Helperbel 2022 3

helperbel
• WIJ Dichtbij in Buurthuis De Helpen
• Activiteiten Breinbieb
• Abe Kuipers geeft musea Kleur!
• Gratis Computerhulp
20223
1

Prosper biedt analyse,
praktische hulp en advies als
uw kind zich niet prettig voelt
op school door bijvoorbeeld
faalangst, leerachterstand,
motivatieproblemen of gebrek
aan studievaardigheden.
Zit je niet lekker in je vel?
Ervaar je stress of heb je vragen
omtrent je levensinvulling?
Prosper biedt kortdurende hulp
aan volwassenen op basis van
positieve psychologie.
Troelstralaan 100, Groningen
info@praktijkprosper.nl
www.praktijkprosper.nl

Inhoudsopgave
7 20
22 28
Nieuws van het wijkcomité
Wat hebben we genoten! 7
PodiumZuid weer van start 9
Nieuwbouwprojecten in Helpman 13
Aktiviteiten in de wijk
Repair Café Helpman 28
Gratis Computerhulp in Bibliotheek De Wijert 33
Spelproeverij 37
Column
Kunstmatige intelligentie, natuurlijke domheid 20
Andere tijden
Abe Kuipers geeft musea Kleur! 22
Service
Agenda activiteiten Breinbieb 16
Duurzaam Helpman
Duurzaam consumeren 36
Colofon
De Helperbel is een uitgave van het Wijkcomité Helpman in Groningen. Het blad verschijnt vier keer per
jaar en wordt huis-aan-huis verspreid in de wijken Helpman, Coendersborg, Villabuurt, Klein Martijn en
Rabenhauptterein. Oplage: 5700.
Redactie: Sjoukje Kooistra, Harm Draaijer, Ina Timmer. Eindredactie: Ina Timmer.
Acquisitie advertenties: Herman Marsman. Ontwerp omslag: Rietje Beeren. Vormgeving: Jurjen
Heegstra. Druk: Scholma Print & Media, Bedum. De Helperbel wordt gedrukt op FSC papier
Redactieadres: redactie@wijkhelpman.nl.
De redactie behoudt zich het recht voor kopij niet te plaatsen, aan te passen of in te korten.
3

4

Wijk in beeld
Op 18 juni daalden veel mensen
tijdens de Dag van de Bouw af in de
bouwput van de Ringweg Zuid. De
foto is genomen daar waar de Ringweg
onder de Verlengde Hereweg
door gaat.
5

Donaties Wijkcomité
In de vorige Helperbel hebben we aandacht gevraagd voor het geven
van een donatie aan het Wijkcomité. Daarbij is aangegeven dat een
bedrag o.a. via een QR-code overgemaakt kon worden. Helaas bleek
de geldigheidstermijn van de code verlopen. Overmaken kan alleen
op bankrekeningnummer NL81 INGB 0002666256, ten name van
Wijkcomité Helpman, onder vermelding van ‘donatie 2022’ en uw
e-mailadres. Nog steeds van harte aanbevolen!
Uw mailadres hebben we nodig om u volgend jaar via de mail te vragen
te vragen om een donatie voor 2023. Ook kunnen we dan de uitnodiging
voor vergaderingen digitaal toesturen. We houden hier nog
wel een overgangsfase voor aan zodat er voldoende gelegenheid is
om uw mailadres toe te sturen.
Voor vragen en het doorgeven van uw mailadres kunt u mailen met
het Wijkcomité; info@wijkhelpman.nl. Of kijk op www.wijkhelpman.nl.
Transformatorhuis Helperlinie 1
Vanuit de afdeling erfgoed van de gemeente zijn we op de hoogte gebracht
van de onderhoudsstaat van het gemeentelijke monument Helperlinie 1.
We zijn ook in gesprek over de benodigde onderhoudswerkzaamheden.
Daarvoor zijn zelfs al plannen gemaakt. De gemeente was eigenaar van
het transformatorhuisje, maar heeft het een aantal jaar geleden overgedaan
naar de Van Mesdagkliniek. Vanwege de hoge onderhoudskosten is
het een moeizaam traject. We zijn er echter mee bezig.
Rectificatie
In de vorige Helperbel hebben niet de juiste adressen gestaan van de
huizen die Bulder heeft ontworpen. Hierbij de juiste adressen.
Helpman: Hondsruglaan 16, Quintuslaan 16 en 18, Goeman Borgesiuslaan
151, 155 en 161, Kamplaan 13, 15 en 27, Esserlaan 3 en 19,
Helper Esweg 11 en 15, Domela Nieuwenhuislaan 20, 51, 53 en 55,
Thorbeckelaan 29, Hagepreekkamp 14 woningen en de Verlengde
Hereweg 187 en 188.
Haren: Heide- en Watersteeg 1, Wilhelminalaan 4, Purfina tankstation,
Rijksstraatweg, (helaas is van het oorspronkelijke ontwerp weinig
meer over) en de Starttoren aan de Meerweg.
6

Tekst: Annet Geerts
Nieuws van het Wijkcomité
Wat hebben we genoten!
We kijken terug op prachtige zomerconcerten in het Sterrebos. Met fijne
optredens in de oude Muziekkoepel, veel publiek en bijna alle keren volop
zon. Het prachtige groene Sterrebos vormde weer een mooi decor voor
de concerten. Ook genoten veel poëzie-liefhebbers op 13 juli van Dichters
in het Donker. Het organiserend comité
hield goed contact met de gemeente over bijvoorbeeld
het schoonhouden van de koepel
en directe omgeving. Voor volgend jaar hebben
we al veel aanmeldingen van Groningse
muzikanten om op te treden. Op naar volgend
jaar! Info? Ga naar www.wijkhelpman.nl
en kijk onder ‘activiteiten’.
7

