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft tot<br />
doel kanker te bestrijden door middel van patiëntenzorg,<br />
onderzoek en onderwijs. Hoewel de rechtspersonen<br />
formeel zijn gescheiden, zijn in het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
oncologische topzorg en wetenschappelijk onderzoek<br />
ondergebracht in één instituut en onder één<br />
bestuur. Deze structuur leidt tot synergie op het<br />
gebied van behandeling, wetenschappelijk onderzoek<br />
en opleiding, waarbinnen nieuwe ontwikkelingen<br />
in oncologische functies en onderzoek ruim<br />
baan krijgen. Nederland beschikt daarmee over een<br />
topreferent kankerinstituut dat nationaal en internationaal<br />
een belangrijke bijdrage levert aan het<br />
oncologisch onderzoek en de oncologische zorg, en<br />
aan de opleiding van hooggekwalificeerde kankeronderzoekers,<br />
klinisch-oncologische specialisten,<br />
paramedici en verpleegkundigen. De interactie van<br />
research en topklinische zorg is de basis van het<br />
beleid. Het <strong>NKI</strong>-AVL streeft naar een vooraanstaande<br />
rol in binnen- en buitenland, door werk te leveren<br />
van de hoogste kwaliteit op een aantal helder<br />
omschreven gebieden. Enerzijds geldt daarbij de<br />
noodzaak van voldoende volume en anderzijds prioriteitenstelling<br />
naar zwaartepunten. Samenwerking<br />
met diverse andere instituten in binnen- en buitenland<br />
is een belangrijk hulpmiddel. De nationale<br />
functie van het <strong>NKI</strong>-AVL wordt afgestemd met die<br />
van KWF Kankerbestrijding.’<br />
Visienota<br />
In het verlengde van deze missie heeft het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
de officiële opening aangegrepen om een nota uit<br />
te brengen waarin de visie van het instituut op de<br />
optimale structuur voor de oncologische zorg in<br />
Nederland is neergelegd. Met dit initiatief wil het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL de discussie over dit onderwerp, die ook<br />
binnen het Nationaal Programma Kankerbestrijding<br />
wordt gevoerd, een impuls geven. Het is belangrijk<br />
vast te stellen dat deze visienota tot stand is gekomen<br />
na uitgebreide interne discussie met de Raad<br />
van Toezicht, de medische staf en het management.<br />
Er bestaat dus een breed draagvlak voor de visie.<br />
De oncologische zorg maakt een ontwikkeling van<br />
verdieping en specialisatie door; het werken in<br />
teamverband wordt steeds belangrijker, en de dure<br />
infrastructuur dient op een zinvolle manier ingezet<br />
te worden. Ook meer algemene ontwikkelingen,<br />
zoals toenemende aandacht voor de waarschijnlijke<br />
relatie tussen volume en kwaliteit, toenemend parttime<br />
werken en de behoefte van de maatschappij<br />
om inzicht te krijgen in de prestaties van ziekenhuizen,<br />
leiden tot de conclusie dat een belangrijk<br />
deel van de oncologische ziekenhuiszorg meer<br />
gecentraliseerd aangeboden moet worden. In diverse<br />
media-uitingen, tijdens discussiebijeenkomsten van<br />
bijvoorbeeld integrale kankercentra en voordrachten<br />
van de leden van de Raad van Bestuur en de staf<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL is gebleken, dat het thema terecht<br />
aan de orde is gesteld.<br />
Innovatie<br />
Vanzelfsprekend wil het <strong>NKI</strong>-AVL als ‘comprehensive<br />
cancer centre’ ook voorop lopen in innovatie en<br />
onderzoek. Daarom zijn voor een aantal belangrijke<br />
oncologische deelgebieden ontwikkelingsplannen<br />
opgesteld. Een van de eerste daarvan betreft de<br />
mammachirurgie. De behandeling van het mammacarcinoom<br />
(borstkanker) is sinds lange tijd een van<br />
de speerpunten van het <strong>NKI</strong>-AVL en daarop richt zich<br />
dan ook als eerste de ambitie tot verdere groei.<br />
Voorbeelden van in 2004 gerealiseerde projecten<br />
zijn verder: de introductie van microarray-diagnostiek<br />
in de klinische praktijk en de start van<br />
mammachirurgie in dagbehandeling.<br />
Op het terrein van de radiotherapie is de productie<br />
uitgebreid conform het met de zorgverzekeraars<br />
overeengekomen groeiplan. Er zijn twee nieuwe<br />
bestralingsruimtes in gebruik genomen en dat<br />
bracht eind 2004 het aantal bestralingsruimtes op<br />
acht. Mede door verstandig inkoopbeleid beschikt<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL over een tweetal zeer geavanceerde<br />
apparaten die de image guided radiotherapie mogelijk<br />
maken. Daarmee kan de bestraling optimaal<br />
gedoseerd en gericht worden toegediend, met zo<br />
min mogelijk schade aan omliggende weefsels.<br />
Interne organisatie<br />
Het bleek al eerder noodzakelijk om te investeren<br />
in de kwaliteit van de interne organisatie. Daarmee<br />
is een begin gemaakt door de introductie van het<br />
INK-model als hulpmiddel bij het structureren en<br />
verbeteren van de activiteiten van de verschillende<br />
bedrijfsonderdelen. Eind 2004 hadden vrijwel alle<br />
organisatieonderdelen de INK-analyse en het identificeren<br />
van verbeterpunten één maal doorlopen. Dit<br />
leverde, naast een aantal op te lossen knelpunten,<br />
het inzicht op dat bij twee afdelingen een grondiger<br />
verbeteringsslag nodig was.<br />
Geconstateerd werd dat de Economisch Administratieve<br />
Dienst niet adequaat functioneerde en na een<br />
grondige analyse is een volledige reorganisatie in<br />
gang gezet. Dit betekende het volledig herformuleren<br />
van alle functies, het afnemen van een assessment<br />
bij alle medewerkers en door externe deskundigen<br />
begeleide benoemingsprocedures. Dit proces heeft<br />
vanzelfsprekend een zware wissel op de afdeling en<br />
op de organisatie getrokken. Het was verheugend te<br />
kunnen constateren dat een evaluatie van de in<br />
overleg met de accountant opgestelde actiepunten,<br />
voortgang op vrijwel alle aspecten liet zien.<br />
Essentiële systemen, zoals het managementinformatiesysteem,<br />
leveren steeds betrouwbaarder<br />
producties op, maar op onderdelen is verbetering<br />
noodzakelijk.<br />
Dat tijdens deze ‘verbouwing’ de werkzaamheden<br />
doorgingen, blijkt ook uit het gegeven dat de complexe<br />
invoering van de DBC-registratie (diagnose<br />
behandel combinatie) redelijk succesvol is verlopen.<br />
Niet vergeten moet worden dat dit een samenspel<br />
is tussen vele afdelingen, waaronder niet in het<br />
minst de direct bij de primaire zorg betrokken<br />
registranten.<br />
Ook bij het Facilitair Bedrijf werd vastgesteld dat<br />
er behoefte was aan aanpassingen. Dat gold met<br />
name voor de Technische Dienst en daarvoor is een<br />
verbeterplan opgesteld. Meer gestructureerd en<br />
preventief onderhoud, een meer klantvriendelijke<br />
opstelling, nascholing van medewerkers en investeren<br />
in apparatuur bleken noodzakelijk. Een groot deel<br />
van deze maatregelen kan binnen de begroting<br />
2005 gerealiseerd worden.<br />
Afronding nieuwbouw/<br />
voorbereiding renovatie<br />
Na het betrekken van de nieuwbouw Radiotherapie<br />
en van het ziekenhuis in 2003 zijn technische en<br />
ontwerpaanpassingen gepleegd om het gebouw<br />
nog beter voor gebruik geschikt te maken. De<br />
belangrijkste daarvan waren: het aanpassen van het<br />
lichtniveau in de spreekkamers op de polikliniek,<br />
en een betere, patiëntvriendelijkere indeling van<br />
de wachtruimte van de polikliniek. Na de eerste<br />
gebruiksperiode, waarin enige ‘kinderziektes’ op<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 1 Inleiding<br />
5
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
6<br />
Inleiding<br />
te lossen waren, zijn de ervaringen uitgesproken<br />
positief. De betrokken medewerkers waren dan ook<br />
graag bereid daarvan tijdens de officiële opening te<br />
getuigen ten overstaan van Hare Majesteit de<br />
Koningin en andere belangstellenden.<br />
In de voorafgaande periode moesten aanmerkelijke<br />
inspanningen worden geleverd om de financiële<br />
beheersing van het bouwproject op orde te krijgen<br />
en te houden. Des te verheugender was het dat<br />
de Raad van Bestuur kon constateren dat een eindafrekening<br />
met slechts een beperkte overschrijding<br />
kon worden ingediend.<br />
In de loop van het voorjaar is de vergunning voor het<br />
belangrijkste deel van de renovatie van de overige<br />
gebouwdelen aangevraagd. De verwachting is dat<br />
het beoordelen en het afgeven van de vergunning<br />
door het College bouw ziekenhuisvoorzieningen<br />
zeker een jaar in beslag neemt en dat vraagt veel<br />
van het anticiperend vermogen van de organisatie.<br />
De helaas relatief lange duur van dit traject houdt<br />
mede verband met de complexiteit: de renovatie<br />
omvat zowel WZV (Wet Ziekenhuis Voorzieningen)<br />
als niet-WZV-onderdelen.<br />
Resultaten<br />
De productie van het ziekenhuis is, uitgedrukt in<br />
parameters, iets boven het niveau van 2003 uitgekomen.<br />
De tendens bij het aantal geregistreerde<br />
eerste polikliniekbezoeken is dat het percentage<br />
nieuwe oncologische diagnoses toeneemt.<br />
Bovendien is sprake van een sterke stijging van het<br />
aantal operaties. Deze ontwikkelingen betekenen<br />
een verzwaring van het patiëntenaanbod, die zich<br />
echter nog onvoldoende in productieparameters<br />
vertaalt.<br />
In 2004 is, in het kader van een met de zorgverzekeraars<br />
overeengekomen zorgvernieuwingsproject,<br />
een begin gemaakt met het in dagbehandeling<br />
chirurgisch behandelen van patiënten met de verdenking<br />
op borstkanker. De afdeling Radiotherapie<br />
heeft de groeidoelstellingen gerealiseerd. De<br />
Research heeft opnieuw uitstekend gepresteerd. Dit<br />
kwam onder meer tot uiting in de vele citaties naar<br />
het werk dat in het <strong>NKI</strong>-AVL is verricht. In vergelijking<br />
met andere academische onderzoeksinstellingen<br />
publiceren <strong>NKI</strong>-AVL-onderzoekers in wetenschappelijke<br />
tijdschriften met een hogere impact en worden<br />
zij ook vaker geciteerd. Dat blijkt uit een vergelijking<br />
van output van het <strong>NKI</strong>-AVL met die van academisch<br />
medische centra, die in september werd gepubliceerd<br />
(NFU). De appreciatie voor het werk van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL kwam ook tot uiting in de vele uitnodigingen<br />
die medewerkers kregen om te spreken op<br />
internationale congressen, de grote waardering die<br />
collega’s elders in de wereld voor ons werk<br />
uitspreken, de veelvuldige verzoeken om het werk<br />
van andere onderzoekers, groepen en instituten te<br />
evalueren en de vele subsidies die onderzoekers van<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL in competitie met andere groepen in<br />
binnen- en buitenland wisten te verwerven. Zo kregen<br />
<strong>NKI</strong>-AVL-onderzoekers in 2004 twee van de vijfentwintig<br />
uitgereikte European Investigator Awards,<br />
prestigieuze subsidies van 1.25 miljoen euro elk.<br />
Hiervan werden er in Nederland in totaal vier toegekend.<br />
Voor een meer gedetailleerd verslag van de<br />
wetenschappelijke activiteiten, verwijzen wij naar<br />
het Scientific Annual Report.<br />
Financiële resultaten<br />
Het ziekenhuis heeft over 2004 per saldo een resultaat<br />
van € 1.186.000 behaald. De bezuinigingen van<br />
de overheid waren fors, maar minder vergaand dan<br />
aanvankelijk gevreesd. Daartegenover stond echter<br />
een sterke kostenstijging bij de geneesmiddelen en<br />
operatiegebonden materialen. Het was niet noodzakelijk<br />
aanvullende voorzieningen te treffen.<br />
Bij de Research kostte het grote moeite de exploitatie<br />
rond te krijgen, vooral doordat de overheid tegen<br />
onze verwachting in vasthield aan het voornemen<br />
om op de vaste subsidie te korten. Zelfs een adhesiebetuiging<br />
van vijfentwintig vooraanstaande<br />
internationale wetenschappers, waaronder twaalf<br />
Nobelprijswinnaars, bracht daar geen verandering in.<br />
Het uiteindelijke resultaat is daarom uitgekomen op<br />
een verlies van € 508.000.<br />
Kwaliteit en procesverbetering<br />
In 2004 is in het verlengde van de implementatie<br />
van het INK-model en het werken met klinische<br />
paden gestart met structurele patiëntenenquêtes.<br />
Bovendien wordt bij vernieuwingen in de patiëntenzorg<br />
steeds meer met cliëntenpanels gewerkt. Een<br />
eerste pilot met de toepassing van bedrijfskundige<br />
logistieke technieken op de OK was dermate succesvol,<br />
dat dit op bredere schaal toegepast zal worden.<br />
Cliëntenraad<br />
In overleg met de Nederlandse Federatie van<br />
Kankerpatiëntenverenigingen en het Amsterdams<br />
Patiënten en Consumenten Platform is een cliëntenraad<br />
in het leven geroepen. Het <strong>NKI</strong>-AVL prijst zich<br />
gelukkig dat zich voor deze raad kandidaten hebben<br />
gemeld die bereid zijn bij te dragen aan het monitoren<br />
van de kwaliteit van de zorg voor de patiënten<br />
en de organisatie in het algemeen.<br />
Ten slotte<br />
Wij danken alle vrijwilligers en allen die ons direct<br />
of indirect via KWF Kankerbestrijding begunstigen,<br />
voor hun steun in de vorm van activiteiten of financiële<br />
middelen. Dankzij die steun konden in het<br />
afgelopen jaar bijvoorbeeld de bijzondere aankleding<br />
van het nieuwe ziekenhuis, het stiltecentrum,<br />
het dakterras en de tuin gerealiseerd worden.<br />
Wij hopen ook in het nieuwe jaar weer te mogen<br />
rekenen op deze voor ons instituut zo essentiële<br />
bijdragen.<br />
RAAD VAN TOEZICHT<br />
De Raad van Toezicht van het <strong>NKI</strong>-AVL bestond eind<br />
2004 uit tien leden. In de loop van het jaar heeft de<br />
heer Dr. Ir. J.H.M. Temmink, na een bestuurslidmaatschap<br />
van 24 jaar, afscheid genomen. Het <strong>NKI</strong>-AVL is<br />
hem voor zijn langdurige en actieve betrokkenheid<br />
bij de organisatie veel dank verschuldigd.<br />
In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht vier<br />
maal vergaderd. De belangrijkste thema’s waren:<br />
Governance Code<br />
De bestuurs- en toezichtstructuur van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
is getoetst aan de Governance Code, een code met<br />
‘spelregels’ voor goed bestuur, die is ingevoerd door<br />
de NVZ vereniging van ziekenhuizen. Op basis van<br />
deze toetsing zijn voorstellen in voorbereiding voor<br />
aanpassing van de statuten en daaraan gerelateerde<br />
onderdelen van de structuur en werkwijzen. De<br />
wijzigingsvoorstellen zijn bijna afgerond en worden<br />
in de loop van 2005 geformaliseerd.<br />
Financiën nieuwbouw<br />
Tweede thema in 2004 was de financiële afwikkeling<br />
van de nieuwbouw van het ziekenhuis en de<br />
Radiotherapie. De Raad van Toezicht heeft met<br />
waardering kennisgenomen van het gegeven dat<br />
deze nieuwbouw zonder noemenswaardige budgetoverschrijding<br />
is afgerond en dat het gebruik van de<br />
nieuwbouw na de eerste aanpassingsperiode naar<br />
volle tevredenheid verloopt. De voorzitter, vicevoorzitter<br />
en penningmeester van de Raad van<br />
Toezicht en het Raad van Toezicht-lid oud-premier<br />
Kok hebben een prominente rol gespeeld bij de<br />
officiële opening van het nieuwe ziekenhuis door<br />
Hare Majesteit de Koningin op 22 juni 2004.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 1 Inleiding<br />
7
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
8<br />
Inleiding<br />
Jaarrekeningen<br />
Op advies van de Auditcommissie heeft de Raad van<br />
Toezicht de jaarrekeningen 2003 van de Vereniging<br />
<strong>NKI</strong> en de Stichting AVL goedgekeurd. De reservepositie<br />
van het instituut is gezond te noemen en er<br />
zijn voorzieningen getroffen voor enkele belangrijke<br />
ontwikkelingen, zoals de reorganisatie van de<br />
Economisch Administratieve Dienst (EAD).<br />
EAD<br />
De ontwikkelingen binnen de EAD zijn zowel in de<br />
plenaire Raad van Toezichtvergadering als in besprekingen<br />
met de Auditcommissie en de accountant<br />
aan de orde geweest. Over de voortgang van de<br />
reorganisatie is periodiek gerapporteerd en in overleg<br />
met de accountant zijn actiepunten opgesteld.<br />
Op vrijwel alle gesignaleerde punten is vooruitgang<br />
geboekt.<br />
Begrotingen<br />
De begrotingen 2005 zijn eveneens besproken. De<br />
Raad van Toezicht heeft zijn zorg uitgesproken over<br />
de relatieve achteruitgang van de vaste inkomstencomponenten<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL.<br />
Discussies met zowel het ministerie van VWS als<br />
KWF Kankerbestrijding over hun vaste jaarlijkse<br />
subsidies worden door de Raad van Toezicht dan<br />
ook op de voet gevolgd. De Raad van Bestuur heeft<br />
herhaaldelijk voorstellen voor de strategie en inzet<br />
bij deze discussies ter toetsing voorgelegd aan de<br />
Raad van Toezicht.<br />
Slotervaartziekenhuis<br />
De problematiek van het naburige Slotervaartziekenhuis<br />
is eveneens met regelmaat besproken.<br />
De Raad van Toezicht steunt de opstelling van de<br />
Raad van Bestuur in het nastreven van een adequate<br />
ziekenhuisinfrastructuur in de nabijheid van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL. De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen<br />
van de uitkomst van het due diligence onderzoek<br />
dat naar aanleiding van de jaarrekening 2003 van<br />
het Slotervaartziekenhuis op initiatief van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
is uitgevoerd, en heeft de Raad van Bestuur geadviseerd<br />
over de in toekomstige ontwikkelingen in<br />
te nemen positie.<br />
Tot slot nog een overzicht van de andere activiteiten<br />
in 2004 van de Raad van Toezicht.<br />
Overleg met Auditcommissie<br />
De Auditcommissie heeft twee maal met de Raad<br />
van Bestuur overlegd. Thema’s die daarbij aan de<br />
orde kwamen waren: de jaarrekening 2003, de<br />
reorganisatie van de EAD, en de voortgang van de<br />
reductie van de debiteurenpositie. De plannen voor<br />
de renovatie van de overige delen van het complex,<br />
de wijze van aansturing en de financiële bewaking<br />
van de renovatie, en de organisatie en personele<br />
invulling van het bouwbureau zijn in aanwezigheid<br />
van de bouwdirecteur grondig doorgesproken.<br />
Leningenportefeuille<br />
Een van de belangrijkste aandachtspunten van de<br />
Auditcommissie en de Raad van Toezicht op financieel<br />
gebied was de noodzaak tot actualisatie van<br />
de leningenportefeuille en de financiering van de<br />
nieuwbouw en renovatie. De analyse die de basis<br />
vormde voor deze herfinancieringsoperatie is<br />
getoetst en op verzoek van de Raad van Toezicht op<br />
een enkel punt aangepast, waarna offertes zijn aangevraagd<br />
en op basis van een grondige vergelijking<br />
keuzes zijn gemaakt voor leningen in de nieuwe<br />
constellatie.<br />
Ondernemingsraad<br />
Leden van de Raad van Toezicht hebben in 2004<br />
twee maal een algemeen overleg met de Ondernemingsraad<br />
en de Raad van Bestuur bijgewoond. In<br />
2002 is afgesproken dat voor dit overleg één maal<br />
per jaar een aan de Raad van Toezicht en Raad van<br />
Bestuur schriftelijk gepresenteerde beleidsvisie van<br />
de Ondernemingsraad de basis zou vormen. De<br />
eerste ervaring hiermee in 2004 werd door alle<br />
betrokkenen als positief beoordeeld.<br />
Actueel<br />
Om de door de Raad van Toezicht gewenste betrokkenheid<br />
bij inhoudelijke aangelegenheden van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL te waarborgen, is in 2004 drie maal een<br />
Raad van Toezichtvergadering afgesloten met een<br />
presentatie van een actueel thema uit de research<br />
of het ziekenhuis.<br />
De bezoldiging van de leden van de Raad van<br />
Bestuur is uitgevoerd conform de adviesregeling<br />
van de NVZD. De leden van de Raad van Toezicht<br />
ontvangen voor hun inzet geen vergoeding.<br />
Patiëntenzorg<br />
2<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
9
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
10<br />
Patiëntenzorg<br />
Voor de patiëntenzorg in het Nederlands Kanker Instituut- Antoni van<br />
Leeuwenhoek Ziekenhuis stond het jaar 2004 vooral in het teken van kwaliteits-<br />
verbetering. Eén van de voorbeelden is het voedseldistributiesysteem. Het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL is het eerste ziekenhuis in Nederland met een keuken en patiënten-<br />
restaurant op elke verpleegafdeling. Een ander voorbeeld is het voorbereiden<br />
van een Sneldiagnostiek Polikliniek voor personen met een vermoedelijk long-<br />
carcinoom. De patiënt ondergaat op één dag alle noodzakelijke onderzoeken.<br />
Bij het cluster Radiotherapie nam de productiecapaciteit aanzienlijk toe en werd<br />
een scala aan nieuwe apparatuur in gebruik genomen.<br />
HEELKUNDIGE ONCOLOGIE<br />
Doelstellingen<br />
Het cluster Heelkundige Oncologische Disciplines<br />
(HOD) concentreert zich op alle vormen van operatief<br />
ingrijpen bij kanker en omvat de specialismen<br />
chirurgie, gynaecologie, hoofd-halschirurgie, plastische<br />
reconstructieve chirurgie, anesthesie en urologie.<br />
Ook in 2004 stond het cluster HOD voor de uitdaging<br />
tegemoet te komen aan de toenemende<br />
vraag naar chirurgisch-oncologische behandelingen<br />
en zorg. Alle specialismen laten groei zien; mammachirurgie<br />
en longchirurgie zijn fors uitgebreid en<br />
gynaecologie is weer op sterkte. Het aantal chirurgische<br />
ingrepen is ook in 2004, dankzij gezamenlijke<br />
inspanning, gestegen.<br />
Knelpunten<br />
De werving en het behoud van personeel bleven<br />
opnieuw veel aandacht vragen. Terwijl de situatie<br />
verbeterde voor oncologieverpleegkundigen, OKassistenten<br />
en anesthesie-assistenten, bleef het<br />
moeilijk de vacatures voor anesthesiologen in te vullen.<br />
Desalniettemin heeft HOD in 2004 meer productie<br />
geleverd dan in voorgaande jaren. Door de toenemende<br />
productie is uitbreiding van de operatiecapaciteit<br />
met twee extra operatiekamers één van de<br />
prioriteiten.<br />
Behandeling<br />
De belangrijkste speerpunten van de algemene<br />
heelkunde zijn de behandeling van mammacarcinoom,<br />
sarcoom, melanoom, levermetastasen,<br />
rectumtumoren, longtumoren en intra-abdominaal<br />
uitgezaaide tumoren (HIPEC). Ook schildklier en<br />
oesophagus/maag zijn belangrijke chirurgische<br />
aandachtsgebieden. De specialismen hoofd-halschirurgie,<br />
gynaecologie en urologie hebben een<br />
breed behandelingspectrum, waarbij de focus ligt op<br />
het zoeken naar minder mutilerende behandelingen<br />
met eenzelfde resultaat. De plastische reconstructieve<br />
chirurgie volgt de ontwikkelingen van de andere<br />
vakgroepen, hetgeen uiteraard ook geldt voor de<br />
afdeling anesthesie.<br />
Klinisch onderzoek en onderwijs<br />
Het cluster HOD leidt artsen en specialisten op in<br />
chirurgie, hoofd-halschirurgie, plastische reconstructieve<br />
chirurgie en urologie. Ook is een grote groep<br />
arts-onderzoekers werkzaam bij het HOD.<br />
Wetenschappelijk onderzoek gebeurt onder andere<br />
op het gebied van HIPEC, sentinel node, Radplat,<br />
photodynamische therapie, stadiering d.m.v. microarray,<br />
radio frequency ablation, peniscarcinoom,<br />
blaascarcinoom, melanoom, longcarcinoom en<br />
spreekrevalidatie na larynxextirpatie. Het aantal<br />
wetenschappelijke publicaties was onverminderd<br />
groot. Speciale vermelding verdient het toekennen<br />
van de Schoemanerprijs 2003 door de Nederlandse<br />
Vereniging voor Heelkunde aan V.J. Verwaal voor het<br />
beste chirurgisch artikel. Het artikel, gepubliceerd in<br />
het Amerikaanse tijdschrift Journal of Clinical<br />
Oncology (2003 Oct 15; 21(20): 3737-43) gaat over<br />
de waarde van HIPEC bij het intraperitoneaal gemetastaseerd<br />
colorectaal carcinoom en is gebaseerd op<br />
uitkomsten van een prospectief gerandomiseerd<br />
onderzoek naar het nut van deze behandeling.<br />
Instroom<br />
In 2004 is het aantal nieuw ingeschreven patiënten<br />
ten opzichte van 2003 toegenomen met 7 procent,<br />
tot ruim 2800 patiënten. Het aantal opnames is<br />
gestegen tot 2932, een toename van 8,5 procent.<br />
Het aantal poliklinische consulten is toegenomen<br />
met ruim 7 procent. De verpleegduur bedroeg in<br />
2004 gemiddeld 8,4 dagen. De wachttijd voor een<br />
operatie was gemiddeld 6 weken; de langste wachttijden<br />
golden voor de urologische- en de plastischchirurgische<br />
operaties.<br />
Ontwikkelingen<br />
Elk medisch specialisme moet de afweging maken<br />
welke behandelingen in het <strong>NKI</strong>-AVL gewenst en<br />
mogelijk zijn. Voor alle heelkundige specialismen<br />
zijn de (on)mogelijkheden tot uitbreiding verwoord<br />
in groeiplannen, die op dit moment kritisch worden<br />
besproken. Afstemming van de plannen is nodig om<br />
een beeld te geven van de ontwikkelingen waarmee<br />
HOD de komende jaren rekening wil en moet<br />
houden. Op de verpleegafdelingen leiden sommige<br />
veranderingen tot een toename van de zorgzwaarte,<br />
vooral door grote en complexe chirurgie met de<br />
daarbij horende complicaties. Daarnaast geeft de<br />
ligduurverkorting een hoge turn-over van patiënten.<br />
Door de toename van dagbehandeling vindt een<br />
verschuiving plaats van zorg op de afdeling naar de<br />
poliklinische zorg.<br />
Kwaliteitsverbetering<br />
Chirurgische mammacare<br />
in dagbehandeling<br />
In januari 2004 begonnen de voorbereidingen voor<br />
mammachirurgie in dagbehandeling. In een nulmeting<br />
bij 25 patiënten zijn verschillende aspecten<br />
van de zorg (complicaties, logistiek en patiëntentevredenheid)<br />
in kaart gebracht. Met behulp van<br />
deze gegevens is het totale zorgtraject, van het eerste<br />
bezoek tot en met de nazorg, opnieuw beschreven.<br />
In september 2004 gingen de mammasparende<br />
operaties in dagbehandeling van start. Opnieuw zijn<br />
bij 25 patiënten gegevens verzameld. Hieruit blijkt<br />
dat het voor deze patiëntengroep veilig en haalbaar<br />
is opname, operatie en ontslag op één dag te laten<br />
vallen. Slechts één patiënt was niet in staat dezelfde<br />
avond naar huis te gaan. Uit de patiëntenenquête<br />
en het telefonisch spreekuur blijkt dat de patiënten<br />
(zeer) tevreden zijn over de behandeling. Het project<br />
heeft geleid tot een drastische reductie van de<br />
gemiddelde ligduur, waardoor het mogelijk is de<br />
instroom van patiënten met een mammacarcinoom<br />
te vergroten. Inmiddels is het project afgesloten en<br />
vormt de mammachirurgie in dagbehandeling waar<br />
mogelijk de standaardbehandeling.<br />
Ligduurverkorting bij ablatieve mammachirurgie<br />
(mamma-amputaties) wordt verder onderzocht.<br />
Lokale anesthesie<br />
Tijdens de voorbereiding voor de mammachirurgie<br />
in dagbehandeling bleek dat pijn, misselijkheid en<br />
braken beletselen zijn voor de nieuwe benadering.<br />
Bij mammachirurgie komt dit in 20-84 procent van<br />
de gevallen voor. Vermindering van deze problemen<br />
is de sleutel tot succes. Een combinatie van algehele<br />
anesthesie met een lokale verdoving van de borstverzorgende<br />
zenuwen loste de problemen grotendeels<br />
op. Door deze techniek toe te passen bij borstbesparende<br />
ingrepen daalde het percentage patiënten dat<br />
krachtige pijnstillers nodig had van 50 naar 20 procent.<br />
Slechts 4 procent van de patiënten had last<br />
van misselijkheid en geen enkele patiënt braakte. De<br />
combinatie van lokale anesthesie met algehele<br />
anesthesie is van groot belang gebleken voor<br />
succesvolle mammachirurgie in dagbehandeling.<br />
Voedseldistributiesysteem<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL is het eerste ziekenhuis in Nederland<br />
met een keuken en patiëntenrestaurant (‘pantry’)<br />
op elke verpleegafdeling. Dit betekent voor de<br />
patiënt een grote mate van vrijheid in de keuze van<br />
voeding: eten wat je wilt en wanneer je wilt. Om de<br />
veranderingen goed te kunnen evalueren heeft de<br />
afdeling Diëtetiek onderzoek gedaan naar de bevindingen<br />
van patiënten over de voedselkwaliteit en<br />
service, zowel in de oude als in de nieuwe situatie.<br />
Uit het onderzoek blijkt dat patiënten tevreden zijn<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
11
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
12<br />
Patiëntenzorg<br />
over de kwaliteit van de voeding, maar dat de service<br />
beter kan. Bovendien profiteren mobiele patiënten<br />
meer van het nieuwe systeem dan bedlegerige<br />
patiënten. In samenwerking met het Facilitair Bedrijf<br />
en verpleegkundigen wordt nu gewerkt aan een<br />
optimaal gebruik van de ‘pantry’ voor alle patiënten.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
Aansluitend aan de projecten Mammachirurgie in<br />
dagbehandeling en Sneldiagnostiek voor patiënten<br />
met longkanker (zie cluster MOD) wordt het in 2005<br />
mogelijk de mammachirurgie en longchirurgie uit te<br />
breiden. De instroom van vrouwen met mogelijk<br />
een mammacarcinoom neemt toe met 30 procent.<br />
Longchirurgie streeft naar verdubbeling van het<br />
aantal longoperaties. De vakgroep urologie start met<br />
laparoscopische cystectomie. Hoofd-halschirurgie<br />
heeft als speerpunt het verder ontwikkelen van de<br />
photodynamische therapie.<br />
MEDISCHE ONCOLOGIE<br />
Doelstellingen<br />
Het cluster Medische Oncologische Disciplines (MOD)<br />
concentreert zich op de diagnostiek en niet-chirurgische<br />
behandeling van kanker. Het omvat de<br />
specialismen medische oncologie (inclusief klinische<br />
farmacologie), maag-, darm- en leverziekten, hematologie,<br />
longziekten, neurologie, dermatologie,<br />
pijnbestrijding en psychiatrie.<br />
Knelpunten<br />
De financiering van nieuwe, dure geneesmiddelen<br />
tegen kanker was het belangrijkste knelpunt in<br />
2004. Elk geneesmiddel dat in het ziekenhuis of op<br />
het ziekenhuisterrein aan een patiënt wordt toegediend<br />
moet worden gefinancierd uit het geneesmiddelenbudget.<br />
Dit budget wordt niet aangepast<br />
aan de sterk stijgende kosten van nieuwe effectieve<br />
geneesmiddelen tegen kanker. Er bestaat een<br />
regeling die voor een beperkt aantal medicamenten<br />
verhoging van het budget tot 75 procent van de<br />
werkelijk gemaakte kosten mogelijk maakt. Dit<br />
spoort ziekenhuizen aan zo min mogelijk dure<br />
geneesmiddelen voor te schrijven. Zelfs van de<br />
75 procent-vergoedingsregeling wordt niet volledig<br />
gebruik gemaakt, omdat zorgverzekeraars die niet<br />
altijd accepteren en de regeling slechts kan worden<br />
uitgevoerd voor zover ziekenhuis en zorgverzekeraars<br />
hierover overeenstemming hebben bereikt.<br />
Noodgedwongen voert het <strong>NKI</strong>-AVL een restrictief<br />
beleid in het voorschrijven van deze geneesmiddelen.<br />
Bij een potentieel curatieve behandeling worden<br />
de medicamenten zonder voorbehoud voorgeschreven.<br />
Bij behandelingen waarbij mogelijk levensverlenging<br />
maar geen genezing plaatsvindt, worden de<br />
medicamenten ook gebruikt, maar volgens een<br />
beperkende lijst die specialisten onderling hebben<br />
afgesproken.<br />
Ondanks deze maatregelen heeft het <strong>NKI</strong>-AVL in<br />
2004 het budget voor medicamenten met 1,2 miljoen<br />
euro moeten overschrijden zonder hiervoor<br />
