Th&ma 2022-1

TH MA themahogeronderwijs.org
Hogeronderwijsruimte en het beoordelingskader van de
instellingsreview van de NVAO;
• er passende meet- of opvolgingssystemen zijn, die realisaties
van en afwijkingen op het proces van de regie
capteren, rapporteren en waar nodig bijsturen;
• rollen, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en eigenaarschap
van de regie vastgelegd zijn zodat helder is
wie waarvoor verantwoordelijk en bevoegd is en wie verantwoordelijk
is voor de goede uitvoering;
• er voldoende publieke informatie over de kwaliteit van
opleidingen beschikbaar is, zodat het brede publiek zich
hierover kan informeren;
• de hogeschool intern voldoende informatie deelt over de
kwaliteit van de opleidingen.
Voor een steekproef van opleidingen onderzoekt de interne
auditdienst vervolgens of de belangrijkste instrumenten van
de regie (bijvoorbeeld bevragingen van studenten, werkveld
of alumni) verlopen zoals ze daarin beschreven zijn. Interne
audit gaat verder na of die instrumenten voldoende efficiënt
zijn, met andere woorden: of ze geen bovenmatige investeringen
in tijd, mensen en middelen vereisen. Ten slotte
bekijkt interne audit of de instrumenten effectief zijn en
echt bijdragen tot een verbetering van de kwaliteit.
Uiteraard houdt de auditaanpak ook rekening met aanbevelingen
en verbeterpunten uit vroegere opleidingsvisitaties
en instellingsreviews.
Aangezien intern auditors geen onderwijskundigen zijn,
is het op zijn plaats om de juiste verwachtingen van een
audit te schetsen. Een intern auditor heeft expertise op het
gebied van interne beheersing, het inrichten van processen
en het gestructureerd opzetten en uitvoeren van audits (het
toetsen aan normen). De interne audit zal dan ook geen
uitspraken doen over de kwaliteit van een opleiding, maar
kan wel beoordelen of het kwaliteitsproces voldoet aan
aanwezige normenkaders, of het efficiënt ingericht is en of
het effectief is. Het hebben of verkrijgen van goede kennis
van het onderwijslandschap is een vereiste en ervaring in
het onderwijs heeft zeker voordelen bij de diepgang van de
audit. Instellingen kunnen uitkomsten vanuit de audit van
de regie gebruiken om het proces van kwaliteitsborging te
verbeteren en om de processen en procedures efficiënter en
effectiever in te richten.
individueel en gezamenlijk bij aan het beschermen en vergroten
van de waarde ervan.
Bart Kimpe
is hoofd van de interne auditdienst van de Hogeschool Gent
Nadim Bou Rached
is stafmedewerker interne audit aan de Hogeschool Gent
Noten
1 Het Three Lines Model van het Institute of Internal Auditors (juli 2020) is een update
van het ‘Three Lines of Defense’-model.
2 Het model stelt het bestuursorgaan voor als een one-tier bestuursmodel waarin ‘bestuur’
en ‘toezicht’ samengevoegd zijn.
3 NVAO-Afdeling Vlaanderen (2017). Overzichtsrapportage van de instellingsreviews. De
kwaliteit van het onderwijsbeleid van de Vlaamse universiteiten en hogescholen.
4 Codex Hoger Onderwijs, artikel II 170/1 tot en met II 170/18. Hoofdstuk
9/1 ‘Verantwoording voor de kwaliteit van opleidingen’ (ing. decr. 18 mei 2018, artikel
43, I: 1 september 2019).
5 EURASHE (2015). Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher
Education Area. Brussel.
6 NVAO-Afdeling Vlaanderen (2018). Kwaliteitszorgstelsel Vlaanderen 2019-2025.
Beoordelingskader instellingsreview.
Sluitstuk
Op de vraag of de interne audit het sluitstuk kan zijn van de
governancestructuur, en meer in het bijzonder voor kwaliteitsborging,
kunnen we op basis van dit artikel bevestigend
antwoorden. De interne audit draagt verbeterpunten aan het
management aan en het is voor het bestuursorgaan inzichtelijk
hoe het met kwaliteitsborging binnen de organisatie
gesteld is. Als rollen samenwerken, goed afgestemd zijn op
elkaar en op de doelstellingen van de instelling, dragen zij
47