Wijze_Lessen_digitaal_160919

| 5
INLEIDING
Dagelijks verzorgen duizenden leraren in het onderwijs duizenden uren
les. Hoewel het takenpakket van leraren zeer divers is, is het verzorgen
van een goede les een van de kerntaken van de leraar. Lesgeven is de core
business van het leraarschap. Daarom beschrijven we in dit boek twaalf
didactische bouwstenen die leraren kunnen gebruiken om hun lessen
effectiever te maken. Leraren zullen merken dat je in dit boek geen ‘rocket
science’ zult aantreffen, maar wel heldere, duidelijke en wetenschappelijk
onderbouwde bouwstenen die hen raken in de kern van het vak, namelijk
het lesgeven gericht op langetermijnleren.
Wat maakt een les dan goed? De zoektocht naar de kenmerken van goed
les geven startte al lang geleden. Meer dan een eeuw geleden publiceerde
de Amerikaanse psycholoog William James een boekje Talks to
teachers. 1 Daarin zocht hij naar manieren hoe de psychologie toegepast
kon worden op het onderwijs.
‘Ik zeg dat u een grote, zeer grote fout maakt, als u denkt dat psychologie,
de wetenschap van de wetten van ons brein, iets is waaruit u bepaalde werkvormen
en instructietechnieken kunt distilleren die onmiddellijk bruikbaar
zijn in de klas. Psychologie is een wetenschap, en onderwijs is een kunst, en
wetenschappen genereren nooit direct uit zichzelf kunst.’
Het boek was toen niet zo succesvol. De reden is dat er destijds nog niet
veel onderzoek gedaan werd naar het functioneren van het menselijk
brein vooral als het om het leren gaat (ofwel de cognitieve psychologie) en
het verzorgen van goed onderwijs in de klas (ofwel de onderwijswetenschappen).
Een halve eeuw later startten Amerikaanse onderzoekers hun speurtocht
naar de meest effectieve instructietechnieken bij de meest effectieve
leraren. Ze observeerden talloze leraren in hun klaslokalen en gingen op
zoek naar wat een effectieve leraar doet in de les. Hieronder citeren we uit
één van de eerste lerareneffectiviteitsstudies uit 1969. 2