Tekst: Annet Geerts
Nieuws van het Wijkcomité
Zondag 9 oktober:
PodiumZuid weer van start
Veel wijkbewoners genoten van de optredens in de oude We kijken terug op een
Muziekkoepel. Ook het poëzie-evenement Dichters in het prachtig zomerseizoen
Donker zorgde deze zomer voor een mooie sfeer in het van SterrebosLive.
Sterrebos. Vanaf zondag 9 oktober gaan we naar binnen!
Onder de naam PodiumZuid zijn er dan iedere 2e zondag
van de maand concerten in het gebouw van ‘BSV De Helpen’ aan de Groenesteinlaan
16. De voorbereidingen zijn in volle gang. Het eerste optreden
kunnen we al wel verklappen… dan komt de Groningse band The Outtakes,
met muziek voor jong en oud.
The Outtakes
Zondag 9 oktober spelen
The Outtakes muziek
met de kwaliteit die vroeger
zo gewoon was. Van
stoere nummers van o.a.
The Kinks, Zombies, Beatles,
Rolling Stones en
Doors, tot wat gevoeliger
werk van o.a. The Moody
Blues. Ook spelen ze
Nederpopnummers van
bijvoorbeeld Golden
Earring en Rob Hoeke.
Alle nummers worden
respectvol en met passie
uitgevoerd door
ervaren muzikanten.
Podium Zuid
‘Podium Zuid’ is een paar jaar geleden ontstaan
vanuit .een initiatief van een groep bewoners van de zuidelijke
stadswijken van Groningen. Het doel is om een
winterse variant van ‘SterrebosLive’ neer te zetten en om
The Outtakes.
Foto: Harry Bijlstra
9

IZR en IOPT.
www.ykeradema.net / www.balansopstellingen.nl

Nieuws van het Wijkcomité
zo een sfeervolle activiteit te bieden aan de wijkbewoners.
PodiumZuid wordt mogelijk gemaakt dankzij een
bijdrage van Wijkcomité Helpman.
Archieffoto. PodiumZuid
binnenkort weer van start
Waar en wanneer?
De PodiumZuid-concerten zijn elke 2e zondag van de maand
(behalve in december). De entree is gratis. Koffie/thee of een drankje
zijn verkrijgbaar aan de bar.
Data PodiumZuid: Zondag 9 oktober 2022
Zondag 13 november 2022
Zondag 8 januari 2023
Zondag 12 februari 2023
Zondag 12 maart 2023
Zondag 2 april 2023
Tijd:
15.00-17.00 uur
Waar: BSV De Helpen, Groenesteinlaan 16
Ook geïnteresseerd? U bent van harte welkom. Al het nieuws over
de concerten kunt u volgen via Facebook, Instagram of de website
www.wijkhelpman.nl (kijk onder Activiteiten).
11

Nieuws van het Wijkcomité
Nieuwbouwprojecten in Helpman
Zin in Zuid!
Aan de Van Schendelstraat komen in de lokalen en de oude kantine
van het voormalige monumentale schoolgebouw 75 appartementen
en loft-woningen.
Prelude
Aan de Beethovenlaan komt een project met 7 luxe stadsvilla’s met
4 bouwlagen. De indeling van de woning staat niet vast, maar kun je
voor een deel zelf bepalen.
13

Tekst: Kees Kringloop
Werken in de wijk
Waarvoor dient dit
Ongeïdentificeerd Mamamini
Object?
Zonder subsidies lukt het al dertig jaar om de winkels Mamamini is een
draaiende te houden en aan het eind van elk jaar is het van de bekendste
Mamaminifonds voldoende gevuld om vijftigduizend kringloopwinkels van
euro te verdelen onder verschillende goede doelen Noord-Nederland.
in de regio. Dit is uiteraard alleen mogelijk dankzij de
Groningers die hun oude en afgedankte spullen aan
ons doneren. Echter, tussen de honderdduizenden objecten die per
jaar bij Mamamini binnenkomen, zitten soms dingen waarvan wij niet
kunnen achterhalen wat het is en waar het voor dient. In de vorige
Helperbel hebben wij een foto geplaatst van een gietijzeren voorwerp
met een scharnier en kleine wieltjes. De meeste inzenders wisten te
melden dat dit een oud fietsenrek was. De winnaar heeft inmiddels
bericht gehad.
Ook nu hebben we een object waarvan we niet kunnen achterhalen
wat het is of hoe het functioneert. Weet iemand wat het voorwerp op
de foto is? Mail het antwoord naar prijsvraag@mamamini.nl. Onder de
inzenders verloten we een tegoedbon van 10 euro.
Alvast hartelijk dank en groeten van Kees Kringloop!
15

Agenda activiteiten Breinbieb
Forum Groningen
September - december 2022
BreinBieb Damochtenden met Fitter Brein
Dammen is goed voor het brein! Elke eerste donderdag van de maand is
er in samenwerking met HANNN Project Fitter Brein in Forumbibliotheek
de Wijert een damochtend van 10.30 – 11.30 uur. De activiteit is geheel
gratis en iedereen is welkom om aan te schuiven. Dammen houdt het brein
fit en het is ook een gezellig spel om met meerdere generaties te beoefenen.
Men kan nieuwe mensen leren kennen en een potje spelen onder het
genot van een kopje koffie of thee!
• Forumbibliotheek De Wijert, Van Lenneplaan 10 Groningen
1 september | 6 oktober | 3 november | 1 december | 10.30 – 11.30 uur
| gratis
De toegang tot deze ochtend is gratis. Iedereen is welkom maar mensen
met geheugenproblemen en mantelzorgers zijn speciaal uitgenodigd.
Opgave is mogelijk door een mail te sturen naar m.hopma@forum.nl t.a.v.
Marieke Hopma.
BreinBieb Spelochtenden
Het spelen van spellen is goed voor het fit houden van het geheugen.
Bovendien is het ook nog eens gezellig! Onder begeleiding kan men met
elkaar spellen spelen uit de BreinBieb-collectie. Dit kunnen quizzen zijn,
maar ook memoryspellen of puzzels. Daarnaast is er ook ruimte voor
gesprek.
• Forumbibliotheek De Wijert, Van Lenneplaan 10 Groningen
15 september | 20 oktober | 17 november | 15 december | 10.30 –
11.30 uur | gratis
• Forumbibliotheek Haren, Brinkhorst 3 Haren
6 september | 4 oktober | 1 november | 6 december | 10.30 – 11.30 uur
| gratis
De toegang tot deze ochtend is gratis. Iedereen is deze ochtend welkom
maar mensen met geheugenproblemen en mantelzorgers zijn speciaal uitgenodigd.
Er is plaats voor maximaal 8 mensen. Opgave is mogelijk door
een mail te sturen naar m.hopma@forum.nl t.a.v. Marieke Hopma.
16