compensatie te krijgen. Waarschijnlijk zal de overschrijding<br />
in 2005 nog aanzienlijk hoger zijn.<br />
Behandeling<br />
De belangrijkste ontwikkeling op medisch-oncologisch<br />
gebied is de vooruitgang in de adjuvante (aanvullende)<br />
behandeling van solide tumoren. De vooruitgang<br />
is vooral merkbaar in de behandeling van<br />
borstkanker met zowel chemotherapie als hormonale<br />
therapie. Preoperatieve adjuvante chemotherapie<br />
wordt steeds belangrijker. Ook de adjuvante behandeling<br />
van het coloncarcinoom is in 2004 intensiever<br />
en succesvoller geworden, onder meer door het<br />
gebruik van Oxaliplatin. De ontwikkeling van<br />
concurrente chemo-radiotherapie bij onder meer<br />
rectum- en oesophaguscarcinoom wordt met kracht<br />
voortgezet.<br />
Klinisch onderzoek en onderwijs<br />
De afdeling Farmacologie was ook in 2004 zeer actief.<br />
Vooral de onderzoeksrichting proteomics boekte<br />
grote vooruitgang. Een belangrijke ontdekking was<br />
een eiwitpatroon in het perifere bloed van patiënten<br />
met mammacarcinoom, dat prognostische waarde<br />
lijkt te hebben.<br />
Een groep vooraanstaande wetenschappers bestaande<br />
uit prof. D.R. Newell, prof. C. Melief, prof. J. Bertino<br />
en prof. I. Tannock, onderwierp het cluster MOD in<br />
2004 aan een wetenschappelijke site visit. De visitatie<br />
bevestigde de kwaliteit en de productiviteit<br />
van het farmacologieprogramma en was zeer positief<br />
over de ontwikkelingen op het gebied van de<br />
tumorimmunologie.<br />
Verder startte in 2004 de eerste multicenter studie<br />
waarbij het doel is de gevoeligheid van tumoren<br />
voor chemotherapie te voorspellen met behulp van<br />
microarrays.<br />
Productie<br />
In 2004 nam het aantal nieuw ingeschreven patiënten<br />
ten opzichte van 2003 toe met 14 procent, tot<br />
bijna 1900 patiënten. Het aantal opnames steeg tot<br />
ruim 2800, een toename van 13,5 procent. Het aantal<br />
poliklinische consulten steeg met ruim 7 procent.<br />
De verpleegduur bedroeg in 2004 gemiddeld 5,7<br />
dagen.<br />
Kwaliteitsverbetering<br />
Sneldiagnostiek Polikliniek<br />
longcarcinoom<br />
Patiënten met een longcarcinoom zijn gebaat bij<br />
een snelle diagnostiek en start van de behandeling.<br />
Zeker bij beginnende klachten is voortvarend optreden<br />
noodzakelijk. Daarom treft het <strong>NKI</strong>-AVL voorbereidingen<br />
voor het opzetten van een Sneldiagnostiek<br />
Polikliniek voor personen met een vermoedelijk<br />
longcarcinoom. De patiënt ondergaat op één dag<br />
alle noodzakelijke onderzoeken. Nog dezelfde dag<br />
worden de resultaten multidisciplinair beoordeeld en<br />
besproken met de patiënt.<br />
Verpleegkundig spreekuur op de<br />
afdeling Dagbehandeling<br />
In november 2004 is een nieuwe werkwijze geïntroduceerd<br />
op de afdeling Dagbehandeling. Om de<br />
doorstroom te bevorderen en te zorgen voor heldere,<br />
eenduidige voorlichting, is besloten de voorlichting<br />
over de behandeling en de start van de eerste<br />
kuur los te koppelen. Op het nieuwe verpleegkundig<br />
spreekuur krijgen nieuwe patiënten en patiënten die<br />
komen voor een nieuwe behandeling voorlichting<br />
over de kuur en de bijwerkingen. In 2005 wordt<br />
bekeken of patiënten en verpleegkundigen tevreden<br />
zijn over deze werkwijze.<br />
Project patiënteninformatie<br />
Patiëntenvoorlichting is een heel belangrijk onderdeel<br />
van het werk. Al geruime tijd bestaat de<br />
behoefte aan een duidelijke structuur voor patiën-<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
13
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
14<br />
Patiëntenzorg<br />
tenvoorlichting. Inmiddels is een begin gemaakt met<br />
het vastleggen van behandeltrajecten (klinische<br />
paden) voor verschillende patiëntencategorieën.<br />
Aan de hand van deze klinische paden wordt de<br />
schriftelijke patiënteninformatie gestructureerd. Een<br />
eerste aanzet hiertoe is in 2004 gegeven; in 2005<br />
krijgt dit een vervolg.<br />
Behandelprogramma voor revalidatie van<br />
patiënten met een mammacarcinoom<br />
Patiënten met borstkanker hebben aan het einde<br />
van de medische behandeling veel problemen. Uit<br />
onderzoek blijkt dat een gericht revalidatieprogramma<br />
de conditie en kwaliteit van leven van borst-<br />
kankerpatiënten belangrijk kan verbeteren. Het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL heeft in samenwerking met het Jan van<br />
Breemen Instituut en het Slotervaartziekenhuis een<br />
multidisciplinair revalidatieprogramma ontwikkeld.<br />
Dit programma is in 2004 op proef aangeboden aan<br />
6 patiënten. Op basis van deze ervaring wordt in<br />
2005 een tweede pilot uitgevoerd. Het is de bedoeling<br />
om in de toekomst wetenschappelijk onderzoek<br />
te doen naar de effecten van het programma.<br />
Systemen voor databeheer en dataverwerking zijn<br />
al gereed.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
In 2005 staat patiëntenlogistiek centraal, met als<br />
een van de resultaten een centrale patiëntenplanning.<br />
RADIOTHERAPIE<br />
Doelstellingen<br />
Uitbreiding van personeel en materieel stond de<br />
afgelopen jaren centraal bij het cluster<br />
Radiotherapie. In 2004 nam de productiecapaciteit<br />
aanzienlijk toe. Er werd een scala aan nieuwe apparatuur<br />
in gebruik genomen, waaronder twee versnellers,<br />
een zogenaamde ‘wide bore multislice<br />
CT-scanner’ en een geavanceerd planningsysteem<br />
voor behandelingen (Pinnacle).<br />
Uitbreiding betekent schaalvergroting, ook letterlijk.<br />
Een van de prioriteiten in 2004 was de start van de<br />
verbouwing van vrijwel de gehele afdeling.<br />
De verbeterde productiecapaciteit heeft ook als<br />
voordeel dat het cluster Radiotherapie in 2005 een<br />
aantal ontwikkelingen (sneller) kan realiseren, zoals<br />
de invoering van meer geavanceerde bestralingstechnieken<br />
en de daarbij behorende voorbereidingsprocedures<br />
voor diverse tumorlokalisaties.<br />
Wachttijden<br />
De inspanningen op het gebied van doelmatigheid,<br />
versneld uitvoeren van gecompliceerde behandelingen<br />
(via de zogenaamde single button techniek) en<br />
de uitbreiding van apparatuur en personeel hebben<br />
ertoe geleid dat de patiëntenwachtlijst in 2004 voor<br />
het eerst voldoet aan de internationaal geaccepteerde<br />
norm. Dit betekent dat alle palliatieve patiënten<br />
binnen een periode van één week bestraald kunnen<br />
worden en alle curatieve patiënten binnen drie<br />
weken. Sinds 2000 is de mediane wachttijd teruggelopen<br />
van 26 naar 14 dagen. Tegelijkertijd kunnen<br />
meer geavanceerde behandelingstechnieken voor<br />
grotere groepen patiënten worden gebruikt,<br />
waardoor de verborgen wachtlijst afneemt.<br />
E-learning<br />
In samenwerking met Bureau Opleidingen is een<br />
onderzoek gestart naar de toegevoegde waarde van<br />
‘e-learning’ in het scholingsproces van (student-)<br />
radiotherapeutisch laboranten. E-learning is het<br />
leren via de computer, op elke plaats en tijd die de<br />
medewerker uitkomt. Voor de ontwikkeling en<br />
implementatie van e-learning is gebruik gemaakt<br />
van de expertise van CINOP (Centrum voor Innovatie<br />
en Opleidingen). Vanaf januari 2005 worden de<br />
modules bij wijze van proef getest door 10 laboranten.<br />
Wanneer de pilot goed verloopt, kunnen alle<br />
radiotherapeutisch laboranten gebruik maken van<br />
e-learning.<br />
Lean Management<br />
Lean management is een besturingsconcept met als<br />
kern het efficiënt en flexibel inzetten van middelen<br />
om aan de wensen van de klant te kunnen voldoen.<br />
De methode is afkomstig uit de Japanse autoindustrie.<br />
In de gezondheidszorg heerst het idee dat<br />
de zorg voor de patiënt nog beter georganiseerd kan<br />
worden en dat lean management daarvoor een<br />
bruikbaar middel kan zijn. Om dit te onderzoeken is<br />
besloten lean-managementtechnieken toe te passen<br />
op de zogenaamde subacute zorg, zorg aan patiënten<br />
die binnen één week bestraald moeten worden.<br />
Er is onderzocht hoe het patiëntenproces voor de<br />
subacute zorg feitelijk verloopt. Naar aanleiding van<br />
de uitkomsten wordt bekeken of er verbeterpunten<br />
zijn en zo ja, in welke fase van het proces deze zich<br />
dan bevinden, en of de lean-managementtechnieken<br />
passen bij de organisatie.<br />
Als in 2005 blijkt dat deze vragen met ‘ja’ kunnen<br />
worden beantwoord, wordt er een project gestart<br />
waarin met lean-managementtechnieken concrete<br />
verbetering bereikt wordt voor nagenoeg alle<br />
patiëntenprocessen, in termen van efficiëntie,<br />
patiëntgerichtheid en medewerkerstevredenheid.<br />
PRISMA<br />
PRISMA staat voor Prevention and Recovery<br />
Information System for Monitoring and Analysis. Bij<br />
de patiëntenbehandeling is geconstateerd dat er<br />
behoefte is aan een afdelingsbrede systematische<br />
registratie van fouten en bijna-fouten. Er is op dit<br />
moment wel sprake van een procedure voor melding<br />
van (behandel)incidenten aan een ziekenhuisbrede<br />
MIP-commissie en foutenregistratie per<br />
behandelingstoestel, maar deze procedures zijn<br />
onvoldoende systematisch gebleken. Daarom is<br />
gezocht naar een afdelingsbreed inzetbare meldingsregistratie<br />
van incidenten en is besloten PRISMA in<br />
te voeren. PRISMA dient ertoe een systematische<br />
analyse van fouten en meldingen binnen het cluster<br />
Radiotherapie mogelijk te maken. PRISMA is een<br />
analysemethodiek en geen systeem. Alle meldingen<br />
worden verwerkt in een database. Uit de analyse<br />
van fouten en meldingen ontstaan adviezen voor<br />
verbeteringen in de organisatie of in procedures.<br />
INSYRA<br />
De afkorting INSYRA betekent INformatiserings<br />
SYsteem RAdiotherapie. Het cluster Radiotherapie<br />
maakt gebruik van verschillende informatiseringssystemen<br />
ter ondersteuning van het patiëntenproces.<br />
Deze systemen hebben echter enkele<br />
belangrijke beperkingen, zoals het ontbreken van<br />
digitale, uniforme opslag van gegevens, onvoldoende<br />
gegevensdeling tussen de verschillende systemen en<br />
inefficiëntie en foutgevoeligheid door bijvoorbeeld<br />
het overtypen van informatie. Om deze beperkingen<br />
op te heffen is het cluster Radiotherapie op zoek<br />
naar een beter systeem. In 2004 vond een vooronderzoek<br />
plaats naar de mogelijkheden voor een<br />
nieuw, integraal informatiseringssysteem voor het<br />
cluster Radiotherapie. Het is de bedoeling dit<br />
systeem in 2005 aan te schaffen.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
Vanaf 2005 staat de patiënt meer dan voorheen<br />
centraal. Uitgangspunt voor de zorg is patiëntgericht<br />
en vanuit de patiënt gezien handelen. In 2005 ligt<br />
het accent op:<br />
- het structureel aanpakken en terugdringen van<br />
fouten (invoering PRISMA);<br />
- de aanschaf van een nieuw informatiseringssysteem<br />
dat ons patiëntenproces goed<br />
ondersteunt (INSYRA);<br />
- het toepassen van lean-managementtechnieken<br />
om efficiëntie en effectiviteit van de patiëntenzorg<br />
te verbeteren.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
15
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
16<br />
Patiëntenzorg<br />
Productiecijfers<br />
Tabel 1<br />
Aantal uitwendige bestralingen (megavoltseries)<br />
Klinisch onderzoek<br />
2004 2003 2002<br />
T1 932 929 886<br />
T2 1167 1364 1430<br />
T3 1049 1149 1006<br />
T4 785 474 313<br />
Totaal 3933 3916 3635<br />
T2-eq. 5506 4972 4313<br />
Tabel 2:<br />
Aantal inwendige bestralingen (brachytherapie)<br />
2004 2003 2002<br />
B1 23 4 1<br />
B2 41 7 9<br />
B3 19 18 4<br />
B4 39 15 23<br />
B5 27 13 -<br />
Totaal 149 57 37<br />
B2-eq. 635 280 205<br />
De behandeling van patiënten is onderverdeeld in<br />
4 categorieën. De meest geavanceerde behandeling heeft<br />
het cijfer 4, de meest eenvoudige behandeling het cijfer 1.<br />
De gegevens zijn over 3 jaar weergegeven.<br />
De drie hoofdthema’s van klinisch onderzoek van<br />
het cluster Radiotherapie lieten in 2004 een belangrijke<br />
vooruitgang zien.<br />
Voorspellen van respons op<br />
behandeling<br />
Door intensieve samenwerking met andere onderzoekssecties<br />
in het <strong>NKI</strong>-AVL is meer inzicht verkregen<br />
in het bereiken van lokale genezing na bestraling<br />
bij borstkankerpatiënten. Belangrijke factoren<br />
hierbij zijn de toegediende dosis bestraling en de<br />
marge van de tumorectomie bij de borstsparende<br />
behandeling. Het blijkt ook mogelijk te zijn om met<br />
behulp van een microarray-analyse te voorspellen<br />
welke patiënten een grote kans hebben op genezing<br />
na een borstsparende behandeling waar radiotherapie<br />
deel van is.<br />
Bij de behandeling van diverse tumoren met een<br />
combinatie van radiotherapie en cisplatin bevattende<br />
chemotherapie, wordt onderzocht of de hoeveelheid<br />
cisplatin-DNA adducten in normaal en tumorweefsel<br />
een voorspellende waarde heeft ten aanzien van<br />
respectievelijk toxiciteit en behandelrespons.<br />
In samenwerking met de afdeling Nucleaire<br />
Geneeskunde heeft het cluster Radiotherapie een<br />
nieuwe isotopenscan geïntroduceerd die het mogelijk<br />
maakt om het proces van apoptose in vivo af te<br />
beelden en te kwantificeren. Door deze zogenaamde<br />
annexine V scan voor en na de start van een<br />
radiotherapeutische en/of chemotherapeutische<br />
behandeling uit te voeren, is het mogelijk gebleken<br />
de effectiviteit van de therapie tot op zekere hoogte<br />
te voorspellen. Hiermee vormt deze niet-invasieve<br />
apoptosescan een waardevolle aanvulling op het<br />
bestaande arsenaal van voorspellende tests, in het<br />
bijzonder bij apoptose-modulerende behandelingen.<br />
Meer nauwkeurigheid met IGRT<br />
In 2004 was het cluster Radiotherapie in de unieke<br />
positie om als eerste ter wereld de cone beam CT<br />
klinisch in gebruik te nemen. Deze scan is een combinatie<br />
van lineaire versneller en CT scan waarmee<br />
tijdens de behandeling driedimensionale beelden<br />
van een patiënt kunnen worden gemaakt. Deze<br />
techniek heet Image Guided Radiation Therapy<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
Figuur 3 Gemiddelde wachttijd per jaar<br />
5<br />
0<br />
14<br />
17<br />
16<br />
2004 2003 2002 2001 2000<br />
De wachttijden zijn weergegeven in dagen.<br />
(IGRT). De techniek maakt het mogelijk om precies<br />
de localisatie van de tumor te bepalen en deze vervolgens<br />
gericht te bestralen. Voor onder andere<br />
hoofd-halskanker, prostaat-, long-, borst- en maagkanker<br />
zijn er behandelingsprotocollen ontwikkeld.<br />
Om de introductie van IGRT in goede banen te leiden<br />
is een clusterbrede projectgroep opgericht waarin<br />
medewerkers uit alle disciplines samenwerken.<br />
19<br />
Meer respons op bestraling met<br />
medicamenten<br />
Voor een steeds groter aantal tumoren geldt dat de<br />
toevoeging van chemotherapie aan bestraling leidt<br />
tot een significante verbetering van de behandelresultaten.<br />
Vooral binnen de gastro-enterologische<br />
oncologie groeit het aantal indicaties voor deze<br />
radiochemotherapie. Recent heeft het cluster<br />
Radiotherapie bijvoorbeeld twee fase I-II studies<br />
naar de waarde van postoperatieve radiochemotherapie<br />
bij het maagcarcinoom afgerond. Deze<br />
resultaten vormen de basis van een grote internationale<br />
gerandomiseerde studie.<br />
Naast ‘klassieke’ cytostatica is de recente generatie<br />
‘slimme moleculen’ een interessante bron van<br />
potentiële radiosensitizers. Vooronderzoek in het<br />
eigen laboratorium kon het synthetische lipid<br />
Perifosine identificeren als apoptose-modulator en<br />
versterker van de bestralingsrespons. De fase I<br />
studie waarin Perifosine werd gecombineerd met<br />
gefractioneerde bestraling is inmiddels succesvol<br />
afgerond. Deze onderzoekslijn wordt voortgezet met<br />
een aantal andere kandidaat-radiosensitizers zoals<br />
het celdoodreceptor ligand TRAIL en Gossypol, een<br />
specifieke remmer van Bcl-2 en Bcl-XL.<br />
De onderzoeken hebben in 2004 geresulteerd in<br />
meer dan vijftig publicaties in vooraanstaande klinische<br />
en fysische tijdschriften en in tijdschriften voor<br />
fundamenteel onderzoek. Dit succes leidde vervolgens<br />
tot honorering van vijf nieuwe projecten.<br />
23<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
17
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
18<br />
Patiëntenzorg<br />
Toekenningen<br />
Prof. Harry Bartelink ontving in 2004 de Morton M.<br />
Kligerman Award in Philadephia, USA en werd<br />
benoemd tot Honorary Member of the Societas<br />
Oncologicorum Radiotherapeuticorum Polonorum in<br />
Polen. Prof. Marcel van Herk kreeg de ESTRO Breur<br />
Medallist award toegekend.<br />
Benoemingen<br />
Twee medewerkers van het cluster Radiotherapie<br />
zijn in 2004 benoemd tot hoogleraar: Marcel Verheij<br />
als bijzonder hoogleraar Translationele radiotherapie<br />
aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en Marcel van<br />
Herk als bijzonder hoogleraar 4D Beeldverwerking in<br />
de oncologie aan de Universiteit van Amsterdam.<br />
DIAGNOSTIEK<br />
Doelstellingen<br />
Het cluster Diagnostische Oncologische Disciplines<br />
(DOD) omvat de afdelingen Pathologie, Radiologie,<br />
Nucleaire Geneeskunde, Algemeen Klinisch<br />
Laboratorium en Polikliniek Familiaire Tumoren. Het<br />
DOD voert patiëntenonderzoek uit op verwijzing van<br />
klinische specialisten en levert een belangrijke bijdrage<br />
aan klinisch-wetenschappelijk onderzoek.<br />
Productie<br />
Het cluster DOD is sterk afhankelijk van het verwijsgedrag<br />
van de andere klinische clusters. Toename<br />
van activiteiten in de klinische clusters leidt direct<br />
tot een toename van de productie in het diagnostische<br />
cluster. Net als in het vorig verslagjaar is in<br />
2004 de productie in beperkte mate toegenomen.<br />
Op de afdeling Radiologie is het aantal CT-scans<br />
opnieuw met 10% gestegen, tot 8.062 verrichtingen.<br />
De kwaliteit van de onderzoeken is aanzienlijk verbeterd<br />
door het in gebruik nemen van een nieuwe,<br />
ultramoderne CT-scanner voor Radiologie en<br />
Radiotherapie. Op de afdeling Nucleaire<br />
Geneeskunde steeg het aantal PET-scans fors: van<br />
385 tot 567 verrichtingen. Deze toename komt voor<br />
een groot deel ten goede aan eigen patiënten, maar<br />
ook aan patiënten van het Slotervaartziekenhuis en<br />
het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis.<br />
Bij het Algemeen Klinisch Laboratorium steeg vooral<br />
het aantal aanvragen -en dus het aantal patiënten –<br />
met ruim 10 procent tot 59.533.<br />
Op de afdeling Pathologie groeide het aantal histologische<br />
en cytologische puncties met 7 procent.<br />
Ook in het aantal coupes die ter inzage zijn aangeboden,<br />
is een stijging te zien: van 2863 tot 3234.<br />
De gegevens van de Polikliniek Familiaire Tumoren<br />
laten een stijging zien van het aantal counselingen<br />
(van 321 tot 377) en van het aantal verrichtingen in<br />
DNA-diagnostiek op genetische indicatie.<br />
De toegangstijd voor de meeste onderzoeken staat<br />
weliswaar onder druk, maar blijft binnen de norm.<br />
Deze bedroeg voor CT-, MRI- en PET-scans maximaal<br />
twee tot drie weken. Voor andere onderzoeken<br />
binnen het diagnostische cluster kon het overgrote<br />
deel van de patiënten direct worden geholpen.<br />
Kwaliteitsprojecten<br />
In het kader van de invoering van het INK-managementmodel<br />
in het <strong>NKI</strong>-AVL, zijn er in 2004 op alle<br />
afdelingen van het cluster DOD nulmetingen uitgevoerd.<br />
Deze hebben geleid tot actieplannen voor het<br />
hele cluster en de afdelingen afzonderlijk.<br />
Algemeen Klinisch Laboratorium<br />
De afdeling Bloedafname heeft het laatste halfjaar<br />
van 2004 systematisch de wachttijd gemeten. Uit<br />
de metingen blijkt dat 89 procent van de patiënten<br />
binnen vijftien minuten wordt geholpen.<br />
De afdeling heeft een interne klachtenprocedure.<br />
Vooral bij het preanalytisch onderzoek, dus bij de<br />
aanvragen, is het aantal meldingen verminderd.<br />
Hieruit kunnen we echter geen conclusies trekken,<br />
omdat in de praktijk is gebleken dat de meldingsbereidheid<br />
afneemt.<br />
Bij de externe controles scoort het lab redelijk tot<br />
goed. In de doorlooptijd van hematologie (twee<br />
uur), chemie (drie uur), tumormarkers en endocrinologie<br />
(twee werkdagen) en differentiatie van leucocyten<br />
(drie dagen) is de norm van 95 procent<br />
gehaald. De afdeling Hematologie heeft het stollingsapparaat<br />
vervangen. De afdeling Chemie heeft<br />
de Modular E170 met een E-module uitgebreid.<br />
Radiologie<br />
Het jaar 2004 heeft vooral in het teken gestaan van<br />
het invoeren van het nieuwe radiologie-informatiesysteem<br />
(RIS) en van het PACS (digitale archivering<br />
en verspreiding van onderzoeken).<br />
In december werden deze systemen operationeel en<br />
ging het ziekenhuis ‘digitaal’. Alle radiologische<br />
beelden worden opgeslagen in een digitaal archief<br />
en zijn voor alle bevoegden op elke locatie in huis<br />
beschikbaar. Ook alle patiëntenbesprekingen gaan<br />
via het web. De radiologen maken gebruik van<br />
spraakherkenning bij het maken van een radiologisch<br />
verslag.<br />
De afdeling heeft in 2004 een beleidsnotitie en een<br />
activiteitenplan geschreven, die in 2005 uitgevoerd<br />
worden. Onderdeel van de plannen is een visitatie<br />
door de beroepsvereniging van radiologen en radiologisch<br />
laboranten. Tevens heeft Radiologie samenwerking<br />
gezocht met enkele universiteiten, met als<br />
doel een oncologische stage voor arts-assistenten.<br />
Nucleaire geneeskunde<br />
Ook de afdeling Nucleaire Geneeskunde had in 2004<br />
te maken met de voorbereidingen van RIS en PACS.<br />
De uitvoering van RIS is begonnen in januari 2005;<br />
enkele maanden later volgt het PACS. Ook werkt de<br />
afdeling aan de voorbereidingen voor de visitatie<br />
van de opleiding. Voor arts-assistenten van het<br />
AMC bestaat inmiddels de mogelijkheid om op de<br />
afdeling Nucleaire Geneeskunde een stage<br />
Oncologie van zes maanden te volgen. Samen met<br />
de groep Straling werkt de afdeling aan verbetering<br />
van procedures die de veiligheid van medewerkers<br />
bij straling bewaken.<br />
Pathologie<br />
Op de afdeling Pathologie is het afgelopen jaar het<br />
Laboratorium Management Systeem (LMS) ingevoerd.<br />
Dit systeem beheerst en bewaakt het<br />
logistieke proces van de PA-laboratoria, vanaf de<br />
inname van het materiaal tot aan de laatste fase<br />
van behandeling. Uitgangspunt is het vermijden van<br />
(onherstelbare) fouten. De software ondersteunt de<br />
histologische, cytologische en immunologische<br />
onderzoeken. Voor elk onderdeel is er een aparte<br />
module: ontvangst, uitsnijden, printen coupelabels,<br />
afdrukken van werklijsten, afmelden, ontkalken,<br />
navragingen, managementinformatie en systeem<br />
beheer. Het materiaal wordt tijdens het proces geïdentificeerd<br />
met barcodes, tevens te gebruiken voor<br />
het activeren van bewerkingen van het materiaal.<br />
Gebruikers van het systeem hebben altijd inzicht in<br />
en overzicht over de verschillende stadia van de<br />
onderzoeken, zowel in totalen als in de kleinste<br />
details.<br />
De afdeling Cytologie heeft de kwaliteit van gynaecologische<br />
uitstrijkjes aanzienlijk verbeterd, door<br />
de invoering van de nieuwe ‘dunne laag’ methode<br />
(thin prep). Deze methode leidt tot dunne, goed<br />
beoordeelbare preparaten die reproduceerbaar zijn<br />
en waarbij aanvullend onderzoek mogelijk is.<br />
Speerpunt voor het jaar 2005 is kwaliteitsverbetering<br />
in de verwerking van materiaal afkomstig van<br />
longartsen en urologen. Verder is er in 2005 veel<br />
aandacht voor interne nascholing van analisten,<br />
inclusief roostervrije studiedagen.<br />
In 2004 is een start gemaakt met enkele verbeterprojecten,<br />
die in 2005 worden afgerond:<br />
● Project Archief/weefselbank: De afdeling<br />
Pathologie is in het bezit van een zeer groot archief<br />
waarin uniek patiëntenmateriaal ligt opgeslagen. Dit<br />
archief bestaat onder meer uit ingevroren weefsel,<br />
materiaal ingebed in paraffine, coupes en een oud<br />
papieren archief. Het doel van het project is een protocol<br />
te maken waarin het gebruik van het archief<br />
wordt geregeld, zodat het materiaal niet oneigenlijk<br />
gebruikt wordt of verloren gaat.<br />
● Project Milieu/Veiligheid: Veiligheid en milieu<br />
zijn erg belangrijk. Er wordt immers met zeer veel<br />
gevaarlijke en biologische stoffen gewerkt. Niet<br />
alleen medewerkers worden hieraan blootgesteld,<br />
maar ook patiënten, gasten en medewerkers van<br />
andere afdelingen kunnen met deze stoffen in aanraking<br />
komen als er geen veiligheidsmaatregelen<br />
worden genomen. In 2005 staan een interne risicoinventarisatie<br />
en milieu-audit op de agenda, uit te<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 2 Patiëntenzorg<br />
19
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
20<br />
Patiëntenzorg<br />
voeren aan de hand van checklists. De resultaten<br />
zijn de basis voor verbetertrajecten in samenspraak<br />
met de afdeling Arbo.<br />
PFT/DNA-diagnostiek laboratorium<br />
De Raad van Accreditatie (RvA) bezocht in 2004 het<br />
DNA-diagnostieklaboratorium van de Polikliniek<br />
Familiare Tumoren (PFT). Na vervolgacties heeft het<br />
laboratorium zijn accreditatie behouden.<br />
In 2004 zijn enkele veranderingen doorgevoerd.<br />
Allereerst slaagde het DNA-laboratorium Moleculaire<br />
Pathologie (MolPa) erin twee bepalingen gereed te<br />
maken voor accreditatie: weefselidentificatie en<br />
sarcoomdiagnostiek. Dit maakte het mogelijk om in<br />
kwaliteitszin de twee DNA-diagnostieklaboratoria –<br />
MolPa en PFT – samen te voegen tot één DNAdiagnostieklaboratorium.<br />
De verrichtingen die al<br />
geaccrediteerd zijn en de twee nieuwe verrichtingen<br />
worden in 2005 opnieuw ter accreditatie aangeboden<br />
bij de RvA. Het DNA-diagnostieklaboratorium<br />
Polikliniek Familiaire Tumoren heeft bovendien<br />
accreditatie verkregen voor de MLPA-techniek voor<br />
borst- en darmkankerdiagnostiek.<br />
Speerpunten PFT/DNA voor 2005<br />
DNA-lab PFT:<br />
● afronden van BRCA-2 DGGE<br />
(experimenteel en administratief);<br />
● introductie van DHPLC.<br />
DNA-lab MolPa:<br />
● voorbereiden accreditatie 2006<br />
lymfoomdiagnostiek;<br />
● voorbereiden accreditatie 2006 FISH-analyses<br />
gevoeligheid EGFR-mutatieanalysebepaling;<br />
● verbeteren uitslagformulieren;<br />
● informatiemappen per bepaling;<br />
● alle DNA/RNA-sequenties van de verschillende<br />
bepalingen in Vector NTI invoeren.<br />
Speerpunten cluster DOD<br />
voor 2005<br />
● uitvoering pilot intranet en internet;<br />
● invoeren van een elektronisch ordersysteem,<br />
zodat aanvragen per computer kunnen worden<br />
ingediend. Dit leidt tot aanzienlijke vermindering<br />
van het aantal foute of onvolledige<br />
aanvragen;<br />
● invoeren van een klachtenregistratie en<br />
-beheersysteem;<br />
● deelnemen aan een medewerkerstevredenheidsonderzoek;<br />
● invoeren van een documentenbeheersysteem,<br />
waarmee beheer en gebruik van documenten<br />
beter kunnen worden gestroomlijnd;<br />
● in overleg: het uitvoeren van een uitgebreider<br />
tevredenheidsonderzoek onder aanvragers,<br />
dat wellicht nieuwe informatie geeft.<br />
Research<br />
3<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 3 Research<br />
21
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
22<br />
Research<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL staat voor wetenschappelijk onderzoek van het hoogste niveau. Het<br />
scheppen van een optimale onderzoeksomgeving heeft hoge prioriteit: een open<br />
en platte organisatiestructuur met minimale bureaucratie en gericht op samen-<br />
werking, in combinatie met moderne onderzoeksfaciliteiten.<br />
In 2004 kortte het ministerie van VWS de basissubsidie voor het instituut met<br />
10 procent. Dit was een belangrijke tegenslag. De effecten van de korting zullen<br />
pas in de komende jaren duidelijk worden. Ondanks deze tegenslag floreerde<br />
het wetenschappelijk onderzoek. De wetenschappelijke output was dan ook<br />
bijzonder hoog. Er zijn belangrijke ontdekkingen gedaan, die zijn gepubliceerd<br />
in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften. De onderzoekers van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL genieten een uitstekende reputatie.<br />
Onderzoek in 2004<br />
Microarray-onderzoek<br />
Sinds 2003 heeft het microarray-onderzoek een<br />
belangrijke plaats in het instituut. Bij microarrayanalyses<br />
wordt in tumormateriaal de activiteit van<br />
tienduizenden genen tegelijkertijd gemeten. Met<br />
deze gegevens kunnen de aard van de tumor en de<br />
meeste effectieve behandeling worden vastgesteld.<br />
Wetenschappelijke publicaties hierover, van onder<br />
anderen dr. Laura van ’t Veer, prof. dr. René Bernards<br />
en dr. Marc van de Vijver, trokken veel internationale<br />
aandacht. Deze resultaten konden worden behaald<br />
door nauwe samenwerking van verschillende afdelingen:<br />
de eigen <strong>NKI</strong>-AVL microarray-faciliteit, waar<br />
hoogwaardige microarrays gemaakt en geanalyseerd<br />
kunnen worden, de weefselbank onder beheer van<br />
de afdeling Pathologie waar sinds jaren weefsels<br />
van patiënten worden opgeslagen, de<br />
Wetenschappelijke Administratie die over een uitgebreide<br />
database met patiënteninformatie beschikt,<br />
de verschillende onderzoeksgroepen van het instituut<br />
en het Amerikaanse bedrijf Rosetta<br />
Inpharmatics/Merck Sharp & Dohme.<br />
Voor patiënten met een borsttumor is een betrouwbare<br />
microarray-test opgezet die gebruikt kan worden<br />
om vast te stellen of aanvullende chemothera-<br />
pie zinvol is. Het <strong>NKI</strong>-AVL wil deze diagnostische test<br />
ook aanbieden aan patiënten van andere ziekenhuizen.<br />
Hiervoor is het bedrijf Agendia BV opgericht,<br />
dat deze test op de markt brengt.<br />
Verschillende onderzoeksgroepen hebben in 2004<br />
microarray-analyses uitgevoerd op diverse typen<br />
tumoren. Hieruit ontstaan hopelijk nieuwe microarray-tests<br />
die de diagnose betrouwbaarder maken,<br />
zodat voor elke individuele patiënt een nog specifiekere<br />
en daarmee effectievere behandeling mogelijk<br />
wordt.<br />
RNA-interferentie<br />
Een ander onderzoeksveld dat in 2004 opnieuw veel<br />
aandacht heeft getrokken, is het werk van de onderzoeksgroepen<br />
van dr. Reuven Agami en prof. dr.<br />
René Bernards. Zij hebben een effectieve methode<br />
ontwikkeld om genen te remmen in hun activiteit –<br />
de stabiele RNA-interferentie - om zo de functie van<br />
genen te kunnen bestuderen. Met deze techniek<br />
werd het voor verschillende onderzoeksgroepen in<br />
het instituut mogelijk om grootschalige screens uit<br />
te voeren om nieuwe kankergenen te identificeren.<br />
De techniek werd nog krachtiger door de toevoeging<br />
