Th&ma 2022-1

TH MA 1-22
Zowel de overheid als studenten meten de kwaliteit van onderwijs af aan de mate waarin dat de eigen verwachtingen
vervult. Geen van beide partijen heeft volgens Dylan Couck voldoende oog voor de eigenlijke opdracht van het onderwijs:
lerenden tot leren brengen.
De kwaliteit van de kwaliteit
van onderwijs
Eenzijdige aandacht voor de eigen kant
Dylan Couck
UGent
H
et concept onderwijskwaliteit is complex en veelzijdig.
Wat kwaliteitsvol onderwijs is, hangt immers
af van de invulling van het kwaliteitsbegrip van de
betrokkene en de context. Heeft de kwaliteit van
onderwijs betrekking op het product van het onderwijsproces
zoals examen- of leerresultaten, of het onderwijsproces
zelf? Heeft kwaliteit betrekking op het behalen van
vooropgestelde leerdoelen of het realiseren van een zekere
leerwinst? Zulke vragen behoeven uitklaring vooraleer we
kunnen spreken over de onderwijskwaliteit in een welbepaalde
context. Dat is des te meer het geval als we spreken
over kwaliteitszorg of kwaliteitsborging. Bij gebrek aan een
invulling van het begrip kwaliteit is het monitoren of verhogen
van de kwaliteit een quasi-onmogelijke onderneming.
We zullen geen poging ondernemen om het kwaliteitsbegrip
nader in te vullen. We vertrekken daarentegen van het
idee dat kwaliteit betekent dat ‘men het goede doet op de
goede manier’. 1 Wat dat is, hangt af van de specifieke onderwijscontext
en het onderwijskundig project van de betrokken
onderwijsinstelling. Afhankelijk van de onderbouwing
van het onderwijskundig project zal het ene of het andere
project kwaliteitsvoller zijn.
Basistaak
Wat kwaliteitsvol onderwijs is, is reeds geruime tijd
het voorwerp van wetenschappelijk en maatschappelijk
debat. Terecht, want het recht op (kwaliteitsvol) onderwijs
garanderen is een van de basistaken van onze overheid.
De grondwettelijke vrijheid van onderwijs verhindert de
overheid evenwel om zelf het volledige onderwijslandschap
in te richten en biedt de ruimte voor onderwijsbesturen om
vanuit een eigen maatschappelijke of onderwijskundige
overtuiging onderwijs aan te bieden. Daarom kan de overheid
slechts de minimale vereisten regelen voor het gehele
onderwijslandschap, eveneens inzake de onderwijskwaliteit.
Voor het basis- en secundair onderwijs zijn er bijvoorbeeld
de onderwijsdoelen en het referentiekader onderwijskwaliteit.
2 In het hoger onderwijs zijn er gedefinieerde
Terecht, want het recht
op (kwaliteitsvol) onderwijs
garanderen is een van de
basistaken van onze overheid
48