Service
Breinbieb UP! gespreksochtenden
In samenwerking met Humanitas gaan er vanaf september UP! gesprekken
van start in Forumbibliotheek Haren. Vervolgens kan men iedere derde
woensdag van de maand aanschuiven. In een besloten setting kan men
deelnemen aan groepsgesprekken waarbij persoonlijke thema’s als vriendschap,
ouder worden en dankbaarheid aan bod komen. Belangrijke dingen
die er toe doen als je ouder wordt, het hoeft niet zwaar te zijn maar soms is
het fijn om het er eens met leeftijdsgenoten over te hebben.
• Forumbibliotheek Haren, Brinkhorst 3 Haren
28 september | 19 oktober | 16 november | niet in december | 10.00 –
11.30 uur | gratis
De toegang tot deze ochtend is gratis. Opgave is mogelijk bij Anneke de
Koning door te bellen naar 06 52795075 of te mailen naar
annekedekoningmc@gmail.com.
BreinBieb
BreinBieb is een speciale collectie in de Forumbibliotheken
De Wijert en Haren. Het beslaat het hele spectrum
van onthouden en vergeten: van leuke thema’s zoals
begrijpen en het ‘fit houden’ van het geheugen tot serieuze
onderwerpen zoals dementie en mantelzorg. Er zijn
boeken en spelletjes voor het activeren en fit houden van
het geheugen. Men mag alle materialen lenen. Ook zijn er
regelmatig activiteiten.
Samenwerking
BreinBieb is mogelijk gemaakt met behulp van subsidies
van de provincie Groningen en Stichting Fondsenbeheer
Welzijn Haren, waarbij Forum Groningen materialen over
het brein opneemt in de collectie van de bibliotheek. Het
is een samenwerkingsproject met Biblionet Groningen.
Er is ook een BreinBieb aanwezig in de bibliotheken in
Bedum, Delfzijl, Hoogezand en Veendam.
Meer informatie is te vinden op www.forum.nl/breinbieb
• BreinBieb | Forumbibliotheek De Wijert & Haren | Toegang
gratis
17

Service
WIJ Groningen kent
u wellicht van onze
diverse locaties in
de stad Groningen
waar u met uw
ondersteuningsvragen
terecht kunt.
WIJ Dichtbij in Buurthuis De Helpen
Kom langs zonder afspraak
WIJ Groningen
Om het u nog gemakkelijker te maken zijn wij begonnen
met WIJ DICHTBIJ. Een team van WIJ-medewerkers
is in uw wijk aanwezig bij bijvoorbeeld de bibliotheek,
op school of in het buurtcentrum.
WIJ Dichtbij in Buurthuis De Helpen
Medewerkers van het WIJ team zijn al enige tijd op dinsdagmiddag
van 14:00 - 16:00 uur aanwezig in Buurthuis
De Helpen aan de Groenesteinlaan 16 in Groningen. U kunt hier met ons
in gesprek over diverse onderwerpen zoals opvoeding, financiën, de Wet
Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), eenzaamheid en participatie.
WIJ sluit aan bij Buurthuis De Helpen, zodat wij zichtbaar, dichtbij en
bereikbaar voor u zijn in uw eigen wijk. Het is een laagdrempelige inloop.
U hoeft van tevoren geen afspraak te maken.
Het is een pilot. In eerste instantie loopt deze tot eind november van dit
jaar.
Entree Zuid
Het kan zijn dat tijdens het gesprek blijkt dat uw vraag meer aandacht en
tijd verdient en wij u doorverwijzen naar de algemene WIJ Zuid Entree in
Corpus Den Hoorn (Paterswoldseweg 267). In dat geval maken we direct
een afspraak voor u.
De WIJ teams in Groningen Zuid hebben een gezamenlijke Entree aan de
Paterswoldseweg 267. De openingstijden zijn: maandag van 9:00 - 13:00
uur, dinsdag van 9:00 - 17:00 uur, woensdag van 9:00 - 13:00 uur, donderdag
van 9:00 - 17:00 uur en vrijdag van 9:00 - 13:00 uur.
Heeft u vragen aan het WIJ team dan kunt u ook telefonisch contact opnemen.
Wij zijn vijf dagen te bereiken van 9:00 – 17:00 uur op telefoonnummer
050 3679120
Graag zien wij u in buurthuis De Helpen. Wij en de koffie staan voor u klaar!
18

Wijk in beeld
De Witte Villa
Zo aangelicht op een zomerse avond ziet dit pand er bijna uit als een klassieke
Italiaanse villa. We hoeven er echter niet voor naar het Zuiden, want
dit fraaie in 1937 in gebruik genomen gebouw staat aan de Helper Kerkstraat.
Het maakte tot in de jaren zestig van de vorige eeuw als kantoor
deel uit van de brouwerij Keizer Barbarossa. Nu herbergt De Witte Villa
alweer decennia een aantal woonheden van woningcorporatie Lefier. Een
juweel in een mooie en prettige straat die door bewoners, Hoveniersbedrijf
Donker Groen, de gemeente en Lefier werd opgeknapt.
(Foto: Alexander Pruis)
19

