Bachelorscriptie Cultuursensitiviteit in de kinderpalliatieve zorg

Tolkdiensten
Waar de noodzaak voor een tolk geminimaliseerd wordt voor horende geestelijk verzorgsters
en rouwtherapeuten, leunen zendende verpleegkundigen hier meer op in hun werkzaamheden.
Zij benadrukken het belang van het spreken van elkaars taal om goede zorg te kunnen verlenen,
maar een derde ertussen zou dit belemmeren. Zo vertelt de verpleegkundig casemanager van
het Emma Thuis Team dat zij graag diepgaande gesprekken wil kunnen voeren met de ouders
van ongeneeslijk zieke kinderen, maar dat zij niet het achterste van hun tong laten zien: ‘Zij
ervaren de angst dat de tolken mensen zijn van hun eigen cultuur en het uitkomt dat ze een ziek
kind hebben.’ Daarnaast kunnen tolkende familieleden informatie met betrekking tot het
overlijden aanpassen of deels verzwijgen. De familie kan een positievere vorm geven aan de
boodschap of de klemtoon ergens anders op leggen, wat maakt dat het voor verpleegkundigen
lastig is om te peilen of deze goed is overgekomen. Zij laten gevolglijk liever geen betrokkenen
of medewerkers tolken, ondanks de beperkte inzetbaarheid van fysieke tolken. Ook het inzetten
van professionele telefonische tolken kent nadelen, aangezien emoties en nuances onvoldoende
kunnen worden overbracht. De hindoestaanse medisch maatschappelijk werkster van eveneens
het Maasstad Ziekenhuis vertelt hierover:
“Als er sprake is van een hele zorgelijke situatie en het kind komt te overlijden, dan is
het lastig om heftige gesprekken te voeren via de telefonische tolk, aangezien je dan
alleen naar de telefoon kijkt. Daardoor mis je een hoop in de verbale uitingen van het
gezin, waardoor er ook een barrière van begrip van de situatie ontstaat.”
Hindoestaanse medisch maatschappelijk werkster Maasstad Ziekenhuis Rotterdam
Culturele diversiteit van zorgpersoneel
Het verwerven van een bewuste weerspiegeling van de patiëntenpopulatie in het zorgpersoneel
als tweede interventie van Anderson et al. (2003) toont de verwevenheid van de linguïstische
en culturele competentie van de kinderpalliatieve zorg. Alle zorgprofessionals beschrijven de
vrijwel volledig witte kinderzorgteams, of ‘wit met gekleurde harten’ zoals een rouwtherapeute
verwoordt. Teams zoeken onbewust mensen die op hen lijken, menen de professionals, wat
maakt dat er geen goede afspiegeling is van de multiculturele steden zoals Rotterdam en
Amsterdam, noch van de diverse patiëntenpopulatie in die stadsziekenhuizen. Toch staan
zorgverleners met één-nul voor als ze dezelfde achtergrond delen, vertelt de islamitische
geestelijk verzorgster van het Sophia Kinderziekenhuis. Iets gemeenschappelijks geeft een
beginnende band, waar veel kinderen en ouders baat bij hebben: