ConnectING 19 juni 2022

ONDERZOEKER IN DE KIJKER
ETHER: DE KWINTESSENS VAN
HET FACULTAIR ONDERZOEK
Academisch onderwijs wordt geschraagd door wetenschappelijk onderzoek.
In een ingenieursfaculteit staan daarbij vier grote technologiegebieden centraal: energie,
materie, leven en informatie. Daarnaast is ook het onderwijs zelf het bestuderen waard.
Volgens prof. Greet Langie, de leading lady van de ETHER-groep, heeft onderwijskundig
onderzoek een essentiële taak in het garanderen van de kwaliteit van de opleiding.
ETHER is een acroniem voor ‘Engineering Technology
Education Research’. Maar daarmee in de kous niet af.
Bij de oude Grieken was ‘ether’ het vijfde element naast of
boven de basiselementen aarde, water, lucht en vuur. ‘Ether’
bracht orde in de stoffelijke elementen en bezieling in de levenloze
materie. Het vijfde element (of ‘quinta essentia’) leidde tot het
woord ‘kwintessens’ dat tot vandaag refereert naar het belangrijkste
of het wezenlijke der dingen. Met zijn naam positioneert de
onderzoeksgroep ETHER zich in de hoogste regionen van de
wetenschappelijke bedrijvigheid in de Faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen.
“Wij onderzoeken inderdaad het vijfde element”, bevestigt prof.
Langie. “Als we effectief uitmuntende ingenieurs willen afleveren
in de vier grote technologiegebieden, dan veronderstelt dat
een solide opleiding geschraagd door stevig onderwijskundig
onderzoek. ETHER heeft haar naam niet gestolen”.
Research unit
Voor prof. Langie is de erkenning van ETHER als een eigen,
volwaardige onderzoeksgroep de bekroning van jarenlange
inspanningen die teruggaan naar het prille begin van de faculteit
bijna tien jaar geleden. “Her en der was er op de campussen al
wat onderwijskundige activiteit maar dat verliep erg disparaat.
Met de toetreding van de faculteit tot het Leuven Engineering &
Science Education Center (LESEC) binnen de Groep Wetenschap
& Technologie kwam daar verandering in. LESEC verschafte ons
een platform om de krachten te bundelen in twee research units
– ‘Study Guidance’ en ‘Generation Z’ – en zelf projectaanvragen
in te dienen om zo nieuw bloed aan te trekken naarmate de
financiering op gang kwam”.
“De toename van de projecten en het aantal onderzoekers
noopte ons de organisatiestructuur te herdenken” vervolgt prof.
Langie. “Deze oefening resulteerde in een nieuw raamwerk waarin
niet alleen de actoren – studenten, academisch personeel en
afgestudeerden – een plaats hebben maar eveneens het volledige
studietraject van intake over progressie tot beroepsbekwame
professional. Dit schema laat ons toe om de lopende en
toekomstige projecten duidelijk te plaatsen. Dat geldt trouwens
ook voor de veertien onderzoekers die onze groep inmiddels rijk is”.
Op stapel
Het lopende onderzoek van ETHER bestrijkt nu al een brede
waaier van domeinen en onderwerpen.
We zetten ze even op een rijtje: studieloopbaanbegeleiding
(prof. Greet Langie), zelfregularisering en lifelong learning
(Lynn Van den Broeck), professionalisering (Sofie Craps),
ijkingstoets (Jolan Hanssen), feedback literacy (Kurt Coppens),
communicatievaardigheden en taalondersteuning (prof. Jeroen
Lievens), creativity in Electronics & ICT Engineering (Wouter
Groeneveld) en learning technologies & digital scholars (prof.
Wim Van Petegem).
Niet zonder trots voegt prof. Langie nog drie projecten toe die
op stapel staan. Het eerste heet URGENT en wil aan de weet
komen waarom -alle campagnes en STEM-activiteiten ten spijtnog
altijd weinig meisjes voor de ingenieursstudie kiezen.
Vervolgens wordt de relatief grote uitval van eerstejaars uit
kansengroepen onder de loep genomen.
Een tweede veelbelovend project is TrainengPDP. Het bestudeert
de rol van een persoonlijk ontwikkelingsplan in het levenslang leren
en de professionele groei van de ingenieur. Projectpartners zijn
TU Dublin en Lappeeranta University of Technology in Finland.
Verder is Ether ook partner in ‘Engineering4Europe’, een ambitieus
project van de Europese ingenieursorganisatie FEANI. E4E stelt
zich ten doel om studiepakketten te ontwikkelen waarmee
ingenieurs gelijke tred kunnen houden met de snel evoluerende
technologie.
Community
Last but not least beschouwt ETHER het ook als zijn taak
om onderwijsonderzoekers op te leiden of bij te scholen.
“De onderzoeksmethoden die we hanteren, komen vaak uit de
humane wetenschappen, wat maakt dat ingenieurs en exacte
wetenschappers er doorgaans minder goed mee vertrouwd zijn”,
aldus prof. Langie. “Daarom organiseerden we in mei een eerste
internationale Summer School i.s.m. de European Society for
Engineering Education (SEFI). Het was meteen raak: 34 doctorandi
van wie 24 buitenlanders volgden een week lang een stoomcursus
over kwantitatieve, kwalitatieve en gemengde onderzoeks methodes.
De Summer School bood bovendien tal van opportuniteiten om
te netwerken en zodoende een netwerk uit te bouwen en de
groeiende community van onderwijsonderzoekers te versterken.
Dit alles met het finale doel voor ogen: impact hebben op het
onderwijsbeleid en de kwaliteit van de ingenieurs opleiding”.
Yves Persoons
40