Tekst: Hero Helpman, illustratie: Vlerk
Kunstmatige intelligentie,
natuurlijke domheid
Een vijftal jaren geleden Zo eentje die je ook op grote afstand kunt beheren via
kochten we een nieuwe je smartphone, zodat je bij thuiskomst in het gewenste
cv-ketel. Ook schaften klimaat zou komen. Ik ben beroepsmatig bovengemiddeld
we een superslimme geïnteresseerd in techniek en technologie, maar met
en allround functionele thermostaten heb ik nooit een band kunnen opbouwen.
thermostaat aan.
Van de nieuwe thermostaat verwachtte ik dat die op een
kunstmatig intelligente manier en onopvallende manier
zijn werk deed, zonder te klagen, zoals het een serviele
robot betaamt! Meer niet.
We schrokken ons dus ook wezenloos toen op een winterse vrijdagavond
waarop streng weekendweer voorspeld werd – terwijl we op de bank in
alle stilte boekjes aan het lezen waren - de thermostaat tegen ons begon
te spreken. Er kwam een
stem uit apparaat! Dat het
regelapparaat kon spreken,
had de installateur ons niet
verteld, en destijds de handleiding
ook niet. Was hier
spra ke van spontane techno
lo gische mutatie? Was
plots klaps de geest in de
ma chi ne gekomen? Was de
‘singu larity’ aangebroken, het
moment waarop intelligente
technologie slim mer is dan de
mens en ver volgens steeds
sneller, slimmer en machtiger
wordt? Ons apparaat had een
verbinding met internet! Had
het zich, terwijl het zich heel
serviel voordeed, zwij gend
ontwikkeld tot een on stuitbaar
monster? Begon de
on der gang van de men se lijk
20

Column
be scha ving vanuit onze huiskamer in Helpman?
Behoedzaam slopen we naar het strakke paneeltje aan de wand. Het
sprak nog steeds! We knepen in elkaars armen. Nee, we hallucineerden
of droomden niet. Naderbij gekomen hoorden we ook wat de kille
robotstem steeds herhaalde: “Battery is low!” Haha! Zucht van verlichting.
Er moest gewoon een batterijtje vervangen worden. Dat was het enige
wat die zorgzame schat ons probeerde te vertellen. Nou, dat kon. Even de
handleiding erbij en kijken hoe dat moest. Alleen, in de hele handleiding
was geen sprake van een batterij. En ook niet van een spraakfunctie. De
schrik sloeg ons wederom rond het hart. In het nakende
steenkoude weekend zou dit digitale monstertje ons
meedogenloos in de kou zetten, ons laten bevriezen als
we niet ingrepen!
Daarom gauw de hulpdienst van installateur gebeld. Die
deed tevens het periodieke onderhoud van onze cv-ketel.
De dame van de helpdesk was er kort over: “Uw type
thermostaat praat niet en gaat ook niet praten.” “Ja, maar
we zijn toch niet gek”, antwoordde ik, “we horen hem
écht spreken.” Voor de zekerheid luisterde ik nogmaals
dicht bij het apparaat. Het herhaalde nog steeds: “Battery
is low!” Om het te bewijzen hield ik mijn telefoon bij de
thermostaat. “Ja”, zei de dame, “ik hoor het, maar het kan niet.” Voor de
zekerheid ging ze nog een collega vragen, en nog een. “Die zegt hetzelfde:
het kan niet!” Ik riposteerde wanhopig doch vastbesloten: “Het kan misschien
niet, maar het is wel zo! Kunt u een servicemonteur langs sturen,
want straks zitten we in de kou als het apparaat het begeeft?”
Onder protest was de dame daartoe bereid. Volgens mij had ze liever
iemand van de ambulante geestelijke gezondheidszorg langs gestuurd.
Terwijl we wachtten op de servicemonteur, ijsbeerde ik door de kamer. “Ga
toch zitten”, zei mijn vrouw, “denk aan je bloeddruk!” Goed idee, dacht ik,
laat ik mijn bloeddruk eens meten. Jaren geleden hadden we een bloeddruk
meter gekocht en maar een keer gebruikt. Waar lag die ook alweer? O ja, in
de kast naast de thermostaat. Toen ik de kastdeur opentrok, zag ik het etui
van de meter op zelfde hoogte als de thermostaat liggen. Uit het foedraal
klonk nu veel duidelijker: “Battery is low!”
Hero Helpman
21
We knepen in
elkaars armen.
Nee, we
hallucineerden
of droomden
niet.

Tekst: Tjeerd Flokstra
Abe Kuipers geeft musea Kleur!
Het schilderij “Kanonnen
met militair paar” van
Abe Kuipers heeft een
prominente plaats
gekregen in de expositie
‘Kleur!’, die op dit
moment te zien is in het
Groninger Museum.
Abe Kuipers in zijn atelier
aan de Verlengde Hereweg
(foto: Tanja Kuipers)
En niet zonder reden, want het werk toont aan dat Abe
Kuipers bewust bezig was met kleurgebruik. Ook in het
Veenkoloniaal Museum in Veendam is werk te zien van
deze kunstenaar, die van 1967 tot 2014 zowel woonde als
werkte in een woning aan de Verlengde Hereweg in Helpman.
Abe werd in 1918 geboren in Rotterdam als tweede zoon
van een Groningse vader en een Friese moeder. Zijn vader
heeft hij nooit gekend. Die overleed al 5 maanden na zijn
geboorte aan de gevolgen van de toen heersende Spaanse
griep. Abes ouders waren naar Rotterdam vertrokken vanwege
zijn vaders baan. Na zijn dood gingen moeder en
kinderen weer terug naar het noorden en trokken in een
woning aan de Noorderhaven en later de Korreweg.
22