van een unieke barcode aan de genspecifieke RNAinterferentieconstructen,<br />
en het opzetten van een<br />
high-thoughput faciliteit door medewerkers van de<br />
onderzoeksgroepen van dr. Roderick Beijersbergen<br />
en prof. dr. René Bernards. Met behulp van de screens<br />
zijn nu al vijf genen geïdentificeerd, die verder<br />
inzicht geven in een signaleringsroute die in vrijwel<br />
alle kankers ontregeld is.<br />
Muismodellen<br />
Muismodellen zijn een belangrijk hulpmiddel bij het<br />
onderzoek naar de functie van genen die betrokken<br />
zijn bij celdeling, metastase en resistentie tegen<br />
antikankermiddelen. Het instituut heeft een uitgebreide<br />
muizenfaciliteit waar nieuwe muismodellen<br />
(transgenen en knock-outs) worden gegenereerd en<br />
geanalyseerd. Verschillende onderzoekgroepen uit<br />
de Research hebben zich hiermee het afgelopen jaar<br />
beziggehouden. Met name de onderzoeksgroep van<br />
prof. dr. Anton Berns heeft belangrijke bijdragen<br />
geleverd. Bijvoorbeeld met de muismodellen voor<br />
longkanker, die nauwkeurig het ziektebeeld repro-<br />
duceren dat we bij de mens tegenkomen. De<br />
modellen geven een gedetailleerd inzicht in de<br />
onderliggende mechanismen en daarmee in nieuwe<br />
interventiemethoden. Om het succes van interventies<br />
te kunnen volgen, worden de tumorcellen zodanig<br />
gemodificeerd dat ze licht uitzenden. Een zeer<br />
gevoelige camera kan deze kleine hoeveelheden<br />
licht waarnemen. Door deze techniek kunnen niet<br />
alleen tumorgroei en -regressie in dezelfde muis<br />
worden gevolgd, maar zijn per experiment ook<br />
minder muizen nodig.<br />
Het onderzoek met behulp van muizen heeft ook<br />
belangrijke nieuwe inzichten opgeleverd in de<br />
immuunreactie die door sommige tumoren wordt<br />
geïnduceerd. Het werk van de onderzoeksgroep van<br />
dr. Ton Schumacher heeft kennis opgeleverd over de<br />
vraag waarom sommige tumoren wel door het<br />
immuunsysteem worden herkend, maar andere niet.<br />
Deze kennis wordt gebruikt om het immuunsysteem<br />
effectiever in te zetten tegen kanker.<br />
Het werk van de groep van dr. John Haanen sluit<br />
hier goed bij aan en biedt nieuwe mogelijkheden<br />
om DNA-vaccinatie toe te passen. We hopen de verbeterde<br />
DNA-vaccinatiemethode in te zetten bij de<br />
behandeling van verschillende ziektes, niet alleen<br />
kanker. Indien succesvol, zou de methode ook<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 3 Research<br />
23
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
24<br />
Research<br />
geschikt kunnen worden gemaakt voor vaccinatieprogramma’s<br />
in ontwikkelingslanden. Het instituut<br />
heeft daarom ook geïnvesteerd in een faciliteit om<br />
deze DNA-vaccines te bereiden. Deze faciliteit wordt<br />
in 2005 in gebruik genomen.<br />
Een gedetailleerd inhoudelijk verslag van de<br />
verschillende onderzoekslijnen is opgenomen in<br />
het Scientific Annual Report 2004.<br />
Renovatie<br />
Het gebrek aan ruimte binnen het instituut was ook<br />
in 2004 een belangrijke belemmering voor het<br />
onderzoek. In 2004 is het nieuwe ziekenhuisgebouw<br />
in gebruik genomen en zijn de renovatieplannen<br />
voor het oude ziekenhuis uitgewerkt. Hier krijgt een<br />
groot deel van de Research een nieuw en aan de<br />
tijd aangepast onderkomen. Naar verwachting is<br />
eind 2006 de eerste fase van de renovatie afgerond<br />
en kan een groot deel van de Research de nieuwe<br />
behuizing betrekken. Vervolgens start de verbouwing<br />
van de huidige researchvleugel. Pas als ook die<br />
renovatie is voltooid, beschikt het instituut over vol-<br />
doende ruimte om alle activiteiten adequaat onder<br />
te brengen. De fasering van de renovatie betekent<br />
ook dat de Research halverwege 2005 een tijdelijk<br />
laboratorium krijgt in de voormalige polikliniek.<br />
Proefdierenhuis<br />
In de oorspronkelijke bouwaanvraag uit 1994 waren<br />
ook de renovatie en beperkte uitbreiding van het<br />
Proefdierenhuis opgenomen. Een zorgvuldige afweging<br />
heeft echter uitgewezen dat de verbouwing<br />
veel ingrijpender zou moeten zijn dan oorspronkelijk<br />
was voorzien, als gevolg van de nieuwe eisen die<br />
aan proefdierenruimten worden gesteld. Bovendien<br />
kan het proefdierenhuis tijdens de verbouwing niet<br />
doordraaien zonder grote risico’s op besmetting van<br />
de muizenkolonie en het stilvallen van de fok door<br />
onder meer geluidsoverlast en niet-stabiele luchtbehandeling.<br />
Het onderzoek zou daarmee jaren vertraging<br />
oplopen en veel onderzoeksgeld zou verloren<br />
gaan. Een tijdelijk proefdierenhuis is zeer kostbaar<br />
vanwege de noodzakelijke voorzieningen. In overleg<br />
met het College bouw ziekenhuisvoorzieningen is<br />
daarom besloten in 2005 een aanvraag in te dienen<br />
voor de bouw van een geheel nieuwe proefdierenfaciliteit<br />
ter vervanging van het bestaande proefdierenhuis.<br />
Financiering<br />
Financiering van het wetenschappelijk onderzoek<br />
blijft een heikel punt. De korting van 10 procent op<br />
de basissubsidie, die het ministerie van VWS in 2004<br />
doorvoerde, is des te pijnlijker omdat de financiering<br />
in de jaren daarvoor ook al achterbleef bij de toename<br />
van de kosten. Ook de basissubsidie van KWF<br />
Kankerbestrijding vertoont geen groei; gezien de<br />
economische recessie wordt zelfs een afname voorzien.<br />
De projectsubsidie daarentegen blijft wel toenemen.<br />
In de periode 1981 tot en met 2004 is de<br />
vaste bijdrage van het ministerie van VWS met 33<br />
procent toegenomen, die van KWF Kankerbestrijding<br />
met 206 procent en die van de projectfinanciering<br />
met 855 procent.<br />
De groei van de projectsubsidies en de teruggang in<br />
de basissubsidie stellen ons voor een groot probleem<br />
omdat projectsubsidies vrijwel nooit kostendekkend<br />
zijn. Uit de basissubsidie moeten wij kostbare<br />
onderzoeksfaciliteiten en overhead financieren.<br />
Door de strengere wet- en regelgeving dreigt de<br />
overhead echter steeds groter te worden.<br />
Bezuinigen is onontkoombaar. Een van de voorgenomen<br />
maatregelen is het niet vervullen van vacatures<br />
voor wetenschappelijke stafposities. Dit staat haaks<br />
op het beleid van de regering om de kenniseconomie<br />
te stimuleren.<br />
Wet- en regelgeving<br />
De wet- en regelgeving wordt steeds strenger en<br />
daarmee groeit de bureaucratie. Vooral projecten<br />
die door de Europese Unie gefinancierd worden,<br />
brengen een administratieve last met zich mee die<br />
vaak niet meer opweegt tegen het voordeel van<br />
het binnenhalen van zo’n project. Maar ook de<br />
Nederlandse overheid stelt steeds vaker wetten en<br />
regels op, die het uitvoeren van wetenschappelijk<br />
onderzoek in de weg staan. Dit legt druk op de<br />
financiële middelen die bestemd zijn voor onderzoek,<br />
onder meer doordat we extra personeel moeten<br />
inzetten voor toezicht op en uitvoering van<br />
administratieve procedures en wettelijke bepalingen,<br />
terwijl de strengere regels en omvangrijke procedures<br />
niet tot betere wetenschappelijke resultaten,<br />
tot meer welzijn voor proefdieren of grotere veiligheid<br />
leiden.<br />
Wetenschappelijke kwaliteit<br />
De wetenschappelijke kwaliteit wordt op verschillende<br />
manieren gemeten. Een parameter is het aantal<br />
citaties naar wetenschappelijke publicaties van stafleden<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL gedurende twee jaar na<br />
publicatie. Een andere maat is de kwaliteit van de<br />
tijdschriften waarin de publicaties van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
verschijnen (de impactfactor).<br />
Projectaanvragen<br />
In 2004 hebben stafleden nieuwe projectaanvragen<br />
ingediend bij onder meer KWF Kankerbestrijding.<br />
KWF Kankerbestrijding honoreerde 17 projecten van<br />
de 29 projecten (een score van 59 procent); het<br />
landelijk gemiddelde (<strong>NKI</strong>-AVL niet meegerekend)<br />
lag onder de 20 procent.<br />
KWF Kankerbestrijding organiseerde in 2004 een<br />
speciale projectenronde voor klinische projecten.<br />
Hierin zijn vier van de vijf door het <strong>NKI</strong>-AVL inge-<br />
diende projecten gehonoreerd (landelijk werd<br />
40 procent gehonoreerd).<br />
Twee van onze jonge projectleiders, dr. Bas van<br />
Steensel en dr. Reuven Agami, hebben een prestigieuze<br />
European Young Investigator Award gewonnen.<br />
In Europa zijn slechts 25 van deze Awards<br />
uitgereikt, waarvan dus 2 aan onderzoekers van<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL. Ook de Nederlandse Organisatie voor<br />
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Europese<br />
Unie hebben diverse projectaanvragen van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL gehonoreerd.<br />
Onderzoekers<br />
Veel stafleden van het <strong>NKI</strong>-AVL bekleden leerstoelen<br />
aan een Nederlandse universiteit. In 2004 werd het<br />
aantal leerstoelen verder uitgebreid. Dr. Titia Sixma<br />
Tabel 1 Wetenschappelijke kwaliteit<br />
Publicatiejaar Aantal publicaties Totale impact Citaties<br />
1998 287 1392 4086<br />
1999 280 1766 3474<br />
2000 270 1664 3551<br />
2001 298 1573 3991<br />
2002 349 2455 7436<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 3 Research<br />
25
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
26<br />
Research<br />
werd aangesteld als hoogleraar bij de Universiteit<br />
van Rotterdam, dr. Marcel Verheij en dr. Hein te Riele<br />
bij de Vrije Universiteit in Amsterdam en dr. Marcel<br />
van Herk bij de Universiteit van Amsterdam. Jaarlijks<br />
selecteert de Nationale Adviesraad van het Instituut<br />
een veelbelovende, jonge onderzoeker voor de<br />
Antoni van Leeuwenhoek Prijs. De AVL-prijs 2004<br />
werd toegekend aan drs. Jenny Hendriks uit de onderzoeksgroep<br />
van prof. dr. Jannie Borst. Het onderzoek<br />
van Jenny Hendriks heeft belangrijke inzichten opgeleverd<br />
over moleculen op het oppervlak van immuuncellen.<br />
Een aantal onderzoekers heeft in 2004<br />
belangrijke internationale prijzen gewonnen. Prof.<br />
dr. René Bernards ontving de Josephine Nefkens<br />
Prijs, prof. dr. Neil Aaronson de Fox Memorial Price<br />
en prof. dr. Marcel van Herk de Breur Award.<br />
In 2004 is een nieuw staflid benoemd: dr. Huib<br />
Ovaa. In zijn onderzoek maakt hij gebruik van<br />
zelfgemaakte chemische verbindingen om de<br />
biochemische processen in cellen te bestuderen.<br />
Enkele stafleden verlieten het instituut. Dr. René<br />
Medema heeft een leerstoel aanvaard bij de<br />
Universiteit van Utrecht en dr. Peter ten Dijke werd<br />
aangesteld als hoogleraar aan de Rijksuniversiteit<br />
van Leiden. Prof. dr. Wolter Mooi vertrok om een<br />
positie te bekleden aan de Vrije Universiteit in<br />
Amsterdam en dr. Jero Calafat bereikte de pensioengerechtigde<br />
leeftijd. Zij heeft 39 jaar lang met veel<br />
toewijding zorggedragen voor de elektronenmicroscopie<br />
in het instituut en wij zijn haar daar zeer<br />
erkentelijk voor.<br />
Site visitors<br />
In 2004 zijn twee site visits gehouden ter beoordeling<br />
van de wetenschappelijke en organisatorische<br />
kwaliteit van het onderzoek in de secties Medische<br />
Oncologische Disciplines, Moleculaire Genetica en<br />
Moleculaire Biologie. De site visitors waren over het<br />
algemeen zeer positief over het uitgevoerde onderzoek<br />
en hebben enkele punten ter verbetering aangedragen.<br />
Ook voor 2005 zijn site visits gepland.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
De ingezette onderzoekslijnen worden in 2005<br />
gecontinueerd, met speciale aandacht voor de<br />
toepassingen van microarray-analyse en RNA-interferentie<br />
in combinatie met grootschalige screens<br />
(en de daarbij behorende robotisering). Ook de<br />
massaspectrometrische analyse van eiwitten voor<br />
diagnostische doeleinden blijft in 2005 een speerpunt.<br />
Deze benadering biedt veel perspectieven om<br />
enerzijds kanker in een vroeg stadium te detecteren<br />
en anderzijds het effect van behandelingen op<br />
eenvoudige wijze te volgen.<br />
Verder investeert de Research in 2005 in nieuwe<br />
apparatuur voor (digitale) microscopie, cel-, eiwiten<br />
microarray-analyse en high-thoughput analyse.<br />
Een gedetailleerde opsomming van de onderzoeksplannen<br />
voor 2005 is te vinden in het<br />
Activiteitenplan 2005.<br />
Onderwijs<br />
4<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 4 Onderwijs<br />
27
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
28<br />
Onderwijs<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL positioneert zich als hét kenniscentrum op het gebied van<br />
onderzoek, diagnostiek, behandeling en zorg in de oncologie. Het opleidings- en<br />
ontwikkelingsbeleid stuurt aan op het behouden en versterken van deze positie.<br />
Goed opgeleide, gemotiveerde en professionele medewerkers die zich met<br />
passie en kunde inzetten, zijn de kritische succesfactor voor het bereiken van<br />
de organisatiedoelstellingen. Kunde betekent professionele deskundigheid en<br />
persoonlijke ontwikkeling. Het opleidings- en ontwikkelingsbeleid heeft dus<br />
tevens tot doel medewerkers te inspireren en te motiveren, hen te stimuleren<br />
buiten de kaders te denken en initiatieven te nemen. De uitdaging voor de<br />
komende jaren blijft het leren en ontwikkelen van medewerkers te verbinden<br />
aan bekwaamheid en goed presteren in de dagelijkse praktijk.<br />
Doelstellingen<br />
De doelstelling is, net als in andere jaren, het handhaven<br />
en vergroten van deskundigheid van de<br />
medewerkers, zodat zij gekwalificeerd en bekwaam<br />
blijven of worden en bijdragen aan de organisatiedoelstellingen.<br />
Daarbij wordt de werkplek meer en<br />
meer een leerplaats, vanuit de overtuiging dat werken<br />
en leren met elkaar verbonden moeten zijn om<br />
het beste resultaat te bereiken. De vraag hierbij is<br />
steeds: hoe kunnen we leersituaties in de praktijk<br />
optimaal benutten? Goede sociale contacten, steun<br />
en feedback van collega’s en leidinggevenden en<br />
coaching op de werkplek zijn onmisbaar.<br />
De dagelijkse drukte maakt het wel eens lastig om<br />
tijd vrij te maken voor het overdenken en bespreken<br />
van situaties om hiervan te leren. Toch besteedt het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL hier op verschillende manieren aandacht<br />
aan. Voorbeelden zijn dagevaluaties, medische en<br />
psychosociale besprekingen, intercollegiale toetsing,<br />
trainingen voor teamontwikkeling, intervisies en<br />
coaching. Elke afdeling legt hierbij eigen accenten,<br />
bijvoorbeeld door het verbeteren van bestaande<br />
structuren of het inzetten van nieuwe elementen.<br />
Organisatieontwikkeling<br />
De opgave voor het management en de dienst<br />
Personeel & Organisatie is het organiseren van een<br />
clusteroverstijgend opleidings- en ontwikkelingsbeleid<br />
dat past bij de vraagstukken en ambities van de<br />
hele organisatie. Dit betekent een combinatie van<br />
leren en organisatieontwikkeling, zoals bijvoorbeeld<br />
bij de leergang Leidinggeven die in 2004 geheel<br />
is herzien. Na de nieuwe start van de leergang<br />
spreken we nu van een management development<br />
traject dat visie, kernwaarden en doelstellingen van<br />
de organisatie vertaalt in strategieën, beleid en concreet<br />
gedrag. Casuïstiek en vragen uit de dagelijkse<br />
praktijk van leidinggevenden staan hierbij centraal.<br />
Deelnemers van het traject zijn managers, afdelingshoofden<br />
en projectleiders, teamleiders, coördinatoren<br />
en laboratoriumbeheerders. De groepen zijn per<br />
niveau organisatiebreed samengesteld. Dit stimuleert<br />
leren van elkaar, en uitwisseling van kennis en<br />
ervaring, en biedt een duidelijke meerwaarde:<br />
het optimaliseren van samenhang en samenwerking<br />
tussen de clusters.<br />
Professionele ontwikkeling<br />
Stages binnen het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL stelt vele opleidingsplaatsen beschikbaar,<br />
waaronder medische opleidingsplaatsen<br />
binnen de algemene chirurgie, KNO, urologie,<br />
medische oncologie, radiotherapie en plastische en<br />
reconstructieve chirurgie. Ook zijn er op de afdeling<br />
Radiotherapie 15 cursisten in opleiding tot radiotherapeutisch<br />
laborant. De Research organiseert<br />
een groot aantal stageplaatsen voor onderzoekers<br />
in opleiding, zowel nationaal als internationaal.<br />
Maar ook bij het Facilitair Bedrijf en afdelingen als<br />
Diëtetiek en de dienst Begeleiding en Ondersteuning<br />
leren stagiaires het vak.<br />
In 2004 hebben 8 HBO-verpleegkundigen stage<br />
gelopen op de verpleegetages. Voor 4 van hen<br />
mondde de als leerzaam en prettig ervaren stage<br />
uit in een sollicitatie. Deze nog jonge medewerkers<br />
werken, na een periode van zorgvuldig inwerken,<br />
nu toe naar de vervolgopleiding Oncologieverpleegkunde.<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL ontwikkelt en voert deze opleiding uit.<br />
Er nemen nog 15 andere ziekenhuizen aan onze<br />
opleiding deel. In 2004 waren er 52 in- en externe<br />
cursisten. De externe cursisten volgen in het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
de opleiding en leren in de praktijk van hun eigen<br />
ziekenhuis. Het afgelopen jaar hebben de opleidingsadviseurs<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL de deelnemende<br />
ziekenhuizen – ondermeer AMC, OLVG, Sint Lucas<br />
Andreas, Rijnstate en MCA - begeleid bij het behalen<br />
van een landelijke erkenning voor hun leerplaatsen<br />
zodat ook zij nu officieel erkende oncologieverpleegkundigen<br />
kunnen opleiden. Kortom: stimulerende<br />
PR voor het vak, deze grootste vervolgopleiding<br />
Oncologieverpleegkunde die gemotiveerde en<br />
goede verpleegkundigen aantrekt.<br />
Nurse practitioners<br />
In 2004 heeft het <strong>NKI</strong>-AVL ook een mastererkenning<br />
verworven voor de nurse practitioners in Advanced<br />
Nursing Practice. In de bedrijfsopleiding Nurse<br />
Practitioners, georganiseerd in samenwerking met<br />
Hogeschool INHOLLAND, reikt het <strong>NKI</strong>-AVL medische<br />
kennis aan over diagnostiek, oncologische aandoeningen<br />
en behandeling, bestrijding van symptomen<br />
en farmacologie. Ook leren cursisten de klinische<br />
vaardigheden voor oncologische patiëntenzorg: het<br />
afnemen van een medische anamnese, het verrichten<br />
van lichamelijk onderzoek, het vaststellen van<br />
problemen en het behandelen hiervan aan de hand<br />
van medische protocollen. Daarnaast werken de<br />
nurse practitioners in opleiding in het <strong>NKI</strong>-AVL aan<br />
praktijkopdrachten, begeleid door een mentor, een<br />
medisch specialist. Hogeschool INHOLLAND neemt<br />
bijvoorbeeld modules als Rolontwikkeling en<br />
Verpleegkundig onderzoek voor zijn rekening.<br />
Wie de opleiding met succes afrondt, ontvangt een<br />
internationaal erkend diploma. Tot nu toe hebben<br />
7 nurse practioners het diploma behaald (4 in 2004<br />
en 3 in 2005).<br />
Voor de nurse practitioners die in het verleden de<br />
opleiding afgerond hebben, onderzoeken we of ze<br />
alsnog de mastererkenning kunnen verwerven aan<br />
de Hogeschool.<br />
De patiënt als klant<br />
Communicatie en samenwerking waren ook belangrijke<br />
thema’s voor training en opleiding. Patiënten<br />
worden klanten: kritische en mondige zorgvragers<br />
die eisen stellen aan behandeling en zorg. De vraag:<br />
hoe bedienen we de patiënt optimaal en bewaken<br />
we tegelijkertijd de grenzen van de mogelijkheden,<br />
komt dan ook steeds vaker bovendrijven. Bureau<br />
Opleidingen verzorgde in 2004 een training voor<br />
radiotherapeutisch laboranten, receptiemedewerkers<br />
van de Polikliniek en medewerkers van het<br />
Voorlichtingscentrum. In 2005 start een training voor<br />
verpleegkundigen.<br />
Facilitair Bedrijf<br />
Het Facilitair Bedrijf heeft in 2004 een opleidingsplan<br />
ontwikkeld. Speerpunten zijn onder meer klantgericht<br />
werken, voldoen aan wettelijke normen<br />
zoals het hanteren van de noodstroomvoorziening,<br />
en de inhoudelijke verdieping in de verschillende<br />
vakgebieden. Deze speerpunten zijn concreet uitgewerkt<br />
aan de hand van het INK-kwaliteitsmodel.<br />
Voor 2005 staat het clusterbrede leertraject<br />
Klantgericht werken op de agenda en voor medewerkers<br />
van de Technische Dienst het leertraject<br />
Schakelbevoegd zijn.<br />
Oncologie voor doktersassistenten<br />
In 2004 startte ook het leertraject Oncologie voor de<br />
doktersassistenten op de polikliniek. Zij doen in dit<br />
eenjarige traject specifieke kennis en vaardigheden<br />
op voor oncologie. De nadruk ligt op kennis van de<br />
ziekte, behandeling, communicatie en verwerking.<br />
Docenten zijn oncologieverpleegkundigen, medici en<br />
een communicatietrainer. De twaalf cursisten oefenen<br />
ook met praktijkopdrachten, onder begeleiding van<br />
teamleiders.<br />
Intensieve zorg<br />
Het leertraject Intensieve zorg ging eveneens van<br />
start in 2004. Een kopopleiding van drie maanden<br />
na de vervolgopleiding Oncologieverpleegkunde,<br />
bestemd voor medewerkers van de vijfde en zesde<br />
verpleegetage en de weekend-, avond- en nachthoofden.<br />
De afdeling Intensive Care zette samen met<br />
Bureau Opleidingen een uitgebreide bijscholing van<br />
drie dagen op, met als doel het actualiseren van<br />
kennis en het oefenen in het hanteren van ethische<br />
dilemma’s.<br />
E-learning<br />
In 2004 is een nieuwe vorm van leren geïntroduceerd:<br />
e-learning. Leren met behulp van de computer,<br />
als aanvulling op andere leervormen. Bij de<br />
afdeling Radiotherapie vraagt het inwerken van<br />
radiotherapeutisch laboranten in opleiding en van<br />
nieuwe medewerkers veel inspanning door de complexe<br />
materie. Oefenen met apparatuur zoals de<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 4 Onderwijs<br />
29
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
30<br />
Onderwijs<br />
Simulator staat ook op het programma, maar deze<br />
is meestal in gebruik voor patiëntenzorg, zodat de<br />
oefenmogelijkheden beperkt zijn. Met het nieuwe<br />
e-learning-programma kan de student of medewerker<br />
nu eerst kennis vergaren en oefenen op de computer.<br />
Door deze goede voorbereiding vraagt het oefenen<br />
in de praktijk veel minder tijd. Een ander groot voordeel<br />
is dat het programma ook thuis gebruikt kan<br />
worden. Dit stimuleert zelfstandig en flexibel leren.<br />
Ook voor 2005 en 2006 staan er diverse e-learningtrajecten<br />
op het programma.<br />
Extern kennis overdragen<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft zijn naam als hét kenniscentrum<br />
op het gebied van oncologie hoog te houden. Hierin<br />
ligt een belangrijke taak voor de vele professionals<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL: het uitdragen van hun kennis en<br />
kunde aan externe collega’s, ervaren of beginnende<br />
beroepsbeoefenaren.<br />
Alle clusters leveren bijdragen in cursussen, op<br />
symposia en in opleidingen op universitair, HBOen<br />
MBO-niveau. Ook nemen <strong>NKI</strong>-AVL medewerkers<br />
deel aan externe projectgroepen en vervullen ze<br />
bestuursfuncties om een bijdrage te leveren aan de<br />
ontwikkeling van de oncologische zorg.<br />
Op 10 juni 2004 organiseerde het <strong>NKI</strong>-AVL het tiende<br />
verpleegkundig en paramedisch symposium Zorg op<br />
Koers, van diagnostiek tot nazorg. Het symposium<br />
was een groot succes en werd door de deelnemers<br />
gewaardeerd met een 7.9. Het aantal deelnemers<br />
groeide van 200 in 2001 naar 300 in 2003 tot 400<br />
deelnemers in 2004.<br />
In 2004 is de nascholing voor huisartsen weer opgepakt.<br />
Huisartsen uit de regio kregen in juni een<br />
nascholing aangeboden over het mammacarcinoom<br />
en in november over het longcarcinoom. Op beide<br />
bijeenkomsten waren ongeveer 55 huisartsen aanwezig.<br />
Zij waardeerden de nascholing als goed en<br />
nuttig. Ook in 2005 zijn er twee nascholingen voor<br />
huisartsen.<br />
In oktober 2004 organiseerden post-docs uit verschillende<br />
research-instituten de postdocretraite.<br />
Drie dagen lang wisselden ongeveer 120 postdocs<br />
uit verschillende onderzoeksinstituten kennis en<br />
ervaring uit, geïnspireerd door interessante gastsprekers.<br />
De retraite staat ook voor 2005 op het<br />
programma.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
Omdat de praktijk een steeds belangrijkere plaats<br />
inneemt voor effectief opleiden moet het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
aan de hand van criteria inzichtelijk maken een<br />
goed leerbedrijf te zijn. Criteria hiervoor zijn opgesteld<br />
door landelijke organen voor beroepsonderwijs<br />
zoals de OVDB en de ECABO.<br />
Ook hogescholen en universiteiten zoeken meer<br />
samenwerking. Om dit vorm te geven, is een goed<br />
stagebeleid nodig. In april 2005 gaat een projectgroep<br />
aan de slag om het stagebeleid te ontwikkelen<br />
en te implementeren in de clusters.<br />
In de leertrajecten krijgt de verbinding tussen werken<br />
en leren concreet gestalte. Leersituaties in de praktijk<br />
staan centraal. De binding ontstaat door goede<br />
sociale contacten, steun en feedback van directe<br />
collega’s en leidinggevenden in de praktijk. Dit stelt<br />
eisen aan de samenwerking en de stijl van leiderschap.<br />
De nieuwe leergang Leidinggeven heeft dit<br />
als uitgangspunt, maar ook in de opzet van nieuwe<br />
leertrajecten komt het steeds meer tot uiting. In<br />
2005 komt er een nieuw leerplan voor de dienst<br />
Informatievoorziening en Financiën. Na de reorganisatie<br />
van 2004 en begin 2005 gaat hier het leertraject<br />
‘Dienstbaarheid, deskundigheid en doortastendheid’<br />
van start.<br />
In de leergang Leidinggeven is in 2004 het<br />
Persoonlijk Ontwikkel Plan voor leidinggevenden in<br />
de organisatie geïntroduceerd. In 2005 wordt het<br />
POP verder ontwikkeld en geïmplementeerd. Het<br />
POP wordt onder meer ingebed in het functioneringsgesprek.<br />
In 2005-2006 komt er een kwaliteitsbeleid dat het<br />
effect van scholing en training op het functioneren<br />
van medewerkers en de organisatie evalueert.<br />
In 2005 vraagt het <strong>NKI</strong>-AVL subsidies voor leeractiviteiten<br />
aan bij de Europese Sociale Fondsen (ESF).<br />
Deze subsidies worden voor activiteiten tot 2007<br />
verstrekt. Bureau Opleidingen en de dienst<br />
Informatievoorziening en Financiën proberen de<br />
subsidies te verwerven.<br />
Overzicht van opleidingen, scholingen en trainingen van het <strong>NKI</strong>-AVL 2004*<br />
2004<br />
Standaard aanbod Doelgroep Deelnemers<br />
Computertrainingen Organisatiebreed 111<br />
Reanimatie Organisatiebreed 341<br />
Leergang leidinggeven Organisatiebreed 69<br />
Veilig werken in laboratoria Organisatiebreed 41<br />
Stralingshygiëne niveau 5B Researchmedewerkers 40<br />
Omgaan met fysieke belasting Organisatiebreed 27<br />
Basisopleiding Bedrijfshulpverlening (BHV) Organisatiebreed 12<br />
Herhalingscursus BHV Organisatiebreed 44<br />
EHBO basis Organisatiebreed 8<br />
EHBO herhaling Organisatiebreed 62<br />
Presentatievaardigheden Organisatiebreed 16<br />
Werkbegeleiding Oncologieverpleegkundigen 30<br />
Brede kennismaking met kanker Organisatiebreed 14<br />
Scholing voor arts-assistenten arts-assistenten 13<br />
Brown Bag Lunch Oncologieverpleegkundigen 700<br />
Informatieprogramma voor verpleegkundigen MBO-V en HBO-V studenten 300<br />
Aanbod op maat<br />
Teambuilding trajecten<br />
(RT, MBTI 6e )<br />
Organisatiebreed 104<br />
Leergang Oncologische zorg Spreekuurassistenten 12<br />
Leertraject Intensieve zorg Oncologieverpleegkundigen/WAN-hoofden 11<br />
Bijscholing ICU ICU-verpleegkundigen 21<br />
Omgaan met eisend patiëntengedrag RT en DBO 89<br />
Begeleide intervisie Oncologieverpleegkundigen 162<br />
Writing and presenting English OIO-ers 10<br />
Professionaliseringstraject Opleidingskunde Opleidingsadviseurs Bureau Opleidingen 7<br />
Communiceren met kankerpatiënten Radiologisch laboranten 24<br />
Basisprincipes röntgenonderzoek Nurse Practitioners 4<br />
Farmacologie Nurse Practitioners 6<br />
Maag- en darmcarcinoom Nurse Practitioners 3<br />
Voorbehouden handelingen Verpleegkundigen en laboranten 14<br />
Good Clinical Practice Oncologieverpleegkundigen 24<br />
Instructeurcursus BLS ICU-verpleegkundigen 3<br />
Communicatietraining WAB 4<br />
Klantgericht werken DIF 13<br />
Goede voeding voor kankerpatiënten en dieetleer Voedingsassistenten 29<br />
Arborichtlijn ingrijpende gebeurtenissen RT 19<br />
Het maken van een ECG Verpleegkundigen MOD 18<br />
Veilig werken met gevaarlijke stoffen Medewerkers FB 12<br />
Veilig werken met cytostatica Afdelingsassistenten en verpleegkundigen 10<br />
Effectief schrijven Verpleegkundigen 6<br />
Zakelijk Engels Secretaresses 9<br />
Stralingsbescherming RT niveau 3M RT-arts-assistenten 2<br />
LIFO training Stafverpleegkundigen 6<br />
Coaching en beoordeling Paramedici RT 6<br />
Coachingstrajecten Leidinggevenden 4<br />
Notuleren Secretaresses 5<br />
Nascholing huisartsen (mamma- en longcarcinoom) Huisartsen 110<br />
Doorlopende nascholing medische oncologie Internisten en internisten i.o. 60<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 4 Onderwijs<br />
31
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
32<br />
Vervolg 2004<br />
Onderwijs<br />
Bijscholing/training Doelgroep Aantal<br />
Vervolgopleiding Oncologieverpleegkunde Verpleegkundigen 52<br />
Bedrijfsopleiding Oncologieverpleegkunde Verpleegkundigen 12<br />
Opleiding Nurse Practitioner Oncologieverpleegkundigen 4<br />
Opleiding Helpende niveau 2 Zorgassistenten 4<br />
Opleiding Advanced Nursing Practice Oncologieverpleegkundigen 2<br />
Opleiding Radiotherapeutisch laborant/MBRT Radiotherapeutisch laboranten 15<br />
Vervolgopleiding RT-laboranten 3<br />
Researchopleiding radiotherapie Radiotherapeutisch laboranten 3<br />
Master of science radiation oncology in Europe Radiotherapeutisch laboranten 3<br />
Opleiding tot radiotherapeut Artsen 9<br />
Klinisch fysicus radiotherapie Fysici 5<br />
Deelname opleiding tot chirurg Artsen (i/o) 2<br />
Vervolgopleiding Chirurgische oncologie (CHIVO) Chirurgen 1<br />
Deelname opleiding tot KNO-arts (AMC) KNO-artsen (i/o) 1<br />
Vervolgopleiding Hoofd-halsoncologie en –chirurgie KNO-artsen 1<br />
Deelname opleiding tot plastisch chirurg Artsen (i/o) 1<br />
Deelname opleiding tot uroloog Urologen (i/o) 2<br />
Deelname opleiding Interne geneeskunde Artsen 2<br />
Opleiding Aantekening Medische oncologie Internisten 2<br />
Stages research/medici Doelgroep Aantal<br />
Stage junior-coassistenten UVA Medisch studenten 30<br />
Oudste co-schap UVA Medisch studenten 8<br />
Experimentele Oncologie (Medische) biologie studenten 34<br />
OOA / PhD-degree Afgestudeerde studenten 120<br />
OOA / terugkomdag Afgestudeerde studenten 110<br />
*Het overzicht pretendeert niet volledig te zijn maar geeft wel een indruk van de opleidingsactiviteiten van het <strong>NKI</strong>-AVL.<br />
Ondersteunende 5afdelingen<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 5 Ondersteunende afdelingen<br />
33
