Th&ma 2022-1

TH MA 1-22
Is dit erg? Nee, want
lectoraatsonderzoek is
er niet om in de
markt te concurreren
Voor lectoraten is het daarom noodzakelijk om een droom
voorop te stellen, een langetermijnvisie uit te stippelen en
vervolgens actiegericht en stapsgewijs samen op pad te
gaan om te leren en te ontwikkelen. Kortom: wie vandaag
een antwoord zoekt op een prangende vraag, is wellicht bij
een lectoraat aan het verkeerde adres. Of om een analogie
te maken met het techniekdomein: wie een antwoord zoekt
voor iets wat morgen klaar moet zijn, kan het best aankloppen
bij een ingenieursbureau.
Een goede match met lectoraten ligt vaak daar waar een
kleine droom of wens de basis is van het idee: zou het niet
mooi zijn als…? Op basis van een zorgvuldig proces van
vraagarticulatie kan een praktijkprobleem leiden tot een
onderzoeksvraag, die vervolgens kan uitgroeien tot een
onderzoeksproject. Via studentenprojecten kunnen lectoraten
vaak al de eerste kleine verkenningen uitvoeren, maar
voor meer structureel onderzoek is financiering nodig.
Omdat onderzoeksfinanciering vooralsnog niet aan de
bomen groeit, dienen lectoraten onderzoeksplannen te
schrijven die gekoppeld zijn aan consortia van bedrijven,
overheden of instellingen. Nadat ze die plannen hebben
ingediend moeten ze wachten tot er een positieve beschikking
komt. Al met al betekent dat dat je niet overmorgen al
samen aan de slag kunt, maar dat je veelal een half jaar tot
een jaar vooruit moet kijken.
Is dit erg? Nee, want het lectoraatsonderzoek is er niet om
in de markt te concurreren, en het is ook niet bedoeld voor
de vluchtige contacten. Het is juist bedoeld voor partijen
die een serieuze relatie met elkaar en de hogeschool willen
onderhouden en samen een maatschappelijk vraagstuk
willen oplossen. Dit vereist een open houding, een grote
gunfactor, de nodige scherpe gesprekken en discussies,
maar vooral het delen van dezelfde drive om langjarig
samen aan de slag te gaan.
Lectoraten (en hogescholen) zijn geen uitzendkantoor voor
onderzoeksklusjes dat even een blik studenten opentrekt
en waar een leger gratis ‘handjes’ klaarstaat. We zijn er
om methodisch een maatschappelijk gericht probleem
op te lossen en samen met studenten, docenten en
De handelingsverlegenheid van de professional vormt
in een groot aantal projecten van het lectoraat Move
to Be (van Fontys Hogescholen) het vertrekpunt. Zo
bouwde het lectoraat met als basis een door Regieorgaan
SIA gefinancierd project een onderzoekslijn
op rondom het thema (motiverend) beoordelen bij
lichamelijke opvoeding. Het onderwerp bleek heel
veel los te maken in het werkveld: veel docenten
lichamelijke opvoeding worstelen met het beoordelen
van hun leerlingen. Door in een landelijk onderzoek
in kaart te brengen hoe deze beoordeling er in
de praktijk uitziet en hierover zowel nationaal als
internationaal te publiceren en presenteren, ontstond
er in het werkveld een besef van urgentie om tot
verbetering te komen. Dit leidde er onder andere toe
dat ‘beoordelen’ en ‘motivationeel klimaat’ prioriteiten
werden in de kennisagenda van de landelijke
beroepsvereniging KVLO (Koninklijke Vereniging
voor Lichamelijke Opvoeding). Ter ondersteuning
van de beroepspraktijk ontwikkelde het lectoraat
Move to Be een zogenaamd ‘motiverend mengpaneel’
en een bijbehorende innovatieve workshop.
Uit presentaties op internationale congressen en
symposia bleek dat het onderzoek naar beoordeling
bij lichamelijke opvoeding niet alleen in Nederland
actueel is. Het lectoraat organiseerde een AIESEP
Specialist Seminar over beoordeling bij lichamelijke
opvoeding, dat resulteerde in een Position Statement
on Assessment in Physical Education dat
inmiddels in meer dan tien talen is vertaald. Naast
tal van publicaties en tools voor het werkpunt vormden
de resultaten van het onderzoek ook het startpunt
voor onder meer een promotietraject.
Kader 2 Voorbeeld uit het lectoraat Move to Be van Fontys
Hogescholen
Lectoraten zijn geen
uitzendkantoor voor
onderzoeksklusjes dat
een blik studenten opentrekt
88