Andere tijden
Abe ging hier naar de HBS en daarna, van 1937 tot 1940,
naar de Kunstnijverheidsschool (nu Academie Minerva).
In de oorlog vluchtte Abe naar de Noordoostpolder. Hij
hoopte, door mee te werken aan de ontginning van het
kort daarvoor ingepolderde land, aan de Duitsers te ontkomen.
Maar voor het graven van greppels was Abe niet
zo geschikt en daarom kreeg hij taken die beter pasten bij
zijn talenten. Hij maakte tekeningen van het ontginningswerk en ontwierp
decors voor voorstellingen.
In 1944 werd het, door de razzia’s, ook in de Noordoostpolder gevaarlijker
voor onderduikers. Abe vluchtte op de fiets, in één dag, van Vollenhove
terug naar Groningen. Terug in de stad, ging hij clandestien aan de slag
met vooral het drukken van houtsneden. Via Ploeglid Hendrik de Vries
kwam hij terecht bij drukkerij De Waal.
Het leven van een ondergedoken kunstenaar was niet gemakkelijk en
daar kwam nog de schaarste aan papier bij. Hierover kwam Abe in gesprek
met zijn vakgenoot Hendrik Werkman. Abe hoopte via hem aan papier te
komen, maar Werkman moest hem teleurstellen. Toch lag er de volgende
dag opeens een pak papier voor de deur. Afzender onbekend.
23
Beeld van de tentoonstelling
Kleur!, met tweede
van links het schilderij van
Abe Kuipers.
(Foto: Tjeerd Flokstra)

De door Abe Kuipers
ontworpen tas van de
Openbare Bibliotheek
(foto: Tjeerd Flokstra)
Abe Kuipers begon zijn carrière als fijnschilder. Zijn stijl in die eerste periode
lijkt op wat Helmantel nu maakt. Maar hij ontwikkelde zich verder en
kwam in contact met leden van het Groninger kunstcollectief De Ploeg. In
1949 werd hij ook toegelaten tot dit gezelschap. Hij bleef niet lang lid. Een
deel van de Ploegleden (waaronder Abe) kon zich niet vinden in het beleid.
Zij gingen verder onder de naam Het Narrenschip. Abe maakte in die tijd
werken die verwant waren aan de typische stijl van De Ploeg, veelal landschappen
of dorpsgezichten. De werken verkochten goed, ze vielen in de
smaak bij kopers uit het hele land. Maar het was niet genoeg om de kost
mee te verdienen. Daarom ging Abe tot 1961 deeltijds aan de slag als tekenleraar
aan de Grafische school. Intussen schreef hij een studie van letter en
boek. Dit leidde in 1962 tot de benoeming tot docent boekverzorging aan de
kunstacademie Aki in Enschede. De baan als eerstegraadsleraar verdiende
goed en was prima te combineren met het andere werk. Hij bleef dit doen
tot 1981.
In 1955 kwam Abe in contact met Jos de Gruyter, de directeur van het Groninger
Museum. Van hem kreeg Abe de opdracht om al het drukwerk van
het museum (catalogi, briefpapier, affiches) vorm te geven. Ook richtte hij
tentoonstellingen in. In de jaren daarna kreeg Abe steeds meer naam als grafisch
ontwerper. Toen in 1972 het 300ste Groningens Ontzet werd gevierd,
maakte hij het affiche. Dit is tot eind oktober nog te zien in een tentoonstelling
over het Ontzet in het Groninger Museum. Een andere
mooie opdracht van de Gemeente was het ontwerpen van
de verkeersborden die werden geplaatst bij de introductie
van het verkeerscirculatieplan in 1977. Maar ook de plastic
draagtas van de Openbare Bibliotheek, waar menig Stadjer
mee heeft rondgelopen, was zijn ontwerp.
In 1961 kreeg een tiental Groninger kunstenaars het aanbod
om een maand lang mee te varen op een coaster. Ook
Abe werd hiervoor uitgenodigd. Hij bezocht landen als
Tunesië en Libië en maakte daar schilderijen en tekeningen.
Eén daarvan moesten ze afstaan in ruil voor de onkosten.
Deze werken zijn nu tijdelijk weer bij elkaar te zien in
het Veenkoloniaal Museum in Veendam in de tentoonstelling:
“Met het zout van de zee”.
24

Andere tijden
In 1963 ontmoette Abe zijn latere echtgenote
Tanja. Tanja werkte toen bij de VVV
en kwam in contact met Abe door een
opdracht voor drukwerk. In 1964 trouwden
ze en in de daaropvolgende jaren
kregen ze twee zonen. In 1967 verhuisde
de hele familie van de Korreweg naar een
bovenwoning aan de Verlengde Hereweg.
Ook Abes moeder ging mee. De ruime achterkamer
op de eerste verdieping, met uitzicht
op het Helperdiepje, werd het atelier.
Hier werkte Abe tot op hoge leeftijd aan
zijn schilderijen. Een mooie ruime behuizing,
maar ook met een klein nadeel: het
trapgat. Grote schilderijen konden niet via
de trap naar beneden. Hij loste dit op door
de grotere werken op vier losse doeken te
schilderen en deze vervolgens naast elkaar
op te hangen. Ook het werk dat nu in het
Groninger Museum is te zien, is hier een voorbeeld van.
Het werk van Abe is door verschillende musea, de
Gemeente en de Provincie Groningen aangekocht en
wordt tijdelijk of permanent getoond. Het Groninger
Museum bezit de grootste collectie. Verder bezitten Museum Belvédère
in Oranjewoud en het Scheepvaarmuseum werken van Abe. Het Rijksmuseum
heeft een collectie tekeningen.
Op dit moment maken werken van Abe deel uit van drie tijdelijke exposities:
• “Kleur!” in het Groninger Museum (te zien tot en met 8 januari 2023)
• “Stad houdt stand” in het Groninger Museum (tot en met 30 oktober
2022)
• “Met het zout van de zee” in het Veenkoloniaal Museum (te zien tot en
met 30 oktober 2022)
In 1980 kreeg Abe de prestigieuze H. N. Werkmanprijs.
In 2016 overleed Abe Kuipers op 98-jarige leeftijd.
25
Helpman was niet alleen de plek van
het atelier. Abe werd ook geïnspireerd
door de omgeving. Tussen 2000 en
2007 schilderde hij een samengesteld
paneel onder de titel: “Near the wet
bridge” refererend aan de Natte Brug
nabij zijn woning en atelier. Op de foto
een deel van dit paneel.
“Near the wet bridge”
(gedeelte)
(foto: Pieter Duijser)