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
34<br />
Ondersteunende afdelingen<br />
In 2004 maakte het Facilitair Bedrijf een start met het verbeteren van haar<br />
dienstverlening onder het motto: de klant centraal, maar niet zonder kosten-<br />
beheersing. Ook heeft het Facilitair Bedrijf veel tijd besteed aan het verhelpen<br />
van kinderziektes van het nieuwe gebouw. Het motto van de Dienst Automati-<br />
sering was in 2004: digitalisering.<br />
Facilitair Bedrijf<br />
Het Facilitair Bedrijf omvat de afdelingen Technische<br />
Dienst, Audiovisueel Centrum, Hotel, Communicatie<br />
en Inkoop & Logistiek. In 2004 is een start gemaakt<br />
met de implementatie van het INK- managementmodel.<br />
Het Facilitair Bedrijf had hierin wat achterstand<br />
opgelopen door de drukke werkzaamheden<br />
rond de nieuwbouw in 2003.<br />
Het Facilitair Bedrijf streeft naar verbetering van de<br />
dienstverlening onder het motto: de klant centraal,<br />
maar niet zonder kostenbeheersing. Het INK-model<br />
is een goed instrument om de verdere professionalisering<br />
vorm te geven. Dit gebeurt onder meer door<br />
een verandering van ad hoc naar planmatig werken,<br />
zonder daarbij de flexibiliteit te verliezen. Ook<br />
resultaatmeting met gebruikmaking van prestatieindicatoren<br />
is een belangrijk onderdeel van de<br />
implementatie van het INK-model.<br />
Bezuiniging<br />
Het jaar 2004 stond ook in het teken van bezuiniging.<br />
Om de begroting sluitend te krijgen zijn er<br />
doelstellingen voor besparing vastgesteld. Naast<br />
de ‘standaard’ bezuinigingsopdracht die elk cluster<br />
opgelegd kreeg, gold voor de afdeling Inkoop &<br />
Logistiek een extra besparingsopdracht van<br />
€ 300.000. Deze doelstelling is gehaald. Daarnaast<br />
is het Facilitair Bedrijf erin geslaagd ook andere<br />
bezuinigingen te realiseren, bijvoorbeeld in de<br />
inkoop van levensmiddelen. Het bezuinigingstraject<br />
krijgt in 2005 een vervolg.<br />
Nieuwbouw en renovatie<br />
Het Facilitair Bedrijf heeft in 2004 veel tijd besteed<br />
aan het verhelpen van kinderziektes van het nieuwe<br />
gebouw. Aan sommige onderdelen, zoals het klimaat<br />
in de binnenstraat en op de Polikliniek, wordt ook in<br />
2005 nog gewerkt. Na de ingebruikname van het<br />
nieuwe ziekenhuis in september 2003 bleek dat de<br />
verschillende clusters nog veel wensen hadden op<br />
het gebied van bijvoorbeeld verlichting, elektriciteit<br />
en inrichting. In een uitgebreide inventarisatieronde<br />
zijn deze wensen verzameld en inmiddels is een<br />
groot deel hiervan gerealiseerd. Om te voorkomen<br />
dat dit opnieuw gebeurt bij de renovatie, werkt het<br />
Facilitair Bedrijf sinds vorig jaar intensief samen met<br />
de bouworganisatie. Het Facilitair Bedrijf wordt nu<br />
meer betrokken bij het opstellen van de renovatieplannen.<br />
Als voorbereiding op de komende renovatie,<br />
heeft het Facilitair Bedrijf een aantal afdelingen<br />
verhuisd naar een tijdelijke huisvesting (garderobes,<br />
kantorenschoonmaak en een deel van de<br />
Radiotherapie).<br />
Prioriteiten voor 2005<br />
Het jaar 2005 staat voor een belangrijk deel in het<br />
teken van de renovatie. Bijna alle afdelingen (met<br />
uitzondering van de patiëntenvoeding en afdeling<br />
Communicatie) verhuizen voor een kortere of langere<br />
periode naar een tijdelijk onderkomen. Het Facilitair<br />
Bedrijf coördineert en voert daarnaast alle verhuizingen<br />
in de totale organisatie uit.<br />
Ook de implementatie van het INK-model vraagt in<br />
2005 nog de nodige aandacht. De leidinggevenden<br />
en teamleiders van het Facilitair Bedrijf worden hier<br />
intensief bij betrokken.<br />
PR & Voorlichting<br />
Het vergroten van de herkenbaarheid van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
blijft een belangrijke activiteit van de afdeling PR &<br />
Voorlichting. Hiervoor is in 2004 een communicatieplan<br />
opgesteld waarin de positie van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
ten opzichte van de verschillende stakeholders<br />
opnieuw is geformuleerd. Naar aanleiding hiervan is<br />
onder meer een nieuwe bedrijfsfilm van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
gemaakt, heeft het <strong>NKI</strong>-AVL een nieuw logo gekregen<br />
en is er een brochure over het nieuwe ziekenhuis<br />
verschenen. Verder heeft de afdeling PR & Voorlichting<br />
verschillende publicaties van onderzoekers<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL in wetenschappelijke bladen publicitair<br />
ondersteund, hetgeen heeft geleid tot aandacht<br />
in diverse algemene en vakmedia.<br />
Ook de opening van het nieuwe ziekenhuis op<br />
22 juni door Hare Majesteit Koningin Beatrix, tevens<br />
beschermvrouwe van het <strong>NKI</strong>-AVL, is benut voor<br />
een sterkere positionering ten opzichte van de<br />
stakeholders. Niet alleen de opening op zich heeft<br />
veel landelijke aandacht gekregen, ook de die dag<br />
gepresenteerde discussienota ‘Oncologische zorg in<br />
Nederland: een pleidooi voor kankercentra’ trok<br />
belangstelling van de media.<br />
In 2004 is voor de duur van één jaar een coördinator<br />
nieuwe media aangetrokken om het nieuw te ontwikkelen<br />
intra- en internet beter op elkaar te laten<br />
aansluiten.<br />
Dienst Automatisering<br />
Digitalisering was het motto voor 2004. Na het<br />
cluster Radiotherapie is in 2004 ook de Röntgenafdeling<br />
geheel gedigitaliseerd. Dit houdt in dat er<br />
geen film meer wordt gebruikt voor onder andere<br />
de CT- of MRI-scan. In 2004 werd ook de nieuwe<br />
dienst Storage On Demand beschikbaar gesteld, een<br />
systeem dat het mogelijk maakt opslagcapaciteit<br />
via het netwerk toe te wijzen aan bepaalde groepen<br />
gebruikers. Vooral de researchafdelingen maken<br />
gretig gebruik van deze faciliteit.<br />
Minder in het oog springend, maar daarom niet<br />
minder belangrijk, zijn de verbeteringen in apparatuur<br />
en systemen. Het pc- en het serverpark zijn<br />
grotendeels gestandaardiseerd en de verouderde<br />
systemen van het ZIS (Ziekenhuis Informatie<br />
Systeem) zijn vervangen. Daardoor is de Dienst<br />
Automatisering beter in staat garant te staan voor<br />
beschikbaarheid en performance van deze systemen.<br />
Het is tevens een voorbereiding op de nog aan te<br />
schaffen onderdelen van het toekomstig EPD<br />
(elektronisch patiënten dossier).<br />
Op dit moment werkt het <strong>NKI</strong>-AVL in de zorg nog<br />
voor een groot deel met papieren documenten,<br />
zoals de statussen en de onderzoeksuitslagen. Dit<br />
gaat in de toekomst veranderen. De Dienst<br />
Automatisering is nauw betrokken bij de analyse<br />
waarbij onderzocht wordt hoe ICT het primaire<br />
proces optimaal kan ondersteunen.<br />
In 2005 verwachten we een start te kunnen maken<br />
met het invoeren van de eerste onderdelen van het<br />
EPD. Ook de implementatieplanning van overige<br />
EPD-onderdelen staat op de agenda.<br />
Vanaf 2005 maakt de Dienst Automatisering een<br />
omslag van renovatie naar innovatie. Het doel is de<br />
dienstverlening te verbeteren, bijvoorbeeld aan de<br />
researchafdelingen, waar medewerkers ook op<br />
afstand met <strong>NKI</strong>-AVL-data moeten kunnen werken.<br />
Centrale Kankerbibliotheek (CKB)<br />
In 2004 is het beleid van de bibliotheek niet ingrijpend<br />
gewijzigd. De nadruk ligt nog altijd op het<br />
ontsluiten van informatie door een goed gebruik<br />
van informatietechnologie.<br />
De herziening van de webinterface van de catalogus<br />
kon helaas niet afgerond worden, onder andere<br />
doordat het beschikbaar komen van de nieuwe<br />
versie van de programmatuur vertraging opliep.<br />
De plannen van de bibliotheek om de catalogus uit<br />
te breiden met een biografisch gegevensbestand,<br />
foto’s, historische documenten en archivalia zijn<br />
daarom doorgeschoven naar 2005.<br />
Wel maakte de CKB een begin met het samenstellen<br />
van een elektronisch bestand met daarin de bibliografische<br />
gegevens van overdrukken van publicaties<br />
uit het instituut. Dit deel van de collectie was alleen<br />
nog via een kaartcatalogus ontsloten. Het is de<br />
bedoeling dat bij het honderdjarig bestaan van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL (in 2013) een complete <strong>NKI</strong>-AVL-bibliografie<br />
(elektronisch en/of op papier) gepubliceerd kan<br />
worden. Het Historisch Genootschap van het <strong>NKI</strong>-AVL,<br />
onder voorzitterschap van de bibliothecaris, overweegt<br />
om hieruit een selectie te maken en te<br />
annoteren en deze te publiceren als verkort overzicht<br />
van de medisch-wetenschappelijke ontwikkelingen<br />
en hoogtepunten uit de geschiedenis van<br />
het instituut.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 5 Ondersteunende afdelingen<br />
35
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
36<br />
Ondersteunende afdelingen<br />
Ondanks het feit dat er veel meer jaargangen van<br />
tijdschriften in elektronische vorm voor <strong>NKI</strong>-AVLmedewerkers<br />
toegankelijk zijn via internet, is het<br />
aantal aanvragen voor fotokopieën dat naar andere<br />
bibliotheken gestuurd wordt niet minder geworden.<br />
Er valt een toename te bespeuren in het gebruik<br />
van internet voor literatuurzoekacties. Dit resulteert<br />
in grotere belangstelling van artsen, onderzoekers<br />
en secretariaatsmedewerkers voor de cursussen die<br />
de bibliotheek verzorgt: literatuur zoeken in PubMed<br />
en Bibliografieën maken met Reference Manager.<br />
De CKB organiseert deze korte cursussen op verzoek.<br />
In 2004 zijn meerdere cursussen georganiseerd,<br />
voor groepen van vier tot zeven personen. Naar<br />
verwachting zal deze trend zich in 2005 voortzetten.<br />
In 2005 moet de bibliotheek verhuizen naar een<br />
tijdelijke huisvesting. In die periode is hooguit een<br />
klein deel van de boekencollectie beschikbaar.<br />
Voor de periode dat de eigen collectie aan (oude)<br />
boeken en gedrukte tijdschriften niet toegankelijk<br />
is, verwacht de bibliotheek meer aanvragen voor<br />
documenten die bij andere bibliotheken ingediend<br />
moeten worden. Dit betekent niet alleen kostenverhoging<br />
maar ook een grotere werklast voor de<br />
bibliotheek, nog afgezien van de logistieke begeleiding<br />
en het extra (administratieve) werk dat de<br />
verhuizing van de collectie met zich meebrengt.<br />
Wetenschappelijke administratie<br />
De afdeling Wetenschappelijke Administratie is het<br />
datacentrum voor patiëntgebonden en fundamenteel<br />
onderzoek op grond van biostatistische<br />
expertise, gecentraliseerde gegevensverzameling en<br />
–verwerking en ‘online’ diensten. De database met<br />
medische gegevens van de afdeling bevat informatie<br />
over patiënten-karakteristieken, eigenschappen<br />
van de tumor, behandelingskenmerken en follow-up<br />
en dient dikwijls als basis voor onderzoeksprojecten.<br />
Sinds 1977 worden alle benigne en maligne aandoeningen<br />
door het registratiebureau gedocumenteerd.<br />
In 2004 zijn 6500 nieuwe patiënten geregistreerd<br />
in de database. Deze bevat op dit moment<br />
meer dan 120.000 registraties.<br />
Ongeveer 80 onderzoeksprotocollen waren actief<br />
in het <strong>NKI</strong>-AVL en 800 patiënten namen hieraan deel.<br />
De verdeling is als volgt: 24 procent van de patiënten<br />
was opgenomen in studies voor longkanker,<br />
21 procent in borstkankerstudies, 17 procent in<br />
gastro-intestinale studies en 6 procent in hoofd-halsonderzoek.<br />
De afdeling stelt alle nieuwste informatie<br />
over klinische trials beschikbaar op het intranet in<br />
TRION (Trials-On-Line).<br />
De afdeling fungeert tevens als nationaal statistisch<br />
datacentrum voor o.a. studies goedgekeurd door de<br />
Commissie Klinisch Toegepast Onderzoek van KWF<br />
Kankerbestrijding (CKTO-studies), studies van de<br />
Nederlandse Vereniging voor Longartsen en<br />
Tuberculose (NVALT), studies van de Dutch Colorectal<br />
Cancer Group (DCCG) en studies van de farmaceutische<br />
industrie. Voor 25 nationale en internationale<br />
studies heeft de afdeling randomisatiediensten<br />
verleend met het op de afdeling ontworpen ALEArandomisatiesysteem.<br />
In 2004 zijn 1357 patiënten<br />
geregistreerd in deze studies.<br />
De afdeling ging in juni 2004 van start met een<br />
Europees project, TENALEA, voor de ingebruikname<br />
van dit systeem door andere Europese kankercentra.<br />
Met steun van de Europese Gemeenschap werkt de<br />
biostatistische groep, in samenwerking met de<br />
Universiteit van Oxford, verder aan de systematische<br />
meta-analyse van gerandomiseerde trials op het<br />
gebied van prostaatkanker.<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
6<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
37
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
38<br />
De kwaliteitsmissie van het <strong>NKI</strong>-AVL:<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
De kwaliteitszorg stond in 2004 in het teken van meer sturing van activiteiten<br />
door het management, met behoud van flexibiliteit en patiëntgerichtheid. De<br />
focus lag hierbij op een meer systematische aanpak van kwaliteitsmanagement<br />
in de clusters. Op clusterniveau is ervaring opgedaan met het INK-management-<br />
model als ordeningskader en als analyse-instrument. Deze decentrale aanpak<br />
leidde tot de behoefte aan meer duidelijkheid over de positionering van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL in het nationale en internationale veld van zorg, in onderzoek en onder-<br />
wijs en in clusteroverstijgend beleid. De visienota van het <strong>NKI</strong>-AVL over<br />
Oncologische zorg in Nederland, die concentratie van oncologische zorg in een<br />
dertigtal kankercentra naast de bestaande centra <strong>NKI</strong>-AVL en Daniël den Hoed<br />
Kliniek (Erasmus MC) bepleit, is een belangrijke basis voor de discussies over<br />
medische richting en doelgroepenkeuze.<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL levert klantgerichte oncologische zorg van het<br />
hoogste niveau, gebruikmakend van de laatste researchresultaten,<br />
multidisciplinaire samenwerking, continue verbetering en<br />
borging van de kwaliteit.<br />
Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn:<br />
● invoering van integraal kwaliteitsmanagement<br />
● patiënt staat centraal<br />
● borging zonder bureaucratie<br />
● kwaliteitsverbetering<br />
Kwaliteitsbeleid<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL wil voldoen aan de eisen van een<br />
topreferent kankercentrum. Voldoende schaalgrootte<br />
voor de deelterreinen van de vier grote tumorgroepen<br />
(borst, long, prostaat en darm) is hiervoor wenselijk.<br />
Ten eerste om de benodigde infrastructuur te realiseren<br />
voor het merendeel van de kankerpatiënten,<br />
ten tweede om aantal en deskundigheidsniveau<br />
van gespecialiseerde artsen, verpleegkundigen en<br />
andere professionals te garanderen en ten derde<br />
vanwege de noodzaak voldoende patiënten te<br />
kunnen betrekken bij internationaal scorend wetenschappelijk<br />
werk.<br />
Om de nieuwe toepassingen van diagnostiek goed<br />
te kunnen benutten, is goede toegang voor patiënten<br />
met primaire tumoren belangrijk. De extra toestroom<br />
mag niet ten koste gaan van de zeer gespecialiseerde<br />
behandelingsactiviteiten van een tertiair<br />
centrum. De landelijke trend van verschuiving van<br />
klinische naar poliklinische en dagbehandeling is<br />
ook in het <strong>NKI</strong>-AVL zichtbaar. Dit vraagt om organisatorische<br />
aanpassingen in het ziekenhuis en een<br />
goede samenwerking met verwijzers en thuiszorg.<br />
Met de vorming van Europese referentiecentra wordt<br />
de druk op het <strong>NKI</strong>-AVL groter om een internationaal<br />
behandelvolume op te bouwen. De strategische keuzes<br />
en de consequenties hiervan worden in 2005<br />
vastgelegd in het strategisch meerjaren beleidsplan.<br />
Organisatie van kwaliteitszorg<br />
In 2004 is voortgeborduurd op het eerder ingezette<br />
beleid om de verantwoordelijkheid voor kwaliteitszorg<br />
bij de ‘lijn’ te leggen. Het INK-managementmodel<br />
geldt daarbij voor de hele instelling als kader<br />
voor het uitvoeren van analyses en het stellen van<br />
prioriteiten in activiteiten. Afstemming van activiteiten<br />
gebeurt in het Managersoverleg Bedrijfsvoering<br />
en het Klinisch Beraad. De clusterleiding is verantwoordelijk<br />
voor het bewaken van de voortgang van<br />
projecten. De kwaliteitscoördinator en de Directeur<br />
Figuur 1 INK-managementmodel<br />
Leiderschap<br />
Medewerkers<br />
Strategie & beleid Processen<br />
Middelen<br />
ORGANISATIE<br />
Bedrijfsvoering & Organisatie wisselen maandelijks<br />
informatie uit over clusteroverstijgende onderwerpen.<br />
De terugkoppeling van klachtenbehandeling,<br />
claims en MIP-meldingen gebeurt jaarlijks in het bijzijn<br />
van de klachtenfunctionaris, de voorzitter en de<br />
secretaris van de MIP-commissie en de secretaris<br />
van de Raad van Bestuur.<br />
Het INK-managementmodel<br />
In 2003 is het INK-model geïntroduceerd als managementkader.<br />
Na kennisoverdracht en training hebben<br />
de clusters in 2003 en 2004 positiebepalingen<br />
uitgevoerd. In 2004 zijn de uitkomsten van de<br />
clusteranalyses vertaald in beleidsplannen en jaarplannen.<br />
Deze beleidsplannen zijn in het<br />
Managersoverleg Bedrijfsvoering besproken. Uit de<br />
clusteranalyses bleek dat er behoefte is aan het<br />
vaststellen van gezamenlijke, dus clusteroverstijgende<br />
prioriteiten. Dit heeft geleid tot het organiseren<br />
van een beleidsochtend waarop de leden van de<br />
Raad van Bestuur, managers zorg en bedrijfsvoering,<br />
medische clusterhoofden en hoofden van de ondersteunende<br />
diensten met elkaar spraken over landelijke<br />
en regionale ontwikkelingen en de kansen en<br />
bedreigingen in de toekomst. De Raad van Bestuur<br />
heeft een eerste aanzet gegeven tot het formuleren<br />
van beleid op hoofdlijnen voor de komende twee à<br />
drie jaar. In 2005 worden de strategische thema’s<br />
verder uitgewerkt.<br />
Het formuleren van concrete doelstellingen voor de<br />
resultaatgebieden blijkt lastig, omdat de gegevens<br />
over waardering van medewerkers en financiële en<br />
operationele eindresultaten niet altijd volledig en tij-<br />
Leren & Verbeteren<br />
Waardering<br />
door<br />
medewerkers<br />
Waardering<br />
door<br />
klanten & leveranciers<br />
Waardering<br />
door de<br />
maatschappij<br />
RESULTAAT<br />
dig beschikbaar zijn. In 2004 is al veel werk verzet<br />
om de ondersteunende processen beter te organiseren<br />
zodat er in 2005 tijdige en betrouwbare managementinformatie<br />
voorhanden is. Na de reorganisatie<br />
van de Economisch Administratieve Dienst en de<br />
afstemming tussen personele en financiële administratie<br />
krijgt in 2005 het vaststellen van interne<br />
indicatoren voor de bedrijfsvoering prioriteit.<br />
Het Facilitair Bedrijf heeft in 2004 een sterkte-<br />
/zwakte analyse (SWOT) en positiebepalingen op<br />
afdelingsniveau uitgevoerd. De afdelingen van het<br />
Facilitair Bedrijf en de afdelingen van het cluster<br />
DOD zijn begonnen met het vaststellen en vervolgens<br />
monitoren van indicatoren. De doelstellingen<br />
zijn vastgesteld, de gegevens worden verzameld en<br />
de resultaten worden gevolgd. Het cluster HOD organiseerde<br />
als vervolg op de positiebepaling in 2004<br />
een beleidsmiddag, om de activiteiten te evalueren<br />
en nieuwe prioriteiten vast te stellen. Het INK-model<br />
is verder ingebed in de nieuwe leergang<br />
Leidinggeven.<br />
In 2005 wordt het INK-model meer als besturingsmodel<br />
gebruikt. Er komt een model voor managementrapportages,<br />
dat voorziet in het benoemen van<br />
doelstellingen en voortgangsbewaking. Eind 2005<br />
staat opnieuw een positiebepaling op clusterniveau<br />
op de agenda, om de voortgang te onderzoeken.<br />
Lean management<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft gekozen voor het INK-managementmodel.<br />
In combinatie met het excellente<br />
niveau van professionaliteit van het <strong>NKI</strong>-AVL kan dit<br />
Eind<br />
resultaten<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
39
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
40<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
model bijdragen aan een betere organisatorische<br />
kwaliteit van het management en betere prestaties<br />
van de organisatie. Voor de invulling van de procesverbetering,<br />
een hoofdthema in het INK-model, koos<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL voor lean management: letterlijk vertaald<br />
‘slank’ of ‘slim’ management. Dit sluit aan bij<br />
de ‘lean’ profilering van het <strong>NKI</strong>-AVL en biedt keuze<br />
uit verschillende technieken, passend bij de situatie<br />
en de gekozen oplossingen.<br />
De uitgangspunten van lean management zijn:<br />
● focus op waardestroom en verspilling:<br />
vaststellen welke patiëntengroepen behandeld<br />
worden en in kaart brengen van de processen die<br />
toegevoegde waarde creëren voor de instelling<br />
en de patiënten; onnodige handelingen worden<br />
geschrapt;<br />
● logistiek en planning van het primaire proces:<br />
capaciteitsbepaling en -toewijzing (op bottleneckcapaciteiten)<br />
per patiëntengroep, waarbij<br />
het van belang is dat alle patiëntengroepen<br />
capaciteit krijgen toegewezen;<br />
● aandacht voor verbeteren:<br />
gestructureerd oplossen van problemen, met<br />
behulp van technieken zoals procesanalyse,<br />
verbeterprojecten, klinische paden;<br />
● directe observatie door leidinggevenden:<br />
leidinggevenden traceren op de werkvloer<br />
verbeterpunten, en dragen hun visie uit;<br />
● communicatie:<br />
opstellen van jaarplannen voor zorgproductie,<br />
periodieke communicatie over bereikte resultaten<br />
met behulp van prestatie-indicatoren.<br />
De Raad van Bestuur heeft ervoor gekozen om<br />
lean management te gebruiken in drie projecten,<br />
waaronder de ‘one-stop-shop’-organisatie van het<br />
poliklinisch diagnostisch traject voor poliklinische<br />
patiënten, stroomlijning van de zorg van opname<br />
tot ontslag en het verkorten van de doorlooptijden<br />
voor subacute patiënten bij de Radiotherapie.<br />
Klinische paden in de zorg<br />
Om zorgprocessen beter te organiseren en vast te<br />
leggen, heeft het cluster HOD de klinische paden<br />
geïntroduceerd. Een klinisch pad beschrijft het traject<br />
dat een patiënt doorloopt vanaf het eerste consult<br />
tot en met het ontslag. Het doel van deze werkwijze<br />
is o.a. vermindering van de preklinische doorlooptijd,<br />
het stroomlijnen van de voorlichting, verkorting<br />
van de ligduur en een betere afstemming in het<br />
ziekenhuis en met de ketenpartners.<br />
Ter ondersteuning van de professionals bij het ontwikkelen<br />
van klinische paden hebben de kwaliteitscoördinator<br />
en een verpleegkundig specialist de<br />
introductiecursus van het Belgisch Nederlands<br />
Netwerk Klinische paden gevolgd. De verpleegkundig<br />
specialist heeft de opleiding tot expert klinische<br />
paden gevolgd. Er zijn diverse voorlichtings- en<br />
instructiebijeenkomsten georganiseerd voor verpleegkundigen,<br />
paramedici en medici. Er is een<br />
handleiding gemaakt voor de verpleegkundige rapportage<br />
en er is een standaardprojectplan gemaakt<br />
voor het ontwikkelen van klinische paden. In het<br />
eerste pad (rectumcarcinoom) is een werkdocument<br />
ontwikkeld voor de verpleegkundige zorg.<br />
Verpleegkundige verslaglegging kost hierdoor minder<br />
tijd door gebruik te maken van standaardrapportages.<br />
Dit heeft een accentverschuiving teweeggebracht<br />
van totale verpleegkundige zorg (volgens Gordon)<br />
naar meer doelgerichte verpleegkundige zorg.<br />
Afwijkingen van het geplande verloop worden<br />
gerapporteerd en geanalyseerd. In twee pilotprojecten,<br />
voor patiënten met rectumcarcinoom en<br />
prostaatcarcinoom, hebben medewerkers ervaring<br />
opgedaan met de nieuwe verpleegkundige verslaglegging.<br />
Zorgverzekeraar Agis voorzag de projecten<br />
van financiële steun.<br />
Voor het meten van de resultaten zijn indicatoren<br />
vastgesteld en voor het meten van de patiënten-<br />
tevredenheid en teamtevredenheid is een meetinstrument<br />
ontwikkeld. Tegen de verwachting in gaf<br />
het meetinstrument voor teamtevredenheid meer<br />
informatie dan het meetinstrument voor patiëntentevredenheid<br />
die in de nulmetingen al hoog scoorde<br />
en weinig concrete aanknopingspunten voor verbeteringen<br />
bood. In het voorjaar van 2005 worden<br />
daarom patiëntenpanels georganiseerd voor het<br />
klinische pad prostatectomie, ablatieve mammachirurgie<br />
en longchirurgie. In de panels laten<br />
patiënten weten welke verbeterkansen zij zien.<br />
Ook voor de chirurgische behandeling van borstkanker<br />
in dagbehandeling is een klinisch pad ontwikkeld.<br />
Uit de nulmeting bleek dat postoperatieve<br />
pijn en misselijkheid vaak voorkomende problemen<br />
zijn. De anesthesiologen hebben hun beleid gewijzigd<br />
en passen nu tevens een lokale verdoving<br />
toe, waardoor de klachten van misselijkheid en<br />
pijn drastisch zijn afgenomen.<br />
Bij de klinische paden voor rectumcarcinoom en<br />
prostaatcarcinoom is de voorbereiding op de operatie<br />
verbeterd. Onderzoeksmateriaal van andere<br />
ziekenhuizen is eerder beschikbaar en het aantal<br />
preoperatieve bezoeken is drastisch gereduceerd. De<br />
ligduur bij prostatectomie wordt vanaf januari 2005<br />
gemiddeld twee dagen korter. Na afronding van de<br />
pilots wordt geëvalueerd of het instrument klinische<br />
paden in het hele <strong>NKI</strong>-AVL kan worden ingevoerd.<br />
Tevens worden de ervaringen met de andere wijze<br />
van verslaglegging meegenomen bij de ontwikkeling<br />
van het nieuwe verpleegkundig dossier.<br />
Nieuwe media<br />
Het verbeteren van internet en intranet heeft in<br />
2004 meer prioriteit gekregen. Er zijn extra middelen<br />
ter beschikking gesteld. Bij de afdeling PR &<br />
Voorlichting is eind 2004 een coördinator nieuwe<br />
media aangesteld.<br />
Internet<br />
De website van het <strong>NKI</strong>-AVL krijgt een steeds prominentere<br />
rol in de communicatiestrategie van de<br />
kliniek en Research. De publicatie van DBC's<br />
(Diagnose Behandel Combinaties) en het op de<br />
website afleggen van verantwoording met behulp<br />
van prestatie-indicatoren zijn hier ook debet aan. In<br />
2004 is een begin gemaakt met een duidelijkere<br />
indeling van de website, die uitgaat van drie basisdoelgroepen:<br />
patiënten, onderzoekers en overige<br />
stakeholders. Het patiëntendeel voldoet zoveel<br />
mogelijk aan de eisen van internet voor gehandicapten<br />
volgens ‘Drempels weg’.<br />
Intranet<br />
In 2003 is de patiëntenzorginformatie op intranet<br />
geordend naar aandoening. Drie systemen die informatie<br />
over patiëntenzorg bevatten zijn geïntegreerd<br />
in één documentenbeheersysteem van eigen makelij.<br />
De omzetting van protocollen naar dit nieuwe<br />
systeem kostte veel inspanning en bleek bovendien<br />
meer problemen op te leveren dan verwacht. Naar<br />
aanleiding van de klachten is besloten een gebruikersonderzoek<br />
te doen. Hieruit bleek dat de huidige<br />
indeling niet optimaal is en dat de zoekfunctie niet<br />
gebruiksvriendelijk is. Ook werd duidelijk dat er<br />
behoefte bestaat aan duidelijkere afspraken over<br />
documentenbeheer om wildgroei aan documenten<br />
en documenttypen te voorkomen. In 2005 zal een<br />
brede redactiecommissie een sluitend documentenbeheersysteem<br />
opzetten en implementeren.<br />
Het intranet van het ziekenhuis wordt in 2005 ingericht<br />
als een ‘vraaggerichte portal’. Dat houdt in<br />
dat de informatievrager/bezoeker de informatie op<br />
maat – ‘gepersonaliseerd’ - krijgt aangeboden.<br />
Extranet<br />
In het ontwikkelen van een extranet neemt het <strong>NKI</strong>-<br />
AVL een afwachtende houding aan. We zoeken aansluiting<br />
bij landelijke projecten zoals AORTA van het<br />
Nictiz. Zolang verwijzers, huisartsen, zorgverzeke-<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
41
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
42<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
raars en andere 'leveranciers' echter niet de beschikking<br />
hebben over een eigen platform lijkt een veilige<br />
en effectieve uitwisseling van gegevens via extranet<br />
vooralsnog niet haalbaar.<br />
Toetsing en bewaking<br />
van kwaliteit<br />
Externe toetsing en verantwoording<br />
Prestatie-indicatoren<br />
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ),<br />
de NVZ vereniging van ziekenhuizen, de Vereniging<br />
Academische Ziekenhuizen en de Orde van Medisch<br />
Specialisten hebben de basisset prestatie-indicatoren<br />
ontwikkeld om inzicht te krijgen in de kwaliteit en<br />
veiligheid van de ziekenhuizen. Het werken met<br />
prestatie-indicatoren is voor het <strong>NKI</strong>-AVL, net als<br />
voor de meeste ziekenhuizen, relatief nieuw.<br />
In het <strong>NKI</strong>-AVL worden wel sinds jaar en dag de<br />
overlevingspercentages per tumorsoort geregistreerd.<br />
Dit is de belangrijkste maatstaf voor de<br />
effectiviteit van de oncologische zorg. Het betreft de<br />
registratie van de gestelde diagnose, het stadium<br />
van de ziekte, de behandeling en het aantal patiënten<br />
dat na behandeling is genezen en bij wie de<br />
ziekte niet terugkomt. Het <strong>NKI</strong>-AVL is het enige<br />
ziekenhuis in Nederland dat sinds 1977 deze gegevens<br />
bijhoudt.<br />
Voor het <strong>NKI</strong>-AVL waren de prestatie-indicatoren van<br />
de IGZ een belangrijke stimulans om de transparantie<br />
in- en extern te vergroten.<br />
Zo zijn er voorbereidingen getroffen om de wachttijden<br />
van het <strong>NKI</strong>-AVL op de eigen website te publiceren,<br />
met vermelding van de maatregelen om de<br />
wachttijd te beperken.<br />
In 2004 zijn speciale bedden gekocht waardoor de<br />
kans op decubitus wordt verminderd (3 procent<br />
decubitus graad 2 t/m 4 in 2003).<br />
Pijnmeting en adequate pijnbestrijding zijn opnieuw<br />
onder de aandacht gebracht op alle verpleegafdelingen,<br />
omdat bleek dat de pijnmeting niet consequent<br />
werd gedaan. Het noteren van de pijnscores is tevens<br />
opgenomen in de verslaglegging bij klinische paden.<br />
De postoperatieve wondinfecties werden nog niet<br />
geregistreerd. Besloten is een surveillancesysteem<br />
op te zetten. Hiertoe is de formatie van de afdeling<br />
Infectiepreventie uitgebreid. Er is een begin<br />
gemaakt met de meting van postoperatieve wondinfecties<br />
voor mammachirurgie.<br />
De mammapoli is uitgebreid om de toestroom van<br />
nieuwe patiënten te kunnen verwerken zodat de<br />
toegangstijd kort blijft. Een van de chirurgen van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL is als expert betrokken bij het landelijk<br />
doorbraakproject Mammacarcinoom van het<br />
Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg.<br />
Verder heeft het <strong>NKI</strong>-AVL een bijdrage geleverd aan<br />
