Wijze_Lessen_digitaal_160919

BOUWSTEEN 4
Combineer woord en beeld
| 87
Multimediaprincipes van Richard Mayer
Het is belangrijk om je lesmateriaal zo te ontwerpen dat onnodige cognitieve
belasting tot een minimum wordt beperkt. Sinds de jaren negentig
is dit onder andere het onderzoeksveld van de Amerikaanse onderwijspsycholoog
Richard Mayer. 4
Multimedia kun je volgens Mayer op volgende drie manieren interpreteren:
1) Twee (of meer) media devices, zoals een computerscherm en
luidsprekers
2) Twee voorstellingswijzen (verbaal en beeldend), zoals een animatie
met audio
3) Twee zintuigen (auditief en visueel), zoals een verhaal met
afbeeldingen.
Mensen leren beter wanneer multimediaboodschappen worden ontworpen
op een manier die consistent is met hoe het menselijke brein werkt
en gebruik maakt van op onderzoek gebaseerde principes. Bij het aanbieden
van informatie moeten we volgens Mayer steeds met drie aannames
rekening houden:
• Het werkgeheugen verwerkt visuele en auditieve informatie via aparte
werkruimten (dual-coding theorie).
• De hoeveelheid informatie die in elk kanaal in één keer kan worden
verwerkt, is beperkt.
• Leren is een actief proces (zie ook bouwsteen 5) waarbij relevante binnenkomende
informatie wordt geselecteerd; die geselecteerde informatie
wordt georganiseerd in samenhangende mentale modellen en die
mentale modellen worden geïntegreerd met andere kennis.
ontwerpprincipes
leesbegrip
Op basis van deze aannames formuleerde Mayer een aantal ontwerpprincipes
voor multimedialeren: het coherentie-, modaliteits-, nabijheids-,
overbodigheids- en het signaleringsprincipe werden eerder besproken.
Meer ontwerpprincipes vind je op het einde van deze bouwsteen. Ze vormen
een handige (én onderbouwde) checklist voor het ontwerpen van
alle vormen van leermaterialen, en ook voor het ontwerpen van digitale
leermiddelen.
Beelden en verbeelden
Onderzoek toont dat ook het ‘verbeelden’ van de leerstof het leren kan
verbeteren en het leesbegrip kan bevorderen. 5 Niet alle informatie leent
zich echter voor verbeelden. Alleen bij ‘verbeeldingsvriendelijke’ leerstof