Tekst: Jan Rasterhoff
Andere tijden
Boeken
Helpman, groen gehucht in het Buurtschap van Haren
gaat over hoe het gebied dat wij nu Helpman noemen na
de IJstijd veranderde. Van een wildernis in een boerengehucht,
daarna in een agrarisch gebied met vee en kwekerijen,
met daarin een klooster en borgen van welgestelde
Groningers. Ten slotte werd het na de opkomst (en
ondergang) van bedrijven en handelsondernemingen
tot wat het nu is: een fraaie woonwijk van de stad Groningen.
Het boek is rijk geïllustreerd en zeer informatief.
Twee boeken van de
hand van Jan Bousema,
een geïnteresseerde
inwoner van Helpman.
In Groningen, parel van de Hondsrug beschrijft Bousema
onder andere over de families die een belangrijke
rol hebben gespeeld in het bestuur van de stad, over
Groningens ontzet en over de tijd voor en na de wereldoorlogen.
Jan Bousema werd op 1 juni 1931 geboren in Veelerveen.
Als onderwijzer gaf hij les op lagere scholen onder
andere in Nieuwolda, Marum, Appingedam en Groningen.
Na het behalen van zijn MO-akte Engels, Duits en
Geschiedenis gaf hij les aan verschillende middelbare
scholen in de stad. In 2005 is hij in Helpman komen
wonen en raakte hij geïnteresseerd in de geschiedenis
van de wijk, mede door de artikelen in de Helperbel. In
De Groninger Almanakken en De Groninger Archieven
vond hij alle informatie.
Beide boeken zijn uitgegeven in eigen beheer. Heb
je interesse, stuur dan een e-mail naar janellybousema@gmail.com.
Helpman, groen gehucht in het Buurtschap van
Haren kost € 20.
Groningen, parel van de Hondsrug kost € 25.
27

Tekst: Tjeerd Flokstra
Repair Café Helpman
Gooi het niet weg, laat het repareren.
Apparaat defect of Apparaat defect of mankementje aan kledingstuk? Niet
mankementje aan
weggooien, maar ga naar Repair Café Helpman. Het
kledingstuk?
Repair café is elke tweede zaterdag van de maand van
Niet weggooien, maar ga 10.00 tot 13.00 uur geopend voor iedereen die iets wil
naar Repair Café Helpman. laten repareren. Het ging van start in september 2018.
Door de pandemie lag het lange tijd stil, maar nu is het
weer opgestart. De cafés worden georganiseerd door een
groep vrijwilligers. Fleur Dijkstra, vrijwilligster van Lentis, is één van hen.
Zij vertelt hoe het in zijn werk gaat.
Bezoekers worden met hun spullen ontvangen met een kopje koffie of
thee in de keuken van Lentis aan de Helperwestsingel 31. Daar vindt eerst
de inschrijving plaats en vervolgens gaan de reparateurs aan de slag. De
reparateurs werken hobbymatig vanuit verschillende achtergronden op
vrijwillige basis. In Helpman zijn dit drie personen, allemaal met hun eigen
expertise.
Misschien lijkt het uzelf ook een leuke uitdaging om hier
aan mee te werken. Meld u dan aan bij het Repair Café.
Er wordt in het bijzonder iemand gezocht die veel weet
van naaimachines. En het zou het mooi zijn om er een
computerexpert bij te krijgen Nieuwe vrijwilligers zijn
dus van harte welkom.
Als het Repair Café open
is, staat deze vlag voor de
deur. Naast de vlag Fleur
Dijkstra die cafés mede
organiseert.
Per maand wordt het Repair Café door zo’n 20 à 30
personen bezocht. Alle soorten technische apparaten
kunnen worden voorgelegd. Het meest worden koffiezetapparaten,
dvd- en cd-spelers, stofzuigers of lampen
langsgebracht. Maar ook kwam een keer iemand met
een complete airco. En ook dat soort zaken kunnen worden
ingebracht. Helaas kon de airco niet worden gefikst;
er miste een specifiek onderdeel. En natuurlijk gebeurt
het vaker dat er een onderdeel kapot blijkt. In dat geval
wordt de eigenaar geadviseerd om het onderdeel zelf
28

Activiteiten in de wijk
aan te schaffen. Voor de montage kan men dan de volgende
maand langskomen.
Het Repair Café in bedrijf.
Als je een apparaat aan de reparateurs voorlegt, moet je er vanuit gaan
dat het uit elkaar wordt gehaald. En ook dat het soms niet weer goed
in elkaar kan worden gezet. Dat risico moet je bereid zijn te nemen. De
meeste bezoekers zien het ook als een poging. Het slagingspercentage
over heel 2019 was 54%. Van de 242 ingebrachte voorwerpen konden er
131 succesvol worden gerepareerd. En dat zijn soms hele mooie successen.
Zo kwam er een wat oudere man langs die van een familielid een heel
oud klokje had gekregen, dat helaas niet meer werkte. Om er goed van
te kunnen genieten wilde hij het graag laten maken. Reparateur Gerard
heeft z’n tanden erin gezet om het klokje aan de praat te krijgen en met
een beetje smering en wat aanpassingen, werkte het weer. De man ging
dolgelukkig terug naar huis.
Bij reparaties aan kleding moet je denken aan simpele zaken als het aanzetten
van een knoop. Geen grote klussen als het vervangen van rits of het
verstellen van een kledingstuk.
Wie zijn apparaat of kledingstuk heeft laten repareren, mag (maar het
hoeft niet) een kleine donatie doen. Van de opbrengst wordt dan weer
nieuw gereedschap aangeschaft. Repair Café Helpman maakt deel uit van
een landelijke organisatie met een eigen website en Facebook.
29