een project van de Consumentenbond, dat de relevantie<br />
van de basisset prestatie-indicatoren voor de<br />
consument beoordeelde.<br />
De Research is het verst gevorderd in het werken<br />
met prestatie-indicatoren. Hier ligt de nadruk al<br />
jaren op sturen op de eindresultaten en helderheid<br />
geven over prestaties naar subsidiegevers. De<br />
impactscore wordt al jaren gebruikt als indicator<br />
voor de wetenschappelijke output. Daarnaast verstrekt<br />
bijvoorbeeld KWF Kankerbestrijding jaarlijks<br />
benchmarkgegevens over de kwaliteit van de onderzoeksvoorstellen.<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL scoort hierin bovengemiddeld.<br />
In 2004 blijkt het <strong>NKI</strong>-AVL internationaal<br />
ook zeer hoog te scoren (top 3) bij postdocs als zeer<br />
gewaardeerde werkplek voor onderzoekers. De<br />
wetenschappelijke output is bepalend voor de aantrekkelijkheid<br />
van het instituut voor jonge onderzoekers.<br />
Europese toetsingsnorm voor<br />
oncologische centra<br />
Als ziekenhuis gespecialiseerd in zorg en onderzoek<br />
voor oncologische patiënten is het <strong>NKI</strong>-AVL actief<br />
betrokken bij het ontwikkelen van een Europese<br />
toetsingsnorm voor oncologische centra in Europa. In<br />
een proefproject is vorig jaar de eerste versie van<br />
het toetsingsinstrument getest in enkele oncologische<br />
centra in Europa. De toetsing betrof zowel het<br />
ziekenhuis als het klinisch onderzoek. Het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
heeft hieraan meegewerkt door het uitvoeren van<br />
een zelfevaluatie aan de hand van een lijst met criteria.<br />
De ervaringen zijn besproken en hebben<br />
geleid tot een groot aantal aanbevelingen.<br />
Op dit moment wordt in Europees verband gewerkt<br />
aan herziening van de toetsingscriteria en het opzetten<br />
van een gebruiksvriendelijk modulair opgebouwd<br />
systeem. Deze norm biedt op termijn de<br />
mogelijkheid om internationaal erkend te worden<br />
als ‘comprehensive cancer center’.<br />
Visitaties en benchmarkonderzoeken<br />
Reconstructie en Plastische chirurgie en<br />
Gynaecologie ondergingen in 2004 een visitatie van<br />
de wetenschappelijke verenigingen. De visitatiecommissies<br />
oordeelden duidelijk positief, maar adviseerden<br />
een jaarverslag te maken met daarin een<br />
medisch beleidsplan. Een ander punt van aandacht<br />
was de registratie van verrichtingen en het volume<br />
nieuwe patiënten bij de gynaecologie om aan de<br />
WOG-normen te voldoen.<br />
Bij Radiotherapie is een benchmarkonderzoek uitgevoerd<br />
met een Deens Radiotherapie Instituut.<br />
Uit dit onderzoek bleek dat het <strong>NKI</strong>-AVL een uiterst<br />
efficiënte en productieve organisatie is. Dit beeld<br />
werd tevens bevestigd in een vergelijkend onderzoek<br />
met het Franse Instituut Gustave Roussy en<br />
het Karolinska University Hospital in Zweden. Hierin<br />
werd geconstateerd dat het <strong>NKI</strong>-AVL verreweg de<br />
hoogste productie per dag heeft.<br />
Good Clinical Practice<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL verricht veel studies in samenwerking<br />
met de farmaceutische industrie. Daarbij is het streven<br />
te voldoen aan de eisen van Good Clinical Practice<br />
(GCP). GCP is in de Nederlandse wet opgenomen en<br />
verplicht voor klinisch onderzoek. De farmaceuten,<br />
die volgens de Good Manufacturing, Good Laboratory<br />
en Good Clinical Practice werken, vragen steeds vaker<br />
om een kwaliteitskeurmerk. Het <strong>NKI</strong>-AVL zou het<br />
eerste oncologisch onderzoekscentrum in Nederland<br />
kunnen zijn dat het kwaliteitskeurmerk behaalt.<br />
In juli 2004 is een eerste audit door de farmaceutische<br />
industrie uitgevoerd bij alle afdelingen die<br />
bij het klinisch onderzoek betrokken zijn: etage 4C,<br />
de Technische Dienst, het Trialbureau, de Dienst<br />
Automatisering, de Apotheek, het Algemeen Klinisch<br />
Laboratorium en het Medisch Archief. De audit is<br />
goed verlopen. Het <strong>NKI</strong>-AVL hoopt in 2005 de GCPcertificering<br />
van de Inspectie voor de Gezondheidszorg<br />
te verkrijgen.<br />
Interne toetsing<br />
Toetsing van de verpleegkundige zorg<br />
Sinds 1997 gebruiken de verpleegkundigen een in<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL ontwikkelde methodiek om de zorg te<br />
evalueren: het Amsterdams Modulair<br />
Kwaliteitssysteem (AMK). Met behulp van het<br />
Algemeen Eisen Kader voor verpleegkundige zorg<br />
zijn er elf modules ontwikkeld die elk een aspect<br />
van de verpleegkundige zorg toetsen. Net als in<br />
voorgaande jaren zijn in 2004 alle modules afgenomen<br />
op de verpleegafdelingen en de dagbehandeling.<br />
In 2004 is de module voeding aangepast aan<br />
de nieuwe situatie met de patiëntenrestaurants. Ook<br />
de modules infectiepreventie en coördinatie van<br />
zorg zijn aangepast vanwege nieuwe richtlijnen en<br />
de invoering van het EVV-schap (eerstverantwoordelijke<br />
verpleegkundige). De uitkomsten en trends<br />
worden besproken in het werkoverleg en het hoofdenoverleg.<br />
Het draagvlak voor dit toetsingsinstrument<br />
bij de verpleging is groot. Ook ziekenhuizen<br />
tonen belangstelling voor het AMK-systeem, vanwege<br />
de praktische bruikbaarheid.<br />
Toetsing van de medische verslaglegging<br />
In 2003 zijn de belangrijkste knelpunten bij de<br />
medische verslaglegging geïnventariseerd. De knelpunten<br />
waren: de tijdigheid van berichtgeving naar<br />
verwijzers, het noteren van medicatie en co-medicatie<br />
en de traceerbaarheid van de arts die in de status<br />
schrijft (naam, datum). De medische staf heeft<br />
op grond van een nulmeting afspraken gemaakt<br />
over na te streven normen.<br />
In 2004 is een vervolgmeting (waarbij specialisten<br />
een steekproef van dertig dossiers hebben beoordeeld)<br />
uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de traceerbaarheid<br />
van de arts door het gebruik van naamstempels<br />
aanzienlijk is verbeterd. Ook wordt nu consequent<br />
een stempel gebruikt waarin de begin- en<br />
einddatum en de soort behandeling staan vermeld.<br />
De snelheid van berichtgeving aan verwijzers is bij<br />
de heelkundige disciplines minder goed dan bij de<br />
andere specialismen. Inmiddels is hiervoor extra<br />
secretariële ondersteuning geregeld. Een knelpunt<br />
dat niet is verbeterd, is de correcte vermelding van<br />
medicatie en co-medicatie in de status. De commissie<br />
Medical Audit heeft het Bestuur Medische Staf<br />
geadviseerd om dit probleem onder de aandacht te<br />
brengen bij de Raad van Bestuur. De voorbereiding<br />
van het invoeren van een elektronisch voorschrijfsysteem<br />
is inmiddels in gang gezet. In dit kader<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
43
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
44<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
wordt tevens een knelpuntenanalyse uitgevoerd en<br />
zullen de MIP-meldingen over medicatiefouten worden<br />
geanalyseerd met behulp van de PRISMAmethodiek<br />
(Prevention and Recovery Information<br />
System for Monitoring and Analysis).<br />
Interne audits bij diagnostische afdelingen<br />
Op de afdeling Pathologie en het Algemeen Klinisch<br />
Laboratorium zijn diverse interne audits gehouden.<br />
De aanbevelingen worden jaarlijks bij het evalueren<br />
van de kwaliteitsdoelstellingen van de afdelingen<br />
meegenomen.<br />
Kwaliteitsbewakende en<br />
-bevorderende commissies<br />
In het <strong>NKI</strong>-AVL zijn verschillende ziekenhuiscommissies<br />
actief die de kwaliteit bewaken en bevorderen,<br />
al dan niet op grond van wettelijke voorschriften:<br />
1 Protocol Toetsingscommissie (PTC): beoordeelt<br />
medisch-wetenschappelijke onderzoeksprojecten;<br />
2 Verpleegkundige Advies Raad (VAR): adviseert<br />
vanuit de verpleegkundige beroepsgroep het<br />
management en Bestuur Medische Staf;<br />
3 Infectiepreventiecommissie (IPC): ontwikkelt en<br />
bewaakt de infectiepreventie;<br />
4 Commissie Meldingen Incidenten Patiëntenzorg<br />
(MIP): bevordert en bewaakt de kwaliteit van de<br />
patiëntenzorg. De commissie onderzoekt en<br />
evalueert de meldingen en fouten, ongevallen<br />
en bijna-ongevallen;<br />
5 Klachtencommissie: beoordeelt klachten van<br />
patiënten.<br />
Protocol Toetsingscommissie (PTC)<br />
Alle medisch-wetenschappelijke onderzoeksprojecten<br />
in het <strong>NKI</strong>-AVL waarbij gezonde proefpersonen<br />
of patiënten zijn betrokken, moeten ter beoordeling<br />
worden voorgelegd aan de PTC. De commissie wordt<br />
geadviseerd door de Verpleegkundige Commissie<br />
voor Klinische Research (VCKR). De toepassing van<br />
de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met<br />
mensen (WMO) blijkt veel extra (administratieve)<br />
werkzaamheden met zich mee te brengen. Niet<br />
alleen voor de PTC en de ambtelijk secretaris, maar<br />
ook voor de onderzoekers, want de WMO stelt een<br />
groot aantal vormvereisten. De PTC krijgt extra<br />
secretariële ondersteuning.<br />
In 2004 kwam de commissie 22 keer bijeen en<br />
beoordeelde zij 48 nieuwe onderzoeksprotocollen,<br />
31 voor WMO-toetsing en 17 voor advisering lokale<br />
uitvoerbaarheid. Daarnaast zijn in de vergaderingen<br />
talloze herbeoordelingen, amendementen/addenda<br />
en SAI's (Serious Adverse Incidents) besproken.<br />
Van de 48 nieuwe onderzoeksprotocollen waren er<br />
29 multicenter- en 19 monocenteronderzoeken. De<br />
PTC trad bij de 29 multicenterstudies dertien keer op<br />
als toetsende WMO-commissie en zestien keer als<br />
adviserende commissie. Van de 31 nieuwe onderzoeksprotocollen<br />
die in aanmerking kwamen voor<br />
WMO-beoordeling, zijn er 19 nog datzelfde jaar<br />
goedgekeurd en geactiveerd. Van de overige 12 protocollen<br />
is nog geen nadere reactie van de onderzoeker<br />
verkregen; deze protocollen zijn nog in<br />
behandeling. De onderwerpen van de onderzoeksprotocollen<br />
zijn divers en strekken zich uit van nieuwe<br />
technologie (microarrays, proteomics) tot<br />
psychosociaal onderzoek. Geneesmiddelenonderzoek<br />
nam in 2004, evenals in voorgaande jaren, verreweg<br />
de belangrijkste plaats in, waarbij het meestal<br />
ging om fase I en II onderzoek. De gemiddelde toetsingstijd<br />
bedroeg net als voorgaande jaren ongeveer<br />
acht weken.<br />
Landelijk overleg vond plaats in de Nederlandse<br />
Vereniging van Medisch Ethische<br />
Toetsingscommissies (NVMETC), zowel in de algemene<br />
ledenraad als in de sectie academische ziekenhuizen<br />
waarvan de PTC lid is. Medio 2004 is de commissie<br />
door de NVMETC gevisiteerd. De ambtelijk<br />
secretaris is in 2004 lid geworden van de door de<br />
CCMO opgerichte secretarissenwerkgroep. De werkgroep<br />
houdt zich voornamelijk bezig met het opstellen<br />
van Standaard Operating Procedures (SOP) bij<br />
toetsingscommissies. Ook voor de eigen commissie<br />
is een begin gemaakt met het vastleggen en borgen<br />
van de werkzaamheden in SOP’s.<br />
Verpleegkundige Advies Raad (VAR)<br />
De VAR bestaat uit een vertegenwoordiging van de<br />
drie verpleegetages en de afdeling Dagbehandeling.<br />
In 2004 heeft de VAR het Bestuur Medische Staf en<br />
de Raad van Bestuur geadviseerd over het reanimatieprotocol.<br />
Ook werkt de VAR aan een duidelijke<br />
omschrijving van de rol van de verpleegkundige in<br />
het euthanasieprotocol.<br />
In 2004 heeft de VAR actief meegedacht over de<br />
implementatiestrategie voor de klinische paden in<br />
de verpleegkundige beroepsgroep. In samenwerking<br />
met de VAR is over dit onderwerp een Brown Bag<br />
Lunch, een bijeenkomst voor alle verpleegkundigen,<br />
georganiseerd. Eind 2004 trad een aantal bestuursleden<br />
van de VAR af.<br />
Infectiepreventiecommissie (IPC)<br />
De Infectiepreventiecommissie heeft in 2004 vier<br />
maal vergaderd. De Raad van Bestuur heeft de<br />
volgende richtlijnen vastgesteld: Beschermende<br />
isolatie, Varicella-zoster-virus, Preoperatieve handendesinfectie<br />
en Gezelschapsdieren. Het beleid<br />
Intravasale katheters zal in 2005 afgerond worden.<br />
Beschermende isolatie<br />
De Werkgroep Infectie Preventie heeft een richtlijn<br />
uitgegeven voor beschermende isolatie. Deze richtlijn<br />
is strenger dan die tot voor kort werd uitgevoerd.<br />
Het AMC heeft een evidence-based studie<br />
gedaan naar het effect van verpleging van neutropene<br />
patiënten zonder isolatie.<br />
Hieruit bleek dat bij de versoepelde isolatievorm<br />
niet meer infecties optreden. Ook in het <strong>NKI</strong>-AVL is<br />
in een retrospectief onderzoek bij neutropene patiënten<br />
gekeken welke infecties er optreden. Aan de<br />
hand van de resultaten en in overleg met vertegenwoordigers<br />
van de vierde verdieping en de IPC is<br />
besloten de soepele beschermende isolatievorm te<br />
gebruiken. Wel blijft er controle op het aantal infecties.<br />
Er is nog wel een beschermende isolatie ‘intensief’<br />
voor neutropene patiënten op de Intensive<br />
Care, bij verbouwingen op de verpleegafdeling en<br />
bij patiënten met brandwonden.<br />
Surveillance van ziekenhuisinfecties<br />
Surveillance van ziekenhuisinfecties leidt aantoonbaar<br />
tot minder infecties en verbetert de patiëntenzorg.<br />
Sinds 1996 bestaat in Nederland het PREZIESnetwerk,<br />
een landelijk samenwerkingsverband van<br />
het CBO en het RIVM en deelnemende ziekenhuizen.<br />
De kern van een surveillancesysteem is de registratie<br />
van ziekenhuisinfecties. Door regelmatig de geregistreerde<br />
gegevens te analyseren en te vergelijken<br />
met bijvoorbeeld landelijke cijfers, kunnen tekortkomingen<br />
in de zorg worden opgespoord en verbeterd.<br />
Eind 2004 heeft de Raad van Bestuur toestemming<br />
gegeven om een actief surveillancesysteem op<br />
te zetten. De module postoperatieve wondinfecties<br />
wordt als eerste opgezet voor de mammaoperaties.<br />
Deskundige steriele medische<br />
hulpmiddelen (DSMH)<br />
In 2004 en 2005 wordt de functie Deskundige steriele<br />
medische hulpmiddelen op detacheringbasis<br />
vervuld (negen uur per week) door een medewerker<br />
van het VU medisch centrum. Inmiddels is een<br />
interne <strong>NKI</strong>-AVL-kandidaat in opleiding, die vanaf<br />
eind 2005 de functie DSMH zelfstandig zal uitvoeren.<br />
Flexibele endoscopen zonder<br />
werkkanaal bij de afdeling KNO<br />
In oktober 2004 is een praktijktest uitgevoerd met<br />
een beschermhoes (Endoshaft) voor de flexibele<br />
kanaalloze laryngoscopen. Het resultaat van de<br />
praktijktest is in februari 2005 voorgelegd aan de<br />
Raad van Bestuur en verstuurd naar de Inspectie<br />
voor de Gezondheidszorg. De DSMH en de adviseurs<br />
Infectiepreventie hebben positief geadviseerd over<br />
het gebruik van de steriele beschermhoezen op de<br />
afdeling KNO.<br />
Module infectiepreventie<br />
In het kader van het Amsterdams Modulair<br />
Kwaliteitssysteem zijn drie modules infectiepreventie<br />
ontwikkeld: voor de verpleegafdeling, de dagbehandeling<br />
en de OK. De module infectiepreventie<br />
voor de verpleegafdeling is in 2004 herzien.<br />
Rapport IGZ<br />
Alle ziekenhuizen hebben in december 2002 een<br />
enquête toegestuurd gekregen over het infectiepreventiebeleid.<br />
Naar aanleiding hiervan is mei 2004<br />
het rapport ‘Infectiepreventie in ziekenhuizen, hiaat<br />
tussen kennis en gedrag’ verschenen. Ook is er een<br />
rapport speciaal over het <strong>NKI</strong>-AVL uitgebracht. De<br />
manager en kwaliteitsfunctionaris van het cluster<br />
HOD en de afdeling Infectiepreventie hebben een<br />
plan van aanpak geschreven voor de infectiepreventie<br />
2004-2005, dat inmiddels is goedgekeurd door<br />
de Raad van Bestuur.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
45
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
46<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
Tabel 2 Overzicht Meldingen Incidenten Patiëntenzorg 2004<br />
Aard van de melding 2004 2003 2002<br />
I Vaktechnisch handelen 70 74 79<br />
a) verpleegkundig 21 20 30<br />
b) radiotherapeutisch 33 42 38<br />
c) diagnostisch 16 12 11<br />
II Medicatie fouten (= incl. 95 46 55<br />
Radiotherapie (doses/doelgebied verschoven) (= incl. RT dosis fout) (= incl. RT dosis fout)<br />
III Valincidenten 21 15 13<br />
IV Defect materiaal/apparatuur 7 31 28<br />
V Organisatorisch/communicatie 29 45 47<br />
Patiëntverwisselingen/kansen op… 44 30 16<br />
VI Diversen (prikincidenten, zeldzame complicaties etc.) 19 7 5<br />
Nieuwbouw perikelen (gebouw, tel.centrale) 16 niet apart geteld -<br />
Totaal aantal incidenten 301 248 243<br />
Commissie Meldingen Incidenten<br />
Patiëntenzorg (MIP)<br />
De MIP-commissie, een adviescommissie van de<br />
Raad van Bestuur, heeft zich in 2004 beziggehouden<br />
met:<br />
● registratie van fouten, ongevallen en<br />
bijna-ongevallen;<br />
● analyse van de meldingen/signaleren van trends;<br />
● advies aan management over preventiemogelijkheden;<br />
● voorlichting aan medewerkers.<br />
In 2004 ontving de MIP-commissie 301 meldingen,<br />
een stijging van 20 procent ten opzichte van 2003.<br />
Mogelijk is dit een gevolg van de grotere meldingsbereidheid<br />
en verbetering van de voorlichting aan<br />
medewerkers. De MIP-commissie heeft in 2004 op<br />
alle afdelingen informatie gegeven over haar doel<br />
en werkwijze. Elke medewerker die een melding<br />
doet, krijgt binnen een maand een reactie.<br />
In 2004 heeft de MIP-commissie één melding van<br />
een calamiteit ontvangen over een patiënt (85), die<br />
na een val uit bed is overleden aan een subduraal<br />
hematoom. De Raad van Bestuur heeft dit gemeld<br />
aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg.<br />
Eens per kwartaal ontvangen de clusterleidingen<br />
een geanonimiseerd overzicht van alle meldingen<br />
uit of over hun cluster, met commentaar of advies<br />
van de commissie. Het voorkómen van incidenten<br />
staat voorop en medewerkers worden betrokken<br />
bij het bedenken van preventieve maatregelen en<br />
adequate oplossingen. Met de terugkoppeling hiervan<br />
door de managers aan de MIP-commissie is in<br />
2004 een begin gemaakt.<br />
In juli 2004 is een halfjaaroverzicht opgesteld van<br />
gedane meldingen en voorgestelde verbeteringen.<br />
Dit is gepresenteerd aan de clustermanagers en de<br />
Raad van Bestuur. Ook is de commissie per 1 januari<br />
2005 uitgebreid met een vertegenwoordiger van<br />
het cluster DOD.<br />
Patiëntenverwisselingen<br />
Er zijn 42 meldingen van (mogelijke) patiëntenverwisselingen<br />
gedaan, 12 meer dan in 2003. Het<br />
cijfer over 2004 is geflatteerd, omdat na telling van<br />
deze meldingen bleek dat door het Algemeen<br />
Klinisch Laboratorium (AKL) soms meerdere gevallen<br />
werden beschreven in een melding. Het AKL heeft<br />
deze meldingen wel intern geregistreerd. Het gaat<br />
bijvoorbeeld om meldingen over verkeerd of onvolledig<br />
ingevulde aanvragen voor onderzoeken, verkeerde<br />
status of verkeerde sticker op buizen. In een<br />
globale analyse van meldingen van patiëntenver-<br />
wisselingen is bekeken waar de risico’s liggen. De<br />
MIP-commissie ondersteunt in dit licht de invoering<br />
van het elektronisch patiëntendossier en de identificatie<br />
van patiënten met pasfoto’s. Dit laatste is al<br />
ingevoerd bij het cluster Radiotherapie en op de<br />
Polikliniek.<br />
De MIP-commissie heeft het probleem aangekaart<br />
bij het management en er zal onderzocht worden of<br />
de genomen maatregelen effect hebben.<br />
Patiëntvriendelijkheid contra patiëntveiligheid<br />
Patiënten krijgen bij ontslag uit het ziekenhuis vaak<br />
het advies te bellen bij bepaalde symptomen, ook in<br />
de nachtelijke uren. Enerzijds wekt dat vertrouwen<br />
bij de patiënt, anderzijds brengt het risico’s mee,<br />
o.a. omdat statussen niet zo snel beschikbaar/<br />
opvraagbaar zijn. Een fout is dan snel gemaakt.<br />
Dubbele ponsplaatjes zijn ook patiëntvriendelijk,<br />
omdat patiënten dan niet voor iedere aanvraag naar<br />
het ziekenhuis hoeven te komen. Het risico bestaat<br />
dan wel dat het verkeerde plaatje wordt gepakt.<br />
Fouten bij medicatie<br />
Fouten bij het toedienen van medicatie ontstonden<br />
onder andere door onduidelijke protocollen,tegenstrijdige<br />
opdrachten, het ontbreken van dubbelchecks<br />
en drukte op de afdeling (feestdagen). Zorgelijk was<br />
het aantal meldingen over afgeleid worden door het<br />
voortdurend gepiep van DECT-telefoons. Er komt een<br />
nieuw oproepsysteem.<br />
Pompincidenten<br />
De sterke stijging van het aantal pompincidenten<br />
valt op. Dat hoeft echter niet te betekenen dat er<br />
meer fout gaat. Uit een toelichting van het hoofd<br />
van de verpleegafdeling vierde etage blijkt dat er op<br />
die afdeling meer aandacht voor is. De commissie<br />
heeft vorig jaar het werken met infuus-pompen op<br />
de werkvloer van de vierde etage bekeken, en in<br />
overleg met de medewerkers van de afdeling aanbevelingen<br />
voor verpleegkundigen pgesteld. Door<br />
de vergrote aandacht voor de risico’s worden tekortkomingen<br />
sneller gemeld.<br />
Adviezen aan de Raad van Bestuur<br />
De MIP-commissie heeft in 2004 adviezen aan de<br />
Raad van Bestuur verstrekt over:<br />
● problemen met de nieuwe liften;<br />
● verwijzen naar de mammapoli;<br />
● training van IC-verpleegkundigen bij reanimatie;<br />
● DECT-telefoons en verpleegkundigenoproepsysteem<br />
(VOS);<br />
● tekort aan voedingspompen;<br />
● patiëntenverwisselingen;<br />
● ontbreken van een bel bij toiletten verpleegafdelingen;<br />
● wachtlijstproblematiek.<br />
Publiciteit en scholing<br />
De MIP-commissie hield zich in 2004 ook actief<br />
bezig met publiciteit, om haar bekendheid en de<br />
meldingsbereidheid te vergroten. De commissie<br />
profileerde zich via artikelen op intranet (‘Fouten<br />
zijn goed’), presentaties in werkbesprekingen en tijdens<br />
de Brown Bag Lunch. Bij afdelingen die weinig<br />
melden, zoals de Polikliniek en Radiologie, hebben<br />
de voorzitter en de ambtelijk secretaris van de MIP<br />
commissie in werkbesprekingen voorlichting gegeven<br />
over de werkwijze van de MIP commissie. Dat<br />
heeft geleid tot meer meldingen uit deze afdelingen.<br />
De ambtelijk secretaris van de MIP-commissie heeft<br />
de landelijke cursus MIP/FONA en Kwaliteit gevolgd.<br />
Dat heeft geleid tot nieuwe inzichten en het opbouwen<br />
van een MIP-secretarissennetwerk.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
47
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
48<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
Speerpunten MIP-commissie voor 2005<br />
Meldingsbereidheid<br />
● voortzetten van de ziekenhuisbrede voorlichtingscampagne<br />
om de meldcultuur te stimuleren<br />
(met accent op blame-free melden, terugrapporteren<br />
aan melders en halfjaarverslag);<br />
● drempels verlagen door het invoeren van een<br />
nieuw meldingsformulier met meerkeuzevragen<br />
en de mogelijkheid om digitaal te melden.<br />
Werkwijze en inbedding<br />
in de organisatie<br />
● opstellen van beleidsplan en nieuw reglement.<br />
Het huidige reglement dateert uit maart 1996 en<br />
is niet meer actueel. Belangrijk zijn duidelijke<br />
afspraken over de relatie incident en calamiteit<br />
waarbij de verantwoordelijkheden van de MIPcommissie<br />
duidelijk worden vastgelegd en<br />
afgegrensd van die van de Raad van Bestuur;<br />
● meer duidelijkheid over de positie van de<br />
MIP-commissie in de organisatie: actuele informatie<br />
op intranet, verduidelijking van de positie<br />
van de ambtelijk secretaris;<br />
● opbouwen van structurele contacten met dienst<br />
Arbo & Straling, adviseurs Infectiepreventie en<br />
Deskundige Steriele Medische Hulpmiddelen;<br />
● plan van aanpak voor de gefaseerde invoering<br />
van het PRISMA-systeem;<br />
● invoeren van digitaal melden en ingebruikname<br />
van de database van PRISMA voor registratie en<br />
analyse van meldingen. Dit vergroot de efficiëntie<br />
bij het analyseren van oorzaken en het signaleren<br />
van trends.<br />
Klachten<br />
Aantal klachten<br />
In 2004 hebben 57 personen in totaal 80 deelklachten<br />
ingediend; in 2003 dienden 50 personen een<br />
klacht in. Het aantal deelklachten is gedaald en hierdoor<br />
komt het totaal aantal klachten in 2004 lager<br />
uit dan in 2003 (86). De klachten kunnen worden<br />
verdeeld in de categorieën: klachten over medisch<br />
handelen, bejegening, communicatie, informatie,<br />
organisatie, faciliteiten en financiën.<br />
30 klagers kozen voor verdere behandeling. Bij 27<br />
klagers is de klacht door bemiddeling behandeld en<br />
3 zaken zijn door de Klachtencommissie beoordeeld.<br />
Bij de overige klachten werd aangegeven dat<br />
registratie en rapportage aan betrokkenen volstond.<br />
In geval van bemiddeling hebben gesprekken<br />
plaatsgevonden tussen de klager en de desbetreffende<br />
medewerker(s), meestal in aanwezigheid<br />
van de klachtenbemiddelaar. Alle klachten die in<br />
2004 ingediend werden, zijn gerapporteerd aan de<br />
Raad van Bestuur, de medische clusterhoofden en<br />
de managers.<br />
Figuur 3 Aantal klachten<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
Behandeling<br />
2004 2003 2002<br />
Informatie<br />
Communicatie<br />
Bejegening<br />
Faciliteiten<br />
Financiën<br />
Organisatie<br />
Totaal<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
Figuur 4 Soort klachten<br />
Economisch<br />
aministratieve<br />
Dienst<br />
organisatie<br />
financiën<br />
Soort klachten<br />
Polikliniek<br />
Facilitair bedrijf<br />
faciliteiten<br />
bejegening<br />
De meeste klachten in 2004 hadden, evenals in<br />
voortgaande jaren, betrekking op de medische<br />
behandeling. Ook het Facilitair Bedrijf ontving een<br />
groot aantal klachten. De oorzaak daarvan is dat de<br />
klachten over de nieuwbouw, in 2003 nog als aparte<br />
categorie werden geregistreerd, in 2004 op het<br />
conto van het Facilitair Bedrijf werden geschreven.<br />
Bij het cluster Radiotherapie is er een absolute<br />
daling van de klachten ten opzichte van vorig jaar;<br />
in 2004 werd over dit cluster geen enkele klacht<br />
ingediend. Bij het cluster DOD is het aantal klachten<br />
ook gedaald ten opzichte van 2003. Bij de clusters<br />
HOD, MOD en Facilitair Bedrijf zijn wel meer klachten<br />
ingediend. Bij HOD zijn er vooral meer klachten over<br />
behandeling en communicatie. Het aantal klachten<br />
over de organisatie is bij dit cluster gedaald, maar<br />
bij het cluster DOD juist gestegen. Verder waren er<br />
bij DOD meer klachten over bejegening en communicatie<br />
en minder over de informatievoorziening.<br />
Behandeling van klachten<br />
door de Klachtencommissie<br />
In 2004 wilden 3 personen hun klacht laten behandelen<br />
door de Klachtencommissie. De klachten had-<br />
Radiotherapie<br />
Diagnostische<br />
Oncologische<br />
Disciplines<br />
communicatie<br />
informatie<br />
Heelkundige<br />
Oncologische<br />
Disciplines<br />
Medische<br />
Oncologische<br />
Disciplines<br />
behandeling<br />
den in twee gevallen betrekking op de behandeling<br />
en de derde klacht ging over de organisatie. Eén<br />
klacht is nog in behandeling bij de Klachtencommissie,<br />
de andere twee klachten zijn ongegrond verklaard.<br />
Wel is er bij een van de klachten bevestigd<br />
dat er niet optimaal is gehandeld. Deze klacht had<br />
betrekking op de behandeling. Een klacht uit 2003,<br />
die betrekking had op de organisatie, is in 2004<br />
gegrond verklaard. De klachtencommissie heeft over<br />
de behandelde klachten advies uitgebracht aan de<br />
Raad van Bestuur.<br />
Het aantal claims laat een lichte stijging zien in<br />
vergelijking met 2003. In 2004 zijn 6 verzoeken tot<br />
schadevergoeding ingediend, waarvan er 5 in<br />
behandeling zijn genomen. Van deze 5 claims zijn<br />
2 zaken gesloten. In totaal zijn er 8 claims in behandeling.<br />
Van de 408 bij Centramed (verzekeraar) aangesloten<br />
instellingen was de schadelast gemiddeld<br />
3,0 promille van de omzet ten opzichte van iets meer<br />
dan 7 schademeldingen per lid. Voor het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
bedroeg de schadelast slechts 0.1 promille van de<br />
omzet en was er sprake van 2 schademeldingen bij<br />
Centramed.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
49
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
50<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
Tabel 4 Claims<br />
Jaar 2004 2003 2002 2001 2000<br />
Aanmeldingen 6 6 13 9 8<br />
Claims 5 3 2 Aantal Aantal<br />
onbekend* onbekend*<br />
*In 2000 en 2001 werd het aantal claims niet bijgehouden<br />
Waardering door patiënten en<br />
verwijzers<br />
Tevredenheidsonderzoek in de<br />
polikliniekverbeteracties<br />
In 2003 is een polikliniekenquête uitgevoerd.<br />
Hoewel patiënten zeer positief over het <strong>NKI</strong>-AVL oordeelden,<br />
leidde dit onderzoek tot een flink aantal<br />
verbeteracties. De uitloop van de spreekuren op de<br />
poliklinieken is drastisch verminderd door het invoeren<br />
van telefonische spreekuren en het zorgen voor<br />
minder verstoringen tijdens de spreekuren.<br />
Patiënten die veel te vroeg zijn of bij wie het<br />
spreekuur uitloopt, krijgen een pieper, zodat ze zich<br />
vrijelijk in het ziekenhuis kunnen bewegen totdat ze<br />
worden opgeroepen. Om de telefonische bereikbaarheid<br />
te verbeteren hebben receptiemedewerkers,<br />
spreekuurassistenten en medische secretariaten<br />
afspraken gemaakt over doorverbinden. Het interne<br />
telefoonverkeer is gereduceerd door gebruik te<br />
maken van e-mail. In 2005 wordt een belscan uitgevoerd<br />
door een extern bedrijf.<br />
Om de contacten met huisartsen te verbeteren is er<br />
in samenwerking met de Amsterdamse huisartsenvereniging<br />
een scholingsbijeenkomst georganiseerd<br />
over diagnostiek en behandeling van borstkanker.<br />
Veel huisartsen wisten niet dat ze patiënten met<br />
primaire tumoren direct kunnen doorverwijzen naar<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL. Elk halfjaar wordt een nascholing voor<br />
huisartsen gehouden, met steeds een ander thema.<br />
Voor veelvoorkomende behandeltrajecten worden<br />
huisartsenfolders gemaakt, zodat huisartsen beter<br />
op de hoogte zijn van de behandeltrajecten in het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL.<br />
Ook de parkeerproblemen worden aangepakt.<br />
Onlangs is besloten tot de bouw van een extra<br />
parkeerdek. Op de lange termijn voorziet het<br />
bestemmingsplan voor het Medisch Centrum<br />
Slotervaart in voldoende parkeergelegenheid.<br />
Het Facilitair Bedrijf heeft afspraken gemaakt met<br />
de externe schoonmaakdienst om de kwaliteit te<br />
verbeteren. Om zicht op de kwaliteit te houden,<br />
voert het Facilitair Bedrijf zes keer per jaar een<br />
technische controle uit.<br />
Tot slot de bewegwijzering, deze is aangepast met<br />
de ingebruikname van het nieuwe gebouw.<br />
Tevredenheidsonderzoek in de kliniek<br />
In december 2004 is er een enquête gehouden bij<br />
