Wijze_Lessen_digitaal_160919

144 |
Wijze Lessen
Concrete manieren waarop gespreide oefening eenvoudig in de klas kunnen
worden gebruikt zijn:
• Je kunt aan de start van een les eerst een oefening aanbieden over de
leerstof die je eerder hebt gegeven, voordat je met nieuwe leerstof
begint.
• Je kunt gebruikmaken van cumulatieve (formatieve) toetsing, waarbij in
elke volgende formatieve toets vragen worden gesteld over de nieuw
geleerde leerstof, maar ook over de leerstof die eerder al was aangeboden.
Dit zorgt automatisch voor spaced retrieval practice, waarvan we
weten dat het goed werkt.
• Op curriculumniveau kun je zogenaamde spirale curricula gebruiken,
waarin stof regelmatig terugkeert in de loop van een opleiding, met
steeds diepere niveaus van complexiteit.
• Je kunt huiswerk geven waarbij je de leerlingen niet alleen maar laat
oefenen op wat zojuist in de les is geleerd maar waarbij je ook oefeningen
van eerdere hoofdstukken integreert.
Wat onderzoek ons vertelt
spacing effect
massed practice
distributed
practice
De adviezen over hoe je oefening het beste kunt spreiden in de tijd zijn
gebaseerd op het zogenaamde distributed practice effect, ook bekend
als het spacing effect. 1, A Dit is het fenomeen dat gespreide oefening van
leerstof over de tijd leidt tot beter onthouden dan het groeperen van de
oefening in één oefensessie 2-5 (zie figuur 23). Het spreiden van leermomenten
kun je zien als een desirable difficulty. Dit fenomeen vindt zijn
oorsprong in laboratoriumstudies. In een typisch experiment worden
woorden (bijvoorbeeld woord A, B en C) in een leersessie op verschillende
manieren geoefend. Bij massed practice (gegroepeerd oefenen) wordt de
herhaling van elk woord achter elkaar gepland in de tijd (bijvoorbeeld
AAA-BBB-CCC-eindtoets). Bij distributed practice (gespreid oefenen) wordt
de herhaling van woorden gespreid in de tijd (bijvoorbeeld ABC-ABC-
ABC-eindtoets). Hoewel de tijd van het oefenen gelijk is in beide groepen,
en ook het aantal herhalingen van elk woord niet verschilt, is het geheugen
voor woorden bij distributed practice op de lange termijn beter dan
bij massed practice. Het loont dus om de herhaling van de oefeningen te
spreiden in de tijd.
A deze paragraaf is gebaseerd op Dirkx, Joosten-ten Brinke en Camp (2019).