Wijze_Lessen_digitaal_160919

198 |
Wijze Lessen
moet weten hoe je deze kunt aanleren. Metacognitie betekent: denken over je eigen
denken. Bij metacognitieve vaardigheden horen het plannen en monitoren van je
eigen leren en het evalueren en bijsturen van je leerproces.
Naast metacognitieve vaardigheden zijn cognitieve vaardigheden onontbeerlijk. Veel
van de principes voor leraren die beschreven staan in de vorige bouwstenen, zijn in
feite cognitieve vaardigheden die leerlingen zélf ook kunnen oefenen en gebruiken.
Een leerling kan het eigen leren efficiënter en effectiever maken door zichzelf te
toetsen over de leerstof (bouwsteen 10) of door de oefeningen met de leerstof thuis te
spreiden over de tijd (bouwsteen 8).
Dit kun je doen om de (meta)cognitieve vaardigheden van je leerlingen te stimuleren:
• Wees je bewust van het belang van zelfregulatie van leerlingen en leer ze expliciet
cognitieve en metacognitieve vaardigheden aan (zie kader). Focus daarbij op planning,
monitoring, evaluatie en regulatie van het leren (metacognitie) en het gebruik
van effectieve leerstrategieën (cognitie).
• Praat in de klas hardop over je eigen metacognitieve denken als voorbeeld voor de
leerling (bijvoorbeeld ‘Wat weet ik al over hoe ik dit type probleem kan oplossen?’).
Zo modelleer je het denken van een expert.
• Maak het praten over zelfregulatie een terugkerend aspect in je lessen. Bespreek als
leraar met leerlingen doelgericht de (meta)cognitieve strategieën die ze gebruikt
hebben of laat ze met elkaar hierover discussiëren (bijvoorbeeld, ‘hoe heb jij die toets
voorbereid?’ of ‘Op welke manier heb jij die woordenschat ingeoefend?’)
• Geef leerlingen gerichte feedback over hun zelfregulatie en ondersteun ze door ze
initieel sterk te ondersteunen en ze later zelfstandig te laten oefenen (van begeleide
oefening naar zelfstandige oefening, zie ook bouwsteen 7).