200 patiënten die in de laatste twee weken van<br />
november uit het ziekenhuis zijn ontslagen. De<br />
respons op de enquête was hoog: 73 procent. Er is<br />
gebruik gemaakt van de standaard vragenlijst van<br />
de NVZ vereniging van ziekenhuizen. Het voordeel<br />
Figuur 5 Patiëntenenquete kliniek december 2004<br />
Ontvangst<br />
Opnamegesprek<br />
Persoonlijke aandacht verpleegkundigen<br />
Deskundigheid verpleegkundigen<br />
Persoonlijke aandacht artsen<br />
Deskundigheid artsen<br />
Gegeven informatie door verpleegkundigen<br />
Gegeven informatie door artsen<br />
Informatieoverdracht intern<br />
Snelheid (onderzoeks)uitslagen<br />
Zo zelfstandig mogelijk<br />
Meebeslissen<br />
Privacy<br />
Informatie verdere behandeling<br />
Informatieoverdracht extern<br />
Uw ontslag<br />
hiervan is dat het <strong>NKI</strong>-AVL zich zo ook kan vergelijken<br />
met andere ziekenhuizen. In een pilot is beoordeeld<br />
of de vragenlijst voor het <strong>NKI</strong>-AVL, als categoraal<br />
ziekenhuis, bruikbaar is. Het is de bedoeling<br />
om vier keer per jaar de enquête te houden om zo<br />
trends te kunnen waarnemen.<br />
Uit de resultaten blijkt dat patiënten over het algemeen<br />
positief oordelen over het <strong>NKI</strong>-AVL. Het<br />
gemiddelde rapportcijfer bedroeg een 8. Opvallend<br />
is de relatief lagere score bij vragen over informatieoverdracht<br />
aan de patiënt en aan andere hulpverleners.<br />
De vragen zijn echter onvoldoende specifiek<br />
om goede aanknopingspunten te bieden voor verbeteringen.<br />
De Patiëntenraad en een projectgroep<br />
bestaande uit vertegenwoordigers van de verpleegafdelingen,<br />
de medische staf en het Facilitair Bedrijf,<br />
heeft aanvullende vragen opgesteld. De vernieuwde<br />
vragenlijst wordt in maart 2005 uitgetest.<br />
Patiëntenpanels<br />
Na afloop van het revalidatieprogramma, uitgevoerd<br />
in samenwerking met het Slotervaartziekenhuis en<br />
het Jan van Breemeninstituut, is een panel georganiseerd<br />
om te beoordelen of het programma vol-<br />
40 60 80 100%<br />
deed aan de verwachtingen. De aangepaste vorm<br />
bleek uitstekend te voldoen aan de behoeften van<br />
patiënten. Met enkele kleine aanpassingen vormt<br />
het programma een blijvend aanbod.<br />
Naar aanleiding van de positieve ervaringen met het<br />
houden van een patiëntenpanel heeft de dagverpleging<br />
besloten om de zorg aan palliatief behandelde<br />
patiënten te evalueren in een patiëntenpanel. De<br />
opmerkingen en suggesties voor verbetering zijn<br />
zeer bruikbaar. Het panel gaf suggesties voor verbeteringen<br />
op het gebied van de voorlichting over de<br />
behandeling, informatie over de wachttijden, overdracht<br />
tijdens de lunchpauzes en uniformiteit in<br />
naleving van hygiënemaatregelen. Van groot belang<br />
voor de medewerkers van de dagbehandeling was<br />
tevens de grote waardering van patiënten voor de<br />
zorg en begeleiding.<br />
Op grond van de positieve ervaringen met panels is<br />
besloten in 2005 vier patiëntenpanels te organiseren<br />
over de HIPEC-behandeling en de chirurgische<br />
behandeling van prostaatkanker, borstkanker en<br />
longkanker.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 6 <strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
51
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
52<br />
<strong>Kwaliteitszorg</strong><br />
Interne klanttevredenheid<br />
Het merendeel van de ondersteunende afdelingen<br />
hebben periodieke klantgesprekken gevoerd. Tevens<br />
heeft het Facilitair Bedrijf voorbereidingen getroffen<br />
voor een training klantvriendelijkheid voor medewerkers.<br />
Deze training staat gepland voor 2005.<br />
Patiëntenraad<br />
Medio 2004 deed de Patiëntenraad zijn intrede in<br />
het <strong>NKI</strong>-AVL. Op 27 september hield de raad zijn<br />
eerste vergadering. De Patiëntenraad is een cliëntenraad<br />
in de zin van de Wet Medezeggenschap<br />
Cliënten Zorginstellingen die voor elk ziekenhuis<br />
wettelijk verplicht is. De raad heeft tot taak om<br />
binnen het kader van de doelstellingen van het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL de gemeenschappelijke belangen van de<br />
patiënten te behartigen. Met het instellen van de<br />
Patiëntenraad heeft de Raad van Bestuur vorm<br />
gegeven aan de medezeggenschap van de patiënten<br />
bij een aantal zaken in het ziekenhuis. Via twee<br />
kwaliteitszetels heeft de raad een structurele relatie<br />
met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties.<br />
In 2004 is de Patiëntenraad vier keer bijeen geweest<br />
en heeft hij zich vooral beziggehouden met een<br />
oriëntatie op de gang van zaken in het <strong>NKI</strong>-AVL en<br />
met de vraag op welke wijze een goede relatie met<br />
de achterban kan worden opgebouwd. Concrete<br />
zaken op de agenda van de raad zijn: het algemene<br />
beleid voor toelating en beëindiging van zorgverlening,<br />
de positie van de patiënt, de kwaliteitszorg en<br />
–bewaking, en het beleid dat direct met het welzijn<br />
van de patiënt te maken heeft zoals voeding,<br />
verzorging, wachtlijsten en bejegening.<br />
In het najaar van 2004 was er een overleg met de<br />
Raad van Bestuur en liet de Patiëntenraad zich<br />
informeren door medewerkers over onder meer het<br />
kwaliteitsbeleid, de klachtenregeling en het patiëntenbeleid.<br />
Verder waren er contacten met landelijke<br />
en plaatselijke patiënten-/consumentenplatforms en<br />
andere cliëntenraden. In december bracht de<br />
Patiëntenraad een advies uit aan de Raad van<br />
Bestuur over de vragenlijsten voor de patiënttevredenheidsonderzoeken<br />
die in 2005 zullen worden gehouden.<br />
In 2005 buigt de raad zich over de begroting,<br />
de Elektronische Patiënten Dossiers en de kwaliteit<br />
van de dienstverlening in het <strong>NKI</strong>-AVL aan de hand<br />
van het kwaliteitsjaarverslag. Bovendien zal de<br />
Patiëntenraad acties ondernemen om zijn bekendheid<br />
bij de achterban van patiënten van het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
te vergroten, onder andere door middel van een<br />
informatiefolder.<br />
Speerpunten voor 2005<br />
● INK als besturingsmodel en werken met<br />
indicatoren<br />
● Verbetering logistiek en efficiency met<br />
lean management<br />
● Klinische paden<br />
● Patiëntenpanels<br />
● Veiligheidsmanagementsysteem<br />
Medewerkers<br />
7<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 7 Medewerkers<br />
53
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
54<br />
Medewerkers<br />
De basis van het personeelsbeleid van het <strong>NKI</strong>-AVL wordt gevormd door de sociale<br />
missie: ‘Voor een succesvolle strijd tegen kanker is het <strong>NKI</strong>-AVL aangewezen op<br />
gemotiveerde, flexibele medewerkers met een grote inzet. Het instituut wil en<br />
kan die medewerkers een werkomgeving bieden, waarin eigen verantwoorde-<br />
lijkheid, professionele ontwikkeling en zorg voor goede arbeidsvoorwaarden en<br />
arbeidsomstandigheden samen met een goede werksfeer vanzelfsprekend zijn.’<br />
Ontwikkelingen in 2004<br />
Het personeelsbeleid van het <strong>NKI</strong>-AVL heeft tot doel<br />
gemotiveerde medewerkers te selecteren en hen te<br />
faciliteren door middel van de ontwikkeling van<br />
kennis en vaardigheden en een gezonde en veilige<br />
werkomgeving. De verantwoordelijkheid voor het<br />
personeel ligt bij het lijnmanagement en de stafafdelingen;<br />
zij stellen gezamenlijk het beleid vast.<br />
De belangrijkste doelstellingen voor 2004 waren:<br />
een verdere terugdringing van verzuim en instroom<br />
in de WAO, het ontwikkelen en opzetten van<br />
arbeidsmarktcommunicatiebeleid, het invoeren<br />
van de Meerkeuze Arbeidsvoorwaardensystematiek,<br />
het verbeteren van dienstverlening aan personeel,<br />
het opzetten van een vernieuwde leergang<br />
Leidinggeven en vermindering van het aantal<br />
vacatures op kritische bedrijfsonderdelen.<br />
Uit de in 2004 uitgevoerde positiebepaling blijkt<br />
dat er behoefte is aan meer meetgegevens over<br />
medewerkers en hun tevredenheid over het werk<br />
en de organisatie. In 2005 wordt daarom een<br />
medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden.<br />
De arbeidsmarktontwikkelingen leverden in 2004<br />
geen grote knelpunten voor het realiseren van de<br />
gewenste bedrijfsvoering. Het ingezette langetermijnarbeidsmarktbeleid<br />
wordt wel gecontinueerd.<br />
Hoewel het nieuwe ziekenhuis aanvankelijk nog de<br />
nodige aanpassingen vergde, zijn eind 2004 de<br />
grootste kinderziektes overwonnen. Het gebouw<br />
functioneert naar tevredenheid.<br />
In 2004 startte het experiment arbeidsvoorwaarden<br />
à la carte op de OK. De resultaten zijn positief alhoewel<br />
niet eenduidig. Een belangrijke verbetering is<br />
dat de bemensing van de afdeling sterk is verbeterd<br />
door effectieve inzet van middelen. Het experiment<br />
wordt met een jaar verlengd.<br />
De ontwikkelingen in de primaire arbeidsvoorwaarden,<br />
vooral de stijging van de pensioenpremie,<br />
betekenden voor veel medewerkers een substantiële<br />
inkomensverlaging. Ontwikkelingen op het<br />
gebied van prepensioen en gelijke behandeling,<br />
in combinatie met het toenemend aantal oudere<br />
medewerkers, maken leeftijdsbewust personeelsbeleid<br />
noodzakelijk. In 2004 is hiermee een begin<br />
gemaakt.<br />
Tabel 1 Aantal medewerkers<br />
2002 2003 2004 Percentage groei<br />
Kliniek 729 766 804 9<br />
Radiotherapie 221 233 240 8<br />
Research 402 439 432 7<br />
Overig 308 318 334 8<br />
Totaal 1660 1756 1810 9<br />
(1415 fte) (1507 fte) (1542 fte) 9<br />
Verder is in 2004 een strikte kostendeling bij het<br />
budget Kinderopvang ingevoerd, om een meer<br />
efficiënt en effectief gebruik van het budget mogelijk<br />
te maken. Inmiddels is de wet in januari 2005<br />
gewijzigd en heeft het <strong>NKI</strong>-AVL besloten de dienstverlening<br />
op het gebied van kinderopvang zelf uit te<br />
voeren.<br />
Eind 2004 was de nieuwe leergang Leidinggeven<br />
gereed. De leergang heeft de ambitie leren en organisatieontwikkeling<br />
samen te laten vallen. Casuïstiek<br />
staat centraal; het is het vertrekpunt voor het bepalen<br />
van ontwikkelpunten waaraan cursisten werken<br />
onder begeleiding van interne inleiders en trainers.<br />
Het ziekteverzuim neemt sinds 2001 gestaag af. In<br />
2004 bedroeg het verzuim 4,4 procent. Met deze<br />
ontwikkeling volgt het <strong>NKI</strong>-AVL de algemene trend<br />
in de gezondheidszorg. Het verzuim in de kliniek<br />
kent echter een groei in vergelijking met de landelijke<br />
verzuimcijfers in de gezondheidszorg.<br />
Personeelsbestand en karakteristieken<br />
Personeelsbezetting<br />
In 2004 waren gemiddeld 1810 medewerkers (1542<br />
fte) in dienst van het <strong>NKI</strong>-AVL; een toename van 3<br />
procent in vergelijking met 2003. (Peildatum van<br />
deze cijfers is 31.12.2004). Zoals uit tabel 1 is af te<br />
lezen, is die toename redelijk gelijk verdeeld over<br />
de diverse organisatieonderdelen. Het betreft alle<br />
medewerkers die salaris ontvangen van het <strong>NKI</strong>-AVL,<br />
waaronder ook oproepkrachten, vakantiekrachten,<br />
gedetacheerden en betaalde stagiairs.<br />
Naast de medewerkers die worden betaald door het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL, werkten er in 2004 nog 354 gasten, stu-<br />
Figuur 2 Verdeling man/vrouw<br />
% vrouw % man<br />
denten en vrijwilligers in het <strong>NKI</strong>-AVL, plus 276<br />
extern ingehuurde medewerkers.<br />
Verdeling man/vrouw<br />
Van de 1810 medewerkers die in 2004 in dienst<br />
waren, was 68,3 procent vrouw en 31,7 procent<br />
man; een minieme verandering ten opzichte van<br />
2003 (zie figuur 2). Het verschil in verdeling is vooral<br />
te zien in HOD, MOD, DOD en de polikliniek, waar<br />
82 procent van de medewerkers van het vrouwelijk<br />
geslacht is. Ook bij de Radiotherapie en de overige<br />
afdelingen werken meer vrouwen dan mannen,<br />
maar daar is het verschil minder groot (circa 60/40<br />
procent). Bij de Research werken, net als het jaar<br />
ervoor, ongeveer evenveel mannen als vrouwen.<br />
Leeftijd<br />
Figuur 3 laat de leeftijdsopbouw zien van de hele<br />
Figuur 3 Leeftijdsopbouw totale organisatie<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
1<br />
23<br />
28<br />
< 20 jaar 20-30 jaar 30-40 jaar 40-50 jaar 50-60 jaar > 60 jaar<br />
68,3<br />
29<br />
17<br />
31,7<br />
2<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 7 Medewerkers<br />
55
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
56<br />
Medewerkers<br />
organisatie. De gemiddelde leeftijd van de <strong>NKI</strong>-AVLmedewerker<br />
in 2004 was 39,3 jaar (in 2003 39,2<br />
jaar). Van de medewerkers is 48 procent ouder dan<br />
40 en 19 procent ouder dan 50 jaar. Dat was 46,7<br />
resp. 18,4 procent in 2003.<br />
Ten opzichte van 2003 is het aantal medewerkers in<br />
de leeftijdscategorie 30-40 jaar gedaald van 30 tot<br />
28 procent in 2004. Het aantal medewerkers in de<br />
categorie 40-50 jaar is gestegen van 27 tot 29 procent<br />
in 2004.<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL is een specialistisch topinstituut dat<br />
hoge eisen stelt aan de opleiding en ervaring van<br />
medewerkers. Extra opleiding kost tijd wat de<br />
gemiddelde leeftijd beïnvloedt. Jongere mensen<br />
missen de extra levenservaring en werkervaring<br />
die bruikbaar blijkt te zijn bij het werken met<br />
kankerpatiënten. In de kliniek werken relatief<br />
weinig mensen jonger dan 30 jaar. Vergeleken met<br />
de rest van de organisatie werken bij de Research<br />
relatief weinig mensen ouder dan 50 jaar. In tabel 4<br />
staat de leeftijdsopbouw in procenten per cluster<br />
weergegeven.<br />
Tabel 4 Leeftijdsopbouw in procenten<br />
in % DOD HOD MOD Poli Overig FB RT Research<br />
< 20 jaar 1,1 0,0 0,0 0,0 3,8 6,7 0,0 0,0<br />
20-30 jaar 28,2 15,6 16,4 13,6 12,0 13,3 26,2 38,3<br />
30-40 jaar 17,2 28,3 29,8 18,6 25,1 26,0 29,2 33,2<br />
40-50 jaar 34,5 33,0 37,3 37,3 32,8 32,0 25,8 16,9<br />
50-60 jaar 18,4 19,9 14,7 30,5 23,0 18,7 17,1 10,4<br />
> 60 jaar 0,6 3,2 1,8 0,0 3,3 3,3 1,7 1,2<br />
DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines; MOD= Medische Oncologische Disciplines; Poli= Polikliniek;<br />
Overig= Stafafdelingen; FB= Facilitair Bedrijf; RT= Radiotherapie<br />
45<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
Figuur 5 Diensttijdopbouw<br />
5<br />
0<br />
14,8<br />
41,2<br />
16<br />
9,9<br />
< 1 jaar 1-5 jaar 5-10 jaar 10-15 jaar 15-20 jaar 20-25 jaar > 25 jaar<br />
6,6<br />
4,4<br />
7,1<br />
Tabel 6 Diensttijd per cluster<br />
Diensttijd<br />
De gemiddelde diensttijd van de <strong>NKI</strong>-AVL medewerker<br />
is in 2004 met 0,1 procentpunt gestegen tot<br />
7,4 jaar (2003: 7,3 jaar). Figuur 5 laat zien dat meer<br />
dan de helft van de medewerkers (56 procent) korter<br />
dan 5 jaar in dienst is (2003: 57,1 procent). Een<br />
relatief grote groep medewerkers (7,1 procent) is<br />
langer dan 25 jaar in dienst (2003: 6,5 procent).<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
% bepaald<br />
DOD HOD MOD Poli Overig FB RT Research<br />
< 1 jaar 11,5 16,5 14,7 8,5 15,8 19,3 9,2 17,1<br />
1 - 5 jaar 43,1 35,5 36,9 44,1 34,8 36,7 38,8 52,3<br />
5 - 10 jaar 14,4 24,3 23,1 16,9 12,5 12,0 15,4 9,3<br />
10 - 15 jaar 9,2 11,3 11,6 15,2 11,4 11,3 10,0 6,5<br />
15 - 20 jaar 5,2 5,2 6,2 6,8 7,6 8,0 13,7 3,5<br />
20 - 25 jaar 8,6 4,0 4,0 3,4 5,4 4,0 5,4 2,5<br />
> 25 jaar 8,0 3,2 3,5 5,1 12,5 8,7 7,5 8,8<br />
DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines; MOD= Medische Oncologische Disciplines; Poli= Polikliniek;<br />
Overig= Stafafdelingen; FB= Facilitair Bedrijf; RT= Radiotherapie<br />
% onbepaald<br />
In tabel 6 staat de diensttijdopbouw per bedrijfsonderdeel<br />
in procenten weergegeven. Bij het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
werken veel mensen met een tijdelijke aanstelling,<br />
gefinancierd door projectgelden. Dit is vooral het<br />
geval bij de Research: de grootste groep medewerkers<br />
(69,4 procent) is daar dan ook korter dan vijf<br />
jaar in dienst (2003: 68,1 procent).<br />
Figuur 7 Verdeling contracten bepaalde/onbepaalde tijd<br />
Kliniek Radiotherapie Research Rest<br />
Totaal<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 7 Medewerkers<br />
57
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
58<br />
Medewerkers<br />
Tabel 8 Verdeling fulltime/parttime arbeidscontracten<br />
2004 % fulltime % parttime<br />
Kliniek & Overig 36,3 63,7<br />
Radiotherapie 52,5 47,5<br />
Research 79,6 20,4<br />
Totaal 48,8 51,2<br />
Contracten<br />
Van de medewerkers van het <strong>NKI</strong>-AVL heeft 25,6<br />
procent een arbeidscontract voor bepaalde tijd en<br />
74,4 procent een arbeidscontract voor onbepaalde<br />
tijd. Bij de Research worden veel onderzoeksprojecten<br />
op tijdelijke basis gefinancierd; daar komen relatief<br />
meer contracten voor bepaalde tijd voor dan in<br />
de kliniek. In de kliniek (clusters HOD, MOD, DOD en<br />
de Polikliniek) worden relatief veel medewerkers<br />
voor onbepaalde tijd aangenomen (zie figuur 7).<br />
Bovendien waren er in 2004 minder projecten in<br />
het ziekenhuis. Wanneer we de Research buiten<br />
beschouwing laten, bestaat 85 procent van de<br />
contracten uit contracten voor onbepaalde tijd en<br />
15 procent uit contracten voor bepaalde tijd.<br />
Parttime of fulltime<br />
In de kliniek werken relatief veel medewerkers<br />
parttime, vanwege de zogenaamde continudiensten.<br />
Bij de Research werken, net als voorgaande jaren,<br />
relatief veel medewerkers fulltime.<br />
In 2003 werkte in totaal 47,7 procent van de<br />
medewerkers parttime en 52,3 procent fulltime.<br />
Met name in de kliniek is het aantal parttime<br />
contracten toegenomen.<br />
Knelpunten en uitdagingen<br />
Woonruimte<br />
Woonruimte bleef ook in 2004 een groot knelpunt.<br />
Het vinden van geschikte woonruimte in de<br />
Amsterdamse regio is voor nieuwe medewerkers<br />
nogal lastig.<br />
In 2004 is de bemiddeling tussen vraag en aanbod<br />
ondergebracht bij de afdeling Personeel en<br />
Organisatie. Inmiddels bestaat er een goede database<br />
die vraag en aanbod op elkaar afstemt.<br />
Via de medewerker huisvesting hebben 94 medewerkers<br />
in 2004 woonruimte gevonden.<br />
Medewerkers uit de lagere inkomensgroepen ondervinden<br />
de meeste problemen bij het vinden van<br />
woonruimte. Tot medio 2004 heeft de SIGRA<br />
(Stichting Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg<br />
Amsterdam) bemiddeld bij het zoeken<br />
naar woonruimte en twee medewerkers aan een<br />
sociale huurwoning geholpen. SIGRA is inmiddels<br />
met de bemiddeling gestaakt. Er stonden toen nog<br />
negen personen op de wachtlijst bij de SIGRA. Door<br />
het wegvallen van de bemiddeling zal het ook in<br />
het komende jaar moeilijk blijven voor medewerkers<br />
in lagere inkomensgroepen passende woonruimte te<br />
vinden.<br />
Kinderopvang<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft een regeling Kinderopvang waarvan<br />
alle medewerkers gebruik kunnen maken. De<br />
vraag naar vergoeding voor kinderopvang is groter<br />
dan het door de CAO vastgestelde budget voor<br />
kinderopvang. Ook in 2004 was er een wachtlijst.<br />
Per 1 januari 2004 is de zogenaamde ‘strikte kostendeling<br />
tussen werkgevers’ ingevoerd voor alle nieuwe<br />
verzoeken. Halverwege het jaar is die kostendeling<br />
ook ingevoerd voor alle bestaande plaatsingen. De<br />
wachtlijst daalde met ongeveer 70 aanvragen, maar<br />
het bleek niet mogelijk de wachtlijst op te heffen.<br />
Eind 2004 was duidelijk dat per 1 januari 2005<br />
60 nieuwe aanvragen voor vergoeding in<br />
aanmerking zouden komen. Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft 12<br />
garantieplaatsen bij kinderdagverblijf Christoffel, op<br />
het terrein van het Medisch Centrum Slotervaart. In<br />
2004 is de bezetting iets teruggelopen ten opzichte<br />
van 2003. Gemiddeld waren 104 van de beschikbare<br />
120 dagdelen ingevuld door 15 kinderen; een bezetting<br />
van gemiddeld 87 procent.<br />
In 2004 zijn de voorbereidingen gestart voor de wijzigingen<br />
in verband met de Wet kinderopvang die<br />
op 1 januari 2005 van kracht werd. Uitgangspunt<br />
van deze nieuwe wet is financiering van de kinder-<br />
Tabel 9 Dienstverlening kinderopvang en kosten<br />
2002 576 dagdelen<br />
2003 622 dagdelen<br />
2004 706 dagdelen<br />
Kosten kinderopvang 2001-2004<br />
jaar bruto uitgaven<br />
2001 € 411.724,--<br />
2002 € 439.642,--<br />
2003 € 490.764,--<br />
2004 € 501.702,--<br />
opvang door drie partijen: ouders, overheid en<br />
werkgevers. Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft naar aanleiding van<br />
de nieuwe wet besloten de kinderopvangregeling<br />
zelf uit te voeren en niet langer gebruik te maken<br />
van de diensten van Kidsconcern. Logisch gevolg is<br />
de werving van een medewerker kinderopvang, die<br />
in 2005 in dienst treedt bij de dienst Personeel en<br />
Organisatie.<br />
In- en doorstroombanen<br />
De door de overheid in 2003 ingezette bezuiniging<br />
op de kosten van gesubsidieerd werk ging in 2004<br />
verder. De voorwaarden voor in- en doorstroombanen<br />
zijn verder aangescherpt, zodat eind 2004<br />
uitsluitend inwoners van Amsterdam hiervoor nog<br />
in aanmerking kwamen. Van de 4 ID-banen in het<br />
<strong>NKI</strong>-AVL zijn 2 banen in de loop van 2004 omgezet<br />
in een reguliere functie. Dit betekent dat over 2003<br />
en 2004 6 van de 8 ID-banen zijn omgezet in een<br />
reguliere functie.<br />
Herplaatsingen<br />
In 2004 kregen 5 medewerkers de herplaatsingsstatus.<br />
Het toekennen van deze status vond plaats<br />
om functionele of organisatorische redenen. Eén<br />
medewerker is extern herplaatst en de verwachting<br />
is dat 2 medewerkers begin 2005 intern herplaatst<br />
zullen worden. Voor de overige 2 medewerkers is de<br />
herplaatsing nog niet afgerond. De herplaatsingen<br />
zijn in goede samenwerking tussen medewerker,<br />
leidinggevende en de dienst Personeel en<br />
Organisatie afgerond. In sommige gevallen was de<br />
bedrijfsarts ook betrokken bij de herplaatsing. Voor<br />
externe trajecten werkt het <strong>NKI</strong>-AVL vaak samen<br />
met de SIGRA. Met elke medewerker/-ster wordt<br />
individueel besproken welk traject voor hem/haar<br />
van toepassing is.<br />
Exitinformatie<br />
Net als in andere jaren heeft het <strong>NKI</strong>-AVL in 2004<br />
deelgenomen aan het gestandaardiseerd verzamelen<br />
van exitgegevens via Prismant. Jammer genoeg is<br />
het responspercentage te laag om voor het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
conclusies te trekken uit de resultaten. Het personeelsmanagementsysteem<br />
levert een aantal gegevens<br />
op. De uitstroom in 2004 was 17 procent,<br />
waarvan 8 procent betrekking heeft op uitstroom<br />
vanwege einde van een tijdelijke aanstelling en<br />
6 procent uitstroom op eigen verzoek. Vooral bij de<br />
Research zijn er veel tijdelijke contracten omdat hier<br />
veel gewerkt wordt met projectgelden die beschikbaar<br />
worden gesteld door derden. De overige 3 procent<br />
uitstroom heeft verschillende redenen, zoals<br />
WAO, OBU/pensioen, verhuizing of disfunctioneren.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 7 Medewerkers<br />
59
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
60<br />
Medewerkers<br />
Tabel 10 Verdeling uitstroom 2004<br />
DOD HOD MOD Poli Overig FB RT Research Totaal<br />
% uitstroom 16,1 13,3 15,1 11,9 21,7 10,4 10,4 21,5 17<br />
DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines; MOD= Medische Oncologische Disciplines; Poli= Polikliniek;<br />
Overig= Stafafdelingen; FB= Facilitair Bedrijf; RT= Radiotherapie<br />
In 2004 startte op de verpleegetages een project<br />
exitgesprekken met verplegend en verzorgend personeel.<br />
Aanleiding voor dit project was het gebrek<br />
aan gegevens over redenen van vertrek, de relatief<br />
hoge doorstroom van verpleegkundigen en het aanhoudend<br />
tekort aan verpleegkundigen. Gedurende<br />
negen maanden, van 1 maart tot 1 december 2004,<br />
zijn er zes interviews afgenomen. Een klein aantal,<br />
veroorzaakt door het feit dat er nauwelijks verpleegkundigen<br />
weggingen vanwege veranderingen van<br />
de arbeidsmarkt en de verslechterde economie in<br />
Nederland. Zes interviews op een totale populatie<br />
van ruim 200 verpleegkundigen is te weinig om de<br />
gegevens als significant te beschouwen. De hoofdreden<br />
van vertrek was in de zes interviews steeds<br />
een andere, variërend van ‘wijzigingen in de privéomstandigheden’<br />
tot ‘op zoek naar een andere uitdaging’.<br />
Drie vertrekkende medewerkers gaven aan<br />
dat het vertrek te voorkomen was geweest door<br />
onder meer het verminderen van de werkdruk.<br />
Voor het project was het jammer dat er zo weinig<br />
gegevens konden worden verzameld. Maar het lage<br />
verloop is gunstig. Het <strong>NKI</strong>-AVL lijkt geen last te hebben<br />
van een tekort aan verpleegkundigen; de formatie<br />
op de verpleegetages is sinds jaren voldoende.<br />
In- en uitstroom en openstaande<br />
vacatures<br />
In 2004 was het instroompercentage 19,9 procent<br />
op een totaal aantal medewerkers van 1810 (2003:<br />
1756). De uitstroom was 17 procent, waarvan 8 procent<br />
door einde van een contract voor bepaalde tijd.<br />
In 2004 ontstonden er 163 vacatures; 169 vacatures<br />
zijn vervuld (inclusief openstaande vacatures van<br />
2003).<br />
Op de website van het <strong>NKI</strong>-AVL wordt onderscheid<br />
gemaakt in diverse soorten personeel: medisch,<br />
medisch ondersteunend, verpleegkundig, paramedisch,<br />
administratief/ondersteunend,<br />
research/onderzoek, facilitair/automatisering,<br />
staf/management en overig.<br />
Meerkeuze Arbeidsvoorwaarden<br />
In maart 2004 ging een project van start om de<br />
Meerkeuze Arbeidsvoorwaarden mogelijk te maken.<br />
Daarvoor is een eenduidige registratie van gewerkte<br />
en verlofuren noodzakelijk. Na een uitgebreide<br />
selectieprocedure is gekozen voor het roosterplannings-<br />
en urenregistratiesysteem Rostarflex van<br />
leverancier Paralax. In de loop van 2005 wordt<br />
Rostarflex geïmplementeerd en krijgen medewerkers<br />
de mogelijkheid om arbeidsvoorwaarden uit<br />
te ruilen.<br />
Verzuim<br />
Het verzuim in het <strong>NKI</strong>-AVL laat vanaf 2001 een<br />
gestage afname zien. In 2004 bedroeg het verzuim<br />
4,4 procent. Hiermee volgt het <strong>NKI</strong>-AVL de landelijke<br />
trend in de gezondheidszorg.<br />
Uit figuur 12 blijkt dat de daling van het verzuim<br />
niet in alle clusters even groot is. De grootste effecten<br />
zien we bij de Research, HOD, DOD, FB en ondersteunende<br />
afdelingen. In 2004 is een stijging van<br />
het verzuim te zien in de clusters MOD, RT en<br />
Polikliniek. Voor de kliniek betekent dit dat er voor<br />
het eerst in drie jaar sprake is van een stijging van<br />
het verzuim. De kliniek loopt daarmee niet synchroon<br />
met de dalende trend in de gezondheidszorg.<br />
De verzuimstijging in de poli hangt onder andere<br />
samen met klimaatbeheersingsproblemen in de<br />
nieuwbouw.<br />
In 2004 bedroeg de instroom in de WAO 0,4 procent<br />
van het aantal medewerkers. Dit is opnieuw een<br />
belangrijke verbetering ten opzichte van 2002 en<br />
vergelijkbaar met de trend die in 2003 is ingezet.<br />
Het <strong>NKI</strong>-AVL probeert om de competenties van<br />
medewerkers zo goed mogelijk aan te laten sluiten<br />
bij hun functie. Indien na langdurige ziekte blijkt dat<br />
competenties veranderd zijn worden manieren<br />
gezocht om medewerkers optimaal te laten reïntegreren.<br />
De WAO is dan nog slechts een vangnet<br />
voor degenen voor wie reïntegratie of ander werk<br />
niet meer mogelijk is.<br />
Figuur 11 Wervingskosten per jaar<br />
Jaar Kosten<br />
2002 € 638.074<br />
2003 € 316.302<br />
2004 € 232.328<br />
De veranderingen in het sociale zekerheidsstelsel<br />
maken het voor zowel het <strong>NKI</strong>-AVL als de medewerkers<br />
nog belangrijker arbeidsongeschiktheid te<br />
voorkomen.<br />
Eind 2004 zijn voorstellen voor verzuimdoelstellingen<br />
geformuleerd voor 2005 en 2006. De clusters en<br />
diensten maken vervolgens een plan van aanpak<br />
voor het realiseren van deze doelstellingen.<br />
In 2004 nam het <strong>NKI</strong>-AVL het besluit een eigen<br />
arbodienst op te richten en is het contract met KLM<br />
Arbo Services beëindigd. Dit besluit loopt vooruit op<br />
de wijzigingen in de Arbowet die de preventie van<br />
ziekte en uitval veel meer tot de eigen verantwoordelijkheid<br />
van organisaties maken. In dat kader past<br />
ook het besluit om per 1 januari 2005 eigenrisicodrager<br />
WAO te worden. Het <strong>NKI</strong>-AVL denkt door<br />
beide stappen meer grip te krijgen op de uitgaven<br />
voor verzuim en arbeidsongeschiktheid.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 7 Medewerkers<br />
61
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
62<br />
Medewerkers<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
Figuur 12 Verzuimpercentages per cluster/dienst<br />
Research MOD HOD DOD RT FB Poli Staf/overig <strong>NKI</strong>-AVL<br />
2002 2,4 5,8 6,5 5,1 3,8 8,3 6,9 5,5 5,1<br />
2003 2,6 4,9 6,3 4,9 3,9 7,7 5,7 4,1 4,7<br />
2004 1,8 5,9 5,5 3,8 4,4 7,3 4,7 4,9 4,4<br />
DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines;<br />
MOD= Medische Oncologische Disciplines; Poli= Polikliniek; Overig= Stafafdelingen; FB= Facilitair Bedrijf; RT= Radiotherapie<br />
Ondernemingsraad<br />
8<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 8 Ondernemingsraad<br />
63
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
64<br />
Ondernemingsraad<br />
In 2004 koos de Ondernemingsraad (OR) voor een nieuwe opzet om de bespre-<br />
king van de algemene gang van zaken in het <strong>NKI</strong>-AVL meer inhoud te geven.<br />
De bespreking van de algemene gang van zaken vond plaats in april. Ter voor-<br />
bereiding hierop stelde de OR een ‘bericht aan de Raad van Toezicht’ op. In deze<br />
notitie gaf de OR een analyse van het functioneren van de organisatie en een<br />
aanzet tot verbetering op enkele onderdelen. De notitie beantwoordde aan zijn<br />
doel en leidde tot een levendige bespreking met de vertegenwoordigers van de<br />
Raad van Toezicht.<br />
Beleidsontwikkeling<br />
Helaas is er in 2004 voor de OR geen gelegenheid<br />
geweest voor betrokkenheid bij beleidsontwikkeling.<br />
Het beleidsplan 2003-2005 werd in 2004 niet volgens<br />
afspraak aangepast en er vond in datzelfde<br />
jaar geen beleidsdag in de vorm zoals in 2003<br />
plaats. In 2003 werd het beleidsplan 2003-2005<br />
voor het laatst besproken. Van OR-zijde was er toen<br />
kritiek op de opzet van de beleidsdag – te veel verslag,<br />
te weinig beleid - en dat gold ook voor grote<br />
delen van het beleidsplan, waaraan bovendien de<br />
samenhang tussen de clusters ontbrak.<br />
Veranderingen zijn dan ook wel gewenst en de OR<br />
hoopt dat daar in 2005 iets van te zien zal zijn. De<br />
