Vet gezond! Plagiaat of puur toeval Pijn tussen de oren Digitaal ...

16
Veel Nederlanders hebben chronische lichamelijke klachten zonder duidelijke medische oorzaak. Dit varieert van
chronische pijn en vermoeidheid tot slapeloosheid en oorsuizen. Het ontbreken van een aanwijsbare oorzaak maakt
de behandeling moeilijk. De profileringsleerstoel Behavioral Medicine van de UM-faculteit gezondheidswetenschappen
onderzoekt deze zogeheten somatoforme stoornissen en ontwikkelt en evalueert effectieve behandelingen.
Geen medische oorzaak, wel lichamelijke klachten
Zit het tussen de oren?
summum © summum ©
Behavioral Medicine past theorieën over mentale processen
en gedrag toe bij mensen met lichamelijke klachten.
Somatoforme stoornissen vormen een breed gebied binnen
die wetenschap. De leerstoel richt zich, vooralsnog, vooral
op chronische pijn. Waarom ontwikkelen sommige mensen
zich tot chronisch pijnpatiënt en andere niet? Een overschatting
van pijn- en andere lichaamssignalen blijkt de
belangrijkste factor te zijn. Mensen die zich overmatig
zorgen maken, lopen een groter risico op chronische
pijnklachten, ontdekte bijzonder hoogleraar Behavioral
Medicine Johan Vlaeyen. “Mensen die pijn beschouwen
als een signaal van een ernstige aandoening gaan extreem
veiligheidsgedrag vertonen in de vorm van een verhoogde
alertheid op hun lichaam. Ze gaan dagelijkse activiteiten
vermijden. Paradoxaal genoeg werkt dit veiligheidsgedrag
op de lange termijn averechts. Patiënten kunnen erdoor in
een negatieve spiraal terechtkomen van pijn – aandacht
voor de pijn – vermijding van activiteiten – lichamelijke
beperkingen die optreden – meer pijn… enzovoort.
Vlaeyen en zijn collega’s boeken veel succes met een
nieuwe cognitieve gedragstherapie waarbij patiënt en
behandelaar de dagelijkse activiteiten weer oppakken.
In de vorm van een gedragsexperiment toetsen ze samen
of de negatieve verwachtingen van de patiënt uitkomen.
De definitieve resultaten zijn pas over een half jaar bekend,
maar nu al blijkt dat patiënten hun dagelijkse activiteiten
sneller oppakken en minder pijn ervaren. Dit komt doordat
de signaalwaarde van pijn is gewijzigd.
Er zijn ook mensen die ondanks langdurige pijn erg actief
blijven en zichzelf daardoor overbelasten. Dit heeft wellicht
te maken met zogenaamde impliciete ‘stopregels’. Dit zijn
regels die mensen bewust of onbewust hanteren om te
stoppen met een activiteit. “Onze hypothese is dat bij
sommige mensen onderbrekingen van een activiteit,
bijvoorbeeld door pijn, er toe lijden dat ze langer doorgaan
met de activiteit wanneer ze daar weer gelegenheid toe
krijgen. Deze groep komt daardoor mogelijk in een negatieve
spiraal van overbelasting terecht. Dit principe van
‘stopregels’ is beschreven in de sociale psychologie, maar
is nog niet eerder gebruikt in de geneeskunde. Mocht onze
hypothese kloppen, dan kunnen we ook voor deze groep
een behandelingstherapie ontwikkelen”, aldus de hoogleraar.
Het onderzoek binnen Behavioral Medicine vindt
plaats in een samenwerkingsverband met het UMonderzoeks
instituut experimentele psychopathologie,
het pijnkenniscentrum van het azM en Hoensbroeck
Revalidatiecentrum. •
Lees meer op www.summum.mumc.nl
17