Wijze_Lessen_digitaal_160919

BOUWSTEEN 10
Gebruik toetsing als leer- en oefenstrategie
| 173
Bij de eindtoets na vijf minuten behaalden de studenten van groep SSSS de beste scores, gevolgd door
SSSR. Niet onlogisch als je bedenkt dat de studenten de tekst immers meermaals hadden gelezen en de
inhoud ervan nog vers in hun werkgeheugen zat. Belangrijkere (en voor onderwijs relevante) resultaten
merk je vooral bij de eindtoets na een week. De groep SRRR herinnerde zich na een week nog veruit het
meest, meer dan studenten in conditie SSSR, en ook beduidend meer dan de groep SSSS. Een duidelijk
bewijs dat het herhaaldelijk trachten te herinneren van de leerstof het onthouden op lange termijn
verbetert.
dagelijkse korte
starttoetsen
feedback
versterkt effect
Elke dag een examen … zonder punten
In verschillende onderzoeken in realistische klassituaties vond men dat
dagelijkse korte starttoetsen leidden tot betere eindscores bij die leerlingen,
in tegenstelling tot de scores van leerlingen die deze dagelijkse
starttoetsen niet kregen. Frank Leeming begon in zijn ‘een-examen-perdag-experiment’
elke les met twee vragen die uit zijn vragendatabank
kwamen. 5 Na elke korte starttoets besteedde hij twee minuten aan de
bespreking van de juiste antwoorden met de studenten (een vorm van
onmiddellijke feedback) voordat de nieuwe les begon. Groepen die de
starttoetsen kregen, scoorden 89 en 80 procent op hun eindexamen, terwijl
twee andere groepen die dezelfde lessen kregen zonder de dagelijkse
ophaalmomenten, respectievelijk slechts 81 en 74 procent haalden.
Optimale inzetbaarheid
Retrieval practice is een strategie die gemakkelijk te implementeren is,
niet al te veel extra voorbereidingswerk kost en geen grote aanpassingen
in de planning van de leraar vraagt. Daarbij vereist retrieval practice niet
meer technologie, geld of lestijd. 6 Onderzoeksresultaten tonen robuuste
effecten van de strategie over alle leeftijden en vakken heen, voor zowel
complexe als minder complexe leerstof, en voor zowel het aanleren van
zowel kennis als vaardigheden. 7 De strategie bevordert het leren zelfs
zonder de aanwezigheid van feedback, al spreekt het voor zich dat feedback
de kracht van retrieval practice nog versterkt. 8 Dit betekent daarom
niet dat je plots meer verbeterwerk hebt. De antwoorden laten zien
en bespreken is vaak al genoeg. Leerlingen met voldoende voorkennis
kunnen zichzelf ook beoordelen. Leren en reflectie over het eigen leren
nemen immers toe wanneer leerlingen uitleg krijgen over waarom ze iets
juist of onjuist hadden.