wensen en verbeterpunten zijn aangegeven in het<br />
bericht aan de Raad van Toezicht. Ook in overlegvergaderingen<br />
dringt de OR aan op het houden van<br />
een beleidsdag.<br />
Verkiezingen<br />
De ontwikkelingen in 2004 hebben de OR ertoe<br />
gebracht zijn eerdere besluit tot uitstel van de verkiezingen<br />
in 2005 te herzien. In 2005 organiseert<br />
de OR de driejaarlijkse verkiezingen volgens de<br />
oorspronkelijke planning. Helaas moesten twee<br />
OR-leden in 2004 hun OR-werk beëindigen.<br />
Eén vrijgekomen plaats kon worden ingenomen<br />
door de eerstvolgende op de ABVAKABO-lijst, de<br />
andere vacature kon zonder tussentijdse verkiezingen<br />
niet opgevuld worden. Omdat er nog zo weinig tijd<br />
te gaan was tot de algemene verkiezingen van<br />
2005 werd besloten geen tussentijdse verkiezing te<br />
organiseren. De OR draait met 14 mensen verder en<br />
hoopt na de verkiezingen weer compleet te zijn.<br />
Advies<br />
Ook in 2004 heeft de OR advies uitgebracht over<br />
een groot aantal onderwerpen.<br />
Investeringen in apparatuur<br />
Met de aanschaf en implementatie van een nieuw<br />
behandelplanningssysteem, de aanschaf van een<br />
PDF-afterloader, de meerjarenplanningen voor de<br />
aanschaf van CT-scanners, simulatoren en lineaire<br />
versnellers zijn grote investeringen gemoeid en<br />
daarom werden deze plannen ter advisering aan de<br />
OR voorgelegd. De OR kijkt bij de beoordeling vooral<br />
naar de voorbereidingen en wil bijvoorbeeld deze<br />
vragen beantwoord zien: zijn de werknemers die<br />
met de betrokken apparatuur moeten werken bij het<br />
keuzeproces betrokken? Wordt de benodigde<br />
(bij)scholing in acht genomen? Is er voldoende aandacht<br />
voor de veranderende arbeidsomstandigheden?<br />
De voorstellen zaten op deze belangrijke onderdelen<br />
goed in elkaar en de OR heeft dan ook geadviseerd<br />
ze volgens plan uit te voeren. Dat gold ook voor de<br />
aanschaf van nieuwe ziekenhuisbedden en matrassen,<br />
bij uitstek een zaak waar gelet moet worden op<br />
de arbeidsomstandigheden van het verpleegkundig<br />
en paramedisch personeel en van degenen die verantwoordelijk<br />
zijn voor het schoonmaken van de<br />
bedden. Hier kwam de OR tot de conclusie dat de<br />
nieuwe bedden in vergelijking met de huidige een<br />
grote vooruitgang in arbeidsomstandigheden zijn.<br />
Reorganisatie EAD<br />
In de organisatieveranderingen was de reorganisatie<br />
van de Economisch Administratieve Dienst in 2004<br />
het meest ingrijpend. De noodzaak ervan was duidelijk,<br />
maar gezien het feit dat dit de derde reorganisatie<br />
binnen een paar jaar was, ging de OR met<br />
enige tegenzin akkoord. Hoewel het beeld van de<br />
nieuwe EAD-organisatie enigszins vaag bleef en de<br />
OR dit moeilijk kon accepteren, heeft de raad grote<br />
waardering voor de open en integere werkwijze en<br />
de manier waarop de betrokken medewerkers<br />
steeds over de voortgang werden geïnformeerd. Tot<br />
eind 2004 en ook daarna is volop gewerkt aan de<br />
voorbereiding van de reorganisatie.<br />
Een kleinere verandering in de organisatie waarover<br />
de OR positief adviseerde, was het onder één hoofd<br />
brengen van alle afdelingen op de tweede bouwlaag<br />
van het nieuwe ziekenhuis (de OK, IC en OBC).<br />
Renovatie<br />
De OR nam de verbouwplannen kritisch onder de<br />
loep. Zowel de projectstructuur van de renovatie als<br />
de inhoud van de renovatieplannen werden in 2004<br />
ter advisering voorgelegd. Over de structuur bereikten<br />
OR en Raad van Bestuur overeenstemming na<br />
enkele aanpassingen die leidden tot beter overleg<br />
tussen bouworganisatie en staande organisatie,<br />
zonder dat er ‘ongewenste’ contacten ontstaan die<br />
de financiële bewaking in gevaar brengen.<br />
Op enkele punten heeft de OR verduidelijking<br />
gevraagd: omvang en indeling van het personeelsrestaurant,<br />
het kantoortuinconcept voor de EAD, en<br />
de gevolgen van het eventueel niet doorgaan van<br />
de nieuwbouw proefdierenhuis. Voor zover opheldering<br />
mogelijk was, bleven deze aspecten verder<br />
rusten. Dat was zeker niet het geval met de verschillende<br />
bouwfysische aspecten van de renovatie:<br />
invloed van zonnestraling, zonnewarmte en daglichttoetreding.<br />
De OR was en is er niet van overtuigd dat<br />
er in de plannen voldoende maatregelen worden<br />
genomen om aangename arbeidsomstandigheden<br />
te kunnen garanderen. Hoewel er nog geen definitief<br />
advies is uitgebracht, overweegt de OR sterk om<br />
het plaatsen van buitenzonwering aan te bevelen<br />
ter voorkoming van warmteoverlast.<br />
WAO<br />
Laatste adviesonderwerp is het voorstel voor het<br />
eigenrisicodragerschap voor de WAO. Het <strong>NKI</strong>-AVL<br />
neemt hierbij de eerste vijf jaar WAO-uitkering voor<br />
zijn rekening in ruil voor premieverlaging. De OR is<br />
het met de Raad van Bestuur eens dat dit aanzienlijke<br />
besparingen oplevert tegen een aanvaardbaar<br />
risico en heeft dan ook positief geadviseerd.<br />
Advies herbenoeming<br />
Raad van Toezicht<br />
In 2004 kwam een meningsverschil aan het licht<br />
over voornemens tot herbenoeming van leden van<br />
de Raad van Toezicht. De OR vindt dat voor een herbenoeming<br />
dezelfde procedure geldt als voor een<br />
eerste benoeming en vindt daarvoor steun in de<br />
geldende juridische regels. De Raad van Bestuur verzette<br />
zich in 2004 voor het eerst tegen het voorleggen<br />
van herbenoemingen, maar heeft nog geen<br />
definitief standpunt aan de OR laten weten.<br />
Instemming<br />
Voor sociaal beleid en arbeidsomstandigheden geldt<br />
het instemmingsrecht. In 2004 werd de instemming<br />
van de OR gevraagd met acht onderwerpen.<br />
Functioneringsgesprekken<br />
Voor de regeling functioneringsgesprekken zijn in<br />
2004 aanpassingen voorgesteld. De belangrijkste<br />
verandering was het voorstel om de verslagen van<br />
functioneringsgesprekken voortaan niet meer alleen<br />
door de leidinggevende te laten bewaren, maar ze<br />
ook in het personeelsdossier op te nemen. Ook de<br />
OR zag daarin voordelen voor de continuïteit. Wel<br />
heeft de raad de voorwaarde gesteld dat bij elk<br />
nieuw verslag het oude uit het dossier verwijderd<br />
wordt. Ieder nieuw verslag bevat tenslotte de dan<br />
geldende afspraken en daarmee vervallen de oude.<br />
Huisregel-ABC<br />
De OR heeft een vrij uitgebreid commentaar gegeven<br />
op de eerste versie van het huisregel-ABC. Ook<br />
bij de tweede, aangepaste versie zijn nog enkele<br />
opmerkingen gemaakt, met als doel meer helderheid<br />
en eenduidigheid te bereiken.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 8 Ondernemingsraad<br />
65
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
66<br />
Ondernemingsraad<br />
Herplaatsingsregeling<br />
Met de invoering van de Wet Verbetering Poortwachter<br />
(WVP) in 2002 is feitelijk een deel van de<br />
herplaatsingsregeling van het <strong>NKI</strong>-AVL (herplaatsing<br />
op sociaal-medische indicatie) komen te vervallen.<br />
Deze herplaatsing gaat nu volgens de procedures<br />
van de WVP. De Raad van Bestuur maakte van de<br />
gelegenheid gebruik om de regeling ook op andere<br />
onderdelen aan te passen. De OR heeft inmiddels<br />
een vrij uitgebreid commentaar gegeven, maar de<br />
instemmingsprocedure is nog niet afgerond.<br />
Arbodienst<br />
Het plan om een interne arbodienst op te zetten<br />
kwam voort uit ontevredenheid over de externe<br />
arbodienst en wijzigingen in de Europese arbeidsomstandigheden-wetgeving.<br />
Op zich is een eigen<br />
arbodienst een prima idee, maar de OR vindt dat<br />
aan het plan nog het een en ander ontbreekt.<br />
Voordat de OR instemming kan geven, wil de OR<br />
eerst een plan zien met daarin de taken, bezetting,<br />
structuur en positie in de organisatie van de op te<br />
zetten dienst.<br />
Kinderopvang<br />
De regeling voor kinderopvang moest worden gewijzigd,<br />
omdat op 1 januari 2005 een nieuwe wet in<br />
werking is getreden die de financiering van kinderopvang<br />
regelt. Het <strong>NKI</strong>-AVL heeft besloten het<br />
contract met het bemiddelingsbureau op te zeggen<br />
en in eigen beheer ondersteuning en informatie te<br />
bieden aan de werknemers die gebruik maken van<br />
kinderopvangvoorzieningen. De OR heeft daarmee<br />
ingestemd.<br />
Meerkeuze Arbeidsvoorwaarden<br />
Helaas is het Meerkeuzesysteem Arbeidsvoorwaarden<br />
(MKSA) nog steeds niet operationeel. Zoals<br />
in het vorige jaarverslag al werd aangegeven is dat<br />
zeker ook te wijten aan de ingewikkeldheid van het<br />
systeem en het feit dat het in een grote en complexe<br />
instelling als het <strong>NKI</strong>-AVL niet uitvoerbaar is<br />
zonder een geautomatiseerde roosterplanning en<br />
urenregistratie. Het roosterplanningsysteem is<br />
inmiddels gekozen; in 2005 wordt het ingevoerd.<br />
Daarmee is de basis gelegd voor de toepassing van<br />
het MKSA. De invoering daarvan gebeurt in twee<br />
fasen en is naar verwachting in 2006 afgerond.<br />
Eerste stap voor de OR is nu het zorgvuldig en<br />
kritisch becommentariëren van het ontwerp.<br />
Leergang Leidinggeven<br />
De OR heeft met vragen en commentaar gereageerd<br />
op de opzet en inhoud van de nieuwe leergang<br />
Leidinggeven. Deze stelt leidinggevenden in staat<br />
hun taak beter uit te oefenen door gedragsverandering.<br />
Personeelsrestaurant<br />
Toen halverwege 2004 de voorgenomen zondagsluiting<br />
van het personeelsrestaurant aan de orde<br />
kwam, bleek dat nog niet voorzien was in alternatieven<br />
voor de personeelsleden die door de sluiting<br />
getroffen zouden worden. Op aandringen van de OR<br />
is hier een oplossing voor gevonden. Personeel kan<br />
op zondag tegen gereduceerd tarief gebruik maken<br />
van de winkel in de hal of lunchen in het personeelsrestaurant<br />
van het Slotervaartziekenhuis. Op<br />
basis van deze toezeggingen en informatie over de<br />
zeer beperkte gevolgen voor het restaurantpersoneel<br />
zelf kon de OR met de sluiting instemmen.<br />
Overige zaken<br />
Tot slot een selectie uit de overige zaken die de<br />
aandacht van de OR kregen.<br />
De samenwerking met het Slotervaartziekenhuis<br />
verkeert nog steeds in een onzekere positie.<br />
Er is een klankbordgroep waaraan ook de OR deelneemt,<br />
die zich onder meer buigt over de vraag<br />
of integratie van diagnostiek en facilitaire zaken<br />
mogelijk is.<br />
De OR dringt al langere tijd aan op planmatige<br />
benadering van de beveiliging. In 2004 werd<br />
gemeld dat een beveiligingsplan in de maak was en<br />
dat dit aan de OR zou worden voorgelegd. Tot op<br />
heden heeft de OR het plan echter niet nog niet<br />
ontvangen.<br />
De secretaris van de Raad van Bestuur heeft een<br />
document opgesteld dat de betrokkenheid van de<br />
verschillende gremia voorafgaand aan besluitvorming<br />
door de Raad van Bestuur beschrijft.<br />
Dit document, dat door de OR op een aantal punten<br />
werd aangevuld, dient om te bewaken dat ieders<br />
rol in het besluitvormingsproces tot zijn recht komt.<br />
Financieel verslag<br />
9<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
67
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
68<br />
Financieel verslag<br />
De in het financieel jaarverslag opgenomen balansen per 31 december 2004 en<br />
de resultatenrekening 2004, evenals de toelichtingen daarop, zijn ontleend aan<br />
de jaarrekeningen 2004 van de Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut (<strong>NKI</strong>)<br />
en de Stichting Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (<strong>AvL</strong>). Daarnaast is sprake<br />
van een geconsolideerde jaarrekening voor het <strong>NKI</strong>-AVL. PricewaterhouseCoopers<br />
heeft hierop goedkeurende accountantsverklaringen afgegeven.<br />
Vereniging Het Nederlands<br />
Kanker Instituut (<strong>NKI</strong>)<br />
De financiering van het wetenschappelijk onderzoek<br />
(vaste research) bestaat uit jaarlijkse subsidies van<br />
het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport<br />
(VWS), KWF Kankerbestrijding en eigen inkomsten<br />
van het <strong>NKI</strong>. De subsidie van het ministerie van VWS<br />
wordt jaarlijks geïndexeerd. De subsidie van KWF<br />
Kankerbestrijding varieert, omdat deze gekoppeld<br />
is aan het gemiddelde van de inkomsten van KWF<br />
Kankerbestrijding over de voorafgaande drie jaar.<br />
De eigen inkomsten van het <strong>NKI</strong> zijn onder meer<br />
afhankelijk van de ontvangsten aan legaten,<br />
lidmaatschappen van de vereniging en rente.<br />
De subsidie 2004 nam ten opzichte van 2003 met<br />
€ 719.000 af door bezuinigingen bij zowel het<br />
Ministerie van VWS (€ 481.000) als bij het KWF<br />
Kankerbestrijding (€ 238.000).<br />
Over 2004 is de volgende financiering ontvangen:<br />
● subsidie ministerie van VWS € 9.624.000<br />
● subsidie KWF Kankerbestrijding € 8.859.000<br />
€ 18.483.000<br />
Daarnaast is aan projectfinanciering een bedrag<br />
van € 17.998.000 ontvangen (was in 2003<br />
€ 18.394.000) en aan overige bedrijfsopbrengsten<br />
€ 150.000 (was in 2003 € 144.000). Het resultaat<br />
uit gewone bedrijfsvoering was in 2004 € 508.000<br />
nadelig (resultaat gewone bedrijfsvoering 2003:<br />
€ 348.000 positief).<br />
In het <strong>NKI</strong> wordt verder een aantal projecten<br />
uitgevoerd dat niet ten laste komt van de researchexploitatie,<br />
maar waarvan de kosten rechtstreeks<br />
door een externe financier betaald worden.<br />
De Stichting Fondsen <strong>NKI</strong> heeft in 2004 aan het <strong>NKI</strong><br />
een bedrag van € 3.432.000 ter beschikking gesteld<br />
voor door het stichtingsbestuur goedgekeurde<br />
investeringen in apparatuur, inventarissen en<br />
verbouwingen.<br />
Stichting Antoni van Leeuwenhoek<br />
Ziekenhuis (AVL)<br />
De financiering van de patiëntenzorg bestaat uit<br />
wettelijke budgetten voor het ziekenhuis en de<br />
radiotherapie. Als gevolg van de jaarlijkse aanpassingen<br />
van deze budgetten (indexering op loonkosten<br />
en materiële kosten, productieafspraken,<br />
nacalculaties op kapitaalslasten) nam het budget<br />
met € 4.443.000 toe tot een totaal van € 78.034.000.<br />
Uit doorberekeningen aan derden werd een bedrag<br />
van € 2.065.000 ontvangen en er was sprake van<br />
een mutatie van € 1.028.000 op het extern budget<br />
van voorgaande jaren, waardoor in totaal<br />
€ 81.127.000 beschikbaar was. Het resultaat uit<br />
gewone bedrijfsvoering bedroeg in 2004<br />
€ 1.093.000(was in 2003 € 313.000 nadelig).<br />
Jaarlijks worden met de zorgverzekeraars afspraken<br />
gemaakt over aantallen opnames, verpleegdagen,<br />
eerste polikliniekbezoeken, dagbehandelingen, poliklinische<br />
cytostaticatoedieningen, megavoltseries en<br />
zorgvernieuwing. De productie is over het geheel<br />
genomen licht achtergebleven op de voor 2004<br />
gemaakte afspraken.<br />
Het aantal opnamen steeg in 2004 met 0,7 procent<br />
naar 5.782. Het aantal verpleegdagen steeg met 5,3<br />
procent naar 40.568. De gemiddelde verpleegduur<br />
steeg van 6,7 naar 7,0 dagen. Het aantal dagbehandelingen<br />
steeg met 2,4 procent tot 5.827 dagbehandelingen<br />
en de 1e polikliniekbezoeken steeg met<br />
10,9 procent tot 22.697 1e polikliniekbezoeken.<br />
Ook in 2004 heeft het <strong>NKI</strong>-AVL voor zijn werk een<br />
aanzienlijk bedrag uit erfstellingen en legaten ontvangen.<br />
Aan hen en al degenen die ons werk in<br />
2004 hebben gesteund met subsidies, giften en contributies<br />
is het <strong>NKI</strong>-AVL veel dank verschuldigd.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
69
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
70<br />
Financieel verslag JAARREKENING<br />
ERFSTELLINGEN EN LEGATEN<br />
Erfstellingen<br />
Mw. A. Visser<br />
Mw. S. Frisco-van der Zwart<br />
Mw. J.A Friele<br />
Dhr. A.C.H. Simons<br />
Dhr. J.F. Meijer<br />
Mw. P.J. van Esch<br />
Dhr. R.P Hurkens<br />
Mw. L.M.M. van Swoll-Lodder<br />
Dhr. A.J. Roelandt<br />
Mw. M. van der Meij de Bie- van den Bosch<br />
Dhr. A.J. Schiltkamp<br />
Mw. S.C.P. Smit<br />
Mw. E. van Raalte-Dijken<br />
Mw. T. van der Heijden<br />
Mw. P.H. Engelen-Rutjes<br />
Dhr. H.J. van Putten<br />
Mw. A.M. Vethuijs-Vegter<br />
Mw. C.S. Valkenburgh<br />
Dhr. J.C. van Ark<br />
Legaten<br />
Mw. P.H. Keizers<br />
Dhr. Chr. Vogelzang<br />
Mw. M. van der Goot-Bets<br />
Mw. J.L. van der Mur-Kunkels<br />
Mw. C.P. de Vries-van Eck<br />
Mw. K.Schirm<br />
Mw. Leutscher-ten Kate<br />
Mw. A.M. Drijvers-Savelkouls<br />
Mw. P. Hoedemakers<br />
Mw. A. Brons-Richard<br />
Mw. T.C.J. Saaf-van Donkelaar<br />
Mw. M. Munnicks-Lucas<br />
Dhr. S. Lanting<br />
Dhr. J.E. Taurel<br />
Dhr. H. Smit<br />
Mw. A Vlotman<br />
Mw. H. Scheiberlich<br />
Mw. G.C. van den Berg-Tinga<br />
<strong>NKI</strong>-AVL<br />
Geconsolideerde balans per 31 december 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
ACTIVA<br />
Vaste activa<br />
- researchlaboratorium 5.360 5.584<br />
- ziekenhuisvoorziening 107.681 103.938<br />
- tijdelijke kantoorruimte 38 58<br />
- inventaris en apparatuur researchlaboratorium p.m. p.m.<br />
- researchgedeelte van het ziekenhuis 5.345 1.434<br />
- financiële vaste activa 18 0<br />
Totaal vaste activa 118.442 111.014<br />
Leningen u/g 0 1.500<br />
Belegde middelen<br />
Effecten 3.904 3.906<br />
Belegd Fonds Wetenschappelijk Onderzoek 11.532 11.531<br />
Totaal belegde middelen 15.436 15.437<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 270 411<br />
Stichting Fondsen <strong>NKI</strong>, rekening-courant 0 1.931<br />
Vorderingen en overlopende activa 41.530 55.035<br />
Liquide middelen 3.012 2.865<br />
Totaal vlottende activa 44.812 60.242<br />
Totaal activa 178.690 188.193<br />
PASSIVA<br />
Groeps vermogen<br />
Kapitaal 3.134 3.116<br />
Collectief gefinancierd gebonden vermogen 12.120 11.041<br />
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen 13.359 13.860<br />
Totaal groeps vermogen 28.613 28.017<br />
Egalisatierekening afschrijvingen 294 326<br />
Voorzieningen 2.823 1.736<br />
Participatie door derden in het researchlaboratorium<br />
Ministerie van VWS 5.360 5.584<br />
KWF Kankerbestrijding 1.361 1.434<br />
6.721 7.018<br />
Langlopende schulden<br />
Leningen o/g 14.389 15.344<br />
Kortlopende schulden<br />
Stichting Fondsen <strong>NKI</strong>, rekening-courant 4.763 5.248<br />
Kortlopende schulden en overlopende passiva 121.087 130.504<br />
125.850 135.752<br />
Totaal passiva 178.690 188.193<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
71
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
72<br />
JAARREKENING<br />
<strong>NKI</strong>-AVL<br />
Geconsolideerde resultatenrekening over 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
BATEN<br />
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 78.034 73.591<br />
Mutatie extern budget voorgaande jaren 1.028 1.688<br />
Vergoedingen voor diensten en<br />
verrichtingen berekend aan derden 2.065 1.784<br />
Subsidiebijdragen 18.483 19.202<br />
Projectfinanciering 17.998 18.394<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 150 144<br />
Totaal baten 117.758 114.803<br />
LASTEN<br />
Personeelskosten 75.317 71.169<br />
Afschrijvingen op vaste activa 7.809 5.972<br />
Overige bedrijfskosten 32.361 34.615<br />
Totaal lasten 115.487 111.756<br />
Financiële baten en lasten 1.944 2.803<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 327 244<br />
Baten en lasten voorgaande jaren 321 -140<br />
Resultaat voor belasting 648 104<br />
Vennootschapsbelasting -21 -21<br />
RESULTAAT NA BELASTING 627 83<br />
De bestemming van het resultaat is als volgt:<br />
Uitbetaald dividend 49 47<br />
Toevoeging (onttrekking) collectief gefinancierd gebonden vermogen 1.079 -313<br />
Toevoeging niet collectief gefinancierd vrij vermogen -501 349<br />
627 83<br />
JAARREKENING<br />
Stichting Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis<br />
Balans per 31 december 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
ACTIVA<br />
Vaste activa<br />
- ziekenhuisvoorziening 105.6499 105.621<br />
- researchgedeelte van het ziekenhuis 1.361 1.434<br />
Totaal vaste activa 106.860 107.055<br />
Financiële vaste activa<br />
Lening u/g 13.337 9.306<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 165 306<br />
Vorderingen en overlopende activa 31.384 42.484<br />
Liquide middelen 17 51<br />
Totaal vlottende activa 31.566 42.841<br />
Totaal activa 151.763 159.202<br />
PASSIVA<br />
Eigen vermogen<br />
Kapitaal 908 908<br />
Collectief gefinancierd gebonden vermogen 12.120 11.041<br />
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen 666 652<br />
Totaal eigen vermogen 13.694 12.601<br />
Egalisatierekening afschrijvingen 294 326<br />
PASSIVA<br />
Voorzieningen 2.522 1.714<br />
Langlopende schulden<br />
Leningen o/g 13.774 14.570<br />
Huurverplichtingen Aclin BV’s 14.877 11.067<br />
Participatie <strong>NKI</strong> in researchgedeelte<br />
van het ziekenhuis 1.361 1.434<br />
Totaal langlopende schulden 30.012 27.071<br />
Kortlopende schulden<br />
Nog in de tarieven te verrekenen 4.763 5.248<br />
Kortlopende schulden 100.478 112.242<br />
Totaal kortlopende schulden 105.241 117.490<br />
Totaal passiva 151.763 159.202<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
73
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
74<br />
JAARREKENING<br />
Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis<br />
Resultatenrekening over 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
BATEN<br />
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 78.034 73.591<br />
Mutatie extern budget voorgaande jaren 1.028 1.688<br />
Vergoedingen voor diensten en<br />
verrichtingen berekend aan derden 2.065 1.784<br />
Totaal baten 81.127 77.063<br />
LASTEN<br />
Personeelskosten 48.749 44.584<br />
Afschrijvingen op vaste activa 6.237 5.241<br />
Overige bedrijfskosten 22.988 23.812<br />
Totaal lasten 77.974 73.637<br />
Financiële baten en lasten 2.710 3.636<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 443 -210<br />
Baten en lasten voorgaande jaren 650 -103<br />
RESULTAAT 1.093 -313<br />
De bestemming van het resultaat is als volgt:<br />
Toevoeging aan de algemene reserve 14 0<br />
Toevoeging (onttrekking)<br />
aan reserve aanvaardbare kosten 972 355<br />
Toevoeging aan de bestemmingsreserve 107 -668<br />
1.093 -313<br />
JAARREKENING<br />
Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut<br />
Balans per 31 december 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
ACTIVA<br />
Vaste activa<br />
Researchlaboratorium 5.360 5.584<br />
Researchgedeelte van het AVL-ziekenhuis 5.345 1.434<br />
Inventaris en apparatuur researchlaboratorium p.m. p.m.<br />
Tijdelijke kantoorruimte 38 58<br />
Totaal vaste activa 10.743 7.076<br />
Leningen u/g 2.478 2.787<br />
Belegde middelen<br />
Effecten 3.904 3.906<br />
Fonds Wetenschappelijk Onderzoek 11.532 11.531<br />
Totaal belegde middelen 15.436 15.437<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 105 105<br />
Stichting AVL-ziekenhuis, rekening-courant 0 5.916<br />
Stichting Fondsen <strong>NKI</strong>, rekening-courant 0 1.931<br />
Vorderingen en overlopende activa 16.642 10.857<br />
Liquide middelen 2.139 2.282<br />
Totaal vlottende activa 18.886 21.091<br />
Totaal activa 47.543 46.391<br />
PASSIVA<br />
Eigen vermogen<br />
Kapitaal 2.136 2.136<br />
Fonds Wetenschappelijk Onderzoek 11.345 11.345<br />
Egalisatierekening exploitatieresultaten -605 -97<br />
Continuïteitsreserve 600 600<br />
Nog te besteden bedragen t.b.v. projecten 1.358 1.358<br />
Totaal eigen vermogen 14.834 15.342<br />
Voorzieningen 301 22<br />
Participatie door derden in het researchlaboratorium<br />
Ministerie van VWS 5.360 5.584<br />
KWF Kankerbestrijding 1.361 1.434<br />
6.721 7.018<br />
Kortlopende schulden<br />
Subsidieverplichtingen 0 9.216<br />
Belasting en premies sociale verzekeringen 1.353 1.244<br />
Vooruitontvangen projectfinancieringen 9.144 9.572<br />
Overige schulden 15.190 3.977<br />
Totaal kortlopende schulden 25.687 24.009<br />
Totaal passiva 47.543 46.391<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
75
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
76<br />
JAARREKENING<br />
Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut<br />
Resultatenrekening over 2004<br />
(in € duizend) 2004 2003<br />
BATEN<br />
Subsidiebijdragen 18.483 19.202<br />
Projectfinanciering 17.998 18.394<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 150 144<br />
36.631 37.740<br />
Financiële baten en lasten 805 877<br />
Totaal baten 37.436 38.617<br />
LASTEN<br />
Personeelskosten 26.568 26.585<br />
Afschrijvingen op vaste activa 168 5<br />
Overige bedrijfskosten 10.879 11.642<br />
Totaal lasten 37.615 38.232<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -179 385<br />
Baten en lasten voorgaande jaren -329 -37<br />
RESULTAAT -508 348<br />
De bestemming van het resultaat is als volgt:<br />
Toevoeging aan continuïteitsreserve 0 600<br />
Toevoeging aan egalisatierekening exploitatieresultaten -508 -252<br />
-508 348<br />
KENGETALLEN<br />
CAPACITEITSGEGEVENS<br />
2004 2003 2002 2001<br />
aantal erkende bedden 180 180 180 180<br />
aantal operatiekamers 5 5 4 4<br />
aantal intensive care bedden 5 5 5 5<br />
aantal cytostaticabehandelplaatsen 10 10 10 10<br />
aantal lineaire versnellers 9 8 6 6<br />
aantal spreekuurunits polikliniek 14 14 14 14<br />
PRODUCTIECIJFERS<br />
Heelkundige Oncologische Disciplines<br />
eerste polikliniekbezoek 13.818 *12.513 13.300 10.983<br />
opnamen 2.932 2.929 2.513 2.452<br />
verpleegdagen 24.620 22.782 22.312 23.146<br />
dagbehandeling 1.099 988 1.089 1.276<br />
operatieve verrichtingen klinisch 8.895 9.316 6.654 5.810<br />
operatieve verrichtingen poliklinisch 7.183 6.698 7.095 6.119<br />
gemiddelde verpleegduur 8,4 7,8 8,8 9,4<br />
Medische Oncologische Disciplines<br />
eerste polikliniekbezoek 8.787 *7.828 9.356 9.716<br />
opnamen 2.827 2.736 3.119 2.834<br />
verpleegdagen 15.760 14.924 16.260 17.222<br />
dagverpleging 4.675 4.626 3.364 3.223<br />
toedieningen cytostatica 7.696 7.150 6.425 6.798<br />
gemiddelde verpleegduur 5,6 5,5 5,2 6,1<br />
Radiotherapie<br />
eerste polikliniekbezoek n.v.t. n.v.t. n.v.t n.v.t.<br />
opnamen 23 76 317 282<br />
verpleegdagen 188 824 1.943 1.642<br />
dagverpleging 53 79 320 242<br />
gemiddelde verpleegduur 8,2 10,8 6,6 5,8<br />
megavolttherapie 3.933 3.916 3.635 3.397<br />
brachytherapie 149 57 37 55<br />
Overige verrichtingen<br />
fysiotherapie 9.625 8.577 8.625 8.591<br />
Overige eerste polikliniekbezoek<br />
psychiatrie 92 125 109 74<br />
*eerste polikliniekbezoek: de schijnbare daling van het<br />
aantal eerste polikliniekbezoeken in 2003 houdt verband<br />
met definitie- en registratieafspraken, die in de tijd gewijzigd zijn.<br />
In 2004 is dit weer hersteld.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 9 Financieel verslag<br />
77
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
78<br />
KENGETALLEN<br />
DIAGNOSTISCHE ONCOLOGISCHE DISCIPLINES<br />
Radiologie<br />
klinisch<br />
2004 2003 2002 2001<br />
CT 1.233 1.096 978 723<br />
MRI 244 275 295 226<br />
echografie 1.142 1.335 1.128 965<br />
overig 7.775 9.428 8.262 7.434<br />
poliklinisch<br />
CT 7.118 6.552 5.581 5.498<br />
MRI 2.624 2.084 2.493 1.982<br />
echografie 5.845 5.686 6.689 5.546<br />
overig 20.746 21.587 18.998 22.192<br />
Pathologie<br />
klinisch<br />
histologie 3.148 2.833 2.861 2.382<br />
cytodiagnostiek 883 708 848 391<br />
obducties 9 4 8 33<br />
immunopathologie 649 618 486 805<br />
poliklinisch<br />
histologie 8.936 8.578 8.002 10.220<br />
cytodiagnostiek 8.232 7.509 6.753 5.196<br />
obducties 12 47 18 17<br />
immunopathologie 1.030 1.003 1.102 805<br />
Nucleaire geneeskunde<br />
klinisch 768 831 655 743<br />
poliklinisch 3.793 3.826 3.592 3.498<br />
Algemeen Klinisch Laboratorium<br />
klinisch<br />
verrichtingen 243.845 277.536 232.815 225.879<br />
orders 28.205 25.462 25.988 22.672<br />
poliklinisch<br />
verrichtingen 312.679 299.427 315.584 299.928<br />
orders 31.328 29.549 31.835 32.042<br />
Functieonderzoeken<br />
klinisch<br />
ECG 814 987 735 1.006<br />
longfunctie 304 131 247 257<br />
poliklinisch<br />
ECG 2.184 2.227 1.972 2.145<br />
longfunctie 2.162 2.005 2.662 3.806<br />
Polikliniek Familiaire Tumoren<br />
complexe counselingen 377 321 284 292<br />
enkelvoudige counselingen 61 33 27 38<br />
DNA-onderzoeken 878 670 575 545<br />
Bijlagen<br />
10<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
79
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
80<br />
Bijlagen<br />
Nieuwe diagnoses bij patiënten van het Nederlands Kanker Instituut –<br />
Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, per tumorgroep<br />
TOTAAL 6843<br />
Hoofd-halstumoren: 316<br />
lip 9<br />
tong 45<br />
speekselklieren 14<br />
gingiva 16<br />
mondbodem 30<br />
mondholte 26<br />
orofarynx 58<br />
nasofarynx 13<br />
hypofarynx 23<br />
sinussen/bijholten/middenoor 13<br />
larynx 69<br />
Lymfomen: 139<br />
(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied)<br />
maligne lymfomen 122<br />
morbus Hodgkin 17<br />
Huidtumoren: 175<br />
(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied)<br />
Melanomen: 313<br />
(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied)<br />
Weke-delentumoren: 113<br />
(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied)<br />
Leukemieen: 58<br />
multipele myeloma/immuno-proliferatief neoplasma 37<br />
lymfatische leukemie 18<br />
myeloide leukemie 3<br />
Neurologische tumoren: 45<br />
oog 2<br />
hersenen 42<br />
overig zenuwstelsel 1<br />
Endocriene klieren tumoren: 25<br />
schildklier 22<br />
overige endocriene klieren 3<br />
Bottumoren: 9<br />
Mammatumoren: 1387<br />
mamma 1382<br />
mamma virilis 5<br />
Tractus respiratorius tumoren: 749<br />
long/bronchus/trachea 662<br />
pleura 79<br />
trachea 5<br />
thymus 3<br />
Tractus digestivus tumoren: 923<br />
oesofagus 110<br />
maag 117<br />
dunne darm 17<br />
colon 280<br />
rectum/anus 278<br />
lever/intrahepatische galwegen 15<br />
galblaas/extrahepatische galwegen 14<br />
pancreas 86<br />
(retro)peritoneum 6<br />
Urologische tumoren: 887<br />
prostaat 467<br />
testis 60<br />
penis/overige mannelijke genitalia 59<br />
blaas 187<br />
nier/overige urinewegen 114<br />
Gynaecologische tumoren: 256<br />
cervix uteri 40<br />
corpus uteri 58<br />
ovarium/uterus/adnexa 128<br />
vagina/vulva/overige 30<br />
Primaire tumor onbekend: 129<br />
Praemaligne tumoren: 102<br />
Benigne tumoren: 1214<br />
Second opinion:<br />
Alleen de patiënten die teruggingen naar hun eigen arts zijn meegeteld. De patiënten die na de second<br />
opinion in het <strong>NKI</strong>-AVL blijven, worden gezien als <strong>NKI</strong>-AVL-patiënten en zijn hier niet meegerekend.<br />
Aantal second opinions 1536<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
81
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
82<br />
Bijlagen<br />
HOOGLERAREN<br />
prof. dr. N.K. Aaronson<br />
bijzonder hoogleraar Psychosociale oncologie<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
prof. dr. A.J.M. Balm<br />
bijzonder hoogleraar Hoofdhals-oncologie<br />
en -chirurgie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink<br />
bijzonder hoogleraar Klinische experimentele<br />
radiotherapie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. A.C. Begg<br />
bijzonder hoogleraar Moleculaire radiobiologie<br />
Katholieke Universiteit Nijmegen<br />
prof. dr. A.J.M. Berns<br />
bijzonder hoogleraar Experimentele moleculaire<br />
genetica van erfelijke aandoeningen<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. R. Bernards<br />
bijzonder hoogleraar Moleculaire carcinogenese<br />
Universiteit Utrecht<br />
mw. prof. dr. J. Borst<br />
bijzonder hoogleraar Experimentele oncologie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. P. Borst<br />
strategisch hoogleraar Klinische biochemie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
buitengewoon hoogleraar<br />
Rijksuniversiteit van Leiden<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
hoogleraar Bio-analyse in het bijzonder in relatie tot<br />
het klinische geneesmiddelenonderzoek<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. F.S.A.M. van Dam<br />
bijzonder hoogleraar Psychosociale aspecten van<br />
chronische ziekten<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. G.C. de Gast<br />
bijzonder hoogleraar Klinische immunotherapie<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. W.H. van Harten<br />
hoogleraar Kwaliteitsmanagement van<br />
Zorgtechnologie<br />
Universiteit Twente<br />
prof. dr. M. van Herk<br />
bijzonder hoogleraar 4D beeldverwerking<br />
in de oncologie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. F.J.M. Hilgers<br />
hoogleraar Fonetische wetenschappen<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. S. Horenblas<br />
bijzonder hoogleraar Oncologische urologie<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
prof. dr. B.R.R. Kroon<br />
bijzonder hoogleraar Chirurgische oncologie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen<br />
bijzonder hoogleraar Epidemiologie van kanker<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
prof. dr. M.S. van Lohuizen<br />
bijzonder hoogleraar Regulatie van celcyclus<br />
en oncogenese<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. W. H. Moolenaar<br />
bijzonder hoogleraar Moleculaire celbiologie<br />
Rijksuniversiteit Leiden<br />
prof. dr. J.J. Neefjes<br />
bijzonder hoogleraar Biologie van antigen processing<br />
en presentatie<br />
Rijksuniversiteit Leiden<br />
prof. dr. P.J. Peters<br />
hoogleraar Ultrastructurele celbiologie<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
prof. dr. H. te Riele<br />
hoogleraar Genetische instabiliteit en carcinogenese<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
prof. dr. S. Rodenhuis<br />
bijzonder hoogleraar Klinische oncologie<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
hoogleraar Klinische geneesmiddelentoxicologie<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. T.K. Sixma<br />
hoogleraar Structuur en functie van eiwitten<br />
Erasmus Universiteit Rotterdam<br />
prof. dr. M. Verheij<br />
hoogleraar Translationele radiotherapie<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
PROMOTIES<br />
3 februari 2004<br />
Elisabeth Rook<br />
Pharmacokinetics and pharmacodynamics of<br />
diacetylmorphine in opioid dependent patients<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
11 februari 2004<br />
John Cho<br />
Improving radiotherapy treatment for left-sided<br />
breast cancer<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink<br />
27 februari 2004<br />
Marleen Kemper<br />
Inhibition of P-glycoprotein at the blood-brain<br />
barrier. Implications for treatment of brain tumors<br />
with taxanes<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
27 februari 2004<br />
Gert Meijer<br />
Clinical implementation of high precision<br />
radiotherapy for urogenitical tumours<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink<br />
27 februari 2004<br />
Eva Noorda<br />
The indications and results of isolated limb perfusion<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon<br />
26 maart 2004<br />
Susanne Estourgie<br />
Clinical relevance and refinement of the sentinel<br />
node procedure in breast cancer and melanoma<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon<br />
22 april 2004<br />
Ellen Stokvis<br />
Liquid chromatography coupled with tandem<br />
mass spectrometry for the quantitative<br />
analysis of anticancer drugs in biological matrices<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen, prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
25 mei 2004<br />
Gudrun Valdimarsdottir<br />
TGFb signal transduction in endotelial cells<br />
Uppsala University<br />
dr. P. ten Dijke<br />
28 mei 2004<br />
Laurens Beerenpoot<br />
Early clinical evaluation of antivascular drugs<br />
for cancer treatment<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
10 juni 2004<br />
Arlette Werner<br />
Apoptosis signaling to mitochondria by death<br />
receptors and DNA damaging anti-cancer regimens<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
mw. prof. dr. J. Borst<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
83
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
84<br />
Bijlagen<br />
16 juni 2004<br />
Esther Brandon<br />
In vitro characterization of the human biotransformation<br />
of marine derived anti-cancer drugs<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen, prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
21 september 2004<br />
Jennifer Hendriks<br />
Contribution of CD27 and relatives to the specific<br />
immune response<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. J. Borst<br />
30 september 2004<br />
Vic Verwaal<br />
Cytoreduction and hyperthermic intraperitoneal<br />
chemotherapy<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon<br />
5 oktober 2004<br />
Elar Mutsaerts<br />
Surgical treatment of liver and lung metastases.<br />
New techniques and outcomes<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon<br />
13 oktober 2004<br />
Eveline de Boer<br />
Subfertility and menopause in an IVF-treated<br />
population.<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen<br />
14 oktober 2004<br />
Jolanda Schrama<br />
Patient selection for high-dose chemotherapy<br />
in stage II and IV breast cancer<br />
Universiteit van Amsterdam<br />
prof. dr. S. Rodenhuis<br />
3 november 2004<br />
Monique den Brok<br />
Pharmaceutical development of selected novel<br />
anticancer agents<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
16 november 2004<br />
Francis van Horck<br />
p190RhoGEF and Type I PIPkinase: Modulators of<br />
Rho-mediated neurite remodeling<br />
Rijksuniversiteit Leiden<br />
prof. dr. W.H. Moolenaar<br />
19 november 2004<br />
Jeany Rademaker - Lakhai<br />
Clinical pharmacology of metal-based &<br />
marine-derived anticancer agents<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
24 november 2004<br />
Marjolein Klous<br />
Development of diacetylmorphine preparations for<br />
prescription to opioid dependent patients<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
2 december 2004<br />
Kristel Crommentuyn<br />
Pharmacological studies in HIV-infected adults &<br />
children<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
8 december 2004<br />
Jan-Hendrik Beumer<br />
Mass balance and pharmacokinetic investigations of<br />
novel anticancer drugs<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens, prof. dr. J.H. Beijnen<br />
16 december 2004<br />
Isabella Kuppens<br />
Clinical and pharmacological studies with oral anticancer<br />
drugs<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens, prof. dr. J.H. Beijnen<br />
17 december 2004<br />
Milly de Jonge<br />
Pharmacokinetically guided dosing of (high-dose)<br />
chemotherapeutic agents<br />
Universiteit Utrecht<br />
prof. dr. J.H. Beijnen, prof. dr. S. Rodenhuis<br />
ORGANISATIEGEGEVENS<br />
BESCHERMVROUWE H.M. KONINGIN BEATRIX<br />
Raad van Toezicht<br />
dr. W.F. Duisenberg, voorzitter<br />
mw. drs. H.C.J. van der Wielen,<br />
vice-voorzitter/secretaris<br />
mr. P.J. Kalff, penningmeester<br />
W. Kok<br />
mr. D. Sinninghe Damsté<br />
prof. mr. P.F. van der Heijden<br />
prof. dr. J. van der Meer<br />
dr. ir. J.H.M. Temmink (tot 24 mei 2004)<br />
prof. dr. G.N.J. Tytgat<br />
prof. dr. G.P. Vooijs<br />
mw. drs. M.W.M. Vos-Van Gortel<br />
Raad van Bestuur<br />
prof. dr. A.J.M. Berns, voorzitter,<br />
directeur wetenschapsbeleid<br />
prof. dr. W.H. van Harten,<br />
directeur organisatie & bedrijfsvoering<br />
prof. dr. S. Rodenhuis,<br />
directeur zorg & zorgontwikkeling<br />
mw. mr. K.R.Y. van Oudheusden,<br />
secretaris<br />
Nevenfuncties Raad van Bestuur<br />
Prof. dr. A.J.M. Berns, voorzitter,<br />
directeur wetenschapsbeleid<br />
● Lid Bestuur Raad Medische Wetenschappen<br />
(KNAW)<br />
● Secretaris Sectie Geneeskunde KNAW<br />
● Voorzitter Commissie nieuwe leden<br />
(sectie geneeskunde KNAW)<br />
● Voorzitter KNAW-selectiecommissie KNAW fellows<br />
● Voorzitter KNAW-VNSU-NWO<br />
Commissie Stroomlijning Subsidies<br />
● Lid Commissie Heinekenprijs KNAW<br />
● Lid Bestuur Van Walree Fonds<br />
● Directeur Cancer Genomics Centre (tot 30-6-2004)<br />
● Lid Bestuur 3 Lichten<br />
● Lid Bestuur Josephine Nefkens Stichting<br />
● Lid CCMO (b)<br />
● Lid Scientific Advisory Board Xenogen<br />
● Lid Scientific Advisory Board CNIO (Madrid)<br />
● Lid Scientific Advisory Board EIO (Milaan)<br />
● Lid Program Committee CR-UK<br />
● Lid Scientific Promotions and Salaries Assessment<br />
Panel CR-UK<br />
● Lid Strategy Committee Wellcome Trust<br />
● Lid Scientific Advisory Board Life Science Partners<br />
Amsterdam (b)<br />
● Lid Editorial Board Genes and Development<br />
● Lid Advisory Editorial Board EMBO Journal<br />
● Lid Advisory Editorial Board EMBO Reports<br />
● Lid EMBO Council<br />
● Lid Commissie Gentherapie ZonMW<br />
● Lid Bestuur Stichting Netherlands Laboratory<br />
for Anti Cancer Drug Formulation (NL-ADF)<br />
(b) Hiervoor wordt een vaste jaarlijkse bezoldiging ontvangen.<br />
Voor zover deze nevenactiviteiten inkomsten opleveren<br />
worden ze door het <strong>NKI</strong>-AVL geïnd en bestemd voor onderzoek.<br />
De neveninkomsten bedroegen in 2004 ongeveer<br />
€ 35.000. Daarin zijn honoraria voor lezingen begrepen.<br />
Prof. dr. W.H. van Harten,<br />
directeur organisatie & bedrijfsvoering<br />
● Bestuurslid Stichting KWF Kankerbestrijding<br />
(onbezoldigd)<br />
● Bestuurslid Centramed en voorzitter Kwaliteitscommissie<br />
Centramed (onderlinge waarborgmaatschappij<br />
voor aansprakelijkheidsverzekering<br />
van ziekenhuizen e.a. zorginstellingen)<br />
(onbezoldigd)<br />
● Bestuurslid Organisation of European Cancer<br />
Institutes (OECI) (onbezoldigd)<br />
● Lid Supervisory Board Agendia (onbezoldigd)<br />
● Voorzitter Werkgroep Procesbeschrijving Hulpmiddelenzorg<br />
van het College voor Zorgverzekeringen<br />
(honorarium gaat naar <strong>NKI</strong>-AVL)<br />
Prof. dr. S. Rodenhuis,<br />
directeur zorg & zorgontwikkeling<br />
● Bestuurslid Stichting Integraal Kankercentrum<br />
Amsterdam (onbezoldigd)<br />
● Consulent (internist-oncoloog) IKA (honorarium<br />
gaat naar <strong>NKI</strong>-AVL)<br />
● Regional editor (Europa) Journal of Cancer<br />
Research and Clinical Oncology (honorarium gaat<br />
naar <strong>NKI</strong>-AVL<br />
Nieuwbouw<br />
ir. R. Clement, bouwdirecteur Verbouw/Renovatie<br />
Wetenschappelijke Commissie van Advies<br />
prof. dr. L.A. Aarden,<br />
hoogleraar Moleculaire immunologie, Amsterdam<br />
prof. dr. A.J. van der Eb,<br />
hoogleraar Fundamentele virologie, Leiden<br />
prof. dr. S.W.J. Lamberts,<br />
hoogleraar Interne geneeskunde, Rotterdam<br />
prof. dr. B. Löwenberg,<br />
hoogleraar Hematologie, Rotterdam<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
85
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
86<br />
Bijlagen<br />
prof. dr. C.J.L.M. Meijer,<br />
hoogleraar Pathologische anatomie, Amsterdam<br />
prof. dr. C.J.M. Melief,<br />
hoogleraar Immunohematologie, Leiden<br />
prof. dr. H.M. Pinedo,<br />
hoogleraar Klinische oncologie, Amsterdam<br />
prof. dr. F.H. Schröder,<br />
hoogleraar Urologie, Rotterdam<br />
prof. dr. G.N.J. Tytgat,<br />
hoogleraar Gastro-enterologie, Amsterdam<br />
prof. dr. P.C. van der Vliet,<br />
hoogleraar Fysiologische chemie, Utrecht<br />
International Scientific Advisory Board<br />
prof. dr. J.R. Bertino,<br />
The Cancer Institute of New Jersey, New Brunswick, V.S.<br />
prof. dr. R.A. Flavell,<br />
Yale University School of Medicine, New Haven, V.S.<br />
prof. dr. S. Hellman,<br />
University of Chicago, Chicago, V.S.<br />
prof. dr. W.G.J. Hol,<br />
University of Washington, Seattle, V.S.<br />
prof. dr. J. Mendelsohn,<br />
MD Anderson Cancer Center, University of Texas,<br />
Houston, V.S.<br />
prof. dr. P. Nurse,<br />
Imperial Cancer Research Fund, London,<br />
Groot-Brittannië<br />
prof. dr. R. Nusse,<br />
Stanford University/Howard Hughes Medical<br />
Institute, Stanford, V.S.<br />
prof. dr. H.L. Ploegh,<br />
Harvard Medical School, Boston, V.S.<br />
prof. dr. R.A. Weinberg,<br />
Massachusetts Institute of Technology, Whitehead<br />
Institute, Cambridge, V.S.<br />
prof. dr. C. Weissmann,<br />
Imperial College School of Medicine at St. Mary’s<br />
London, Groot-Brittannië<br />
Hoofden en Managers Medische Clusters<br />
Heelkundige Oncologische Disciplines<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon,<br />
medisch clusterhoofd<br />
drs. J.J. Schoo,<br />
manager zorg & bedrijfsvoering<br />
Medische Oncologische Disciplines<br />
prof. dr. S. Rodenhuis,<br />
medisch clusterhoofd<br />
mw. P. M. Terwijn,<br />
manager zorg & bedrijfsvoering (tot 30 sept. 2004)<br />
Diagnostische Oncologische Disciplines<br />
dr. M.J. van de Vijver,<br />
medisch clusterhoofd<br />
P.H. Elsakkers,<br />
manager bedrijfsvoering<br />
Radiotherapie<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink,<br />
medisch clusterhoofd<br />
mr. B.R. van Meurs,<br />
manager bedrijfsvoering<br />
Bestuur Medische Staf<br />
drs. P.F.E. Schutte, voorzitter<br />
prof. dr. F.S.A.M. van Dam, secretaris<br />
dr. J.B.A.G. Haanen<br />
dr. W. Meinhardt<br />
mw. dr. N.S. Russell (tot september 2004)<br />
dr. L.G.H. Dewit (vanaf september 2004)<br />
Researchcoördinatie<br />
dr. H.G.A.M. van Luenen,<br />
manager bedrijfsvoering research<br />
prof. dr. W.H. Moolenaar,<br />
laboratorium research coördinator<br />
drs. E.J. Vos,<br />
manager klinische research<br />
Hoofden Overige Diensten<br />
Facilitair bedrijf: mw. P.A.A.M. Tuyp (MBA),<br />
Centrale Kanker Bibliotheek: mw. drs. S. Bakker<br />
Economisch-administratieve dienst:<br />
mw. dr. C.M.H.A. Deckers<br />
Personeel en organisatie: E. de Wilde<br />
Proefdieren: dr. M. Breuer<br />
PR & Voorlichting: mw. D. Cardozo<br />
Wetenschappelijke administratie:<br />
mw. drs. O.B. Dalesio<br />
Dienst automatisering: T. Canrinus<br />
Verpleegkundige Advies Raad<br />
H. Takens, voorzitter<br />
mw. J. Diender, secretaris (tot 1 juni 2004)<br />
mw. N. Bakker, secretaris (v.a. 1 juni 2004)<br />
mw. A. Bukman<br />
mw. A. Schouten<br />
Verpleegkundige Commissie Klinische Research<br />
mw. A.C. Dubbelman, voorzitter<br />
mw. C. Melgers<br />
mw. A. Nol<br />
mw. M. Vaalburg<br />
mw. C. Vreeken<br />
mw. L. Wegink (t/m 31 december 2004)<br />
mw. M. van Zanten<br />
Protocol Toetsingscommissie<br />
prof. dr. N.K. Aaronson, sociaal psycholoog<br />
dhr. M.H. Bos, lekenlid,<br />
verpleegkundig specialist nazorg<br />
dr. W.W. ten Bokkel Huinink, medisch oncoloog<br />
dr. H. Boot, gastro-enteroloog (vice voorzitter)<br />
dr. M.W.M. van den Brekel, hoofd-hals oncoloog<br />
mw. drs. O. Dalesio, methodoloog<br />
mw. A. Dubbelman, nurse practitioner<br />
ir. A.A.M. Hart, statisticus/methodoloog (voorzitter)<br />
dr. A.D.R. Huitema, ziekenhuisapotheker/klinisch<br />
farmacoloog<br />
mw. dr. H.E.M. van Luijn, ethica<br />
dr. W.J. Nooijen, klinisch chemicus<br />
mw. dr. Mr. M.C. Ploem, jurist<br />
prof. dr. M. Verheij, radiotherapeut<br />
drs. E.J. Vos, ambtelijk secretaris<br />
Plaatsvervangende leden<br />
mw. dr. J.W. Baars, medisch oncoloog<br />
dr. M. van Beurden, gynaecoloog<br />
dhr. L.B.M.A. de Bruin, lekenlid<br />
prof. dr. F..S.A.M. van Dam, psycholoog<br />
mw. mr. A.J.G.M. Janssen, jurist<br />
dhr. E.P.M. Jansen, radiotherapeut - oncoloog<br />
dr. C.H.W. Koks, ziekenhuisapotheker/klinisch<br />
farmacoloog<br />
mw. A.M.J. Nol- Boekel, nurse practitioner i.o.<br />
dr. B. Nuijen, ziekenhuisapotheker<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens, medisch oncoloog –<br />
klinisch farmacoloog<br />
Klachtencommissie<br />
mr. R. Orobio de Castro, voorzitter<br />
mw. drs. M. Teeuwen,<br />
ambtelijk secretaris/klachtenbemiddelaar<br />
mw. dr. J.W. Baars<br />
drs. L.M. Gualthérie van Weezel<br />
ir. W. van Leeuwen<br />
drs. J.G. Salverda<br />
mw. B. Vos<br />
mw. S. de Vries<br />
Meldingen Incidenten Patiëntenzorg<br />
(MIP)commissie<br />
mw. C. Biermans<br />
dr. W.W. ten Bokkel-Huinink<br />
mw. mr. W.G. Nieman, ambtelijk secretaris<br />
prof. dr. G.C. de Gast<br />
mw. A. van Giersbergen<br />
mw. G. van der Heide-Schoon, voorzitter<br />
mw. K. ten Kate<br />
mw. B. Toff<br />
Ondernemingsraad<br />
mw. G. van der Heide-Schoon, voorzitter<br />
drs. E.M. Bais, vice-voorzitter<br />
ir. A.A.M. Hart, secretaris<br />
D. Atsma<br />
mw. drs. S. Bakker<br />
mw. M.F. Bos<br />
mw. C. Burleson (tot 1 juli 2004)<br />
mw. E.M. Groeneveld<br />
dr. F.B.L. Hogervorst<br />
A.T. van Leuverden (tot 1 september 2004)<br />
mw. dr. S.H. Muller<br />
dr. A. Sonnenberg<br />
F.J. Vermij<br />
mw. B. Vos<br />
mw. J.M. Zeef<br />
mw. drs. A. van Dijk, ambtelijk secretaris<br />
Leden medische staf<br />
prof. dr. N.K. Aarsonson, Psychosociale oncologie<br />
mw. B.M.P. Aleman, Radiotherapie<br />
mw. dr. J.W. Baars, Interne geneeskunde<br />
dr. P.C. Baas, Pulmonologie<br />
dr. P.C. Baars, Nucleaire geneeskunde<br />
E.M. Bais, Interne geneeskunde<br />
prof. dr. A.J.M. Balm, KNO-heelkunde<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink, Radiotherapie<br />
prof. dr. J.H. Beijnen, Farmacologie<br />
(Slotervaartziekenhuis)<br />
mw. J.S.A. Belderbos, Radiotherapie<br />
A.P.E. Besnard, Radiologie<br />
dr. M. van Beurden, Gynaecologie<br />
dr. A. Bex, Urologie<br />
dr. J.P. de Boer, Interne geneeskunde<br />
dr. R.W. de Boer, Klinische fysica Radiotherapie<br />
dr. W.W. ten Bokkel Huinink, Interne geneeskunde<br />
dr. J.M.G. Bonfrèr, Klinische Chemie<br />
dr. W. Boogerd, Neurologie (Slotervaartziekenhuis)<br />
dr. H. Boot, Gastro-enterologie<br />
mw. dr. H.H. van Boven, Pathologie<br />
dr. M.W.M. van den Brekel, KNO-heelkunde<br />
dr. I.A.D. Bruinvis, Klinische fysica Radiotherapie<br />
D.R. Buitelaar, Anesthesiologie<br />
B.N.F.M. van Bunningen, Radiotherapie<br />
dr. J.A. Burgers, Pulmonologie<br />
mw. J. ten Cate, Anesthesiologie<br />
mw. dr. A. Cats, Gastro-enterologie<br />
dr. F. van Coevorden, Chirurgie<br />
mw. O. Dalesio, Biometrie<br />
prof. dr. F.S.A.M. van Dam, Psychologie<br />
dr. E.M.F. Damen, Klinische fysica Radiotherapie<br />
dr. L.G.H. Dewit, Radiotherapie<br />
mw. C.J. Dommering, Klinische genetica<br />
(tot oktober 2004)<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
87
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
88<br />
Bijlagen<br />
mw. dr. W.J. van Driel, Gynaecologie<br />
(tot september 2004)<br />
mw. G. Fons, Gynaecologie (per maart 2004)<br />
prof. dr. G.C. de Gast, Interne geneeskunde<br />
S. Gonggrijp, Tandheelkunde<br />
L.M. Gualthérie van Weezel, Psychiatrie<br />
dr. J.B.A.G. Haanen, Interne geneeskunde<br />
R.L.M. Haas, Radiotherapie<br />
dr. J.J. Hage, Plastische chirurgie<br />
mw. D.E.E. Hahn, Psychologie/seksuologie<br />
ir. A.A.M. Hart, Biostatistiek<br />
dr. M.B. van Herk, Klinisch fysica Radiotherapie<br />
prof. dr. F.J.M. Hilgers, KNO-heelkunde<br />
dr. C.A. Hoefnagel, Nucleaire geneeskunde<br />
prof. dr. S. Horenblas, Urologie<br />
dr. J.M. Huitink, Anesthesiologie<br />
mw. K.E.A. de Jaeger, Radiotherapie<br />
E.P.M. Jansen, Radiotherapie<br />
mw. dr. D. de Jong, Pathologie<br />
dr. J.M. Kerst, Interne geneeskunde<br />
mw. H.M. Klomp, Chirurgie<br />
mw. I. Kluijt, Klinische genetica<br />
W. Koops, Radiologie<br />
R. Kröger, Radiologie<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon, Chirurgie<br />
dr. J.V. Lebesque, Radiotherapie<br />
mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen, Epidemiologie<br />
mw. dr. S. Linn, Interne geneeskunde<br />
mw. C.E. Loo, Radiologie (tot augustus 2004)<br />
mw. dr. A. Lukas, Pijnbestrijding (per juni 2004)<br />
E.A.H. Masselink, Radiotherapie<br />
dr. W. Meinhardt, Urologie<br />
dr. L.M.F. Moonen, Radiotherapie<br />
mw. dr. S.H. Muller, Klinische fysica Radiotherapie<br />
dr. B.J. Mijnheer, Klinische fysica Radiotherapie<br />
mw. dr. P.M. Nederlof, Pathologie<br />
dr. O.E. Nieweg, Chirurgie<br />
dr. W.J. Nooijen, Klinische chemie<br />
mw. dr. H.S.A. Oldenburg, Chirurgie<br />
dr. F.A. Pameijer, Radiologie<br />
J.L. Peterse, Pathologie<br />
dr. H.G. van de Poel, Urologie<br />
F.J. Pos, Radiotherapie (tot september 2004)<br />
dr. W. Prevoo, Radiologie<br />
dr. C.R.N. Rasch, Radiotherapie<br />
dr. P. Remeijer, Klinische fysica RT<br />
prof. dr. S. Rodenhuis, Interne geneeskunde<br />
mw. J.M. Ronday, Anesthesiologie<br />
mw. dr. N.S. Russell, Radiotherapie<br />
dr. E.J.Th. Rutgers, Chirurgie<br />
J.G. Salverda, Radiotherapie<br />
dr. J.J. van der Sande, Neurologie<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens, Interne geneeskunde<br />
dr. C.J. Schneider, Klinische fysica Radiotherapie<br />
dr. J.H. Schornagel, Interne geneeskunde<br />
P.F.E. Schutte, Anesthesiologie<br />
mw. F. Sivro, Nucleaire Geneeskunde<br />
dr. L.E. Smeele, KNO-heelkunde<br />
dr. T. Stoppa, Anesthesiologie (per december 2004)<br />
dr. J.C. Stroom, Klinische fysica Radiotherapie<br />
mw. dr. B.G. Taal, Gastro-enterologie<br />
dr. I.B. Tan, KNO-heelkunde<br />
H.J. Teertstra, Radiologie<br />
mw. dr. J.C.M. Theuws, Radiotherapie<br />
(per september 2004)<br />
A.P. Timmers, Tandheelkunde<br />
A.A.W.M. van Turnhout, Plastische chirurgie<br />
(per maart 2004)<br />
dr. R.A. Valdés Olmos, Nucleaire geneeskunde<br />
mw. dr. L.J. van ’t Veer, Klinische genetica<br />
mw. dr. M.L.F. van Velthuysen, Pathologie<br />
dr. M. Verheij, Radiotherapie<br />
S. Verhoef, Klinische genetica<br />
dr. V.J. Verwaal, Chirurgie<br />
dr. M.J. van de Vijver, Pathologie<br />
mw. dr. ir. C. van Vliet-Vroegindeweij,<br />
Kllnisch fysicus Radiotherapie<br />
mw. dr. M. van der Weide, Pijnbestrijding<br />
dr. ir. F.W. Wittkämper, Klinische fysica Radiotherapie<br />
mw. L.A.E. Woerdeman, Plastische chirurgie<br />
dr. N. van Zandwijk, Pulmonologie<br />
dr. F.A.N. Zoetmulder, Chirurgie<br />
Buitengewone leden medische staf intern<br />
mw. dr. A.H. Ackerstaff, KNO-heelkunde<br />
mw. dr. C.J. van As, KNO-heelkunde<br />
mw. S. Bakker, Bibliotheek<br />
mw. N. Bartlema, Geestelijke verzorging<br />
(per september 2004)<br />
prof. dr. M.P.M. Burger, Gynaecologie<br />
dr. M.P. Copper, KNO-heelkunde<br />
(per september 2004)<br />
mw. E. Göker, Interne geneeskunde<br />
(tot november 2004)<br />
H.H. Helgason, Interne geneeskunde<br />
F.J.P. Hoebers, Radiotherapie<br />
dr. F.B.L. Hogervorst, Pathologie<br />
pastor F.M.B.Th. Kortekaas, Geestelijke verzorging<br />
dr. F.H.M. Kroon, Kaakchirurgie<br />
dr. P.F.J.M. Lohuis, KNO-heelkunde<br />
(per september 2004)<br />
mw. C.E. Loo, Radiologie (per augustus 2004)<br />
mw. M.A.C. Lubsen-Brandsma, Gynaecologie<br />
dr. J.C. van Mourik, Chirurgie<br />
dr. H. Neering, Dermatologie<br />
mw. R. van Pel, Pathologie (per mei 2004)<br />
mw. M. Piek-den Hartog, Chirurgie<br />
H.C. Seidel, Anesthesiologie (tot december 2004)<br />
mw. dr. M.A.C. Slot, Gynaecologie<br />
mw. M.E. Smits, Gastro-enterologie (per maart 2004)<br />
mw. dr. A.A. Sonnenberg, Pulmonologie<br />
ir. H. van Tinteren, Biometrie<br />
E.J. Vos, Researchmanager<br />
P. Wever, Medische microbiologie (tot mei 2004)<br />
mw. J. van der Zaag, Geestelijke Verzorging<br />
mw. J.M. Zuetenhorst, Interne geneeskunde<br />
(tot oktober 2004)<br />
Buitengewone stafleden medische staf extern<br />
E.L.D. Angenot, Revalidatie, Revalidatiekliniek<br />
Amsterdam<br />
prof. dr. H.N. Caron, Kinderoncologie, AMC<br />
B.J.C.M. Hummelink, Neurologie<br />
Slotervaartziekenhuis (per juni 2004)<br />
dr. J. de Kraker, Kinderoncologie, AMC<br />
dr. J. van der Lelie, Hematologie, AMC<br />
F. de Nies, Orthopedie, OLVG<br />
dr. M.H.J. van Oers, Hematologie, AMC<br />
G.R. Schaap, Orthopedie, AMC<br />
dr. L.L.M. Thomas, Hematologie, AMC<br />
I.S. Tjahja, Neurochirurgie, Slotervaartziekenhuis<br />
Leden wetenschappelijke staf<br />
Sectie Celbiologie<br />
dr. A. Sonnenberg (sectieleider)<br />
mw. dr. J. Calafat (tot 1 december 2004)<br />
dr. J.G. Collard<br />
dr. C. Jalink<br />
dr. E. Roos<br />
Sectie Moleculaire Carcinogenese<br />
prof. dr. R. Bernards (sectieleider)<br />
dr. R. Beijersbergen<br />
dr. R. Kerkhoven<br />
dr. A. Perrakis<br />
mw. prof. dr. T.K. Sixma<br />
Sectie Cellulaire Biochemie<br />
dr. P. ten Dijke (sectieleider tot 31 december 2004)<br />
prof. dr. W.H. Moolenaar<br />
dr. W.J. van Blitterswijk<br />
dr. N. Divecha<br />
dr. F. van Leeuwen<br />
prof. dr. M. Verheij<br />
Sectie Immunologie<br />
mw. prof. dr. J. Borst (sectieleider)<br />
dr. H. Jacobs<br />
dr. T.N.M. Schumacher<br />
mw. dr. F.A. Vyth-Dreese<br />
dr. K. Weijer<br />
dr. J. Haanen<br />
Sectie Moleculaire Biologie<br />
prof. dr. H.P.J. te Riele (sectieleider)<br />
prof. dr. P. Borst<br />
dr. J.J.M. Jonkers<br />
dr. H.G.A.M. van Luenen<br />
dr. R.H. Medema: uit dienst per 01/11/04<br />
Sectie Tumorbiologie<br />
prof. dr. J.J. Neefjes (sectieleider)<br />
dr. R. Agami<br />
dr. M. Fornerod<br />
dr. J. Hilkens<br />
dr. R.J.A.M. Michalides<br />
prof. dr. P.J. Peters<br />
dr. L. Oomen<br />
Sectie Moleculaire Genetica<br />
prof. dr. M.M.S. van Lohuizen (sectieleider)<br />
prof. dr. A.J.M. Berns<br />
dr. P. Krimpenfort<br />
dr. D. Peeper<br />
mw. dr. M. Snoek<br />
Sectie Experimentele Therapie<br />
dr. A.H. Schinkel (sectieleider)<br />
prof. dr. A.C. Begg<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
mw. dr. F.A. Stewart<br />
dr. B. van Steensel<br />
mw. dr. L.J. van 't Veer<br />
dr. M.J. van de Vijver<br />
Sectie Radiotherapie<br />
prof. dr. G.M.M. Bartelink (sectieleider)<br />
mw. B.M.P. Aleman<br />
mw. J.S.A. Belderbos<br />
dr. R.W. de Boer<br />
dr. I.A.D. Bruinvis<br />
B.N.F.M. van Bunningen<br />
dr. E.M.F. Damen<br />
dr. L.G.H. Dewit<br />
R.L.M. Haas<br />
ir. A.A.M. Hart<br />
prof. dr. M.B. van Herk<br />
F.J.P. Hoebers<br />
mw. K. De Jaeger<br />
E.P.M. Jansen<br />
dr. J.V. Lebesque<br />
E.A.H. Masselink<br />
dr. B.J. Mijnheer<br />
dr. L.M.F. Moonen<br />
F.J. Pos<br />
dr. C.R.N. Rasch<br />
dr. P. Remeijer<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
89
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
90<br />
Bijlagen<br />
mw. dr. N.S. Russell<br />
J.G. Salverda<br />
dr. C. Schneider<br />
dr. J.C. Stroom<br />
mw. dr. J.C.M. Theuws<br />
prof. dr. M. Verheij<br />
mw. dr. ir. C. van Vliet-Vroegindeweij<br />
dr. ir. F.W. Wittkämper<br />
Sectie Chirurgische Oncologie<br />
prof. dr. B.B.R. Kroon (hoofd)<br />
prof. dr. A.J.M. Balm (sectieleider)<br />
dr. O.E. Nieweg (sectiebestuur)<br />
dr. M. van Beurden<br />
dr. A. Bex<br />
dr. M.W.M. van den Brekel<br />
D.R. Buitelaar<br />
prof. dr. M.P.M. Burger<br />
mw. J. ten Cate<br />
dr. F. van Coevorden<br />
mw. dr. W.J. van Driel<br />
mw. G. Fons<br />
S. Gonggrijp<br />
dr. J.J. Hage<br />
prof. dr. F.J.M. Hilgers<br />
prof. dr. S. Horenblas<br />
dr. J.M. Huitink<br />
mw. H.M. Klomp<br />
dr. F.H.M. Kroon<br />
dr. W. Meinhardt<br />
J.H. van Mourik<br />
dr. H.S.A. Oldenburg<br />
dr. H.G. van der Poel<br />
mw. J.M. Ronday<br />
dr. E.J.Th. Rutgers<br />
dr. L.E. Smeele<br />
P.F.E. Schutte<br />
dr. I.B. Tan<br />
A. Timmers<br />
A.A.W.M. van Turnhout<br />
dr. V.J. Verwaal<br />
mw. L.A.E. Woerdeman<br />
dr. F.A.N. Zoetmulder<br />
Sectie Medische Oncologie<br />
prof. dr. S. Rodenhuis (hoofd)<br />
mw. dr. J.W. Baars<br />
dr. P. Baas<br />
E.M. Bais<br />
prof. dr. J.H. Beijnen<br />
dr. J.P. de Boer<br />
dr. W.W. ten Bokkel Huinink<br />
dr. W. Boogerd<br />
dr. H. Boot<br />
dr. J.A. Burgers<br />
mw. dr. A. Cats<br />
prof. dr. G.C. de Gast<br />
L.M. Gualthérie van Weezel<br />
dr. J.B.A.G. Haanen<br />
dr. A.D.R. Huitema<br />
dr. J.M. Kerst<br />
mw. dr. S.C. Linn<br />
mw. dr. A. Lukas (per 1 mei 2004)<br />
dr. H. Neering<br />
dr. J.J. van der Sande<br />
prof. dr. J.H.M. Schellens<br />
dr. J.H. Schornagel<br />
mw. dr. B.G. Taal<br />
mw. dr. M. van der Weide<br />
dr. N. van Zandwijk<br />
Sectie Diagnostische Oncologie<br />
dr. M.J. Van de Vijver (sectieleider)<br />
P.E. Baars<br />
A.P.E. Besnard<br />
mw. dr. H.H. van Boven<br />
dr. J.M.G. Bonfrèr<br />
mw. dr. D. de Jong<br />
dr. K. Gilhuijs<br />
dr. C.A. Hoefnagel<br />
dr. F.B.L. Hogervorst<br />
mw. I. Kluijt<br />
W. Koops<br />
R. Kröger<br />
mw. C.E. Loo<br />
prof. dr. W.J. Mooi<br />
mw. dr. S.H. Muller<br />
mw. dr. P.M. Nederlof<br />
dr. W.J. Nooijen<br />
dr. F.A. Pameijer<br />
J.L. Peterse<br />
mw. F. Sivro<br />
dr. R.A. Valdés Olmos<br />
dr. O. van Tellingen<br />
mw. dr. L.J. van ’t Veer<br />
dr. S. Verhoef<br />
mw. dr. M.L.F. van Velthuysen<br />
Sectie Psychosociaal Onderzoek en Epidemiologie<br />
prof. dr. N.K. Aaronson (sectieleider)<br />
prof. dr. F.S.A.M. van Dam<br />
mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen<br />
mw. dr. M.A. Rookus<br />
Sectie Biometrie<br />
mw. O.B. Dalesio (sectieleider)<br />
H. van Tinteren<br />
Stichting Patiëntenzorg Nederlands Kanker Instituut<br />
De Stichting Patiëntenzorg <strong>NKI</strong> stelt zich ten doel extra persoonlijke zorg aan<br />
patiënten en verplegend personeel te geven in de meest uitgebreide zin.<br />
De Stichting telt circa vijftig vrijwilligers. Financiële bijdragen zijn zeer welkom op<br />
rekening 43.42.19.002 (ABN-AMRO Bank) of 59.14.406 (Postbank), ten name van<br />
Stichting Patiëntenzorg Nederlands Kanker Instituut.<br />
Bestuur:<br />
mw. mr. M. Sitsen-van der Post, voorzitter<br />
mw. mr. D. Greidanus-Formijne, secretaris<br />
mw. M. Ribbink-Kohly, penningmeester<br />
Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut<br />
De Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut telde eind 2004 circa 3.500 leden.<br />
Het lidmaatschap van de vereniging staat open voor iedereen die de behandeling<br />
van kankerpatiënten en het wetenschappelijk kankeronderzoek in het Nederlands<br />
Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis wil steunen.<br />
Aanmelden: afdeling PR & Voorlichting, telefoon 020 – 512 28 50.<br />
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004 / 10 Bijlagen<br />
91
<strong>NKI</strong>-AVL - jaarverslag - 2004<br />
92<br />
Colofon<br />
Coördinatie en (eind)redactie<br />
Afdeling PR & Voorlichting, <strong>NKI</strong>-AVL<br />
(Ramona Pauwels)<br />
Fotoverantwoording<br />
Afdeling PR & Voorlichting,<br />
Audiovisueel Centrum, <strong>NKI</strong>-AVL<br />
KopArt, Amstelveen<br />
Ontwerp<br />
KopArt, Amstelveen<br />
Prepress en druk<br />
Zwaan printmedia, Wormerveer