Wijze_Lessen_digitaal_160919

BOUWSTEEN 1 Activeer relevante voorkennis | 41
EXPERIMENT: WELK SOORT INLEIDING WAS HET EFFECTIEFST?
In een experiment schotelde Ausubel twee groepen studenten een ongeziene tekst over staalbewerking
voor. De eerste groep kreeg als inleiding een advance organizer die de algemene, abstracte en meer
omvattende ankerbegrippen bevatte over metaalbewerking (bijvoorbeeld, de verschillen en gelijkenissen
tussen legeringen en metalen). De tweede groep kreeg een historische inleiding van de staalindustrie (een
inleiding zoals men ze wel vaker in schoolboeken aantreft). Na de inleiding bestudeerden beide groepen de
ongeziene tekst.
GROEP 1
Inleiding
met advance
organizer
Ongeziene tekst
bestuderen over
staal
16,7
GROEP 2
Inleiding met
geschiedenis van
de staalindustrie
Ongeziene tekst
bestuderen over
staal
14,1
0 12 14 16 18
Figuur 6 – Een experiment met twee groepen en hun resultaten op de begripstest (test op 20 punten).
Beide groepen werden na het bestuderen van de inleiding en de tekst getest op het begrip van die nieuwe
leerstof. Men zou intuïtief verwachten dat het historisch verhaal de studenten makkelijker ‘bij de les’ zou
houden dan algemene abstracte informatie. De resultaten van de begripstest toonden echter een voordeel
voor de advance organizer-groep, ondanks het feit dat de ankerbegrippen uit de inleiding geen direct verband
hielden met de eindtest. Dit voordeel werd toegeschreven aan de activering van relevante begrippen
in de cognitieve structuur van de leerling. Dankzij de introductie van een tekst met ankerbegrippen komt
de vervolgens te leren tekst bekend en betekenisvol over en kunnen leerling de nieuwe leerstof optimaal
koppelen aan iets wat ze al weten. Zo leren en onthouden ze de nieuwe leerstof dus beter. Ze kunnen ze
ook beter toepassen in andere situaties. 10 Dat noemt men in wetenschappelijke literatuur transfer.
Een lesbegin dat structuur aanbrengt en voorkennis activeert maakt dat de les door de leerling leerrijk
en aantrekkelijk wordt ervaren. De leerling krijgt namelijk houvast en wordt geactiveerd. Leraren die een
lesbegin te eenzijdig beschouwen als louter ‘een aantrekkelijke start’ ontnemen de leerling dus leerkansen
(wat natuurlijk niet betekent dat een lesbegin niet origineel of motiverend mag zijn, op voorwaarde dat het
relevante voorkennis activeert).