Wijze_Lessen_digitaal_160919

Inzichten uit de wetenschap
| 7
ONZE WETENSCHAPPELIJKE BASIS
In dit boek beschouwen we de rol van de leraar (m/v) in de klas om het
leren van een groep leerlingen te ondersteunen. De twaalf principes voor
effectieve instructie die we verder in dit boek omschrijven, zijn gebaseerd
op bevindingen uit twee wetenschapsvelden, de cognitieve psychologie en
lerareneffectiviteitsstudies. We noemen de twaalf principes vanaf nu bouwstenen
omdat ze het fundament vormen voor een effectieve les.
Effectieve instructie zorgt er voor dat leerlingen meer
De kunst van het leraar zijn
en diepgaander leren. Wie wil er nu niet dat een les
is het hebben van een goed
duurzame kennis en vaardigheden oplevert? Instructie gevulde gereedschapskist aan
(of eenvoudiger gezegd, lesgeven) beschouwen wij
werkvormen die je kunt
als de verzameling van de bewuste methodieken of
gebruiken in jouw eigen
werkvormen die de leraar gebruikt om het leren van
onderwijscontext zodat het
werkt voor jouw leerlingen.
leerlingen te ondersteunen. Iets uitleggen, demonstreren,
vragen stellen, laten oefenen: het zijn allemaal
voorbeelden van vaak gebruikte methodieken. Leren betekent dan weer
dat er sprake is van een min of meer blijvend effect. Niet alleen dat een
leerling iets heeft gepresteerd tijdens je les, maar dat er een permanente
verandering in het langetermijngeheugen van de leerling heeft plaatsgevonden.
3 We komen verder in dit boek terug op de werking van het
geheugen. Instructie dient dus, net zoals bijna alles in onderwijs, een
langetermijndoel.
We kunnen de rol van de leraar niet genoeg benadrukken. Die heeft een
cruciale rol in het leerproces als de expert die de leerprocessen van de
leerlingen aanstuurt. Elke bouwsteen in dit boek zet de leerling aan het
werken en aan het denken. Dit vereist actie actie van zowel de leraar als
de leerlingen. We beschrijven instructie ook vanuit het perspectief dat
de leraar les geeft aan groepen leerlingen. De realiteit leert ons immers
dat we werkvormen moeten gebruiken die werken voor grote groepen
leerlingen, vaak met een diversiteit aan kenmerken (denk aan voorkennis,
intelligentie, achtergrond, etniciteit, moedertaal, sociaal-economische
achtergrond, geslacht, enzovoort) en niet alleen voor instructie van
persoon tot persoon. 4 De kunst van het leraar zijn is het hebben van een
goed gevulde gereedschapskist aan werkvormen die je kunt gebruiken in
jouw eigen onderwijscontext zodat het werkt voor jouw leerlingen.