Wijze_Lessen_digitaal_160919

Inzichten uit de wetenschap
| 17
Als de cognitieve belasting te hoog wordt, belemmert dit niet alleen het
leren maar ook de vertaling van wat we hebben geleerd naar nieuwe situaties.
Om het leren te bevorderen, kan de cognitieve belasting het best
zo worden beheerd dat de extrinsieke belasting wordt geminimaliseerd
(bijvoorbeeld didactische aanpakken die het leren nodeloos complex
maken trachten te vermijden). Daardoor kan de cognitieve capaciteit die
nodig is voor het leren worden geoptimaliseerd, weliswaar altijd binnen
de grenzen van de beschikbare bandbreedte van de leerling. Het is dus
niet zo dat we moeten proberen om de belasting van het werkgeheugen
tijdens het leerproces tot een minimum te beperken. Het gaat meer over
het optimaliseren van de cognitieve belasting en het maximaal gebruiken
van de bandbreedte. Figuur 5 illustreert dit. 13
Ongebruikte mentale brandbreedte
Extrinsieke belasting: laag
Intrinsieke belasting: laag
In deze situatie heeft de leerling simpele leerstof
aangeboden op een didactisch effectieve manier. Zowel
de intrinsieke als extrinsieke belasting is laag. Deze
leerling kan dus leren, maar heeft nog heel wat mentale
bandbreedte over om complexere leerstof aan te kunnen
of diepgaander te leren (bijvoorbeeld niet alleen wat een
concept is maar ook hoe dat toegepast wordt).
Ongebruikte mentale brandbreedte
Extrinsieke belasting: laag
Intrinsieke belasting: hoog
Hier krijgt de leerling complexere leerstof te verwerken.
De intrinsieke belasting is dus hoog, maar de leerstof
wordt zo aangeboden dat de extrinsieke belasting nog
binnen de grenzen van de totale bandbreedte valt: deze
leerling kan dus leren.
Extrinsieke belasting: hoog
Hier verwerkt de leerling even complexe leerstof als in
het vorige schema maar wordt de leerstof aangeboden
op een manier – bijvoorbeeld via compleet zelfontdekkend
leren – dat de maximale cognitieve belasting wordt
overschreden. Deze leerling zal minder gemakkelijk leren.
Intrinsieke belasting: laag
Figuur 5 – Vormen van cognitieve belasting.
Van de volgende instructieprincipes weten we dat ze de cognitieve
belasting optimaliseren: het voortbouwen op aanwezige voorkennis
(bouwsteen 1), het aanbieden van nieuwe leerstof in gestructureerde,