Activiteiten in de wijk
Ontmoeting in De Helpen
Sinds het sluiten van De Ark als kerkgebouw heeft een groep van met
name oudere mensen een nieuwe ontmoetingsplaats gevonden in De
Helpen.
Elke donderdagochtend in de oneven weken komen zij bij elkaar voor
ontmoeting, een praatje, het uitwisselen van nieuws kortom voor aandacht
voor elkaar in Helpman.
Ook u bent van harte welkom tussen 10.00 en 11.00 uur in De Helpen.
Loop gerust binnen voor een kopje koffie/thee met wat lekkers
en ontmoeting.
Contactpersoon: Lenie Kuizenga-Jansen, tel. 0628319570 of
kuizenga@home.nl
Zingen en ontmoeten in De Ark
Zingen is gezond en brengt vreugde en samen zingen verbindt!
Onder de enthousiaste leiding van organist/pianist/kerkmusicus Chris
van Bruggen, oud- Helpernaar, wordt op vrijdagmiddag in de even
weken van 16.00 – 17.30 uur gezongen door het Arkkoor. Niet alleen
het zingen is belangrijk, maar zeker ook elkaar ontmoeten. In de pauze
is er koffie/thee.
U bent van harte welkom vanaf 9 september a.s. om mee te zingen of
eerst alleen nog te luisteren in De Ark/Haydnlaan 46.
Contactpersoon: Diny van Loo - Teule, tel. 050 5535441 of
jendvanloo@planet.nl
31

Tekst: Jan Bousema

Activiteiten in de wijk
Gratis Computerhulp in
Bibliotheek De Wijert
Sinds kort is in Bibliotheek De Wijert een
inloopspreekuur opgezet waar mensen
die in de buurt wonen naar toe kunnen
voor vragen over hun computer, laptop,
tablet, smartphone, E-reader, etc.
Het is een gemeenschappelijk initiatief
van Forum en SeniorWeb Groningen.
Iedereen kan zonder afspraak naar
binnen lopen. Daar zitten Harry Hoving
(links) en Harro Schuringa (rechts) klaar
om je op weg te helpen met vragen over
bijvoorbeeld • Internet • Office • Tips en
trucs voor je apparaat • Sociale media
• Fotobewerking • Apps van Windows/
Apple/Android • Onderhoud • Veilig het
web op.
Het inloopspreekuur is elke donderdag
van 10.00 -12.00 uur.
Harro/Harry zitten dan aan de grote tafel in de bibliotheek, herkenbaar
aan het bordje: “Computerhulp”. Lidmaatschap van de bibliotheek of
van SeniorWeb is niet vereist en dit inloopspreekuur is gratis.
Wil je liever hulp aan huis of is er behoefte aan een computercursus, dan
kun je terecht bij SeniorWeb Groningen (www.seniorwebgroningen.nl);
info@seniorwebgroningen.nl)
Contactgegevens van de bibliotheek:
Bibliotheek De Wijert Gebouw De Wiardt, Van Lenneplaan 10, 9721 PZ
Groningen.
telefoon: 050 368 36 83
e-mail: info@forum.nl
website: https://forum.nl/nl/agenda/digitaal-inloopspreekuur
33

Activiteiten in de wijk
Gezellig bridgen bij B.C. Groenestein
Het gaat om de knikkers, maar het plezier spat er vanaf. Elke donderdagmiddag
Het bridgen op een middag heeft de laatste jaren sterk van september tot mei
aan populariteit gewonnen en dat is logisch, want veel verzamelen zo rond de
mensen hebben er een hekel aan om in de donkere klok van half 2 zich een
wintermaanden in de avond laat over straat te gaan. veertigtal mensen in de
Bij bridge speel je met een vaste partner telkens 4 spellen
tegen een ander paar, op die manier leer je heel met elkaar te bridgen.
Zuiderflat om gezellig
snel alle leden van de club kennen.
De club heeft niet de mogelijkheid om lessen te geven,
maar dat is zelfs voor beginnende bridgers geen probleem gebleken,
ze werden al heel snel in de groep waarvan de gemiddelde leeft boven
de 70 jaar ligt opgenomen.
B.C. Groenestein bestaat al vele jaren en wordt naast de gezellige sfeer
geroemd om de goede horeca voorziening, de lage contributie, de zeer
betaalbare verplichte bijdrage tijdens de clubmiddag en de gezellige
nazit ofwel 3e helft.
U wordt uitgenodigd om zonder verplichting kennis te maken met B.C.
Groenestein. Dat kan in de vorm van een paar keer gezellig meespelen
en kijken of het bevalt.Van harte welkom want B.C. Groenestein kan
best een paar nieuwe ledengebruiken. We starten half september.
Info: Secretaris: Diederik Geytenbeek, 06 1552 7831
Voorzitter: Jan Rake, 06 5347 4946
35

Duurzaam Helpman
Tekst: Liesbeth Fransen
Duurzaam consumeren,
hoe doe je dat eigenlijk?
Vaak willen we wel Waar begin je, waar moet je op letten en welke acties hebben
echt impact?
duurzamer consumeren,
maar in de praktijk is Het wijkcomité Helpman vindt aandacht voor duurzaamheid
belangrijk. Daarom organiseert de Werkgroep Duur-
dat helemaal niet zo
makkelijk.
zaam Helpman in oktober twee interessante en gezellige
bijeenkomsten over duurzaam consumeren. Hier hoor je
meer over duurzaam consumeren en verkennen we in
een praktische workshop wat JIJ kunt doen in je dagelijks leven.
De bijeenkomst bestaat uit twee delen:
1. Suzan Christiaanse, onderzoeker bij de Erasmusuniversiteit; Fleur Dijkstra
van het Repair Café en Lianne Stoltenborg, strategisch manager bij
Mamamini delen hun inzichten over duurzaam consumeren.
2. Na de pauze met koffie en koek, gaan we in groepjes aan de slag met
een leuke workshop. Suzan neemt het prototype van het ‘consuminderspel’
mee, en dit is de aanleiding om met elkaar in gesprek te komen. Zo
leren we van elkaar!
Praktische informatie
Data:
4 en 18 oktober, beide avonden zelfde programma
Tijdstip: 20.00 tot ong. 21.30 uur
Plaats: De Helpen, Groenesteinlaan 16, 9722 BX Groningen
Opgeven/info: via mail naar duurzaamhelpman@wijkhelpman.nl
Graag uiterlijk een week van tevoren opgeven. vol = vol
dus wees er snel bij!
Nieuwsbrief
Wilt u op de hoogte blijven van
nieuws en activiteiten van Duurzaam
Helpman dan kunt u zich aanmelden
voor onze nieuwsbrief via
duurzaamhelpman@wijkhelpman.nl.
36

Tekst: Wim Boerkamp
Activiteiten in de wijk
Spelproeverij
op 4 oktober van 9.30 uur – 13.15 uur
Op de ontmoetingsplek op het Sportpark Coendersborg, Kooiweg 1, is iedereen
altijd welkom op de dinsdag. En op 4 oktober bieden we wijkbewoners
in Zuid een soort Spelproeverij aan waarin ontmoeten, spel en diverse vormen
van bewegen centraal staan.
Vanaf 9.30 kunt u binnenlopen en ontvangen de gastheren Karim en Mark u
met een kopje koffie/thee. Eén van onze walking footballers, Aalf Aalfs, zorgt
daarbij voor de muzikale omlijsting. Om 10.00 uur licht Gerkina
Doze (Huis voor de Sport) het programma toe en doet
met iedereen samen een warming up. Vanaf 10.15 uur kunt
u kennis maken met oftewel “proeven aan” bijvoorbeeld:
Unicurl, Ta chi Tao, jeu de boules, een workshop valpreventie
en natuurlijk walking football.
De Spelproeverij wordt tussendoor met een korte pauze
onderbroken: volop tijd om elkaar te ontmoeten en ervaringen
uit te wisselen. Ook dit wordt muzikaal opgeluisterd door Aalf Aalfs.
Rond de middag serveren we iets lekkers: Soep en ‘Kleurrijke Tapas’.
Aanmelden voor de spelproeverij? Dat mag, maar hoeft niet.
U bent sowieso welkom. Wim, Ludemaborg 35, 06 48107773,
wim@spoorzicht.net
Kosten? Aan uw deelname zijn geen kosten verbonden. Gratis dus! Ook
de aansluitende fietstocht (voor de liefhebber)!
Groepsfietstocht project
Doortrappen 13.30 uur - 16.30 uur
Doortrappen Groningen helpt je om fit en veilig te kunnen blijven fietsen.
Fietsen is fijn! Je blijft langer gezond en zelfstandig. En je houdt contact
met andere mensen. Doortrappen Groningen bestaat uit verschillende
fietsactiviteiten bij jou in de buurt. Je kunt er gratis aan meedoen. Bijvoorbeeld:
Een driewielfiets uitproberen. Tips krijgen over veilig fietsen. Een
gezellige groepsfietstocht maken.
37

Service
Handige telefoonnummers
24-uurs service apotheken 0900-115020
Advies & Steunpunt huiselijk geweld 050-3180011
Alarmnummer 112
Team Buurtzorg/wijkverpleging 06-12689980
Centraal Meldpunt Zorg 050-3764200
Dierenambulance 050-5791909
Doktersdienst (Huisartsenpost Martini) 0900-9229
Geestelijke Gezondheidszorg 050-5223223
Gemeentelijk informatiecentrum 14050
Hulpmiddelen Centrum/ Thuiszorg (vegro)
0900-2887766
Humanitas 050-3126000
Klachtenlijn stankoverlast 050-3180000
Link050 (vrijwilligerswerk) 050-3051900
De Luisterlijn 088-0767000
MJD Groningen 050-3126123
Martini Ziekenhuis 050-5245245
Mamamini 050-3132200
Meldpunt Misdaad Anoniem 0800-7000
Meldpunt Overlast 050-5875885
Meldpunt Stadsbeheer 14050
MFC De Wijert/Helpman 050-5275407
Ombudsman gemeente Groningen 050-3186568
Openbare Bibliotheek Zuid 050-3680632
Politie (geen spoed) 0900-8844
Rode Kruis 050-3224451
Slachtofferhulp 0900 – 0101
Speeltuin Helpman-Oost 050-5290189
Stadsbeheer 050-3671000
Storingsdienst gas en elektra netbeheerder 0800-9009
Storingsdienst Waterbedrijf Groningen 0800-0202013
Storingsdienst Kabel (TV/Internet) Ziggo 0900-1884
UMCG 050-3616161
Veilig thuis (bij huiselijk geweld) 0800-2000
Verslavingszorg Noord-Nederland 088-2343434
Weekenddienst tandartsen 050-5350370
WIJ de Wijert 050-3679120
Het Wijkcomité maakt zich sterk
voor een goed leefk limaat in uw
wijk. We onder handelen met de
gemeente over uw belangen.
Donateur worden is daarom
belangrijk, want hoe meer
bijdragen, hoe sterker we staan.
Zo houden we ons bezig met het
drukke verkeer, de
parkeerproblemen maar ook
met speelplekken voor de jeugd.
Op de jaarlijkse open bare
vergadering kunt u uw zegje
doen. U kunt doneren door
minimaal € 5,– over te maken op
het rekening nummer van het
wijkcomité (het nummer staat
vermeld op de laatste regel van
deze kolom).
Contactpersonen Wijkcomité
Helpman
Sjoukje Kooistra (5270546),
Herman Marsman (5251120),
Liesbeth Fransen, Jan Raster hoff,
Henk Hindriks, Eppie Edzes, Aly
Katerberg
Wijkcomité Helpman
info@wijkhelpman.nl
www.wijkhelpman.nl
www.instagram.com/
wijkhelpman
www.facebook.com/
wijkhelpman
twitter.com/wijkhelpman
NL 81 INGB 0002 6662 56
Onderhoud in de wijk
Vragen, opmerkingen of verzoeken rondom onderhoud in de wijk:
• gemeente, telefoon 14050, vragen naar Loket beheer en verkeer
• groningen.slimmelden.nl
• Kijk op de site van de gemeente Groningen of meld u aan voor de digitale versie.
39

Kijk voor het laatste nieuws op de website
www.wijkhelpman.nl
Tips, kopij en foto’s voor de volgende Helperbel
kunt u tot 11 november 2022 sturen naar
redactie@wijkhelpman.nl